سفری خاطره‌انگیز به تهران قدیم در نوروز ۱۳۲۰
ازجمله بنای ورزشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها را باید نام برد. ساختمان ورزشگاه شماره ۱ امجدیه در شمال شهر از ساختمان‌های مهم و بی‌سابقه است که روزبه‌روز رو به تکامل می‌رود.
خبرآنلاین: ازجمله بنای ورزشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها را باید نام برد. ساختمان ورزشگاه شماره ۱ امجدیه در شمال شهر از ساختمان‌های مهم و بی‌سابقه است که روزبه‌روز رو به تکامل می‌رود.
بناهای تازه‌ای که در سال‌های منتهی به ۱۳۲۰ و هر هفته یکی پس از دیگری در پایتخت سربرمی‌آورد، تعجب هر تازه‌واردی را برمی‌انگیخت. این نهضت ساختمانی به قدری سریع و وسیع بود که منظره شهر هر سال با سال پیش از آن فرق می‌کرد. بارها اتفاق می‌افتاد که وقتی ساکنین بخش‌های جنوبی شهر گذرشان به نقاط شمالی یا مرکزی می‌افتاد خود را به‌کلی با مناظر و ساختمان‌های تازه‌ای روبه‌رو می‌بینند. همین‌طور ساکنین قسمت‌های دیگر شهر وقتی که در قسمت جنوب ساختمان‌ها و تاسیسات راه‌آهن و سیلو را می‌دیدند حیران می‌ماندند که این ساختمان‌ها کی و چگونه ساخته شده‌اند. خبرنگار مجله «اطلاعات هفتگی» طی گزارشی که به تاریخ هشتم فروردین ۱۳۲۰ در نشریه یادشده منتشر شد، شکل و شمایل تهران در آن روزها را این‌طور به قلم آورد:
یکی از قسمت‌های زیبای پایتخت که همه ساختمان‌هایش تقریبا نوبنیاد است و نمونه‌هایی از آن در این مجله ملاحظه می‌شود قسمت شمال و شمال غربی است. در تمام طول خیابان شاهرضا که امروزه بزرگ‌ترین و بهترین خیابان‌های پایتخت را تشکیل می‌دهد، ساختمان‌های مجلل از سه اشکوب [طبقه] به بالا چه از طرف دولت و چه از جانب مردم ساخته شده و یا در حال ساختمان است. در قسمت شمال غربی این خیابان، ساختمان‌های مجلل و باشکوه دانشگاه که قسمت دانشکده پزشکی و حقوق آن به پایان رسیده جلب نظر می‌کند. باشگاه دانشجویان نیز از ساختمان‌های بی‌نظیری است که در این قسمت در دست ساختمان است.
در شمال شرقی دانشگاه نیز ساختمان باشکوه دیگری... برای آموزشگاه دختران در شرف ساختمان است. دیگر از ساختمان‌های مهم این قسمت، ساختمان بزرگ و مجلل پرورشگاه در قسمت جنوب خیابان شاهرضا یعنی جایی که منتهی به جاده اسفالتی کرج می‌شود می‌باشد. این ساختمان و ساختمان بلند و باعظمت بیمارستان پانصد تخت‌خوابی [امام خمینی کنونی] در شمال جاده کرج با آن‌که هنوز به پایان نرسیده از زیباترین بناهای پایتخت به شمار می‌رود.
در قسمت جنوب این خیابان، نزدیک جاده شمیران یک ساختمان مجلل دیگر برای شیرخوارگاه در دست ساختمان است. در تمام طول خیابان شاهرضا ساختمان‌های مجلل مطابق آخرین اسلوب فن معماری که با سیمان‌های رنگین از طرف مردم ساخته شده است جلب نظر می‌کند.
اگر از نظر فنی و صنعتی به این کاخ‌های نوبنیاد بنگریم می‌بینیم در این چند ساله از لحاظ اسلوب ساختمان و استحکام و متانت و زیبایی بنا نیز تمول و تکامل فوق‌العاده در اسلوب ساختمان‌ها راه یافته و هر ساختمان تازه‌ای که پس از دیگری برپا می‌گردد چه از حیث اسلوب فنی و چه از لحاظ ظرافت و زیبایی بر ساختمان‌های پیشین رجحان و برتری دارد و از این رو پیداست که ذوق و سلیقه متصدیان ساختمان‌ها و معماران و مهندسین ما نیز رو به کمال و ترقی نهاده است...
ساختمان‌های نوبنیاد منحصر به قسمت‌های شمال و شمال غربی شهر نیست بلکه در تمام نقاط مختلف پایتخت به نسبت اهمیت محل، از طرف دولت و مردم ساختمان‌های مهمی بنا شده است. مرکز ثقل ساختمان‌های دولتی را می‌توان مرکز شهر دانست. در زمین‌های سابق باغ ملی عمارت باشکوه وزارت امور خارجه و بنای متین شهربانی و در زمین‌های کوی ارگ و سنگلج کاخ باعظمت دادگستری سر به فلک افراشته است. در همین اراضی بناهای مجلل وزارت دارایی و بورس تهران که وزارت دارایی و بانک ملی ایران ساختمان آن‌ها را آغاز کرده‌اند به‌زودی ساخته خواهد شد و به این وسیله یک رشته ساختمان‌های باشکوه دیگر به سایر بناهای پایتخت افزوده می‌شود.
در طرفین خیابان بوذرجمهری قسمت بین بازار و خیابان سیروس نیز ساختمان‌های مهمی چهاراشکوبه و پنج‌اشکوبه از طرف بنگاه‌ها و مردم ساخته شده و یا در دست ساختمان است.
در تمام قسمت‌های جنوب شهر به طول چندین کیلومتر از شرق به غرب ساختمان‌ها و بناهای وسیع و محکم راه‌آهن و سیلو و گمرک دیده می‌شود. عمارت مجلل ایستگاه تهران و بناهای چندین اشکوبه سیلو مهم‌ترین ساختمان‌های این قسمت را تشکیل می‌دهند. نزدیک ایستگاه تهران عمارت معظمی نیز برای قماش در دست ساختمان است.
ساختمان‌های وسیع و زیبای دیگری برای کارخانه‌ها و بنگاه‌ها در نقاط مختلف شهر ساخته شده و یا در دست ساختمان است که از نظر اهمیت قابل تذکر می‌باشد.
ازجمله بنای ورزشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها را باید نام برد. ساختمان ورزشگاه شماره ۱ امجدیه در شمال شهر از ساختمان‌های مهم و بی‌سابقه است که روزبه‌روز رو به تکامل می‌رود. در قسمت جنوب و مشرق این ساختمان بنای نو، استخر وسیع و زیبا با تمام ساختمان‌های مربوط به آن از چندی پیش آغاز شده و اکنون تقریبا به پایان رسیده به علاوه زمین‌های دیگری برای سایر بازی‌های ورزشی و قهرمانی مطابق آخرین اسلوب این فن ساخته شده است.
بنای آموزشگاه‌های دخترانه و پسرانه نیز مطابق اسلوب نوین در قسمت‌های مختلف شهر ازجمله خیابان برق و بالای خیابان کاخ [فلسطین کنونی] نیز چندی است آغاز شده است. از ساختمان‌های مهم دیگر کارخانه‌ها و بنگاه‌ها، ساختمان کارخانه برق (بیرون دروازه دوشان‌تپه [پیروزی کنونی]) و ساختمان دخانیات (بیرون دروازه قزوین) و ساختمان مجلل چاپخانه بانک ملی را باید نام برد.
همان‌طوری که گفته شد این گردش مختصر به منظور تذکر نمونه‌های مختصری از ساختمان‌های نوبنیاد است وگرنه شرح هرکدام از این بناها از حدود یک یا چند مقاله خارج است به علاوه بسیاری از ساختمان‌های دیگر را مجال نام بردن نیست.
عامل مهمی که مردم را تشویق به ساختمان و ادامه عملیات ساختمانی می‌کند، کمکی است که از طرف بانک رهنی ایران به این منظور می‌شود. همین کمک باعث شده که امروزه چندین هزار عمله و بنا در تمان نقاط شهر با فعالیت مشغول کار باشند و شهر به‌سرعت از جانب شمال و شمال غربی و شرقی رو به توسعه بگذارد. با توجه خاصی که نسبت به آبادانی پایتخت می‌شود و با استقبال روزافزونی که مردم در امر ساختمان و بنایی ابراز می‌دارند، دیری نخواهد گذشت که پایتخت شاهنشاهی چندین برابر وسع فعلی بزرگ شده و دنباله ساختمان‌های نوبنیاد آن تا شمیران ادامه یابد.
ارسال نظر