بزهکاران دانشگاه رفته!
عموم جرم و انحرافهای اجتماعی را معطوف به افراد کم سواد میداند، اما کارشناسان معتقدند اعمال مجرمانه در طبقه تحصیلکرده رو به گسترش است.
در سالهای نه چندان دور وقتی از بزهکاری و جرم،سخن به میان میآمد،تصور و ذهنیت عمومی در خصوص بازیگردانان و عاملین رفتارها و اعمال هنجارشکنانه به افرادی با تحصیلات پایین معطوف میشد اما در سالهای اخیر،آسیبهای اجتماعی و اعمال مجرمانه در طبقه تحصیلکرده نیز فزونی گرفته است.
رشد ۱۸/۵ درصدی زندانیان تحصیلکرده
چندی پیش،حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران در گفتگویی با رسانهها از رشد ۱۸/۵ درصدی زندانیان تحصیلکرده خبر داد. آماری قابل تامل که میطلبد با واکاوی دقیق تری مورد ارزیابی قرار گیرد. به راستی ریشه رشد آسیبها و اعمال مجرمانه در طبقات و اقشار تحصیلکرده را در کجا و چه مواردی میتوان جستجو کرد.
بافت جوان جمعیتی کشور
مینا دارابی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در تشریح عوامل موثر در رشد و افزایش آسیبها و بزههای اجتماعی اظهار کرد:با یک ارزیابی اجمالی متوجه میشویم که اساسا آسیبها و بزههای اجتماعی در مقایسه با سالهای گذشته افزایش یافته و این موضوع منحصر به جامعه ایران نمیشود و بصورت تقریبی در اکثریت جوامع،نارساییها و آسیبهای اجتماعی با افزایش هر چه بیشتری همراه شده که جامعه ما نیز از این آسیبها مصون و مستثنی نبوده است. وی با تایید رشد بزه کاری و آسیبهای اجتماعی در طیفهای تحصیلکرده افزود:یکی از دلایلی که باعث رشد آسیبها و بزهکاریها در چنین اقشاری شده به بافت جمعیتی ایران باز میگردد.
دارابی گفت: به هر حال جامعه ایران،جمعیتی جوان است که در طول سالیان اخیر تمایل هر چه بیشتری به تحصیلات دانشگاهی پیدا کرده است. جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی گفت: به طور طبیعی در چنین فضا و شرایطی،بخشی از گروه و طیفهایی که در معرض آسیبهای اجتماعی قرار میگیرند و یا مرتکب بزه میشوند معطوف به طبقات تحصیلکردهای میشود که عمدتا شاکله آن از جمعیت جوان جامعه شکل گرفته است و از سویی نوک پیکان آسیبها و بزهکاریهای عصر جدید نیز عمدتا به سمت جوانها نشانه رفته است. دارابی عنوان کرد: به عنوان نمونه،مخاطبان وکاربران شبکههای اجتماعی و فضاهای مجازی اغلب جمعیت جوان جامعه را در بر میگیرد که به تبع آن،ضریب انحراف و بزه در چنین فضاها و گروههایی با افزایشهایی همراه بوده که جوانان را نیز در معرض خود قرار داده است.
نیاز جرایم جدید به تحصیلات
سیامک رنگرز، آسیب شناس اجتماعی و جامعه شناس در تشریح علل افزایش ضریب بزه در طبقات تحصیلکرده گفت:امروزه تکنولوژی سایبری به جای جای زندگی ما گره خورده که طبیعتا عدهای با سوء استفاده از چنین فضاهایی نسبت با کسب سود و منفعتی برای خویش از طرق غیر قانونی مبادرت میورزند که جرایم حوزه سایبری از نمونههای آن به شمار میرود و در نهایت دولت و حاکمیت به این جمع بندی رسید که باید نسبت به تشکیل پلیس فتا اقدام کند. رنگرز گفت: از گوشی همراهی که همواره در کنار ما قرار دارد تا مبادلات پولی، بانکی، واریز هزینههای مصرفی انرژی، آب، گاز، برق، ثبت نام برای دریافت خدمات اداری و همچون کنکور، عوارض و مالیات، دریافت کارت ملی، پلیس+۱۰، همگی موید رابطه تنگاتنگ نیازهای روز با فضاهای مجازی و الکترونیکی است.
آسیب شناس اجتماعی گفت: طبیعتا در چنین شرایطی،اشراف و تسلط برای بهره گیری و بهره وری از امکانات این عرصه و برخورداری از تحصیلات و دانش مرتبط با این عرصه ضرورتی اجتناب ناپذیر است. وی افزود: البته همچنان در مقایسه با قشر کم سواد و بی سواد،طبقات تحصیلکرده کمتر در معرض بزهکاری قرار دارند اما به هر حال،رشد آسیبها و جرایم در طیفهای تحصیلکرده در مقایسه با گذشته،هشداری است که باید نسبت به آن حساسیت هر چه بیشتری نشان داد و با دقت نظر مضاعف،مورد تحلیل و ریشه یابی قرار گیرد.
بیکاری طبقات تحصیلکرده
محمد حکیمی، جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در تشریح علل افزایش معضلات اجتماعی و بزهکاریها در قشر تحصیلکرده عنوان کرد: آمارها حکایت از افزایش بیکاری در طبقات تحصیلکرده دارد و به عبارت دیگر نرخ بیکاری در قشرهایی که از تحصیلات دانشگاهی برخوردارند غلبه بیشتری بر افرادی با تحصیلات دیپلم یا زیر دیپلم دارد. وی افزود: بدون شک بیکاری، خود یکی از عوامل اصلی بروز بزه و جرم در جامعه به شمار میرود و امروزه بخشی از معضلات اجتماعی به فقدان اشتغال و کسب و کار باز میگردد. آسیب شناس اجتماعی گفت: با توجه به اینکه عمده بیکاریها در اقشار تحصیلکرده مشاهده میشود، متعاقبا بزهکاریها نیز در چنین بستر و فضایی با رشد صعودی هر چه بیشتری همراه خواهد شد.
مهار آسیبها و بزههای اجتماعی در طبقات تحصیلکرده چگونه میسر میشود؟
سورنا فلاحتی، جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی در این خصوص اظهار داشت: طبق ارزیابیهای انجام شده حدود ۷۵ درصد از جرایم،بصورت مستقیم و غیر مستقیم به مواد مخدر مرتبط است و علت این امر را به نوعی باید در سود و منفعت اقتصادی جستجو کرد که طبیعتا در چنین شرایطی حصول امنیت اقتصادی اصلی حائز اهمیت در کاهش گرایش به چنین جرایمی محسوب میشود. وی افزود:بخشی از بزهکاریها نیز مشمول سرقتهایی میشود که این موضوع موید وجود نیاز به تامین معیشت و دشواریهای پیش رو در این حوزه است.
فلاحتی عنوان کرد: عدم انسجام لازم در خانواده ها، درگیریها و تنشهای درون خانوادگی، آسیبها و تهاجمات فرهنگی، شبکههای ماهواره ای، فقر محبت و... از مواردی است که در ظهور و بروز آسیبهای اجتماعی و بزهکاری اثرگذار خواهد بود. آسیب شناس اجتماعی یادآور شد: کارکرد صحیح نهادهای اجتماعی همچون خانواده، مراکز تربیتی و آموزشی نقش بسزایی در کنترل بزهکاریها در جامعه ایفا میکنند و میتوان با قاطعیت عنوان کرد که با کارکرد صحیح و اصولی نهادهای مذکور، بخش قابل توجهی از انحرافات، لغزش ها، آسیب ها، بزه و اعمال مجرمانه در جامعه مهار خواهد شد.
ارسال نظر