با ۸ غول جهان هستی آشنا شوید

ایسنا: هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند کیهان چقدر بزرگ است، اما برخی از اجرام عظیم وجود دارند که تصوری از مقیاس دیوانه‌کننده کیهان را به ما ارائه می‌دهند.

آیا می‌دانید چند زمین می‌تواند در کیهان جای بگیرد؟ به گفته ناسا، جهانِ قابل مشاهده تقریباً ۹۴ میلیارد سال نوری قطر دارد. در حالی که قطر زمین فقط در حدود ۱.۳۵ در ۱۰ به توان منفی ۹ سال نوری معادل ۱۲۷۵۶ کیلومتر است. این یعنی تعداد زیادی زمین، حتی اگر فاصله زیادی از هم داشته باشند. تنها در کهکشان ما ممکن است حدود ۱۰۰ میلیارد سیاره وجود داشته باشد.

همچنین توجه به این نکته مهم است که ما نمی‌توانیم کل جهان را ببینیم و شعاع جهان قابل مشاهده حدود ۴۶.۵ میلیارد سال نوری تخمین زده می‌شود. این بدون در نظر گرفتن این است که حتی ممکن است جهان قابل مشاهده برای ما بخشی از یک چند جهانی بزرگتر باشد، اگرچه این هنوز نظری است و به طور قطعی ثابت نشده است.

اندازه و وسعت واقعی جهان، موضوع همیشگی تحقیقات علمی است. با این حال، برای اینکه ایده‌ای از مقیاس وسیع آن به شما بدهیم، برخی از بزرگترین اجرام در فضا را شناسایی کرده‌ایم که در اینجا به ترتیب از کوچکترین به بزرگترین فهرست شده‌اند.

۸. بزرگترین سیاره: ROXs ۴۲Bb

مشتری که از نظر شعاع حدود ۱۱ برابر بزرگتر از زمین است، بزرگترین سیاره منظومه شمسی است. سیاره ROXs ۴۲Bb بزرگترین سیاره‌ای است که در کیهان پیدا شده است و جرم آن ۹ برابر مشتری و شعاع آن ۱.۱۲ برابر شعاع مشتری است.

فاصله بین سیاره ROXs ۴۲Bb و زمین تقریباً ۴۴۰ سال نوری است و از آنجایی که خارج از منظومه شمسی ما قرار دارد، سیاره فراخورشیدی نامیده می‌شود.

تاین کوری، ستاره شناس و پژوهشگر دانشگاه تورنتو، سیاره ROXs ۴۲Bb را برای اولین بار در سال ۲۰۱۳ شناسایی کرد. این غول گازی مانند سیاره مشتری است.

همچنین از این تعجب می‌کنید اگر بدانید در حالی که در زمین و مشتری به ترتیب ۳۶۵ روز و ۱۲ سال طول می‌کشد تا به دور خورشید بچرخند، سیاره ROXs ۴۲Bb یک دور به دور ستاره خود را در سال ۱۹۶۸.۳ سال کامل می‌کند.

۷. بزرگترین ستاره: UY Scuti

بیش از یک میلیون زمین درون خورشید خودمان جای می‌گیرد، اما ستاره UY Scuti که بزرگترین ستاره در جهان ماست، آنقدر بزرگ است که می‌تواند پنج میلیارد ستاره با حجمی برابر با خورشید ما را در خود جای دهد.

گفتنی است که اگر ستاره UY Scuti به جای خورشید در مرکز منظومه شمسی ما بود، فتوسفر یا پوسته بیرونی آن از مدار مشتری نیز ‌گذر می‌کرد.

این ابرغول، ۹۵۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و اولین بار در سال ۱۸۶۰ توسط گروهی از ستاره‌شناسان رصدخانه بُن در آلمان گزارش شد. در کمال تعجب، با گذشت ۱۶۰ سال از کشف آن، هنوز ستاره‌شناسان با ستاره بزرگتری از آن برخورد نکرده‌اند.

ستاره UY Scuti به عنوان یک ستاره متغیر طبقه‌بندی می‌شود، زیرا هر ۷۴۰ روز نوساناتی در روشنایی خود دارد.

دانشمندان حدس می‌زنند که این ستاره در حال حاضر در مرحله‌ای است که سوخت هیدروژن موجود در هسته خود را تخلیه کرده و به یک ابرغول سرخ تبدیل شده است. این بدان معنی است که احتمالاً در راه رسیدن به یک سرنوشت دراماتیک، یعنی یک انفجار ابرنواختری است که پایان سفر ستاره‌ای آن را نشان خواهد داد.

با این حال، زمان دقیق انفجار UY Scuti مشخص نیست.

۶. وسیع‌ترین منظومه خورشیدی

گسترده‌ترین منظومه خورشیدی شناخته شده در جهان، از نظر مدار، تنها از یک سیاره منفرد موسوم به ۲MASS J۲۱۲۶ تشکیل شده است که به دور ستاره‌ای به نام TYC ۹۴۸۶-۹۲۷-۱ می‌چرخد.

در کمال تعجب، هفت سال پیش ستاره‌شناسان حتی نمی‌دانستند که آیا این سیاره و ستاره ارتباطی با هم دارند یا خیر و هر دو جرم از اجرام آسمانی شناور آزاد در نظر گرفته می‌شدند، زیرا در فاصله یک تریلیون کیلومتری از یکدیگر در فضا قرار داشتند.

با این حال در سال ۲۰۱۶ تیمی از پژوهشگران بین‌المللی، مدار بزرگ پنهان ۲MASS J۲۱۲۶ را شناسایی کردند و متوجه شدند که این سیاره در واقع به دور ستاره TYC ۹۴۸۶-۹۲۷-۱ می‌چرخد.

نایل دیکان یکی از محققان موسسه نجوم ماکس پلانک گفت: این وسیع‌ترین منظومه سیاره‌ای است که تاکنون کشف شده است. سیاره ۲MASS J۲۱۲۶ آن‌قدر که ما در ابتدا فکر می‌کردیم، تنها نیست و در یک ارتباط بسیار دور است.

فاصله بین زمین و این منظومه خورشیدی منحصر به فرد، ۱۰۴ سال نوری است و مدار ۲MASS J۲۱۲۶ حدود ۱۴۰ برابر وسیع‌تر از مدار پلوتون در منظومه شمسی است.

با توجه به مدار فوق العاده وسیع و فاصله قابل توجه ۲MASS J۲۱۲۶ از ستاره خود، نزدیک به ۹۰۰ هزار سال زمینی طول می‌کشد تا یک مدار کامل را کامل کند. دیوانه کننده است، اینطور نیست؟

۵. بزرگترین کهکشان: IC ۱۱۰۱

کهکشان به مجموعه‌ای از منظومه‌های خورشیدی متعدد گفته می‌شود. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که جهان ما از حدود دو تریلیون(۲۰۰۰ میلیارد) کهکشان تشکیل شده است.

این اجرام آسمانی عظیم درون خود حاوی میلیاردها ستاره و سایر اجرام آسمانی هستند. به عنوان مثال تخمین زده می‌شود که کهکشان راه شیری، کهکشانی که زمین و منظومه شمسی ما را در خود جای داده است، دارای ۱۰۰ میلیارد ستاره و نزدیک به ۱۰۰ میلیون سیاهچاله باشد.

با این حال، از نظر مقیاس و اندازه حتی نزدیک به IC ۱۱۰۱ هم که بزرگترین کهکشان جهان است، نیست. کهکشان IC ۱۱۰۱ حدود ۵۰ برابر بزرگتر و ۲۰۰۰ بار سنگین‌تر از کهکشان راه شیری است.

اخترشناسان بر این باورند که این مکان دارای ۱۰۰ تریلیون ستاره خیره کننده است که در وسعت شش میلیون سال نوری قرار دارند. در مقابل، کهکشان راه شیری تنها حدود ۱۰۰ هزار سال نوری قطر دارد.

برخی از کارشناسان معتقدند که کهکشان IC ۱۰۰۱ ممکن است در نتیجه‌ی برخورد و همجوشی بسیاری از کهکشان‌ها در مقیاس کهکشان راه شیری به وجود آمده باشد.

۴. بزرگترین سیاهچاله: TON ۶۱۸

سیاهچاله‌ها یکی از عظیم‌ترین موجودات در جهان هستند و به دلیل مکیدن همه چیز از جمله نور به درون خود مشهور هستند، اما آیا می‌توانید حدس بزنید که یک سیاهچاله چقدر می‌تواند بزرگ باشد؟

تخمین زده می‌شود که بزرگترین سیاهچاله در جهان جرمی معادل ۶۶ میلیارد برابر خورشید دارد. اما این همه‌ی ماجرا نیست.

این سیاهچاله کلان‌جرم یا ابرسیاهچاله، انرژیِ اختروش(یک جرم آسمانی بسیار درخشان) به نام TON ۶۱۸ را تامین می‌کند که درخشندگی آن برابر با ۱۴۰ تریلیون خورشید است.

اختروش TON ۶۱۸ که در فاصله ۱۸.۲ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد، برای اولین بار در سال ۱۹۵۷ کشف شد و تا به امروز، سیاه‌چاله‌ی مرتبط با آن بزرگ‌ترین سیاهچاله‌ای است که تاکنون شناسایی شده است.

۳. بزرگترین مهد تولد ستارگان: سحابی رتیل

سحابی‌ها ابرهای غول پیکری از گاز و غبار در فضا هستند که در آنها ستارگان جدید در اثر گرانش، تغییرات دما و فشار و همجوشی هسته‌ای شکل می‌گیرند. به گفته ناسا، سحابی رتیل(Tarantula Nebula) که «۳۰ دورادوس»(۳۰ Doradus) نیز نامیده می‌شود، بزرگترین و درخشان‌ترین سحابی شناخته شده است.

این منطقه ۱۸۰۰ سال نوری در فضا وسعت دارد و حدود ۱۷۰ هزار سال نوری از زمین فاصله دارد.

این سحابی اولین بار در اوایل دهه ۱۷۵۰ توسط یک ستاره‌شناس فرانسوی به نام نیکولا لوئیز دو لاکائل کشف شد. با این حال، تلسکوپ‌های آن زمان به اندازه کافی برای شناسایی ستارگان و دیگر ساختارهای درون این سحابی پیشرفته نبودند.

بیش از ۲۰۰ سال بعد، زمانی که اخترشناسان تصاویر با وضوح بالایی از آن ثبت کردند، متوجه اندازه عظیم آن شدند.

نزدیکترین سحابی به زمین مجموعه ابر Rho Ophiuchi است که تنها ۳۹۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. همچنین در نزدیکی ما سحابی شکارچی قرار دارد که با نام مسیه ۴۲ یا M۴۲ نیز شناخته می‌شود و در فاصله ۱۳۵۰ سال نوری از ما قرار دارد. ستاره‌شناسان معتقدند سحابی رتیل ۱۰۰ برابر بزرگتر از M۴۲ است.

۲. بزرگترین خوشه کهکشانی: ال گوردو(El Gordo)

در سال ۲۰۱۲، رصدخانه پرتوی ایکس چاندرا متعلق به ناسا یک خوشه کهکشانی بسیار بزرگ به نام ACT-CLJ۰۱۰۲-۴۹۱۵ را شناسایی کرد. وقتی اخترشناسان محاسباتی را برای تعیین جرم آن انجام دادند، نتایج، آنها را متحیر کرد.

جرم ACT-CLJ۰۱۰۲-۴۹۱۵ حدود ۳ کوادریلیون(۳ در ۱۰۱۵) برابر جرم خورشید تخمین زده می‌شود. این خوشه عظیم‌ترین خوشه کهکشانی است که تا به حال کشف شده و به آن لقب ال گوردو به معنای «چاق» داده شده است.

ستاره‌شناسان معتقدند که این خوشه کهکشانی احتمالاً در نتیجه‌ی برخورد دو خوشه کهکشانی عظیم با یکدیگر در فضا با سرعتی در حدود میلیون‌ها کیلومتر در ساعت شکل گرفته است.

ال گوردو همچنین میزبان طولانی‌ترین کهکشانی است که تا به حال مشاهده شده است -کهکشان La Flaca- و دورترین ستاره غول سرخ منفرد موسوم به Quyllur است.

۱. پادشاه بزرگان: دیوار بزرگ هرکول-کرونا بوریلیس

دیوار بزرگ هرکول-کرونا بوریلیس با طولی بین ۶ تا ۱۸ میلیارد سال نوری، بزرگترین جرم در جهان قابل مشاهده در نظر گرفته می‌شود که در واقع یک «رشته کهکشانی» شامل یک خوشه وسیع از کهکشان‌هاست که توسط نیروی گرانش به هم متصل شده‌اند.

این ساختار، بزرگترین و پرجرم‌ترین ساختار شناخته‌ شده در گیتی است. اندازه این ابرخوشه کهکشانی به قدری وسیع است که عبور نور از کل طول آن حدود ۱۰ میلیارد سال طول می‌کشد.

این موجود عظیم در سال ۲۰۱۳ در طول نقشه‌برداری از انفجارهای پرتو گاما(GRBs) که پرانرژی‌ترین شکل نور است، کشف شد. انفجارهای پرتو گاما صدها برابر درخشان‌تر از یک ابرنواختر معمولی می‌درخشند و با نقاط انتهایی ستارگان پرجرم مرتبط هستند.

ستاره‌شناسان ۲۸۳ انفجار پرتو گاما را قبل از تایید وجود دیوار بزرگ هرکول-کرونا بوریلیس(HCB) مورد مطالعه قرار دادند.

جالب‌تر اینکه این موجود کیهانی عظیم، درک ما از جهان و مقیاس آن را نیز به چالش می‌کشد. به عنوان مثال ممکن است میلیون‌ها کهکشان و میلیاردها سیاره در ابرخوشه HCB وجود داشته باشد که هنوز در انتظار کشف هستند.

همچنین ما هنوز به طور کامل درک نکرده‌ایم که چگونه گرانش و نیروهای هسته‌ای، چنین موجودات عظیمی را شکل می‌دهند و آنها را دست نخورده در فضا نگه می‌دارند.