بی‌شناسنامه‌ها تمام عمر بی‌هویت می‌مانند به جز لحظه مرگ

رکنا: عضو شورای شهر شهرستان دشتیاری گفت: من یک مورد را خودم می شناسم که نزدیک ۱۵ سال است که پیگیری می کند ولی همچنان نتوانسته است شناسنامه ای دریافت کند. کسانی که تمکن مالی داشتند، با پیگیری از تهران و زاهدان و... توانسته اند شناسنامه بگیرند ولی کسانی که از خانواده های ضعیف و فقیر هستند باید چه کنند؟ آنها حتی پول ندارند تا به مرکز استان بروند در نتیجه از دریافت شناسنامه منصرف شده اند.

 فاقدان شناسنامه در استان سیستان و بلوچستان ، سالهاست چشم انتظارند که مدرک هویتی برای نشان دادن ایرانی بودنشان داشته باشند. آنها حتی از ساده ترین حقوقی که یک شهروند ایرانی برخوردار است نیز محروم هستند. آنقدر هم در مسیر دریافت شناسنامه برای آنها سنگ اندازی می شود که در نهایت از راه رفته، پشیمان می شوند. تا جایی که به گفته برخی اهالی، تعدادی از بلوچ ها، برای اینکه بتوانند خدمات حمایتی دریافت کنند، خودشان را تبعه افغان جا می زنند تا بتوانند از لحاظ اقتصادی، اندکی کمک از دولت دریافت کنند. حال سوال اینجاست؛ مگر تاکید حاکمیت بر فرزندآوری و جوانی جمعیت و حمایت از افرادی که در این راستا گام بر می دارند نیست؟ پس چرا برخی از مردم، در جوان ترین استان کشور، حتی مدرک هویتی ندارند؟

ساجد جوهر، عضو شورای شهر شهرستان دشتیاری در بخش مرکزی در گفت و گو با رکنا گفت: طبق آماری که ما از فاقدان شناسنامه‌ ، نسل اندر نسل در این استان زندگی کرده؛ ولی از تمام خدمات دولت محروم هستند. با توجه به اینکه خدمات دولت الکترونیک است، حتی سهمیه آرد و کپسول گاز هم نمی توانند داشته باشند. آنها باید به بازار آزاد مراجعه کنند و کپسولی که به فرد دارای شناسنامه، 16 هزار تومان فروخته می شود را 300 هزار تومان بخرد. آنها حتی حساب بانکی ندارند که به واسطه آن بتوانند یارانه دریافت کنند یا اینکه تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد قرار بگیرند. کنتور برق و آب نیز که نمی توانند دریافت کنند. تا مقطع دیپلم نیز می توانند به مدرسه بروند ولی بعد از آن، نیاز به شناسنامه دارند. 

این عضو شورای شهر تاکید کرد: در هر دو بخش دشتیاری، نزدیک به پنج هزار و 500 نفر افراد فاقد شناسنامه دارد. به طور خاص در بخش مرکزی شهرستان دشتیاری، 2 هزار و 500 نفر فاقد شناسنامه هستند. ما لیست این افراد را گرفته ایم و راستی آزمایی کرده ایم. ما به عنوان شورای بخش، از شورای روستا لیست دریافت کرده ایم و به اتفاق بخشدار، لیستی را به ثبت احوال تحویل دادیم و قرار شد که اگر نمی توانند شناسنامه و کارت ملی دریافت کنند، حداقل یک کد شناسایی به این افراد داده شود تا بتوانند از خدمات دولت الکترونیک و افتتاح حساب بهره مند شوند ولی هنوز نتیجه ای حاصل نشده است.

وی در ادامه در پاسخ به اینکه چه تضمینی وجود دارد که افرادی که در این وضعیت زندگی می کنند، خودشان را جای اتباع افغانستانی جا نزنند تا بتوانند از خدمات حمایتی برخی نهادها استفاده کنند افزود: همچین چیزی من تا کنون نشنیده ام ولی اینها اینجا زمین های کشاورزی دارند. همچنین باید توجه داشت، روستاهای ما به اسم اشخاص مزین شده اند و هر کدم از اینها به اسم یک کدخدا نام گذاری شده است مثلا روستای «سندبهرام» که اسم کدخدایش «بهرام» بوده است یا روستای «سندحمزه» اسم کدخدای روستا حمزه بوده و اسم روستا را هم به همین نام گذاشته اند. حالا بدون شناسنامه ها، نوه و نتیجه های همین افراد هستند که زندگی می کنند و همه دارایی هایشان اینجاست ولی ای کاش از افغانستان تابعیت داشتند؛ آنها هیچ گونه تابعیتی ندارند در صورتی که سالهاست نسل به نسل در این کشور زندگی کرده اند.

ساجد جوهر در ادامه تاکید کرد: حتی برخی از اینها پرونده هم تشکیل داده اند. یک مورد را خودم می شناسم که نزدیک 15 سال است که پیگیری می کند ولی همچنان نتوانسته است شناسنامه ای دریافت کند. کسانی که تمکن مالی داشتند، با پیگیری از تهران و زاهدان و... توانسته اند شناسنامه بگیرند؛ ولی کسانی که از خانواده های ضعیف و فقیر هستند باید چه کنند؟ آنها حتی پول ندارند تا به مرکز استان بروند در نتیجه از دریافت شناسنامه منصرف شده اند.

این عضو شورای شهر شهرستان دشتیاری افزود: بروکراسی اداری و هزینه بر بودن این اقدام، باعث می شود خیلی ها منصرف شوند و حتی هیچ تضمینی هم وجود ندارد که بعد از سالها دوندگی، شناسنامه ای دریافت کنند.

وی در پاسخ به اینکه چرا فرایند این کار برای این دسته از افراد تسهیل نمی شود، گفت: الان نزدیک 120 نفر از کسانی که درخواست داده بودند، توسط شورای تامین اطلاعاتشان رد شده است و گفته اند اینها اصلا ایرانی نیستند در صورتی که 100 درصد ایرانی هستند با همه مدارکی که در دست است.

ساجد جوهر در ادامه در پاسخ به اینکه اگر کسی که فاقد شناسنامه باشد فوت کند، آیا می تواند یک «قبر» در کشور خودش به نام خودش داشته باشد یا خیر، گفت: اینجا مثل شهرهای دیگر نیست که قبر به نام کسی سند بخورد. اگر کسی در بیمارستان فوت کند، روند قانونی را نیاز دارد یعنی باید استعلام و استشهاد از شورا بگیرند برای اینکه ثابت شود فرد فاقد شناسنامه ایرانی است؛ ولی اگر کسی خارج از بیمارستان از دنیا برود، به راحتی هر جایی بخواهند دفنش می کنند.

وی افزود: در واقع هویت کسی که در بیمارستان فوت می کند را با دریافت استعلام در عرض چند روز متوجه می شوند که ایرانی است.