درمان فلج بلز چیست و با چه روش‌ هایی انجام می ‌شود‌؟

فلج بلز یا فلج صورت یک بیماری موقت است که باعث ضعف یا فلج موقت در عضلات صورت می‌شود. فلج بلز نه تنها بر حرکت اندام‌های صورت تأثیر می‌گذارد، بلکه روی زیبایی فرد هم تاثیر منفی دارد. با اینکه فلج صورت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد، اما تشخیص و درمان فلج بلز باید به موقع انجام شود تا افراد از عوارض آن در امان باشند.‌ روش‌های درمانی متعددی برای درمان این بیماری وجود دارد که تشخیص انتخاب نوع درمان بر عهده پزشک معالج است.

 فلج بلز چیست؟

فلج بلز یک مشکل کمتر شناخته شده است که با افتادگی یا سفت شدن ناگهانی صورت در یک سمت یا به ندرت در دو سمت صورت خود را نشان می‌دهد. ظاهر این فلج به این صورت است که انگار افراد مبتلا به آن لبخند کجی بر لب دارند و پلک‌شان نیم‌بسته است و توانایی بسته شدن آن را ندارند.‌ از دیگر نشانه‌های این بیماری افزایش تولید بزاق و اشک غیر قابل کنترل و تغییر حس چشایی است.

بسیاری از افراد با مشاهده این تغییرات در صورت خود بلافاصله به سکته مغزی شک می‌کنند. متاسفانه یا خوشبختانه آنها به یک مشکل موقت به نام فلج بلز گرفتار شده‌اند که در پی این مشکل عصب و ماهیچه‌های صورت درگیر ضعف و فلج می‌شوند.‌

علائم فلج بلز چیست؟

فلج بلز یک بیماری است که عضلات صورت را به طور ناگهانی درگیر می‌کند و خود را با علائم مختلفی نشان می‌دهد. افراد مبتلا به فلج بلز این علائم را تجربه می‌کنند:

• ضعیف شدن ناگهانی عضلات یک سمت صورت که میزان شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. 
• افتادگی صورت و حالت نیم بسته‌ی چشم‌ها و ایجاد لبخندی کج بر روی صورت
• افزایش بزاق دهان
• احساس درد در ناحیه فک، داخل یا پشت گوش سمت آسیب دیده
• کاهش حس چشایی در پی این بیماری
• حساسیت به صدا در طرف ناحیه صدمه دیده
• تولید اشک غیر قابل کنترل
• سردرد 

چه اختلالاتی با فلج بلز اشتباه گرفته می شوند؟

بسیاری از افراد بیماری فلج بلز را با برخی بیماری‌های مربوط به عضله و اعصاب صورت اشتباه می‌گیرند.بیماری‌های ذکر شده با وجود علائم مشابه با فلج بلز متفاوت هستند که بهتر است آن‌ها را بشناسید:

• فلج شدن صورت بر اثر ضربه به سر
• بیماری لایم
• فلج صورت بر اثر رشد توده در گوش، مغز یا غده پاراتیروئید
• سندرم رامسی هانت
• سندرم گیلن باره
•  میاستنی گراویس

دلایل بروز فلج بلز چیست؟

علت اصلی این مشکل هنوز مشخص نشده است، اما با توجه به تحقیقات صورت گرفته این مشکل در پی ورم و التهاب عصبی ( این اعصاب وظیفه کنترل یک سمت صورت را بر عهده دارند) به وجود می‌آید.‌ گاهی نیز این بیماری واکنشی به یک عفونت ویروسی است.  برخی دیگر از دلایل احتمالی ایجاد این بیماری عبارت از موارد زیر هستند:

• ویروس اچ آی وی
• ویروس سارکوئیدوز
• بیماری لایم
• آنفولانزای B
• سرخک
• ویروس اوریون

در چه موارد ابتلا به فلج بلز ریسک بزرگی است؟

در برخی از موارد خاص، ابتلا به بیماری فلج بلز می‌تواند عوارضی جبران ناشدنی داشته باشد. این شرایط عبارت از مواردی هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• فلج بلز در بارداری
• فلج بلز در دیابت
• فلج بلز در عفونت ریه
• فلج در صورت داشتن سابقه خانوادگی

عوارض ابتلا به فلج بلز چیست؟

به طور کلی می‌توان گفت بیماری فلج بلز نیز مانند هر بیماری دیگر دارای عوارضی است که در صورت عدم تشخیص به موقع ممکن است برای افراد مشکلات زیادی به وجود بیاورد. برخی از این عوارض عبارت از موارد زیر هستند که بهتر است به آن‌ها توجه داشته باشید:

• آسیب جدی به اعصاب صورت
• کوری جزئی یا کامل چشم
• حرکت نکردن قرنیه
• حرکت نکردن پلک
• رشد رشته‌های جدید عصبی

چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری فلج بلز هستند؟

باید بدانید افراد زیر بیش از سایر افراد جامعه در معرض ابتلا به فلج بلز هستند:

• افرادی که اضافه وزن دارند
• افرادی که از بیماری دیابت رنج می‌برند
• زنان باردار
• افرادی که فشار خون بالایی دارند
• افرادی که سابقه ارثی این بیماری را دارند
• افرادی که در دستگاه فوقانی تنفسی دچار عفونت می‌شوند

چگونه می‌توانیم فلج بلز را تشخیص دهیم؟

تشخیص به موقع فلج بلز یکی از مواردی است که باید به توجه ویژه‌ای داشته باشید. برای تشخیص فلج بلز ابتدا باید به پزشک مورد نظر مراجعه کنید. بعد از معاینه فیزیکی، پزشک با تجویز آزمایش خون عفونت و باکتری در خون را مورد بررسی قرار می‌دهد. بعد از انجام آزمایشات، پزشک با استفاده از  تصاویر ام آر آی می‌تواند اعصاب صورت را مورد بررسی قرار دهد و فلج بلز را تشخیص دهد.

روش‌ های درمان فلج بلز

اغلب افرادی که به فلج بلز مبتلا می‌شوند پس از گذشت یک دوره از بیماری به طور کامل بهبود پیدا می‌کنند. البته برای برخی افراد مدت زمان بیماری بسیار به طول می‌انجامد و عوارضی را هم به جا می‌گذارد. برای دور ماندن از این عوارض و برگرداندن زیبایی و تعادل صورت باید فورا نسبت به درمان فلج بلز اقدام کرد.‌ یک روش درمانی معین برای درمان این بیماری وجود ندارد و نمی‌توان یک شیوه را برای تمام افراد تجویز کرد. با این حال پزشک برای سرعت روند بهبودی افراد دارو درمانی و فیزیوتراپی را به افراد پیشنهاد می‌دهد. یک روش غیرمعمول دیگر برای درمان فلج صورت، جراحی است که در موارد نادر پزشک این راه درمانی را انتخاب می‌کند.‌ روش‌های درمان این مشکل عبارتند از:

دارو درمانی

روش رایج دیگر برای درمان فلج بلز دارو درمانی است که نقش موثری در تسکین درد و بهبود وضعیت صورت دارد. این داروها عبارتند از:

•  داروهای کورتیکواستروئیدی برای کاهش التهاب فلج صورت تجویز می‌شوند.‌
• داروهای ضدویروسی یا ضد باکتریایی گروه دیگر داروهای درمان این بیماری هستند. در صورتی که عامل فلج بلز ویروس یا باکتری باشد، پزشک مصرف این داروها را توصیه می‌کند.
• در صورتی که فرد سر درد، گوش درد یا درد فک دارد پزشک برای تسکین درد داروهایی مانند ایپوبروفون یا استامینوفن را تجویز می‌کند.‌
• برای بهبود وضعیت چشم‌ها در اثر این عارضه، مصرف قطره اشک مصنوعی توسط پزشک به افراد توصیه می‌شود.

درمان‌های خانگی

برای درمان فلج بلز می‌توان از روش‌ها خانگی نیز استفاده کرد البته باید توجه داشته باشید استفاده از درمان‌ها خانگی تنها زمانی موثر است که این بیماری تا حد خطرناک پیشرفت نکرده باشتد. برخی از درمان‌های خانگی برای درمان فلج بلز عبارت از موارد زیر هستند:

• استفاده از چسب چشم برای رفع خشکی چشم
• استفاده از حوله گرم برای کاهش درد
• انجام ماساژ صورت برای کاهش گرفتگی عضلات

فیزیوتراپی

از روش‌های درمانی بسیار موثر برای درمان بیماری فلج بلز فیزیوتراپی است.‌ برای اینکه بیمار چهره طبیعی و توانایی‌های خود را به دست آورد، فیزیوتراپی باید فورا پس از بروز علائم آغاز شود.‌ فیزیوتراپی فلج بلز با روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد که انتخاب هر روش بر عهده فیزیوتراپ است. روش‌های رایج فیزیوتراپی برای رفع این مشکل عبارتند از: ‌

• یکی از روش‌های فیزیوتراپی برای بهبود فلج بلز، استفاده از طب سوزنی است. در این روش فیزیوتراپ با استفاده از طب سوزنی مجموعه خاصی از اعصاب و ماهیچه‌ها را تحریک می‌کند. با انجام این روش حالات طبیعی چهره حفظ می‌شود، درد از بین می‌رود و تنش‌های موجود در عضلات هم برطرف می‌شود.‌ این روش احتمال ایجاد صدمات بیشتر به عصب‌ها را کم می‌کند.‌
• روش دیگر بهبود فلج بلز تحریک الکتریکی است. در این روش مجموعه‌ای از ماهیچه‌ها و عصب‌ها را برای حفظ کشیدگی و برگرداندن به حالت طبیعی با دستگاه الکتریکی تحریک می‌کنند. مزیت این شیوه کاهش لاغری یا تحلیل رفتن ماهیچه‌ها است.
• پیلاتس بالینی روش درمانی دیگر فلج بلز است که فیزیوتراپ‌ها با کمک یک برنامه تخصصی آن را انجام می‌دهند. ‌این برنامه بر حرکات کوچک تمرکز کرده تا حالت طبیعی عضلات را بازگرداند.
• گرما درمانی از راه‌های بسیار شایع و موثر برای درمان فلج بلز است. در این روش فیزیوتراپ با استفاده از کیسه‌های داغ به بهبود گردش خون در اطراف اعصاب و عضلات درگیر کمک می‌کند تا تعادل را به صورت برگرداند.‌
• روش درمانی رایج و موثر دیگری که فیزیو‌تراپ‌ها برای بهبود فلج صورت انتخاب می‌کنند، ورزش و حرکات اصلاحی است. این تمرینات متناسب با وضعیت هر بیمار ارائه می‌شوند و نقش بسیار زیادی در تقویت عضلات صورت دارند و ضعف عضلات را به مرور برطرف می‌کنند.‌ این ورزش‌ها برای نواحی مختلف صورت مانند لب، بینی، گردن و چانه، ابرو، چشم و پیشانی طراحی می‌شوند و از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.‌

عمل جراحی

باید بدانید منظور از درمان فلج بلز، ترمیم عصب صورت است. برای انجام این جراحی می‌توان از سه تکنیک مهم و کاربردی استفاده کرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

• ترمیم مستقیم عصب

در انجام این تکنیک بخش آسیب دیده‌ی عصب از ناحیه خارج می‌شود و بعد از خارج کردن عصب آسیب دیده، دو عصب سالم به یکدیگر پیوند می‌خورند. معمولا در جراحی درمان فلج بلز استفاده از این تکنیک رایج‌تر است.

• پیوند عصب

در صورتی که بعد از خارج کردن عصب اسیب دیده عصب‌های سالم قابل پیوند نباشند یا به هم نرسند، بیمار باید پیوند عصب انجام دهد. باید بدانید عصب اهدایی که از قسمت دیگری از بدن خود بیمار استخراج می‌شود.

• جایگزینی عصب

برای انجام این تکنیک  عصب سالم از سمت دیگر صورت برداشته می‌شود و برای ترمیم عصب آسیب دیده مورد استفاده قرار می‌گیرد. مزیت این روش تقارن بهتر صورت پس از جراحی است.

چگونه با فلج بلز مقابله کنیم؟

با استفاده از اقدامات ساده می‌توانید فلج بلز را مدیریت کنید و عوارض آن را کاهش دهید:

• از اشک مصنوعی و قطره استفاده کنید
• از پماد روان کننده داخل چشم خود استفاده کنید
• چشم آسیب دیده را در شب ببندید
• برای خوردن نوشیدنی از نی استفاده کنید
• استراحت را فراموش نکنید

در چه صورتی به پزشک مغز و اعصاب مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده علائم زیر باید به پزشک مغز و اعصاب مراجعه کنید:

• سوزش چشم
• عدم توانایی در بستن پلک
• از دست دادن شنوایی
• به مشکل خوردن در نوشیدن و بلعیدن

فلج صورت در دوره بارداری بر اثر چه شرایطی ایجاد می شود؟

باید بدانید داشتن شرایط زیر ریسک ابتلا به فلج بلز را در دوره بارداری بالاتر می‌برد:

• دیابت
• بیماری لایم
• عفونت
• سندروم هلپ
• اختلالات فشارخون بالا در بارداری

چگونه از ابتلا به فلج بلز پیشگیری کنیم؟

باید بدانید متاسفانه هنوز راهی برای پیشگیری از این بیماری شناخته نشده است. تنها کاری که می‌توانید کنید این است که به محض مشاهده علائم فورا به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

سوالات متداول

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره درمان فلج بلز برخی از سوالات متداول در این زمینه را مورد بررسی قرار داده‌ایم:

بهترین درمان برای فلج بلز کدام است؟

برای درمان فلج بلز می‌توان از روش‌های مختلف استفاده کرد. برای انتخاب بهترین درمان بررسی شرایط بیمار بسیار مهم است.

آیا فلج بل سکته مغزی خفیف است؟

خیر، فلج بل یک فلج موقتی عضلات صورت است و اغلب همیشگی نیست و بعد از ۲ هفته الی ۶ ماه بهبود می‌یابد.

برای تشخیص فلج بلز به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

برای تشخیص و درمان بیماری فلج بلز باید به پزشک مغز و اعصاب معتبر مراجعه کنید تا شما را در درمان این بیماری همراهی کند.