بزرگترین قاتل ایرانی ها
این روزها ترس از سرطان فراگیر شده. مرگ چند چهره مشهور همه را از سرطان ترساند. اما واقعا سرطان رتبه نخست مرگ و میر را در ایران ندارد.
تا چند سال قبل، عوامل مرگ و میر ایرانیها تقریبا ثابت بود. بیماریهای قلبی در صدر جدول یکهتازی میکردند و تصادفات جادهای، سایه به سایه این بیماریها جان هزاران ایرانی را میگرفتند. با این حال پازل مرگ در ایران مرتب تغییر شکل میدهد. حالا بیماریهای قلبی، چاقی و سرطان سه عامل اصلی مرگ و میر در ایران هستند. عواملی که هر سال جان ۲۵۰ هزار نفر را می گیرند.
در سال گذشته، ۳۷۲هزار و ۲۷۹ مرگ در ایران به ثبت رسیده که بیماریهای قلبی و عوامل زمینه ساز آنها مثل چاقی و فشار خون بالا، باز هم متهمان ردیف اول علت این مرگ و میرها هستند.
تصادفات جادهای که تا چند سال قبل رتبه دوم و بعدتر، رتبه سوم را در میان عوامل مرگ و میر ایرانیها به خود اختصاص داده بود، حالا با کاهش ۱۰درصدی، به رتبه چهارم جدول آمده و جای خود را به سرطان داده است. بیماریای که هر سال دستکم ۳۰هزار نفر از ایرانیها را قربانی میکند.
سکته، دود، دیابت
بیماریهای قلبی اگرچه اولین دلیل مرگ و میر ایرانیها هستند اما خیلی پیش تر از آنکه سکته قلبی جان ۱۳۶هزار قربانی این عارضه را بگیرد، فشار خون و چربی بالا، دیابت، مصرف سیگار، قلیان، آلودگی هوا، چاقی و کم تحرکی زمینه را برای بروز سکته آماده میکند. سن ابتلا به دیابت در ایران ۱۰ تا ۱۵سال کمتر از نرخ جهانی است و حدود ۹درصد از جمعیت ۲۵ تا ۶۰ ساله ایران، مبتلا به این بیماری هستند.
۲۵ میلیون نفر در کشور اضافه وزن دارند و به گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت، هرسال مرگ ۳۴ هزار نفر به نوعی به چاقی شان مربوط میشود. از سوی دیگر حداقل ۱۰میلیون نفر از ایرانیها مبتلا به فشار خون بالا هستند که این بیماری زمینه ساز مرگ ۸۳ هزار نفر در سال میشود.
سن سرطان، امروز پایین تر از دیروز
در ایران، سرطان معده کشنده ترین سرطان است و بعد از آن سرطانهای پستان، پوست، روده بزرگ، خون، ریه، مری، استخوان، اعصاب مركزی، پروستات و غدد لنفاوی رایج ترین سرطانهایی هستند که ایرانیها به آنها مبتلا میشوند. وزارت بهداشت اگرچه اعلام میکند وضع سرطان در ایران خیلی بهتر از میانگین جهانی است اما تغییر الگوهای ابتلا به این بیماری در کشور، زنگ خطر را به صدا درآورده است.
سن ابتلا به سرطانهای گوارشی و سرطان سینه، در مقایسه با میانگین جهانی کاهش پیدا کرده و این یعنی سرطان، بیشتر از گذشته جوانهای ایرانی را تهدید میکند. زنان ایرانی ۱۰سال زودتر از هم جنسان خود در دیگر کشورها به سرطان سینه مبتلا میشوند و سرطان روده که معمولا در افراد بالای ۵۰ سال دیده میشود، در ایران مردان زیر ۵۰ سال را درگیر میکند.
شاید به همین دلیل باشد که سرطان حالا توانسته است با ۳۰هزار قربانی در سال به رده سوم عوامل مرگ ایرانیها برسد.
دود؛ همپای تصادفات آدم میکشد
در سال گذشته، ۱۳ هزار و ۹۰۵مرد و ۴هزار و ۸۹ زن در تصادفات جانشان را از دست دادند که بیشترشان ساکن استانهای فارس و تهران بودند. این آمار اما نسبت به سال قبل از آن، ۱۰درصد کاهش داشته و تصادفات را به چهارمین عامل مرگ ایرانیها تبدیل کرده است.
مرگ و میر ناشی از اعتیاد هم اگرچه همپای تصادفات کاهش پیدا کرده و از ۴۷۰۰ مرگ در سال ۸۳ به حدود ۳هزار نفر در سال ۹۲ رسیده است، اما همین رقم هم وقتی با مرگ و میر ناشی از مصرف دخانیات جمع شود، رقمی نزدیک به مرگ و میر ناشی از تصادفات را تحویل میدهد؛ ۱۴هزار مرگ به خاطر دود و مواد.
آنها به قتل میرسند
آخرین آمار مرگهای ناشی از سلاح سرد که سازمان پزشکی قانونی منتشر کرده، به سال ۱۳۹۱ برمی گردد. در این سال ۷۹۹ نفر با سلاح سرد کشته شده اند که ۶۲۷ نفرشان مرد و ۱۷۲نفرشان زن بوده اند.
این آمار البته نسبت به تمام ۱۰سال قبل از آن، پایین تر است و از ۱۱۷۹نفر در سال ۸۲ و به ۷۹۹نفر در سال ۹۱ رسیده. به جز این، سازمان پزشکی قانونی از مرگ «مشکوک به خودکشی» ۴هزار نفر در سال گذشته هم خبر داده که البته برنامه ریزی شده بودن مرگ آنها به دست فردی دیگر به اثبات نرسیده اما خودخواسته بودن مرگشان هم قطع و یقین نیست.
در جدول زیر میتوانید فهرست برخی از عوامل مرگ و میر ایرانیها و آمارهای رسمی منتشر شده درباره تعداد تقریبی قربانیانشان را ببینید:
ردیف |
عامل مرگ |
میزان مرگ و میر |
منبع ارائه دهنده آمار |
۱ |
بیماریهای قلبی |
۱۳۶هزار نفر در سال |
معاون بهداشت وزیر بهداشت |
۲ |
چاقی و فشارخون بالا |
۸۳هزار نفر در سال |
معاون بهداشت وزیر بهداشت |
۳ |
سرطان |
۳۰هزار نفر در سال |
نایب رییس انجمن سرطان ایران |
۴ |
تصادفات |
۱۸هزار نفر در سال |
سازمان پزشکی قانونی |
۵ |
دخانیات |
۱۱هزار نفر در سال |
دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت |
۶ |
خودکشی |
۴هزار نفر (سال ۹۲) |
سازمان پزشکی قانونی |
۷ |
اعتیاد |
۳هزار نفر در سال |
سازمان پزشکی قانونی |
۸ |
غرق شدگی |
۱۰۶۳نفر (سال ۹۲) |
سازمان پزشکی قانونی |
۹ |
گاز گرفتگی |
۸۲۸ نفر (سال ۹۲) |
سازمان پزشکی قانونی |
۱۰ |
سوختگی |
۱۹۳۹نفر(سال۹۲) |
سازمان پزشکی قانونی |
۱۱ |
قتل با سلاح سرد |
۷۹۹نفر (سال ۹۱) |
سازمان پزشکی قانونی |
۱۲ |
برق گرفتگی |
۷۵۰ نفر(سال۹۲) |
سازمان پزشکی قانونی |
۱۳ |
زایمان |
۲۹۱ مادر (سال۹۲) |
سازمان پزشکی قانونی |
ارسال نظر