روند بی سابقه رشد سرطان در ایران

خبرگزاری ایرنا: معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: تمام سرطان های ما از کشورهای غربی و حتی کشورهای منطقه کمتر است اما به هر حال روند رو به رشد ما از آن ها تندتر است.

دکتر رضا ملک زاده و دکتر اسماعیل اکبری رییس انجمن سرطان کشور با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری یکشنبه ۲۵ آبان ماه به بررسی موضوع راه های مقابله با شیوع سرطان پرداختند.

وی افزود: اگر ما نسبت به این موضوع حساسیت نشان ندهیم و خوب کار نکنیم ممکن است در چندین سال آینده آمار ابتلا به سرطان در کشور ما بیشتر شود.

اکبری ادامه داد: چون مراقبت های بیماری سرطان در کشور ما خیلی مناسب است و در بسیاری مواقع معادل کشورهای غربی پیش رفته از این بیماری مراقبت می کنیم، مرگ ناشی از سرطانمان خیلی بالا نیست یعنی حدود ۳۰ هزار مورد مرگ در سال داریم که این رقم، رقم بدی نیست و خوب است اما روند رو به رشدمان بالاست.

دکتر ملک زاده معاون پژوهشی وزارت بهداشت نیز در پاسخ به این سوال که چه کار کنیم این روند رو به رشد کنترل شود، اظهار کرد: اولین مطلب این است که ما باید در این زمینه تحقیقات انجام دهیم، هر چند تحقیقاتی که ما در این زمینه انجام دادیم نسبت به خیلی از کشورهای دیگر سرآمد است و نسبت به کشورهای در سطح منطقه در سطح بالاتری قرار داریم و در سال گذشته تلاش های بسیار زیادی صورت گرفته است.

* شیوع سرطان در کشور از متوسط دنیا پایین تر است

ملک زاده تاکید کرد: به طور کلی شیوع سرطان در کشور ما از متوسط دنیا و در مقایسه با اغلب کشورهای همسایه پایین تر است.

دکتر اکبری نیز در پاسخ به این سوال که آیا این که گفته می شود شیوع سرطان در ایران رشد چشمگیری داشته است، واقعیت دارد یا خیر اظهار کرد: باید برخی از الفاظ علمی را درست به کار ببریم، بروز و شیوع با یکدیگر متفاوت است، بروز سرطان در ایران نسبت به کشورهای غربی گاهی به یک پنجم و یا یک ششم می رسد یعنی آن ها قریب به ۵،۶ برابر ما اغلب سرطان ها را دارند.

وی با بیان این وضعیت ما چیزی حدود ۴۰، ۵۰ سال قبل آن ها است تصریح کرد: اما آن ها توانسته اند با تجربه ۵۰ ساله خود کاری کنند که روند رو به رشد سرطان را کند کنند و حتی به نزول برسانند،اما ما این کار را نکردیم و یا نمی کنیم که ان شا الله باید انجام دهیم.

* ۵۰ درصد سرطان ها قابل پیشگیری و درمان

معاون پژوهشی وزارت بهداشت گفت: نزدیک به ۱۲ مرکز تحقیقات سرطان در کشور داریم ولی یک اصلی در سرطان ثابت شده که ۵۰ درصد سرطان ها قابل پیش بینی هستند و با یک سری اقداماتی که به آن ها اشاره می کنم می توان ۵۰ درصد آن ها را پیشگیری کرد ضمن این که ۵۰ درصد سرطان ها هم قابل درمان هستند یعنی پس از معالجه فردی که سرطان دارد این فرد به مدت ۵ سال فردی است که معمولاً بهبود یافته و خوشبختانه ما در داخل کشور امکانات معالجه و تشخیص سرطان خیلی افزایش پیدا کرده است.

ملک زاده با بیان این که ۵۰ درصد سرطان ها معالجه ای ندارند اظهار کرد: متوسط طول عمر افراد در برخی سرطان ها مانند سرطان لوزالمعده که از سخت ترین سرطان هاست حدود ۶ ماه و در برخی دیگر ممکن است ۲ تا ۳ سال باشد.

وی با بیان این که ما باید برای دو موضوع برنامه ریزی داشته باشیم گفت: یکی برنامه مربوط به درمان سرطان است که خوشبختانه در حال حاضر در کشور ما همه امکانات آن و داروهای آن و جراحان حاذق وجود دارد و موضوع دوم پیشگری از سرطان است نیاز به تغییر شیوه زندگی دارد که این موضوع نیز نیازمند تلاش و کوشش وزارت بهداشت و رسانه ها و همکاری خود مردم دارد.

ملک زاده در ادامه به مهم ترین عوامل شیوع سرطان اشاره کرد و افزود: دخانیات و از آن مهم تر مصرف تریاک است که مصرف این ماده مخدر حتی به مقدار کم چندین برابر سیگار می تواند ایجاد سرطان زایی کند، بعد از مصرف غذاهای خیلی شور ، عدم مصرف سبزی جات و میوه ، عدم مصرف آجیل، تنبلی و ورزش نکردن ، چاقی و پرخوری و برخی عفونت های ویروسی و میکروبی از مهم ترین عوامل ایجاد سرطان هستند.

وی تصریح کرد: این ها عواملی هستند که ما درصددیم در یک مجموعه تحقیقاتی در چندین نقطه کشور آن ها را مورد بررسی قرار دهیم.

اکبری افزود: وزارت بهداشت کلیت سلامت مردم را بر عهده دارد و پیشگیری از نظر قانون وزارت بهداشت این گونه نیست که تمام ابزارهای پیشگیری در دست این سازمان باشد ،وزارت بهداشت با یک شبکه گسترده و احداث ۴۰ دانشگاه علوم پزشکی در کشور دارای ساختار تحقیقاتی مفصل و مرجع علمی کشور است.

رییس موسسه تحقیقات سرطان کشور با تاکید بر این که کسی منکر فعالیت های وزارت بهداشت نیست گفت: این در صورتی تحقق پیدا می کند که مردم به سخنان این وزارتخانه توجه کنند به عنوان مثال ما دوست داریم که آب سالم استفاده کنیم و می توانیم سلامت آب را تعریف کنیم ولی تامین آب سالم در اختیار ما نیست و در اختیار نهادی دیگر است و یا غذای سالم داشته باشیم و فست فود ها را حذف کنیم و یا هوای آلوده را تمیز کنیم.

وی اضافه کرد: آنقدر که بانک ها برای احداث فست فودها وام می دهند اگر برای احداث سبزی فروشی ها وام بدهند منجر به این می شود که ساختار ذهنی مردم و مسئولین تغییر کند ؛وزارت بهداشت این پتانسیل علمی را دارد که این فعالیت ها را انجام دهد.

اکبری با تاکید بر این که در خیلی از جاهای دنیا تحقیقات ما منحصر به فرد است گفت: گاهی اوقات پژوهش ما در مورد سرطان بیشتر از کشورهای منطقه است و ما با جزئیات سرطان کشور را می شناسیم ولی کشورهای دیگر نمی شناسند امیدواریم این توانمندی در کشور رخ دهد تا هر کس وظیفه خود را بهتر شناخته و مردم در مراقبت از خود توانمند شوند.

رییس موسسه تحقیقات سرطان ضمن خیر مقدم به ریاست جدید سازمان صدا و سیما گفت: امیدواریم که هیجانی که برای درما ن سرطان ایجاد شده از بین نرود و همواره مستمر علمی و بامعنا باشد تا مردم در تغییر رفتارشان در مقابله با بیماری ها بیشتر شود.

* حمایت وزارت بهداشت در مقابله با سرطان

در ادامه اکبری در پاسخ به این سوال مبنی بر این که وزارت بهداشت چه حمایت سازنده ای در مقابله با بیماری سرطان دارد، گفت: همان طور که مطرح است دارو جایگاهی در درمان سرطان ندارد و بر اساس گزارش سازمان ملل متحد سرطان هایی که به کیو ختم می شوند و کسانی که خوب می شوند حدود ۴۹ درصد با جراحی ۴۰ درصد با رادیوگرافی و ۱۱ درصد با دارو است و در این موارد دارو بالاترین رقم مصرف را به خود اختصاص داده است و یک مریض امکان دارد که یک بار یا ۶، ۱۲ تا ۱۴ بار حراجی کرده و یا ۱۴ بار دارو مصرف کند و بر این اساس مصرف دارو بسیار سنبلیک شده است.

وی اضافه کرد: دارویی که در دنیا استفاده می کنیم از نظر علمی پسندیده نیست؛ چرا که ما سلول را می کشیم و دراین دارو دادن ها سلول های جوان و سلول های سرطان جوان کشته می شوند و مورد مقبولیت علمی نیست و لذا نباید فکر کرد که هر چقدر دارو بهتر و زودتر مصرف شود زودتر جواب می گیرد چرا که عوارض دارو اثر بدی دارد.

اکبری تصریح کرد: همه دنیا استانداردهای علمی را در استفاده از اشعه دارو و جراحی را دارند و این استانداردها تکلیف علمی را مشخص می کنند و برای برخی بیماران دارو تجویز نمی شود ولی برای بری مصرف دارو وجود دارد اما آن طور که باید اثر گذار نیست.

وی با بیان این که سرطان لوزالمعده سخت است که اگر کشف شود باید زودتر مورد جراحی قرار بگیرد پس از عمل جراحی سرطان لوزالمعده فرد حدود ۴ سال زنده می ماند و طول دوره درمان از طریق دارو ۶ الی ۸ ماه طول می کشد.

* سرطان چیست

دکتر اکبری رییس انجمن سرطان کشور در توضیح سرطان گفت: 'سرطان' یعنی از تعادل خارج شدن، یک برنامه ریزی منسجمی برای هر سلول بدن وجود دارد و معلوم است این سلول چه زمانی به دنیا می آید و چه زمانی باید از بین برود و این برنامه ریزی سلولی عامل حیات است.

وی ادامه داد: حال اگر سلولی منحرف شد و این کار را نکرد و در قالب مرگ برنامه ریزی شده قرار نگرفت شروع به زیاد شدن می کند و وقتی این اتفاق افتاد نام سرطان را به خود می گیرد و این اتفاق در هر عضوی که باشد اسم آن عضو به آن سرطان تعلق می گیرد.

* وضعیت سرطان در ایران

ملک زاده معاون پژوهشی وزارت بهداشت نیز در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که وضعیت کشور ما در خصوص سرطان نسبت به دیگر کشورها به چه صورت است گفت: سرطان در کشور ما همانند سایر کشورهای دنیا یک روند مخصوصی دارد که می توان آن را به اختصار شرح داد.

وی ادامه داد: خوشبختانه در کشور ما نظام ثبت سرطان وجود دارد و اطلاعاتی که ما در کشور داریم معمولاً توسط سازمان بهداشت جهانی و موسسات تحقیقاتی مربوط به سرطان در سطح دنیا مرتب جمع آوری می شود و هر سال دقیق ترین گزارشات از شیوع سرطان در مقایسه با نقاط دنیا صورت می گیرد.

معاون پژوهشی وزارت بهداشت یادآور شد: طبق آخرین آماری که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد نشان می دهد که در ایران شیوع سرطان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۱۳۴ نفر است و این در حالی است که رقم در آمار متوسط ابتلا به سرطان درهمه کشورهای دنیا به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۱۸۸ نفر است.

ملک زاده تصریح کرد: ایران در مقایسه با کشورهای همسایه از شیوع سرطان کمتری برخودار است اما اگر مقایسه با گذشته های خیلی دور صورت بگیرد یک روند رو به رشد مختصری در کشور مشاهده می شود و علت اصلی آن افزایش امید به زندگی و افزایش طول عمر است.

وی اظهار داشت: در جامعه ما در طول ۴۰ سال امید به زندگی در بدو تولد در حدود سال های ۱۳۴۷ نزدیک به ۵۲ و ۵۳ سال بوده که این رقم در حال حاضر به ۷۱ سال برای مردان و ۷۲ سال در خانم ها رسیده است.

معاون پژوهشی وزارت بهداشت با بیان این که سرطان به طور کلی بیماری است که در بیشتر از ۸۰ درصد مواقع در سنین بالا اتفاق می افتد و در حقیقت یکی از عوارض مسن شدن است گفت: با پدید شدن مسن تغییراتی در سلول ها به وجود می آید لذا هر جامعه ای که افراد مسن تری داشته باشد شیوع سرطان هم در آن جامعه افزایش پیدا می کند.

* مراقبت حمایتی - تسکینی سردمدار حمایت بیماران سرطانی

اکبری گفت: باید در گفتن واقعیت به مردم توانمندی را بالا برد در حال حاضر تبلیغ هایی در راستای رایگان شدن داروهای سرطان مطرح است در این راستا نباید در وزارت بهداشت فشاری وارد کرد چرا که هم کار علمی است و هم کاری که می تواند طول عمر مردم را افزایش دهد می تواند در جهت ارتقا بخشیدن به زندگی مردم کمک کند.

وی تصریح کرد: ما باید در توانمندسازی مردم در مقابله با بیماری سرطان تلاش کنیم و علم مراقبت حمایتی - تسکینی سردمدار حمایت بیماران است و در این راستا می توان به بیمار سرطانی روحیه مضاعفی داد.

* درمان سرطان باید به صورت تیمی و کلی باشد

ملک زاده با بیان این که برخورد با سرطان باید به صورت تیمی و کلی باشد گفت: درمان سرطان ترکیبی است و گاهی با سوزاندن و گاهی با جراحی و دارو و اشعه درمانی بیمار درمان می شود، آنچه که در مراکز درمانی سرطان به صورت ایده آل مطرح است این است که به طور جامع خدمات را به بیمار ارائه دهند.

وی با تاکید بر این که باید بیمار را در مقابله با بیماری اش آگاه کرد گفت: در این آگاهی بخشی باید به بیمار این موضوع را روشن کرد که چقدر طول درمانهایش در بهبود سرطان موثر واقع شده است.

ملک زاده افزود: سرطان معده و مری طول عمرشان به صورت حداکثری در ایران ۲ سال است به خاطر این که افرادی که به این سرطان ها مبتلا می شوند دیر به مراکز پزشکی مراجعه می کنند که دیگر کار از کارگذشته است.

وی گفت: ما یک سری نیازهای القایی داریم که هزینه های هنگفتی را به کشور وارد می کند و بیمار در این راستا اذیت شده ولی طول عمرشان زیاد نمی شود و در این راستا وزارت بهداشت در جهت گسترش داروهایی که بیشتر موثرهستند گام بر می دارد چرا که در حال حاضر افراد فقیر و غنی هستند که دچار سرطان می شوند بنابراین افرادی که سرطان می گیرند باید مورد حمایت قرار بگیرند.

ملک زاده با تاکید بر این که در این راستا باید سیستم بیمه تقویت شود گفت: بیمه باید کارهای درمانی سرطان را بپذیرد چرا که در حال حاضر در بیمارستان های دولتی هم این کار انجام می شود و بخش های خصوصی بر اساس تعرفه هزینه مقبولی را می گیرند.

وی اضافه کرد: امیدواریم در آینده خدمات تشخیصی سرطان بهتر انجام و مراکز جراحی دولتی بهترین مراکز برای درمان سرطان هستند و در قالب خدمات بیمه به مردم خدمت می کنند.

** افزایش سن جمعیت مهمترین دلیل بروز سرطان

در ادامه این برنامه مطلق رییس اداره سرطان وزارت بهداشت در ارتباط تلفنی با اشاره به بیماری سرطان در کشور اظهار کرد: مشکلی که در سطح جامعه وجود دارد و رسانه ها نیز به آن می پردازند موضوع سرطان است که گاهی اوقات در پیشگیری از آن غفلت صورت می گیرد.

وی با اشاره به افزایش سرطان در کشورهای در حال توسعه گفت: افزایش سن جمعیت مهم ترین دلیل بروز سرطان است، شیوه زندگی ناسالم و عوامل محیطی در بروز این بیماری موثر واقع می شوند.

مطلق با بیان این که ۵۰ درصد از جمعیت ما افزایش وزن دارند گفت: در این میان ۱۰ درصد از مردم ما سیگار مصرف می کنند و یا ۱ درصد قلیان اما باید دید که مردم و سیاستگذاران سلامت در این مسئله چه نقش مهمی دارند سیاست گذاران سلامت باید از ایجاد عوامل خطر جلوگیری کنند.

وی افزود: به عنوان مثال اگر آلودگی در بروز سرطان نقش دارد،باید نقش سیاست گذاران سلامت در این راستا پررنگ تر شود ما در این راستا دو نوع پیشگیری سطح یک و سطح دو داریم که در پیشگیری سطح یک بیشتر وظیفه حاکمیتی است و باید از مواجهه با عوامل خطر جلوگیری کرد.

مطلق تصریح کرد: پیشگیری سطح یک خود مراقبتی مردم است که باید از شیوع این بیماری پیشگیری کنند و وزن خود را کنترل کنند و پیشگیری سطح ۱ و ۲ به طور کلی شامل شناسایی عوامل خطر و افراد در معرض آن است که باید وزارت بهداشت متولی این امر شود.

* ۵۰ تا ۷۵ درصد از سرطان قابل پیشگیری است

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت تاکید کرد: وقتی درباره سرطان صحبت می شود مردم نقش خود را مورد غفلت قرار می دهند ،در حال حاضر عفونت، و ویروسHIV به میزان ۲۵ درصد در کشورهای در حال توسعه از عوامل سرطان است و بیش از ۵۰ درصد از عوامل خطر دیگری نیز وجود دارد که مربوط به اعتیاد می شود.

وی با تاکید بر این که رسانه ها نقش آگاهی بخشیدن به مردم را دارند،گفت: مردم باید به خودمراقبتی خود آگاه باشند و در جهت مصرف غذای سالم تلاش کرده و از روغن پالم و آب آلوده استفاده نکنند و وزن خود را کنترل کرده و از سبزیجات و میوه زیاد استفاده کنند.

مطلق اضافه کرد: ۵۰ الی ۷۵ درصد از سرطان قابل پیش گیری در دست مردم است و روابط عمومی وزارت بهداشت نیز نقش رابط را دارد و در تشخیص زودهنگام،چکاپ و غربالگری سه سرطان پستان، روده بزرگ و دهانه رحم باید صورت بگیرد؛ چرا که این غربالگری تاثیرگذار است و افرادی که عوامل مشکوکی را شناسایی می کنند باید زودتر به مراکز درمانی مراجعه کنند هر چه سرطان زودتر شناسایی شود هزینه های بیمار نیز کمتر خواهد شد.

اکبری رییس انجمن سرطان کشور با اشاره به این که رفتار اجابت مزاج افراد با یکدیگر متفاوت است، خاطر نشان کرد: کم خونی های غیر قابل توجیه از علائم سرطان خون و دستگاه گوارش به حساب می آید.

وی با تاکید بر اینکه گاهی اوقات تغییر خلق ها از جمله اولین نشانه های بروز سرطان به حساب می آید افزود: در سرطان پانکراس ثابت شده که تغییر خلق سبب بروز این بیماری می شود.

اکبری با اشاره به این که تغییرات خلقی یکی از موارد مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد گفت: نحوه غذا خوردن، تغییر وزن را باید مورد توجه قرار دهیم.

* سرطان دستگاه گوارش در ایران یک شایعه است

رییس انجمن سرطان کشور با اشاره به این که افراد پس از مشاهده علائم تغییرات خلقی خود باید به پزشک مراجعه کنند اضافه کرد: سرطان دستگاه گوارش در ایران شایعه است.

اکبری با بیان این که در خانم ها سرطان پستان بیماری شایع ای است افزود: زنان باید تغییر رنگ نوک سینه را مورد توجه قرار دهند.

وی با اشاره به اختلال در بلع و لاغری به عنوان نشانه های سرطان گوارش گفت: چکاپ سالانه و ماهانه نداریم بنابراین چنین چیزی از نظر علمی صحت ندارد به طوری که این مسائل به صورت ناآگاهانه مطرح شده و تعبیر علمی ندارد.

رییس انجمن سرطان کشور با اشاره به این که اگر این مسائل صحت داشته باشد در این صورت باید ۷۰ میلیون نفر به بیماران اضافه شوند خاطر نشان کرد: در این صورت ۷۰ میلیون نفر در خانواده باید نگران نتیجه چکاب خود باشند.

اکبری با اشاره به این که سرطان معده شایع ترین مردان ایرانی است ادامه داد: این بیماری کشنده ترین در مردان و زنان ایرانی به حساب می آید.

وی افزود: در ۵۰ سال پیش در کشورهای غربی سرطان معده جزء ۱۰سرطان اول سرطان ها به حساب می آمد اما اکنون این گونه نیست ، زیرا مراقبت های بهداشتی در کشورهای غربی بهتر شده است.

* سرطان ارثی نیست

رییس انجمن سرطان کشور با اشاره به این که ایران در سرلیست سرطان ها قرار دارد گفت: سرطان ارثی نیست.

اکبری با اشاره به این که مرحوم پاشایی در ۲۸ سالگی مبتلا به این بیماری شده است گفت: سن ۲۸ سالگی استثنا محسوب می شود.

وی با اشاره به این که سرطان بدون تغییر ژن تولید نمی شود اظهار داشت: در محیط آلوده هوای تهران تغییرات ژن ایجاد می شود.

* سرطان فرآیند مزمن و طولانی دارد

رییس انجمن سرطان کشور با بیان این که سرطان فرآیند مزمن و طولانی ۱۵، ۱۶ ساله دارد افزود: اتفاقاتی که در ژن صورت می گیرد سبب بروز سرطان زودرس می شود.

اکبری با اشاره به این که ما هر روز با بیماران سرطانی در ارتباط هستیم،خاطرنشان کرد: باید کمپین سرطان را برای بیماران و خانواده هایشان فراهم کرد.

وی با اشاره به این که جامعه هنری به خوبی وارد میدان شده اند و در مراسم مرحوم پاشایی حضور یافتند افزود: جامعه هنری باید وارد کمپین این ها شوند تا مردم بیشتر متوجه اهمیت این بیماری شوند.

رییس انجمن سرطان کشور با اشاره به این که ما در خدمت مردم هستیم تا به آن ها اطلاع رسانی کنیم گفت: باید چنین شخصیت های هنری مصداقی باشند تا مردم از آن ها به عنوان الگوهای مناسب برای تغییر رفتار زندگی خود استفاده کنند.

ملک زاده در ادامه برنامه با اشاره به این که آگاهی و آگاهی رساندن به مردم خوب است گفت: نباید آگاهی سبب ایجاد نگرانی مردم شود.

معاون پژوهشی وزارت بهداشت با اشاره به این که کسانی که ۹۰ درصد علائم بروز این بیماری را دارند به این بیماری مبتلا نمی شوند خاطرنشان کرد: ۶ هزار و ۵۰۰ مورد سالانه مبتلا به سرطان معده در ایران می شوند که ۱۰ درصد آن ها زیر سی سال هستند.

وی با اشاره به این که در شمال ایران شیوع این سرطان ۵۰ در ۱۰۰ هزار است گفت: در مرکز ایران این بیماری ۱۵ در ۱۰۰ هزار و در جنوب کشور ۷ در ۱۰۰ هزار است.

* شیوع سرطان در نقاط مختلف ایران متفاوت است

ملک زاده با اشاره به این که نحوه شیوع سرطان در نقاط مختلف ایران متفاوت است خاطرنشان کرد: باید به سبک زندگی و فرهنگ آن توجه فراوانی کنیم.

معاون پژوهشی وزارت بهداشت با اشاره به ضرورت استفاده از آب سالم ادامه داد: به سبب استفاده از آب لوله کشی سرطان مری در شمال کشور به شدت کاهش یافته است.

وی با تاکید بر عدم استفاده از چای داغ افزود: نوشیدنی های داغ احتمال سرطان را افزایش می دهد.

** ضرورت رعایت بهداشت دهان و دندان در پیشگیری از سرطان

ملک زاده با اشاره به ضوررت رعایت بهداشت دهان و دندان افزود: مسواک زدن و شستشوی دهان و دندان در پیشگیری از بروز سرطان مری و معده اهمیت دارد پس باید اذعان داشت که میکروب های دهان منشاء بروز سرطان هستند.

معاون پژوهشی وزارت بهداشت در پاسخ به سوال پایانی مجری برنامه مبنی بر این که آیا پارازیت در شیوع و بروز سرطان تاثیرگذار است گفت: مطالعات زیادی در دنیا بر روی این موضوع شده است این در حالی است که در ایران پیرامون پارازیت مطالعه ای نداشته ایم.

وی افزود: باید بر اساس شواهد علمی ثابت شده صحبت کرد.

ملک زاده با اشاره به این که مطالعات زیادی در مورد امواج رادیویی با فرکانس های مختلف شده است خاطر نشان کرد: تاکنون نشان داده نشده که این موارد سبب بروز سرطان می شود بنابراین شواهد علمی نشان می دهد که پارازیت سرطان زا نیست.

معاون پژوهشی وزارت بهداشت با اشاره به این که پارازیت عوارض دیگری دارد ادامه داد: آلودگی هوا،ذرات معلق و آلودگی هایی که از اگزوز ماشین ها به وجود می آید بسیار خطرناک هستند.

وی با اشاره به شهر شیکاگو و لندن افزود: این شهرها از هوای آلوده ای برخودار بودند به گونه ای که مطالعات نشان داد زمانی که باران می آید آلودگی های موجود در هوا سبب بروز سکته قلبی مغزی و نارسایی مغزی می شود اما در نهایت مسئولین این شهر تلاش کردند تا هوای شهرشان را با برنامه ریزی پاک کنند.

ملک زاده با اشاره به اینکه باید با برنامه ریزی دقیق و مناسب هوای دلپذیری را ایجاد کرد گفت: با مدیریت می توان هوای شهر را پاک کرد.