کپی برداری موگرینی از اشتون

خبرگزاری تسنیم: این روزها مذاکرات هسته ای ایران و اعضای ۱+۵ یک غایب بزرگ به نام «کاترین اشتون» دارد! نخستین حضور رسمی موگرینی در مذاکرات جامع هسته ای میان ایران و اعضای ۱+۵، توجه بسیاری از تحلیلگران را به خود جلب کرده است. البته قبلا موگرینی در مذاکرات دو یا سه جانبه میان ایران و تروییکای اروپایی حضور داشته است اما این بار به واسطه حضور وزرای امور خارجه روسیه و چین در مذاکرات هسته ای این حضور به مراتب پررنگ تر است. موگرینی در خصوص مذاکرات هسته ای اخیر میان ایران و اعضای ۱+۵ در شهر لوزان سوئیس به نکات قابل تاملی اشاره کرده است:

«هنوز موارد مهمی باقی مانده است. هیچ وقت تا این اندازه به توافق نزدیک نبودیم ما می توانیم توافق قوی و محکم داشته باشیم.نگرانی های مشابه و مشترکی داریم ودر نگرانی ها متحد هستیم. هنوز موارد اساسی و مهم باقی مانده که باید حل شود و ما داریم طی ساعات آینده کار می کنیم تا شکاف ها را حل کنیم.»

واقعیت امر این است که موگرینی در همان ساعات ابتدایی حضور خود در لوزان دست به نوعی کپی برداری آشکار از کاترین اشتون زده است. اشتون نیز بارها در جریان سلسله مذاکرات هسته ای ایران و اعضای ۱+۵ مدعی وحدت رویه اعضای ۱+۵ و وجود نگرانی های مشترک در جامعه جهانی! در خصوص فعالیتهای صلح آمیز هسته ای کشورمان شده بود.این بار موگرینی نیز درست همان جملات را در مذاکرات لوزان تکرار کرده است تا خود را نسبت به تاکتیکهای و استراتژیهای کلان ترسیم شده در سیاست خارجی اتحادیه اروپا پایبند نشان دهد. با این حال به نظر می رسد مسئول جدید و تازه کار سیاست خارجی اتحادیه اروپا یک موضوع را به طور کلی فراموش کرده است!...

اخیرا منابع رسمی و غیر رسمی از وجود شکافها و اختلاف نظرهای درونی میان اعضای ۱+۵ در مذاکرات هسته ای خبر داده اند. اختلافاتی که میان فرانسه و دیگر اعضای ۱+۵ در خصوص مسائلی مانند رفع تحریمها و موضوع تحقیق و توسعه وجود دارد ، به اندازه ای گویاست که "لوران فابیوس" را به یک فرد خاص در میدان مذاکرات هسته ای تبدیل کرده است .

همچنین در جریان مذاکرات هسته ای آذرماه در شهر وین( که به تمدید دوباره توافقنامه ژنو انجامید )، در عمل شاهد اختلاف مواضع شدید روسیه و چین با دیگر اعضای ۱+۵ بودیم. در چنین موقعیتی، ادعای موگرینی در خصوص وجود نگرانی های مشترک و واحد میان همه اعضای ۱+۵ در خصوص فعالیتهای هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران، نوعی بلوف سیاسی محسوب می شود. این بلوف سیاسی درست در زمانی بیان شده است که حتی رسانه های غربی نیز بارها در گزارشهای خود از اختلافات داخلی اعضای ۱+۵ در خصوص مسائل اختلافی با ایران پرده برداشته اند. می توان صراحتا عنوان کرد که موگرینی در نخستین موضع گیری رسمی خود در مذاکرات هسته ای کپی برداری ناشیانه ای از اشتون صورت داد. البته ماترین اشتون با توجه به تجریه دیپلماتیک خود سعی داشت بلوفهای سیاسی خود را در هاله از ابهام و پارادوکس و در لابه لای سخنان خود و حتی در مواردی به صورت گنگ و غیر مستقیم به مخاطبان ارائه کند اما موگرینی در تقلید از این روش پیچیده نتوانست موفقیتی به دست آورد.

آنچه مهم است اینکه موگرینی به جای توجیه اختلافات درونی اعضای ۱+۵ و طبیعی جلوه دادن آن و در مرحله ای بدتر، انکار آن در مقابل خبرنگاران و دوربینهای تلویزیونی، لازم است نقش واقعی خود را به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و در تنظیم مواضع طرف مقابل ( به صورت خاص آمریکا و تروییکای اروپایی) ایفا کند. این نقش آفرینی از سوی کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی سابق اتحادیه اروپا نیز به خوبی اجرا نشد و در عمل شاهد بودیم که حتی در آخرین دور از مذاکرات هسته ای جامع میان ایران اعضای ۱+۵ در وین، در عمل همخوانی و انطباقی میان مواضع همه اعضای ۱+۵ وجود نداشت.

تا کنون جمهوری اسلامی ایران ضمن شفاف سازی درخصوص فعالیتهای هسته ای صلح آمیز خود، بارها به طرف مقابل (اعضای ۱+۵) اعلام کرده است که باید با موضع گیری واحدی در میدان مذاکرات حضور پیدا کنند. با این حال در عمل شاهد بوده ایم که در گلوگاههای زمانی و مکانی متعدد، اعضای غربی ۱+۵ بارها ضمن اتخاذ مواضع ناهماهنگ، در مسیر رسیدن به توافق هسته ای خلل ایجاد کرده اند.

در نهایت اینکه بهتر است فدریکا موگرینی به جای ارائه تصویری نادرست در خصوص وحدت مواضع اعضای ۱+۵ ( مخصوصا مواضع تروییکای اروپایی و واشنگتن) بر روی وظیفه اصلی خود مبنی برهمسان سازی مواضع این اعضا متمرکز شود.ضمن اینکه موگرینی خود نیز به خوبی آگاه است که نگرانی هایی که وی از آنها به عنوان نگرانی های مشترک همه اعضای ۱+۵ یاد می کند، کمترین استناد قانونی و حقوقی ندارد. در چنین فضایی موگرینی آزمون سختی در جهت اثبات نقش واقعی خود به عنوان مسئول سیاست خارجی اتخادیه اروپا بر عهده خواهد داشت