کشف قدیمی‌ترین و بزرگترین «رصدخانه» مصر
این نخستین رصدخانه مصر باستان که در دوران مدرن کشف شده، دانش پیشرفته‌ی نجوم و پیوند عمیق آن با اعمال معنوی و آیینی مصریان را به نمایش می‌گذارد.
فرادید: باستان‌شناسان یک رصدخانۀ نجومی مصر باستان را کشف کرده‌اند که به گفته آنها «نخستین و بزرگترین» در نوع خود است. یک تیم باستان‌شناسی مصری بقایای یک سازه‌ی قرن ششم قبل از میلاد را سه سال پیش حین کاوش در یک محوطه‌ی باستان‌شناسی در شهر باستانی بوتو که اکنون تل‌الفرعین نامیده می‌شود، در استان کَفرُ الشَّیخ مصر، کشف کردند. حسام غنیم، مدیر کل آثار باستانی کفرالشیخ و رئیس هیئت باستان‌شناسی مصر به لایو ساینس گفته: «هر چیزی که پیدا کردیم، انتظارات ما را زیرورو کرد.»
این تیم ویرانه‌های یک ساختمان خشت گلی L شکل را کشف کردند که بیش از ۸۵۰ متر مربع وسعت داشت. ورودی رو به شرق آن که با دروازه‌ای سنتی به نام پیل (دکل) مشخص شده، به نقطه‌ای منتهی می‌شود که نور خورشید آنجا را روشن می‌کرده، جایی که ناظر آسمان که معمولاً یک کاهن بوده، برای ردیابی خورشید و ستاره‌ها می‌ایستاده است.
این سازه هنوز دارای تصویر حکاکی‌شده‌ای از ناظر آسمان است که رو به طلوع خورشید ایستاده است. تصویر او نماد پیوند مصریان باستان با کیهان است.
تیم ابتدا فکر کردند یک معبد کشف کرده‌اند. با این حال، با ادامه‌ی حفاری، آنها دست‌سازه‌ها و نمادهای حک‌شده‌ای مانند چِن، سنه و بِنو که همگی مربوط به مفاهیم زمان و ستاره‌شناسی مصری هستند را کشف کردند. اما کشف یک ساعت آفتابی عظیم همراه با چندین کتیبه، دست‌سازه و طرح ساختمان بود که محققان را به این نتیجه قطعی رساند که این سازه یک رصدخانه است.
در امتداد ضلع شمالی تالار، یک ساعت آفتابی سنگی کشف شده که از زوایای جابجایی سایه‌های خورشید برای تعیین طلوع، ظهر و غروب خورشید استفاده می‌کرده؛ روشی ساده و در عین حال موثر. باستان‌شناسان ابتدا فکر می‌کردند این ساعت یکی از دروازه‌های معبد است.
افزون بر ساعت خورشیدی، یک دستگاه زمان‌سنج مصر باستان معروف به «مِرخِت» مربوط به قرن ششم قبل از میلاد نیز کشف شده است.
این یافته‌ها گواه تکنیک‌های نجومی مورد استفاده مصریان باستان هستند تا آنها بتوانند تقویم شمسی و تاریخ مراسم مذهبی و رسمی، مانند تاج‌گذاری پادشاهان و سال کشاورزی را تعیین کنند.
حصیرها و ستون‌ها
باستان‌شناسان داخل تالار، سنگ حکاکی‌شده‌ای پیدا کردند که مناظر نجومی طلوع و غروب خورشید را در سه فصل به تصویر می‌کشید.
غنیم گفت: مصریان باستان زمین و آسمان را دو حصیر تصور می‌کردند. آنها آسمان را روی «حصیر آسمان» ترسیم می‌کردند و حصیر زمین، نمایانگر تقویم آنها و رویدادهایی مانند سیل نیل و برداشت محصول بود. این نخستین حصیر سنگی در نوع خود است که تا به حال کشف شده است.
این یافته‌ها و همچنین حکاکی‌های دیگر، به شواهدی افزوده که گواه درک عمیق مصری‌ها از تغییرات فصلی و تغییرات در طول روز است.
باستان‌شناسان یک ستون سه‌گانه هم در ورودی تالار پیدا کردند، یک جای غیرعادی چون در ساختار معمولی بناهای تاریخی مصر باستان، ستوها در انتهای سالن هستند. این مکان غیرعادی ستون‌ها نشان می‌دهد این جا آنطور که پیشتر تصور میشد معبد نیست. نظر محققان این است که این ستون‌ها احتمالاً نشانگر تقسیم سه‌جانبه زمان مصریان باستان به فصل‌ها، ماه‌ها و هفته‌ها هستند.
در این حفاری، مجسمه‌ای از خدای شاهین‌سر هوروس نیز کشف شد. تصویر هوروس همراه با چشمی از هوروس، تجسمی از جهاز جهان است و با خورشید، ماه، خدای هوروس و الهه وادجت، مهمترین خدایان بوتو ارتباط دارد.
در دوران باستان، بوتو به الهه وادجت، الهه مار که محافظ پادشاه است، تقدیم میشد. در تجزیه و تحلیل رصدخانه شواهد بیشتری بدست آمده که نشان می‌دهند وادجت برای بوتو اهمیت زیادی داشته است.
باستان‌شناسان درون رصدخانه، مجسمه‌ی خاکستری و گرانیتی پادشاه پسامتیک اول متعلق به دوران سِیت (سلسله بیست و ششم) و یک مجسمه‌ی برنزی از اوزیریس، خدای مرتبط با جهان اموات و رستاخیز، و تندیس یک مار را پیدا کردند که به الهه وادجت اشاره دارد. این دست‌سازه‌ها همراه با ظروف مختلف سفالی که در مراسم مذهبی کاربرد داشتند، قدمت رصدخانه را به قرن ششم قبل از میلاد می‌رسانند و بر نقش دوگانه رصدخانه در مطالعات علمی و اعمال معنوی تاکید می‌کنند.
ارسال نظر