خطر انفجار «مینِ» یارانه نقدی!

«مین‌گذاری در اداره کشور» این عبارتی بود که مشاور اقتصادی دولت روحانی درست دو سال پیش در همین زمان از آن استفاده کرد. "برخی از مین‌ها کشف شد برخی هم در آستانه انفجار است و فقط کافی است که پایمان را از روی آن برداریم." حسام الدین آشنا در حالی این سخنان را مطرح کرد که امروز شاید یکی از آن مین ها در حال عمل کردن است.

روزنامه ابتکار: «مین‌گذاری در اداره کشور» این عبارتی بود که مشاور اقتصادی دولت روحانی درست دو سال پیش در همین زمان از آن استفاده کرد. "برخی از مین‌ها کشف شد برخی هم در آستانه انفجار است و فقط کافی است که پایمان را از روی آن برداریم." حسام الدین آشنا در حالی این سخنان را مطرح کرد که امروز شاید یکی از آن مین ها در حال عمل کردن است.

پرداخت یارانه ها و دیده شدنش در بودجه سال ۹۵ موضوعی است که می تواند دولت را با چالش های جدی مواجه کند، یارانه هایی که پرداخت آن هر ماه هزینه های گزافی را برای دولت به همراه داردو در عین حال این مبلغ می تواند به شکل زیرساختی در اقتصاد کشور به کار رود و به صورت بلند مدت اثر قابل ملاحظه ای دراشتغال و رشد اقتصادی فراهم کند.

دولت اما این روزها مشغول تدوین بودجه و برنامه ششم توسعه به طور همزمان است و اگرچه پیش از این نوبخت اعلام کرده بود پرداخت یارانه ها به روال سایق ادامه دارد و در بودجه ۹۵ به همان سیاق ادامه پیدا می کند اما به گفته برخی کارشناسان نه تنها منابع پرداخت یارانه ها معضل مهم دولت به حساب می‌آید بلکه ماهیت این روش و باید و نباید پرداخت این مبلغ بحث اصلی کارشناسان اقتصادی است.

هدفمندی یارانه ها از اول اشتباه بود

مهدی تقوی استاد اقتصاد دانشگاه علامه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ابتکار با اشاره به مشکلات هدفمندی یارانه ها،گفت: از ابتدا جزو کسانی بودم که با موضوع هدفمندی یارانه ها به این شکلی که دولت احمدی نژاد اجرا کرد مخالف بودم گروهی که تصمیم به هدفمندی یارانه ها گرفتند نه از هدفمندی و نه از یارانه هیچ نمی دانستند.

وی افزود: تاچر در دهه ی هفتاد میلادی تجربه ی احمدی نژاد را در انگلیس پیاده کرد که تبعات بسیار بدی برای اقتصاد انگلیس داشت، نتیجه آن منفور شدن چهره ی او در بین مردم شد. این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: اشتباه اول در زمانی آقای هاشمی در جریان تعدیل اقتصادی و اشتباه مهلک بعدی در دوره ی احمدی نژاد رخ داد که نتیجه ی آن تورم ۴۰ درصد و نرخ رشد منفی بود.

هزینه هدفمندی باید صرف امور عمرانی شود

دولت هرماه و براساس قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، بیش از ۳۳۰۰میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت می‌کند. از زمان اجرایی شدن پرداخت یارانه نقدی در ۲۸آذر۱۳۸۹ طی ۵۷مرحله بیش از ۲۰۰هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت شده است،مبالغی که نه تنها به رونق اقتصادی کمکی نکرد که به اختلاف طبقاتی و ایجاد عدم تعادل در بازار کمک کرد. مهدی تقوی در گفت و گو با ابتکار در این خصوص گفت: اگر هزینه ی هدفمندی یارانه ها صرف امورعمرانی و زیرساخت های کشور می شد نتیجه ی بسیار مطلوب تری برای اقتصاد کشور داشت.

وی افزود: سیاست های دولت روحانی تا اینجا بسیار مناسب بوده که نتیجه ی آن تبدیل رشد منفی اقتصاد به مثبت و پایین آمدن تورم بوده است. همچنین عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهرانبا بیان اینکه دولت تنها باید به دهک های کم درآمد جامعه یارانه بپردازد گفت: متاسفانه با کاهش قیمت نفت، درآمدهای نفتی ما به اندازه هزینه پرداخت یارانه‌ها نیست و دولت ناچار است که برای کسری این مبلغ با افزایش درآمد مالیات مشکل را حل کند. وی افزود: در شرایطی که بخش خصوصی با مشکلات بسیاری مواجه است و بسیاری از صنایع و شرکت‌ها در آستانه ورشکستگی قرار دارند با دریافت مالیات بیشتر کمر بخش خصوصی خم می‌شود.

تبعات سیاسی حذف یارانه ها برای دولت

حذف یارانه ها و یا یارانه ی پردرآمد ها سوژه ی اصلی رسانه های خبری منتقد دولت بوده تا هر چند وقت یک بار این موضوع را دستمایه تحریک اذهان مردم کنند، مساله ای که هر بار با تکذیب یکی از مقامات دولتی مواجه می شود. اگرچه حذف تدریجی یارانه ها می تواند به توسعه زیرساخت های کشور کمک کند و اکثر کارشناسان نیز بر این نکته اتفاق نظر دارند اما تبعات سیاسی آن برای دولت کم نخواهد بود.

مهدی تقوی در این خصوص می گوید: دربحث یارانه ها دولت نباید از تبعات سیاسی این اقدام هراسی داشته باشد، قطع یارانه ها و صرف هزینه ی آن دراقتصاد، نفع مستقیم برای مردم خواهد داشت و آقای روحانی باید در این زمینه برای مردم روشنگری کند. وی با اشاره به اقدامات مفید دولت در زمینه های اقتصادی، اظهار داشت: اگر از یک نمونه آماری مردم نظر سنجی کنید، سیاست های دولت روحانی از نظر مردم بسیار مناسبتر از سیاست های اقتصادی دولت احمدی نژاد است.

این استاد اقتصاد به موضوع رکود اشاره کرد و افزود: کسانی که حرف از رکود در وضعیت فعلی اقتصاد می زنند از علم اقتصاد بهره نبرده اند، زمانی که رشد اقتصادی مثبت شده و تورم پایین آمده به معنی رونق است نه رکود. وی گفت: اگرچه در بخش هایی مانند خودرو و مسکن بازار راکد است اما دلایل آن معطوف به رکود در کل اقتصاد نیست.

منابع هدفمندی یارانه ها در بودجه ۹۵ در هاله ای از ابهام

همچنین سید کاظم دلخوش مشاور در امور مجلس و مجامع معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور در خصوص تامین منابع یارانه در بودجه سال ۹۵ گفت: در لایحه بودجه ۹۵ برای هدفمندی یارانه ها برنامه ریزی خواهد شد و اینطور که به نظر می رسد دولت بودجه را با ۲۶۰ هزار میلیارد تومان بسته است و احتمال دارد بودجه دو دوازدهم و یا چهار دوازدهم بسته شود.

وی با اشاره به این نکته که بعید است حذف دهک ها را در سال ۹۵ داشته باشیم افزود: در شرایط فعلی دولت نمی تواند یارانه هارا حذف کند چراکه آمار و اطلاعات لازم در رابطه با دهک های دارای تمکن مالی را در اختیار ندارد. دلخوش در همین راستا اظهار کرد: برنامه هدفمندی یارانه ها مسلما در هرسال تمدید خواهد شد و همچنین دولت برای تامین منابع یارانه ها اصلاح قیمت ها را در دستور کار خود قرار خواهد داد.