قرارداد کار پاره وقت برای چه مواقعی مناسب است و نکات مهم آن چیست؟

به ‌جهت این‌که با امضای این قرارداد کار کارمند یا کارگر کمتر از ۸ ساعت در روز برای کارفرما کار می‌کند و مجموع ساعات کار او در هفته کمتر از ۴۴ ساعت است، به این نوع از استخدام، پاره‌ وقت گفته می‌شود. یعنی ممکن است نیروی کار مطابق این قرارداد تنها یک شیفت در شبانه‌روز را مشغول به‌کار باشد. مثلا شیفت صبح یا عصر در محل کار، حضور دارد. در شرایطی که نیروی کار کمتر از ۴۴ ساعت در هفته مشغول به‌کار باشد، کارفرما می‌تواند با او قرارداد کار ساعتی یا پاره وقت را امضا کند.

قرارداد کار پاره وقت چیست؟

پاره وقت بودن در مقابل تمام‌ وقت به‌کار می‌رود. در شرایطی که کارفرما فقط برای یک شیفت و حتی کمتر از آن نیرویی را استخدام می‌کند، قرارداد نیمه‌ وقت اداره کار کاربرد دارد. به‌ عنوان مثال، تصور کنید پزشکی قصد دارد برای شیفت صبح در مطب خود و تنها برای ۳ ساعت یک منشی را استخدام کند. در این حالت پرداخت حقوق و مزایا برای همین سه ساعت، مطابق قانون کار محاسبه می‌شود.

ماده ۳۹ قانون کار به مزد و مزایای نیروی کاری که به‌ صورت نیمه وقت یا کمتر از ساعات قانونی کار می‌کند، اشاره دارد.

مطابق این ماده، کارفرما باید به میزان ساعات کاری که نیروی کار اشتغال دارد، مزد و مزایای او را پرداخت کند. کار کردن به صورت پاره وقت موضوعی رایج است و این موضوع دلایل متعددی دارد.

گاهی ممکن است شخصی دانشجو و یا مشغول به تحصیل باشد و نیمی از ساعات روز را به تحصیل بگذراند.

همچنین ممکن است والدین کودک یا نوزادی که نیاز به مراقبت ویژه دارد، تنها در ساعاتی از روز مایل به کارکردن باشند و نمونه قرارداد پاره وقت طبق قانون کار را با کارفرما امضا کنند.

نمونه قرارداد کار پاره وقت بدون بیمه

مطابق قانون تامین اجتماعی، کارفرما مکلف است تا نیروی کار را بیمه کند. یعنی باید به میزان ساعاتی که او مشغول به‌کار است، حق بیمه او را بپردازد. درواقع ما در قانون، نمونه قرارداد کار پاره وقت بدون بیمه را نداریم. به‌دلیل این‌که این قرارداد از انواع قرارداد استخدام و تابع قانون کار و قانون تامین اجتماعی است و ضرورت دارد که برای نیروی کار حق بیمه پرداخت شود.

تصور کنید خانمی روزانه به مدت ۲ ساعت پرستاری کودکی را بر عهده دارد. در این حالت این خانم برای همین ۲ ساعت کار روزانه که در هفته مجموعا ۱۲ ساعت می‌شود، مطابق قانون از حق بیمه برخوردار است و کارفرما ضمن امضای نمونه قرارداد کار ساعتی پاره وقت باید حق بیمه این خانم و مزد و مزایای او را پرداخت کند.

چنانچه کارفرما نیروی کار را به ‌صورت پاره وقت استخدام کند، ولی قراردادی را با او امضا نکرده باشد و حق بیمه او را نیز نپردازد، نیروی کار حق پیگیری و طرح دعوا یا شکایت علیه کارفرما را خواهد داشت.

تصور کنید شخصی به‌ عنوان مدرس آموزشگاه زبان در هفته ۱۴ ساعت در این آموزشگاه تدریس می‌کند. این شخص برای همین ۱۴ ساعت مطابق قانون از مزد و مزایا و حق بیمه برخوردار است. چنانچه کارفرما به تعهدات خودش در مقابل این نیروی کار عمل نکند، حق شکایت و پیگیری این موارد، برای مدرس وجود دارد.

نمونه قرارداد کار ساعتی پرسنل پاره وقت

اگر کارفرمایی قصد داشته باشد تا با پرسنل خود، نمونه قرارداد کار پاره وقت امضا کند، مطابق قانون کار این اقدام برای او امکان‌پذیر است. در شرایطی این احتمال وجود دارد که یکی از پرسنل در هفته به مدت ۴ ساعت در محل کارش حاضر شود و نیروی دیگری در همان موقعیت کاری در هفته ۳ روز به مدت ۶ ساعت حضور داشته باشد. در هر صورت اگر مدت زمان فعالیت آن‌ها به‌ صورت ساعتی محاسبه شود، کارفرما می‌تواند با پرسنل موردنظرش مطابق ساعات حضور آن‌ها قرارداد کار نیمه‌ وقت را امضا کند.

تصور کنید مدیر یک کلینیک زیبایی برای استخدام منشی شیفت صبح و استخدام منشی شیفت عصر و نیروی نظافتی صبح و عصر از انواع قرارداد استخدام پاره وقت استفاده می‌کند. در این‌ صورت لازم است که کارفرما مزد و مزایای آن‌ها را مطابق قانون کار بپردازد و حق بیمه این پرسنل را نیز مطابق ساعات کارشان پرداخت کند.

آیا می‌توان با نیروی دورکار قرارداد کار پاره وقت را امضا کرد؟

امکان امضای این قرارداد با نیروهایی که به ‌صورت دور کار با مجموعه‌ای همکاری دارند، وجود دارد. گاهی ممکن است کارفرما اشخاصی را به‌ عنوان فریلنسر یا دور کار استخدام کند. در این حالت اگر نیروی دور کار کمتر از ۸ ساعت مشغول به‌کار باشد، کارفرما می‌تواند با او نمونه قرارداد پاره وقت اداره کار را امضا کند، تا این رابطه کاری در چارچوب مقررات باشد.

تصور کنید شخصی به‌ عنوان نیروی محتوا نویس یا برنامه نویس با مجموعه‌ای همکاری دارد. اگر این شخص تنها ۲ یا ۳ ساعت در روز مشغول به‌کار باشد، کارفرما می‌تواند برای این نیروی کار از قرارداد کار پاره وقت استفاده کند.

در متن قرارداد پاره وقت چه مواردی نوشته می‌شود؟

زمانی ‌که کارفرما و نیروی کار با یکدیگر قرارداد کار پاره وقت را امضا می‌کنند، لازم است که مشخصات هر دو طرف در متن این قرارداد نوشته شود. همچنین باید میزان حق‌الزحمه، مدت قرارداد، موضوع قرارداد و ساعات کار نیرو به ‌صورت دقیق در متن این قرارداد نوشته شود. به‌ دلیل استخدامی بودن این قرارداد، تعطیلات و مرخصی نیروی کار مطابق قانون کار محاسبه خواهد شد.

طرفین می‌توانند در این قرارداد، شروط و تعهدات خودشان را بنویسند. لازم است تعهداتی را که به موجب این قرارداد و قانون کار بر عهده دارند، را اجرا کنند.

در متن نمونه قرارداد پاره وقت وزارت کار در مورد موضوع دریافت تضمین نیز تعیین تکلیف می‌شود.

وقتی کارفرما و نیروی کار این قرارداد را امضا می‌کنند، مطابق مقررات ملزم به ایفای تعهدات مندرج در قرارداد و قانون هستند.

به طورکلی قرارداد کار پاره وقت مطابق قانون کار و قانون تأمین اجتماعی تنظیم می‌شود و از این قوانین تبعیت می‌کند. بنابراین لازم است که طرفین در زمان امضای قرارداد به مقررات این دو قانون توجه داشته باشند. یعنی هر توافقی بر خلاف این دو قانون در این رابطه استخدامی بی اثر است.

چنانچه کارفرما با نیروی کار توافق کند تا حق بیمه او را نپردازد یا حق الزحمه کمتری برای هر ساعت کار، نسبت به آنچه در مصوبه شورای عالی کار مطرح شده است پرداخت کند، این توافقات اثری نخواهد داشت و نیروی کار حق پیگیری حقوق خودش را دارد.