رؤیای بنیانگذاران القاعده در حال تحقق است؟
همین واقعیت است که همکاری عاملان دو حادثه پاریس را قابل توجه میسازد. در حالی که در روز اول حادثه و پیش از ورود کولیبالی به ماجرا، سؤال این بود که آیا مدیریت اقدام برادران کواشی در دست القاعده است یا داعش
هر دو گروه داعش و القاعده به تحسین عملیاتهای پاریس پرداختهاند، ولی از ابتدای سال گذشته میلادی، این دو گروه با یکدیگر در حال نبرد بودهاند. اعلام خلافت توسط البغدادی چالشی مهم در برابر موقعیت ایمن الظواهری رهبر فعلی القاعده محسوب میشود و در طرف مقابل، القاعده و از جمله شاخه یمن آن ادعای خلافت البغدادی را رد کردهاند. با وجود شایعاتی که در مورد مذاکرات دو طرف در سوریه برای نوعی مصالحه مطرح بوده، ظاهرا فعلا درگیری بین دو گروه ادامه خواهد داشت.
همین واقعیت است که همکاری عاملان دو حادثه پاریس را قابل توجه میسازد. در حالی که در روز اول حادثه و پیش از ورود کولیبالی به ماجرا، سؤال این بود که آیا مدیریت اقدام برادران کواشی در دست القاعده است یا داعش، اکنون بهترین پاسخ موجود این است که گفته شود، هم داعش و هم القاعده و یا اینکه نه القاعده و نه داعش!
کارشناسان غربی و از جمله کلینت واتس از انستیتو تحقیقات سیاست خارجی، حملات تروریستی را به سه دسته کلی تقسیم میکنند.
دسته اول حملاتی با هدایت مستقیم هستند، مانند حمله یازده سپتامبر و یا برنامههایی که القاعده شاخه شبه جزیره عربستان (القاعده یمن) برای بمبگذاری طراحی کرده بودند.
دسته دوم حملاتی هستند که ناشی از قرار گرفتن عامل آنها تحت تأثیر آموزههای القاعده هستند. حمله تروریستی اخیر در کانادا و یا حمله اخیر سیدنی، حملاتی از این دست هستند.
حالت سومی هم وجود دارد که به اصطلاح «حملات شبکهای» نامیده میشوند. در این حالت، افرادی وجود دارند که مدتی را با یک سازمان بزرگتر گذراندهاند، ولی گروه کوچکی را تشکیل میدهند که گروه اصلی نظارت چندانی هم بر آنها ندارد. عملیات برادران کواشی و کولیبالی از این دست محسوب میشود.
ممکن است، داعش و القاعده دشمنانی قسمخورده برای یکدیگر محسوب شوند، ولی هواداران آنها در کشورهای دیگر، چنین رابطهای با یکدیگر ندارند. آنها ایدئولوژی و اهدافی تقریبا مشابه دارند.
در واقع حوادث پاریس، نتیجه تلخی بود که از زمان تجاوز آمریکا به عراق و اشغال این کشور، بسیاری انتظار آن را میکشیدند. از سوی دیگر، پیشبینی میشود در سالهای آینده تعداد بیشتری از نیروهای بنیادگرا، کشورهایی مانند عراق و سوریه را ترک کرده و به کشورهای اروپایی برخواهند گشت یا اینکه راهی کشورهایی مانند لیبی خواهند شد. هرچند نسل جدید این افراد، در عراق و یا سوریه ممکن است دشمنانی خونی باشند، ولی در سرزمینهای جدید، گروههای کوچک هماهنگی را شکل خواهند داد.
آنچه اکنون در پاریس اتفاق افتاده و در ادامه گسترش خواهد یافت، جلوهای از آن چیزی است که برخی از استراتژیستهای جریاناتی مانند القاعده از سالها پیش رویای آن را در سر داشتند، جنبشی گسترده ولی با رابطههای گروهی و اجتماعی نه چندان جدی؛ ابومصعب السوری از سالها پیش، یک چنین جنبش گسترده اجتماعی را هدف غایی رهبران القاعده دانسته بود
ارسال نظر