تعیین نرخ ارز به سبک هندوانه فروشی!
تعیین نرخ ۲۹۹۷ تومانی ارز که در لایحه بودجه سال ۱۳۹۵، انتخاب شده، انتقادات بسیاری را بر انگیخته است؛ یکی از این انتقادات ناظر بر این است که چه منطقی حاکم بر ترجیح عدد ۲۹۹۷ تومان نسبت به رقم ۳۰۰۰ تومان است؟
از روزی که نرخ ارز لایحه بودجه سال ۱۳۹۵، اعلام شد، موجی از بحث و گفتوگو بر سر نرخ ارز و نتایج تعیین چنین نرخی در گرفت.
عدهای معتقد بودند این نرخ با توجه به لغو تحریمها و بازگشت پول بلوکه شده به کشور مناسب است، عدهای هم اظهار میکنند این نرخ به دلیل تجربه تورم دو رقمی در سالهای گذشته برای کشور مناسب نیست و توان رقابت کالای ایرانی با کالاهای خارجی را در عرصههای بینالمللی از ایران میگیرد.
با این همه چه منتقدان و چه موافقان، اغلب بر سر یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن هم مشخص نبودن دلیل انتخاب عدد ۲۹۹۷ تومان به جای عدد رند ۳۰۰۰ تومان برای نرخ ارز بودجه ۹۵ است.
اغلب اقتصاددانان معتقدند معلوم نیست چه منطقی حاکم بر تعیین چنین عددی است و عدهای هم معتقدند که دولت در تعیین چنین رقمی بیشتر جنبههای روانی بازار را مد نظر قرار داده است نه اینکه محاسبات دقیقی انجام داده و چنین نرخی را بر مبنای آن استخراج کرده باشد.
وحید شقاقی، اقتصاددان، با انتقاد از تعیین چنین نرخی معتقد است: لحاظ کردن مابهالتفاوت نرخ تورم داخلی و بینالمللی، نرخ مناسب ارز برای بودجه سال ۱۳۹۵ را در حدود ۳۴۰۰ تومان نشان میدهد و در واقع مشخص است که دولت خواسته نرخ ارز را پایینتر از قیمت واقعی آن، محاسبه کند.
او اضافه میکند: البته همین نرخ نیز قاعدتا میبایست ۳۰۰۰ تومان بود و مشخص نیست که دولت بر چه مبنایی عدد ۲۹۹۷ تومان را تعیین کرده است. ما اقتصاددانان در این زمینه از مدیران بانک مرکزی و وزارت اقتصاد هم پرس و جو کردیم ولی آنها نیز از نحوه محاسبه چنین عددی اطلاع نداشتند و برای آنها هم این رقم جالب بود.
وی همچنین گفت: این رقم بیش از هر چیزی ما را یاد قیمت خربزه و هندوانه میوهفروشیها میاندازد. وقتی مثلا قیمت خربزه و هندوانه را برای ایجاد جو روانی مبنی بر ارزانتر بودن میوه، در قیمت کیلویی ۳۹۹۹ تومان تعیین میکنند.
همچنین غلامرضا سلامی، اقتصاددان نیز با تاکید بر اینکه به نظر نمیرسد برای تعیین نرخ ۲۹۹۷ تومانی برای ارز بودجه سال ۱۳۹۵، محاسبه علمی صورت گرفته باشد، اظهار کرد: فکر نمیکنم منطق تعیین چنین رقمی، به غیر از منطق فروشندگان مغازهها باشد که میخواهند با تعیین رقمهایی از قبیل مثلا ۲۹۹۹ تومان، برای مشتریانشان یک جو روانی مبنی بر پایین بودن قیمت کالاهای مغازه ایجاد کنند.
گرچه تاکنون مسئولان سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور که متولی تدوین بودجه در کشور هستند، درباره چرایی انتخاب رقم ۲۹۹۷ تومان به جای سه هزار تومان در بودجه سال ۱۳۹۵، توضیح قابل توجهی ارایه نکردهاند ولی مسئولان این سازمان تاکید دارند که بودجه سال ۱۳۹۵، با کار کارشناسی دقیقی انجام شده است، همچنانکه چندی پیش محمد باقر نوبخت؛ رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، با بیان اینکه تمام کارکنان سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور برای تهیه لایحه بودجه و لایحه برنامه ششم توسعه بسیج بودهاند، بیان کرده است: همکاران من در سازمان مدیریت و برنامهریزی مدت زمان طولانی را هر روز تا دیروقت روی این لوایح کار کارشناسی انجام میدادند.
نظر کاربران
من که مطمئنم هندونه رو با منطق و برهان بیشتر از ارز قیمت گذاری میکنن .