ماجرای شوک دیروز که به ۶۰میلیون ایرانی وارد شد

برترین‌ها: افزایش احتمال درگیری نظامی میان ایران و اسراییل، بورس تهران را برای دومین روز معاملاتی متوالی با ریزش سنگین بیش از ۶۱ هزار واحدی شاخص کل مواجه کرد. روز گذشته رسانه‌ها با انتشار عکسی گزارش داده‌اند که در اتفاقی نادر، معامله‌گران تالار بورس تهران و اصفهان در اعتراض به وضعیت قرمز بازار، دست از کار کشیدند و میز معاملات و سیستم‌ها را رها کردند.

بر اساس اعلام سازمان بورس گفت: تا امروز برای۶۰ میلیون ایرانی کد بورسی صادر شده است.

دیروز شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران شاهد ادامه افت بود و بیش از ۶۱ هزار واحد ریزش کرد. با افت نزدیک به سه درصدی امروز، عدد شاخص به دو میلیون ۶ هزار واحد رسید.

روزنامه اعتماد گزارشی را تحت عنوان «به حفظ آرامش بورس کمک کنید» منتشر کرد و نوشته است:

 اهالی بازار سرمایه در انتهای سال 1402 سال پیش رو را سالی پر از امید می‌دانستند سالی که می‌توانست برای بازار سرمایه یک سال شاد و پر انرژی باشد. اما از همان روزهای ابتدایی سال با سخت‌ترین چالش‌ها مواجه شد.

روز گذشته تصویری از تالار بورس اوراق بهادار تهران در فضای مجازی دست به دست می‌شد با این عنوان که معامله‌گران به نشانه اعتراض به وضعیت بازار دست از معامله برداشته‌اند. در کنار این موضوع که این کارهای ‌این افراد چقدر مهم و تاثیرگذار بوده است باید این نکته را اضافه کرد که دیگر خریداری در بازار وجود ندارد و همه فروشنده هستند به این ترتیب معامله‌گران نمی‌توانند معامله‌ای را ثبت کنند. پس می‌توان به این موضوع به این دید هم نگاه کرد که به دلیل عدم خریدار در بازار معامله‌گران استیشن‌های معاملاتی را رها کرده‌اند.

حالا شاخص کل فقط در دو روز بیش از 100 هزار واحد خود را از دست داده است. بازاری که می‌توانست در محدوده‌های حمایتی میانگین‌های 55 روزه و 200 روز مورد حمایت قرار بگیرد (از نظر تکنیکالی) در نهایت با از دست دادن این سطوح کار را برای برگشت به اعداد و ارقام بالاتر سخت‌تر دید و شاخص باید انرژی بسیار مضاعف‌تری را برای رشد دریافت کند تا بتواند از پس مقاومت‌های ایجاد شده برآید.

اما حسین عبده تبریزی مشاور مسعود پزشکیان در کانال شخصی خود در تلگرام از سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه درخواست کرد تا به حفظ آرامش بازار کمک کنند و ادامه داد: «همه شما از مشکلات بازار سرمایه در سال‌های اخیر آگاهید. از وضعیت جاری بازار و اتفاقات چند روز اخیر هم مطلعید. وظیفه همه ما هم کمک به حفظ موقعیت و رشد بازار سرمایه و کمک به دولت آقای پزشکیان است.از همه سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه درخواست می‌کنم، با توجه به ناترازی‌ها و مشکلات جاری، به هر شیوه که صلاح می‌دانند به حفظ آرامش بازار کمک کنند. مهم‌ترین ابزار در این عرصه بی‌توجهی به شایعات و خبرهای نادرستی است که با نیات مختلف انتشار می‌یابد. بی‌شک دولت آقای دکتر پزشکیان متعهد به برنامه‌هایی است که مطرح کرده و به‌رغم هر شرایط محیطی، برنامه‌های خود را دنبال خواهد کرد.»

تحولات اخیر بورس کوتاه‌مدت و روانی است

شاهین شایان آرانی کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: تحولات اخیر کوتاه‌مدت، زودگذر و روانی است و پتانسیل‌های بازار سرمایه و سهام کشور بسیار بیشتر از وضعیت فعلی است.هر زمانی که فضای پیش رو و دورنمای آینده که شامل دورنمایی کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت است، در هر جای دنیا دچار ابهام، تلاطم و چالش باشد، جذابیت دارایی‌های فیزیکی مثل طلا، مسکن، خودرو و ارز و همچنین برخی کالاهای استراتژیک مثل نفت و انرژی برای سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود.

در طرف دیگر ارزش دارایی‌های مالی، مثل سهام شرکت‌ها و اوراق قرضه به علت تمایل برای تبدیل دارایی‌ها به منابع فیزیکی، کاهش پیدا می‌کند. بنابراین، هر زمانی که بحران سیاسی، چالش بین‌المللی، خطر جنگ، احتمال درگیری نظامی و حتی دعواهای سیاسی درونی احساس شود، طبیعتا بازارهای سرمایه و بورس با کاهش ارزش روبه‌رو می‌شوند. این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در حال حاضر و به دلیل وقایع سیاسی پیش آمده، ما شاهد یک فضای تلاطم در منطقه خاورمیانه هستیم و نه تنها کشور ما بلکه بازار بیشتر کشورهای منطقه را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است و طبیعتا بورس و بازار سرمایه در کشور ما نیز تحت تاثیر این موضوع قرار دارد. به عبارتی می‌توان ریزش شاخص بورس را از پیامدهای روانی این وقایع به حساب آورد که یک پدیده کوتاه‌مدت، زودگذر و موقتی است.

این افت شاخص ناشی از ساختار اقتصادی کشور نیست و پتانسیل بورس و بازار سرمایه کشور بسیار بالاتر از وضعیت موجود است، اما به دلیل دولتی بودن برخی از شرکت‌های بورسی و همچنین سایه روانی بحران سیاسی پیش آمده شاهد کاهش و زیرش در شاخص کل بورس هستیم که یک پدیده کوتاه‌مدت روانی هم در داخل کشور و هم در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی است. وی با اشاره به اثر و پیامد تنش‌های سیاسی در سطح جهانی گفت: بی‌شک شاخص بورس کشورهای دیگر مثل شاخص بورس لندن نیز تحت‌الشعاع این وقایع قرار گرفته است؛ چراکه در صورت وقوع تنش‌های بیشتر آنها نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم درگیر می‌شود.

یک قاعده کلی و علمی در رابطه با بازار سرمایه و سهام وجود دارد و آن قاعده این است که خرید و فروش سهام برای کسانی است که تاب تحمل و اشتهای پذیرش ریسک را داشته باشند. یعنی در زمان شرایط سقوط بازار نیز می‌دانند ارزش واقعی شرکت‌های سهامی چقدر است و این افت و ریزش به خاطر شرایط سیاسی بوده و در بنیان و پتانسیل تولیدی و ارزش واقعی سهام این شرکت‌ها شک و شبه‌ای ایجاد نمی‌کند، بنابراین در این شرایط اتفاقا بسیاری از کسانی که نگاه بلندمدت داشته، سرمایه و سهام خود را به فروش نمی‌رسانند.

اما به کسانی که صرفا در بازار سهام حضور داشته و قصد دارند با خرید و فروش لحظه‌ای و کوتاه‌مدت کسب سود کنند، پیشنهاد می‌کنم که این افراد اصلا به بازار سهام به ویژه در شرایطی فعلی وارد نشوند.بنابراین در شرایط فعلی که شاخص بورس با افت و ریزش روبه‌رو است بسیاری از کسانی که سرمایه‌گذار و سهامدار واقعی هستند از این بازار خارج نمی‌شوند، بلکه فرصت‌ها را شناسایی و سهام مورد نظر خود را بر عکس انتظار خریداری می‌کنند.

روزنامه دنیای اقتصاد هم با ابراز نگرانی از تاثیر شرایط سیاسی بر بازار سرمایه تحلیل کرده است: آن‌قدر عوامل اقتصادی و ابهامات آن به بازار سهام فشار آورده است که از بیم شعله‌‌‌ور شدن آتش در منطقه، بورس به رفتارهای هیجانی روی آورده است.

سرنوشت بورس آن‌قدر پیچیده شده است که با وجود رسیدن ارزش بازار دلاری به کف چندسال اخیر، نمی‌توان رونقی را برای این بازار پرحاشیه در کوتاه‌‌‌مدت متصور شد. خروج بیش از هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار، نشانه‌‌‌ای از حال وخیم بورس است.

نااطمینانی در بازار به قدری افزایش یافته است که خبرهای خوب نیز حال بورس را بهبود نمی‌‌‌بخشد. انتشار مصوبه‌‌‌ای در بین بورسی‌‌‌ها، حکایت از آن دارد که ارز ترجیحی برخی از پتروشیمی‌‌‌ها حذف شده است. ضمن آنکه خبر تزریق پول به بورس، حال بازار سرمایه را اندکی بهتر می‌‌‌کرد. اما این خبر نیز به کمک بازار نیامد. چرا که رونق بورس به سه عامل مهم وابستگی دارد. یکی از این عوامل، کاهش صرف ریسک بازار است که به بهبود شرایط سیاسی و اقتصادی کشور بستگی دارد. با توجه به مقطع زمانی کنونی که بازار در آن قرار دارد، کاهش صرف ریسک بازار دور از ذهن است. ضمن آنکه عدم کاهش قابل توجه نرخ تورم نیز ضربه مهلکی به فعالیت عملیاتی شرکت‌ها زده است. کاهش نرخ بهره و رویگردانی سیاستگذار از انقباض پولی یکی دیگر از عوامل رونق بازار است.

همچنین رشد دلار که تا حدودی در چند روز اخیر به فراموشی سپرده شده است نیز به نرخ رشد سود شرکت‌ها و حال خوب بازار کمک خواهد کرد. اکنون که نرخ بهره و عدم رشد قابل توجه دلار نیمایی انتظارات بازار را برآورده نکرده است، احتمالا بورس با بهانه‌‌‌ درگیری‌‌‌های منطقه‌‌‌ای افت شدیدی را متحمل خواهد شد. اهالی بورس انتظار دارند نهاد ناظر برای ممانعت از تسلط هیجانات بر بازار تدابیری را اتخاذ کنند. سازمان بورس در شرایطی به تداوم محدود کردن دامنه نوسان روی آورد که قابل مقایسه با وضعیت کنونی نیست. دخالت در بورس آن‌قدر گسترده شده است که محدودکردن دامنه نوسان در شرایط اضطراری قابل چشم‌‌‌پوشی است.