راه ساده و ارزان برای تشخیص سرطان‌ها
پژوهشگران می‌گویند پیشرفت‌های در یک آزمایش خون بر اساس شناسایی قطعات DNA می‌تواند سرطان‌های متعدد را به شیوه‌ای ساده‌تر و بالقوه ارزان‌تر از سایر آزمایش‌ها تشخیص دهد.
ایسنا: پژوهشگران می‌گویند پیشرفت‌های در یک آزمایش خون بر اساس شناسایی قطعات DNA می‌تواند سرطان‌های متعدد را به شیوه‌ای ساده‌تر و بالقوه ارزان‌تر از سایر آزمایش‌ها تشخیص دهد.
این آزمایش با استفاده از روشی سرراست یعنی شمارش قطعات DNA که در بخش‌های غیرقابل‌انتظاری «شکسته شده‌اند»، می‌تواند شماری از سرطان‌ها را تشخیص دهد.
دانشمندان در این بررسی جدید دریافتند که این رویکرد می‌تواند میان افراد مبتلا هر یک از ۱۱ نوع متفاوت سرطان را از افراد عاری از سرطان تفاوت بگذارد. به گفته دکتر محمد مرتضی، سرپرست این پژوهش در دانشکده پزشکی و بهداشت عمومی دانشگاه ویسکانسین در آمریکا این آزمایش نه تنها این تشخیص را انجام می‌دهد، بلکه می‌تواند آن را با استفاده از مقدار نسبتا اندکی خون انجام دهد.
اما آزمایش‌های خون دیگری که برای غربالگری سرطان در دست توسعه هستند، معمولا نیاز به نمونه‌های خون متعدد دارند.
دکتر مرتضی گفت: «بزرگترین مزیت رویکرد ما احتمالا به صرفه بودن آن است»، گرچه او افزود که مشکل است درباره هزینه‌ها در دنیای واقعی پیش‌بینی کرد.
تشخیص زودرس «چند سرطانی»
این بررسی که یافته‌های آن در ۱۱ ژانویه در ژورنال Science Translational Medicine منتشر شده است، در میان آخرین بررسی‌ها در روند گسترده‌تری برای ایجاد آزمایش‌های خونی است که می‌توانند به عنوان غربالگری یک‌مرحله‌ای برای سرطان‌های متعدد به کار روند.
شماری از شرکت‌ها دارند بر روی چنین آزمایش‌های تشخیص زودرس «چند سرطانی» کار می‌کنند. این آزمایش‌ها اصولا بر اساس این واقعیت هستند که تومورهای قطعاتی از ماده ژنتیکی‌شان را وارد خون می‌کنند. اگر آزمایشی بتواند این نشانه‌های توموری را تشخیص دهد، می‌تواند شیوه‌ای ساده و غیر تهاجمی برای غربالگری سرطان‌های گوناگون فراهم آورد- از جمله سرطان‌هایی که در حال حاضر روش غربالگری برای آنها وجود ندارد.
به گفته دکتر مرتضی، تفاوت میان آزمایش‌ها در این است که دقیقا چه چیزی را اندازه می‌گیرند.
او و همکاانش رویکرد آنالیز «الگوهای قطعه‌قطعه‌شدگی» DNA را انتخاب کردند. هم سلول‌های توموری و سلول‌های سالم قطعاتی از DNA را به درون خون آزاد می‌کنند. اما از آنجایی که تومورها نسبت به سلول‌های طبیعی بدن ژن‌های متفاوتی را بروز می‌دهند، چگونگی شکسته شدن این قطعات DNA هم میان این دو متفاوت است.
به گفته دکتر مرتضی، این آزمایش جدید «موقعیت انتهایی» قطعات DNA در خون را بررسی می‌کنند تا ببینند ایا شکستگی‌ها در «مکان‌های غیرقابل‌انتظاری» رخ داده‌اند یا نه.
او این روش را «روشی ساده» توصیف کرد که با نمونه خون کوچکتری که حاوی مقدار کمتری DNA است، قابل انجام است (این میزان کمتر در جهان DNA مقداری است که به حداقل یک میلیون قطعه بالغ می‌شود).
مناسب برای غربالگری سرطان‌ها
پژوهشگران در این بررسی نمونه‌های خون رااز ۲۸۶ فرد سالم، ۱۰۳ فرد دچار بیماری‌های غیر از سرطان و ۹۹۴ فردی دچار یک سرطان از ۱۱ نوع سرطان داشتند، آزمایش کردند. این سرطان‌ها از سرطان‌های پستان و تخمدان تا ملانوم و سرطان‌های نادرتر مانند سرطان مجرای صفراوی و گلیوبلاستوم، یک سرطان مغز مرگبار متفاوت بودند.
این پژوهشگران در مجموع دریافتند که این آزمایش کارآمدی خوبی در شناسایی نمونه‌های خون به دست آمده از بیماران سرطانی، از جمله بیماران دارای سرطان‌های در مراحل ابتدایی دارد و همین شناسایی زودرس سرطان است برای یک آزمایش غربالگری ضرورت دارد.
البته دکتر مرتضی گفت هنوز پژوهش‌های بیشتری درباره این آزمایش باید انجام شود. او گفت در قدم‌های بعدی باید معلوم شود که این آزمایش در تشخیص یک سرطان منفرد - در برابر سرطان‌های متعدد- از جمله سرطان لوزالمعده یا پانکراس، سرطان مرگباری که در حال حاضر آزمایش غربالگری ندارد، چگونه عمل می‌کند.
کارشناسان می‌گویند برای اینکه آزمایش برای غربالگری سرطان‌ها در انسان‌های سالم به کار رود، باید حساسیت (توانایی آن آزمایش در شناسایی صحیح افراد دارای سرطان) و اختصاصیت آن (توانایی ان در شناسایی صحیح افرادی که سرطان ندارند) مناسبی داشته باشد.
«اختصاصیت» آزمایش بسیار مهم است، زیرا اگر بیش از حد پایین باشد، آزمایش مقدار زیادی نتایج مثبت کاذب ایجاد می‌کند که باعث آزمایش‌های پیگیری غیر لازم و نگرانی افراد می‌شود.
ارسال نظر