ناگفته‌های خطر بمباران مراکز اتمی در دولت خاتمی

برترین‌ها: محسن هاشمی در کانال تلگرامی خود نوشت: شرایط کشور در وضعیت حساسی قرار دارد، بخصوص پس از یاداشت اجرایی فشار حداکثری ترامپ و سخنان رهبر معظم انقلاب در رابطه با رد مذاکره با آمریکا، و نامه ترامپ به ایران، نخبگان سیاسی نزدیکی خطر را احساس می‌کنند. در این شرایط مشغول آماده نمودن خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی سال‌های ۸۲ و ۸۳بودم، لذا ‌مناسبت دیدم، با بازبینی تجربه‌ای مشابه میان ایران و غرب در بیست سال قبل،  ناگفته‌هایی از آن عملکرد موفق نظام در دور کردن تهدیدات از کشور، را که بتواند راهگشای عبور از وضعیت کنونی باشد مطرح نمایم.

البته بطور طبیعی خاطرات سال ۱۳۸۲ و ۸۳ آیت الله هاشمی رفسنجانی، سال دیگر منتشر می‌گردد، اما نظر به خطیر بودن شرایط بریده ای از این خاطرات را در این مقاله ذکر می کنم.

برای آشنایی با شرایط آن زمان توجه به نکات ذیل لازم است:

بوش دوم، پس از حمله ۱۱سپتامبر، افغانستان، ایران و عراق را بعنوان محور شرارت معرفی کرد و به افغانستان وعراق حمله نظامی کرد، وی بارها، با بزرگنمایی فعالیت‌های هسته‌ای ایران، خواستار ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل وبرخورد با ایران بود و همزمان با اسراییل نیز توافقاتی انجام داده بود که اگر پرونده ایران از طریق دیپلماسی به نتیجه نرسد، اسراییل مانند حمله به تاسیسات هسته ای عراق در سال ۱۹۸۲، به مراکز اتمی ما حمله کند.

در این شرایط مخالفان نظام که جمهوری اسلامی را به دیکتاتوری و استبداد متهم می کردند، انتظار داشتند که با توجه به مخالفت رهبرانقلاب با تعلیق غنی سازی، مسیر دیپلماسی به بن بست برسد و با ارجاع پرونده به شورای امنیت بمباران مراکز هسته ای ایران رخ دهد، اما مردمسالاری نظام جمهوری اسلامی وحاکم بودن عقلانیت، واقعگرایی و هوشمندی در جلسات کارشناسی موجب شد تا رهبرانقلاب به رغم مخالفت شخصی، با درخواست مسئولان مبنی برتعلیق موقت غنی‌سازی موافقت کند و ایران از یک خطر در آن سال دور شود. و اما مطالبی از خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی:

 ۳ مهر ۸۲ 

عصر آقای خاتمی آمد. در مورد مسائل هسته‌ای هم نظر شدیم که پیشنهاد سه کشور انگلیس و فرانسه و آلمان را پیگیری کنیم و به ایشان توصیه کردم که در فکر کناره‌گیری نباشد و به کار خود ادامه دهد. گفت: بلر نامه‌ای دوستانه نوشته و شاه اردن پیشنهاد بردن پیام و میانجیگری با آمریکا را داشت که موافقت نشد و فقط مواضع خودمان را توضیح دادیم که اگر خودش مایل است بگوید.

 ۹ مهر ۸۲  

عصر در دفتر رهبری، جلسه مشورتی بود در مورد مسایل هسته‌ای. ایشان پذیرفتند که با شروطی پروتکل امضا شود و عملاً هم اجرا شود ولی با تعطیلی فعالیت‌های غنی‌سازی که خواست آژانس و اروپا و آمریکا و روسیه است، مخالفت کردند. آقایان روحانی و خرازی و خاتمی خواستار تعطیل موقت شدند. به روحانی پیشنهاد شد که سفری به اروپا برود برای مذاکرات. ولی نظرم  این است که از آنجا کسی بیاید و در ایران مذاکره شود.

 ۲۰ مهر ۸۲   

سر شب دکتر روحانی آمد. گفت: البرادعی هم اخیراً تهدید ضمنی کرده و اروپایی‌ها هم هنوز حاضر نشده‌اند، کسی را برای مذاکره بفرستند و چین و روسیه هم می‌گویند: قطعنامه را کاملاً اجرا کنید وگرنه خطر رفتن به شورای امنیت است که صلاح نیست. و هیأت دولت هم ترسیده، فشار را روی آقای خاتمی زیاد کرده که بپذیریم و مجلسیان هم نامه‌ای با بیش از چند امضاء تهیه کرده‌اند که از آقای خاتمی خواسته‌اند بپذیریم و رهبری هم جلوتر آمده‌اند و پذیرفته‌اند که موقتاً غنی سازی را متوقف کنیم. 

 ۲۹ مهر ۸۲

سفر سه  وزیر خارجه انگلیس و آلمان و فرانسه به ایران برای مسائل هسته‌ای و مذاکرات آنها و بیانیه پایانی مذاکرات، بیشترین انعکاس داخلی و جهانی را دارد و همه اخبار را تحت‌الشعاع گرفته. ایران در مقابل پذیرش آنها برای تأیید برخورداری از فوائد صلح آمیز فن‌آوری هسته‌ای پذیرفته که پروتکل الحاقی را امضاء کند و برنامه‌های خود را شفاف کند و غنی‌سازی را موقتاً متوقف کنند.

۳ آبان ۸۲   

ظهر، هیأت رئیسه خبرگان در دفترم جلسه داشت. آنها هم از نحوه تصمیم‌گیری در مورد پروتکل و توقف غنی‌سازی ناراحت بودند و معتقدند ابهت نظام شکسته شده به خصوص که برخلاف اظهارات رهبری در ماه‌های اخیر است و تعجب داشتند که: چگونه رهبری از حرف‌های خود برگشته‌اند.گفتم: از همه جوانب به ایشان فشار می‌آید. می‌گفتند: مسلماً به شورای امینت می‌برند و تحریم علیه ایران تصویب می‌کنند. 

 ۵ آبان ۸۲

 آقازاده آمد. گفت: آقای خاتمی مسئولیت امور سیاسی و فنی هسته‌ای را به آقای روحانی داده و عملاً در مذاکرات، سازمان نقشی نداشته و به رهبری نامه‌ای نوشته و با تعویق گازرسانی و تزریق و توقف کارها مخالفت کرده و رهبری جواب داده‌اند: فقط با تأخیر تزریق گاز اورانیوم موافقت کرده‌اند و به ایشان گفته که هیچ چیز دیگر را متوقف نکنند، ولی آقای روحانی  بیش از این می‌خواهد.

۱۱ آبان ۸۲

عصر در برنامه افطار رهبری شرکت کردیم. مدیران و مسئولان جمع بودند.آقای خاتمی ورهبری سخنرانی کردند. 

و رهبری هم گفتندکه: تا اینجا درست عمل شده ولی ما برای خنثی کردن توطئه آمریکا و اسرائیل که به اتهام ناروای برنامه ساخت سلاح اتمی درصدد ایجاد اجماع علیه ایران بودند، پذیرفتیم که همه چیز شفاف باشد ولی برای تولید چرخه سوخت مصمم هستیم و کوتاه نمی‌آییم. آقای خاتمی گفت: تولید سوخت را متوقف می‌کنیم که این دو اظهار با هم ناسازگار در آمد 

۲۸ بهمن ۸۲

شب مهمان رهبری بودم. در مورد مسائل هسته‌ای هم بحث کردیم. ایشان مصمم است که در مورد چرخه سوخت تسلیم نشوند و مقاومت کنند، گرچه به برخورد رسد. 

۵ خرداد ۸۳

شب مهمان رهبری بودم. از من خواستند که در جلسه مشورتی فردا که برای مسائل هسته‌ای داریم، با پیشنهاد لغو تصمیم تعلیق موافقت کنیم. گفتم: بهتر است عجله نشود و فرصت دیگری به دکتر روحانی و دولت بدهیم که بتوانند آژانس و اروپا را قانع کنند که ما شفاف و در چارچوب مقررات آژانس عمل می‌کنیم و از عکس‌العمل تند غرب جلوگیری کنیم. 

۶ خرداد ۸۳   

عصر در دفتر رهبری جلسه مشاوره بود برای اقدام در صورت عدم ختم پرونده ما  در آژانس در ماه ژوئن که قرار شد تصمیم را به بعد از ژوئن موکول کنیم. رهبری نظرشان این بود که در صورت عدم ختم پرونده، تعلیق را لغو کنیم، ولی اکثریت جلسه با توضیحاتی که دکتر روحانی و آقازاده دادند، موافقت نداشت. 

 ۱۷ تیر ۸۳

البرادعی برای اطلاع از اوضاع هسته‌ای اسرائیل به آنجا سفر کرده، آمریکا و اسرائیل علناً ایران را در خصوص مسائل هسته‌ای تهدید کرده‌اند و رهبری در همدان گفته‌اند که دست متجاوز را قطع می‌کنیم و برای ضربه متقابل محدود به مکان خاصی نخواهیم بود

۷ مرداد ۸۳    

عصر آقای معیری آمد وگفت: مقامات اتریش رسماً اطلاع داد‌ه‌اند که: اسرائیل قصد حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران دارد.

۲۰ مرداد ۸۳ 

شب مهمان رهبری بودم. در مورد مسائل هسته‌ای مذاکره کردیم. تصمیم این شد که غنی سازی را آغاز کنیم و احتمال حمله اسرائیل را جدی می‌دانند

۱۷ شهریور ۸۳ 

شب مهمان رهبری بودم .از تصمیم جلسه مشورتی، در مورد توقف موقت مونتاژ و قطعه سازی هسته‌ای ناراضی اند. ولی من گفتم: تصمیم خوب و به جایی است.

 ۵ مهر ۸۳   

عصر در دفتر رهبری، جلسه ادامه بحث مسائل هسته‌ای بود. سرانجام به این نتیجه رسیدند که قطعه سازی و مونتاژ و راه اندازی U.C.F اصفهان انجام شود ولی گازدهی را تا اجلاس آینده آژانس شروع نکنند. چون دکتر روحانی معتقد است که اگر گازدهی شروع نشود، امکان تفاهم هست. و رهبری حفظ تکنولوژی هسته‌ای را خط قرمز خواندند. 

۴ آبان ۸۳ 

عصر در مرکز تحقیقات استراتژیک با معاونان جلسه داشتیم. دکتر روحانی مذاکرات اخیر با اروپائیان را توضیح دادکه در مقابل تعلیق زمان نامعلوم غنی سازی، مانع رفتن پرونده به شورای امنیت شوند. امنیت ایران را تضمین کنند وبرای ساخت نیروگاه هسته‌ای و تأمین سوخت همکاری کنند. برای پذیرفته شدن ایران در سازمان تجارت جهانی کمک کنند و همکاری فنی و صنعتی را توسعه دهند. برای مشکل هواپیمای غیر نظامی کمک کنند و پس از حصول اعتماد و ضمانت عملی برای خودداری ایران از ساخت سلاح هسته‌ای به غنی سازی هم کمک کنند. و گفت: نظر کمیته این است که پیشنهاد را بپذیریم. من گفتم: قبلاً پیشنهاد داده بودند برای اعتماد در صلح آمیز بودن کار ایران، آنها در غنی سازی شریک شوند، یا محصول اصفهان به فرانسه برود برای غنی سازی و به ایران برگردد.

۱۱ آبان ۸۳  

عصر در دفتر رهبری جلسه مشورت درباره مسائل هسته‌ای بود. سرانجام پذیرفته شد که با شرط بسته شدن پرونده ایران در آژانس و جلوگیری از بردن به شورای امنیت توسط آمریکا و قبول نهایی تولید سوخت توسط ایران و امکان انجام کارهای جنبی خارج از غنی سازی در مدت مذاکره با اروپا که بیشتر از شش ماه طول نکشد، تعلیق را بپذیریم. آیت‌الله خامنه‌ای مخالف تعلیق بودند اما چون دیگران موافق بودند ایشان پذیرفتند. 

۲۵ آبان ۸۳ 

بیانیه ایران و اروپا همزمان درباره توافقات هسته‌ای منتشر شد و دکتر روحانی در مصاحبه‌ای توجیهات خوبی داشت و البرادعی در گزارشی به آژانس، ضمن اینکه پنهان کاری گذشته ایران را تخلف خواند، از همکاری مؤثر فعلی ایران ابراز رضایت کرد و گفت: پرونده ایران از این به بعد، به صورت عادی پیگیری می‌شود. که یکی از بندهای توافق ما با اروپا بوده.

 ۲۷ آبان ۸۳  

یک مقام نظامی اسرائیل تهدید کرده که: اگر آژانس جلوی برنامه هسته‌ای ایران را نگیرد، اسرائیل از قدرت نظامی استفاده می‌کند.

۹ آذر ۸۳

بالاخره بعد از کلی مذاکره قطعنامه اروپایی‌ها، با اصلاحات مورد نظر ایران، با اجماع در شورای حکام آژانس هسته‌ای تصویب شد و دکتر روحانی از من به خاطر چند بار باز کردن گره کار، قدردانی کرد.