رونمایی از جاه‌طلبانه‌ترین پروژه تاریخ بشر

عصر ایران: کالیکو لبز (Calico Labs) که توسط گوگل پشتیبانی می شود، یک شرکت پژوهش و توسعه با ماموریتی مشخص است: مبارزه با روند پیری.

این شرکت امیدوار است که مسیرهای بیولوژیکی پیری و بیماری های مرتبط با آن را کشف کرده و درمان هایی را توسعه دهد که به انسان اجازه می دهد برای مدت طولانی‌تری زندگی کند.

کالیکو رویکردی بین رشته ای را برای کشف دارو اتخاذ کرده، از فناوری و محاسبات پیشرفته استفاده می کند و همچنین زمانی که نیازهای شرکت با فناوری و رویکردهای موجود برآورده نمی شود، گزینه های جدید را ابداع می کند. اگرچه کالیکو دارای فناوری های پیشرفته و تیم از متخصصان حرفه ای است، اما همکاری با گروه های دانشگاهی و شرکت های داروسازی برای فراگیری موارد جدید در دستور کار خود دارد.

کالیکو؛ پروژه گوگل برای مقابله با پیری

مجله تایم در سال ۲۰۱۳ مقاله ای را با عنوان "گوگل در برابر مرگ" (Google vs. Death) منتشر کرد که به فعالیت شرکت کالیکو در زمینه درک مفهوم پیری و چگونگی مقابله با آن اختصاص داشت. کالیکو در حال حاضر یکی از شرکت های تابعه آلفابت محسوب می شود که در زمینه پژوهش و توسعه سلامت، علوم زندگی و زیست‌فناوری فعالیت می کند.

کالیکو در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۳ با همکاری شرکت گوگل و توسط بیل ماریس، کارآفرین آمریکایی، تاسیس شد. آرتور دی. لوینسون، به عنوان مدیرعامل، یکی از نام های کلیدی دیگر در کالیکو محسوب می شود.

کالیکو چگونه به انسان ها برای کسب عمر طولانی‌تر و سالم‌تر کمک می کند؟

لری پیج، هم‌بنیانگذار شرکت گوگل، در سال ۲۰۱۳ به ماموریت بلندپروازانه شرکت کالیکو برای درک بهتر بیولوژی پیری و درمان پیری به عنوان یک بیماری اشاره داشت، اما جزئیات دقیقی درباره فعالیت های این شرکت منتشر نمی شوند.

در واقع، نام کالیکو همانند یک دژ نفوذناپذیر به نظر می رسد. اخبار زیادی درباره جزئیات فعالیت های این شرکت در مطبوعات منتشر نشده و تنها برخی توضیحات کلی درباره همکاری با آزمایشگاه ها و شرکت های داروسازی دیگر در دسترس هستند که آنها نیز بر هدف پژوهش درباره پیری و بیماری های مرتبط با آن تاکید دارند. افرادی که در کالیکو، یا موسسات همکار با آن فعالیت می کنند و حتی افرادی که دیگر در این شرکت کار نمی کنند تمایلی به ارائه پاسخ به پرسش ها درباره روند فعالیت های شرکت نشان نمی دهند.

به رغم سرمایه گذاری قابل توجه گوگل به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین شرکت های جهان در کالیکو و این که همواره خود را به عنوان شرکتی پیشتاز در زمینه شفافیت اطلاعاتی معرفی کرده و به ارتباطات آزاد باور دارد، اما بنابر دلایلی در پروژه کالیکو شاهد روند دیگری هستیم!

اریک توپول، یک متخصص قلب که در زمینه پیری به مطالعه می پردازد، برخی از دانشمندان مشغول به کار در پروژه کالیکو را از مدت‌ها پیش از آغاز این پروژه می‌شناسد. به گفته وی، آنها بیش از حد مرموز هستند. این افراد حتی دعوت توپول برای سخنرانی در برنامه‌ای که در رابطه با پزشکی ژنومیک بود را رد کرده و اشاره داشتند که نمی‌توانند راجع به فعالیت هایی که انجام‌ می‌دهند، صحبت کنند.

مشکل پنهان‌کاری‌های کالیکو

توضیحات کمی برای مرموز بودن فعالیت های کالیکو وجود دارد. از میان آن‌ها می‌توان به این اشاره کرد که شاید کالیکو منتظر یک کشف بزرگ است. یک مقاله در سایت MIT Technology Review، که در ماه دسامبر ۲۰۱۶ منتشر شد و در آن هم جزئیات خاصی راجع به دانش ضد پیری کالیکو مطرح نشده بود، به همین نکته اشاره داشت:

به گفته دیوید بوتشتاین، نماینده ارشد علمی کالیکو، بهترین پیش بینی می‌تواند این باشد که کالیکو در ۱۰ سال آینده، کشفیات بسیار مهمی برای ارائه خواهد داشت. این دوره زمانی طولانی می‌تواند پاسخ‌های منفی پروژه به انجام مصاحبه را توجیه کند. تا مدت‌ها هیچ دستاورد مهمی، به جز پیشرفت‌های جزئی علمی، برای اعلام وجود نخواهد داشت. مشکل همین است.

به گفته توپول، پژوهش پنهانی مربوط به گذشته است. دنیا به سمتی متمایل شده است که ارزش‌ تفکر باز، شفافیت و اجتناب از تفکر انحصاری را به خوبی به نمایش بگذارد.

البته توضیحات دیگری هم برای پنهان‌کاری کالیکو وجود دارد. در گذشته، اخباری حاکی از همکاری کالیکو با شرکت داروسازی C۴ Therapeutics به منظور تولید داروهایی برای بیماری‌های مرتبط با پیری نظیر سرطان منتشر شدند. تمرکز کالیکو بر توسعه دارو تا اندازه ای می تواند پنهان‌کاری شرکت را توجیه کند. (شرکت‌های دارویی به طور معمول محصولات خود را به صورت پنهان می‌سازند تا در رقابت ها پیشتاز باقی بمانند.)

اما محققان این توجیه را باور نمی‌کنند. به گفته نیر بارزیلای، متخصص ژنتیک و یکی از پژوهشگران پیشتاز در مورد پیری در کالج پزشکی آلبرت انیشتین، پژوهشگران در کالیکو از مدل‌هایی مانند مخمرها، نماتودها، و موش‌های صحرایی برهنه استفاده می کنند. استفاده از این مدل‌ها برای توسعه داروها متداول نیست. یافتن درمان با هدف اصلی شرکت، یعنی درمان پیری به عنوان یک بیماری ژنتیکی به جای جست و جو برای درمان های بیماری های مرتبط با افزایش سن هماهنگی ندارد.

یک دلیل احتمالی دیگر برای عدم شفافیت کالیکو آن است که پنهان‌کاری قانون شرکت باشد. آرتور دی. لوینسون، مدیر عامل کالیکو، فردی است که در شرکت اپل نیز پست مدیریت داشته و رابطه‌ نزدیکی هم با استیو جابز، بنیانگذار فقید اپل داشته است. لوینسون به رویکردهای پنهانی در پژوهش و توسعه و اداره‌ یک کسب و کار شهرت دارد.

شکل گیری کالیکو در سال ۲۰۱۳

گوگل پس از تسخیر دنیای مجازی، گسترش دامنه فعالیت های خود را دنبال می کند. یافتن چشمه حیات و راز افزایش طول عمر و سلامت به خودی خود موضوع جذابی محسوب می شود. بر همین اساس، پروژه کالیکو، شرکتی که روی سلامت و به طور خاص پیری متمرکز است با پشتیبانی گوگل شکل گرفت.

لری پیج، هم‌بنیانگذار شرکت گوگل، در گفت‌وگویی اختصاصی با مجله تایم در سال ۲۰۱۳ به این نکته اشاره داشت که در برخی صنعت ‌ها، یک تا دو دهه زمان می‌برد تا ایده‌ای محقق شود. بحث سلامت بی تردید یکی از همین صنعت‌ ها محسوب می شود، از این رو ما باید روی چیزهای مهمی متمرکز شویم تا در ۱۰ یا ۲۰ سال آینده به اهداف‌مان برسیم.

گوگل در تجزیه و تحلیل و کار با داده‌های بزرگ مهارت دارد و احتمال آن می‌رود که روند پژوهشی‌اش منجر به کشفیات جدیدی در حوزه سلامت شود. لری پیج در بیانیه‌ای در همان سال اعلام کرد که آنچه کالیکو در پی‌ آن است به نفع بشریت خواهد بود. به گفته وی، بیماری و پا به سن گذاشتن ما و خانواده، همه ما را متأثر خواهد کرد و من باور دارم که کالیکو می‌تواند سطح کیفی زندگی میلیون‌ها انسان را ارتقا دهد.

در بیانیه لری پیج این گونه آمده بود که بسیار هیجان زده هستم که شما را با کالیکو آشنا می‌کنم، شرکتی جدید که روی سلامت و تندرستی تمرکز خواهد کرد و به طور خاص پیری و بیماری‌های مرتبط. کالیکو کوتاه شده «شرکت زندگی کالیفرنیا» (California Life Company) و نام گونه‌ای گربه است (به دلیل اینکه گربه ۹ جان دارد و کالیکو سعی خواهد داشت تا زندگی بشر را گسترش دهد.)

ما روی موارد بزرگی سرمایه‌گذاری کرده ‌ایم. برای من همیشه ناراحت‌کننده بوده است که چرا شرکت‌های بزرگ با داشتن چنین پتانسیل در دسترسی، تنها مشغول انجام یک کار خاص هستند. در حالت ایده‌آل، اگر شما نیرو و منابع در دسترس بیشتری داشته باشید، می‌توانید کارهای بزرگ‌تری انجام دهید و در پی آن معماهای متنوعی را حل می‌کنید. این فلسفه همیشگی من بوده است.

از پیامدهای موفقیت شرکت کالیکو

به عقیده دانشمندان اگر انسان‌ ها بتوانند ۱۵۰ سال یا حتی بیشتر عمر کنند، خیلی چیزها فرق خواهد کرد. در حالی که چنین مثالی خلاف قاعده همیشگی و غیرعادی است، به نظر می‌رسد هر چه فرصت بیشتری در اختیار بشر باشد، این بر عادت ‌های زندگی زناشویی تأثیر خواهد گذاشت.

در سال ۱۹۵۰، سن ازدواج مردان آمریکایی ۲۳ سال و زنان ۲۰ سال بود. امروزه با افزایش انتظارات، سن ازدواج مردان به ۲۸ سال و زنان به ۲۶ سال رسیده است. مطمئناً این رقم با پیشرفت در علم پزشکی و بچه‌دار شدن در سنین بالا افزایش خواهد یافت. توانایی بچه‌دار شدن در سنین بالا به معنای آن است که بین بچه‌های یک خانواده دهه‌ها فاصله بیفتد. ممکن است در آینده زنی در سن ۲۲ سالگی بچه‌دار شود و در ۶۲ سالگی بچه دومش را به دنیا بیاورد.

این رابطه سنتی میان خواهر و برادرها را به هم خواهد زد و بیشتر شبیه به رابطه میان عمو یا عمه و برادرزاده خواهد شد. در این صورت، پویایی در محل کار نیز تغییر خواهد کرد. سناریویی را تجسم کنید که در آن جوانی ۲۵ ساله در کنار پیرمردی ۱۰۰ ساله همکاری و رقابت پایاپایی داشته باشد. اختلاف فرهنگی میان این دو کارمند اگر چه زیاد، اما به خودی خود افزایش انعطاف‌پذیری شرکت را در پی خواهد داشت. افزون بر این، هر چقدر انسان‌ها کار و پول بیشتری هزینه کنند، اقتصاد رشد بیشتری خواهد داشت.

از دست رفتن ارزش زمان و درک واقعی لحظات یکی دیگر از پیامدهای دیگر پروژه کالیکو است. در مقابل، گفته شده است که افزایش زمان برای حضور در کنار عزیزان و دوستان، فرصت‌هایی برای خلق نوآوری، کاوش، آموزش و کمک به دیگران فراهم کرده و غنای زندگی را ارتقا خواهد بخشید. البته در این میان تناقض‌هایی دیده می‌شود. آیا عمر بیشتر فرصت حضور در کنار عزیزان را افزایش می‌دهد، یا به گفته برخی کارشناسان تنوع‌طلبی بشر فرصت دید و بازدید را از انسان خواهد گرفت؟

همکاری با شرکت AbbVie

در سال ۲۰۱۴ شرکت کالیکو وارد یک مشارکت پژوهشی با شرکت زیست‌فناوری AbbVie شد تا درمان های جدید برای بیماری مرتبط با افزایش سن مانند سرطان و تخریب عصبی را کشف و به بازار عرضه کند. این دو شرکت همکاری خود را در سال ۲۰۱۸ و برای سه سال دیگر تمدید کردند.

در ماه ژوییه ۲۰۲۱، همکاری دو شرکت کالیکو و AbbVie بار دیگر و برای پژوهش و توسعه اولیه تا سال ۲۰۲۵ و برای پیشبرد پروژه های همکاری در فاز IIa تا سال ۲۰۳۰ تمدید شد. شرکت AbbVie پشتیبانی توسعه علمی و بالینی و همچنین دانش تجاری برای هدایت فعالیت های توسعه ای و تجاری‌سازی آینده را ارائه می کند.

از زمان آغاز همکاری، دو شرکت کالیکو و AbbVie بیش از ۲۰ برنامه برای بیماری ها در زمینه ایمونو-آنکولوژی و تخریب عصبی ایجاد کرده اند. جزئیات دقیق درباره برنامه های این دو شرکت در دسترس نیست.

مشارکت های کلیدی دیگر

در سال ۲۰۱۴، کالیکو همکاری با موسسه وسیع ام‌آی‌تی و هاروارد (Broad Institute of MIT and Harvard) را نیز آغاز کرد تا به درک بهتری از بیماری های مرتبط با افزایش سن دست یابد و نتایج را به درمان های جدید تبدیل کند. این همکاری از تخصص موسسه وسیع ام‌آی‌تی و هاروارد در زمینه ژنتیک و بیولوژی، و فناوری جدید کشف دارو برای درک مکانیزم های پیری و توسعه درمان های جدید برای بیماری هایی که به طور معمول با آن مرتبط هستند، استفاده می کند.

در اواخر سال ۲۰۱۵، شرکت کالیکو همکاری با موسسه علوم زیستی کمی کالیفرنیا (QB۳) برای انجام پژوهشی درباره طول عمر و بیماری های مرتبط با افزایش سن را آغاز کرد. این همکاری بر شناسایی و پشتیبانی از پروژه های پژوهشی موسسه QB۳ در زمینه مکانیزم های پیری متمرکز بود.

در دسامبر ۲۰۲۰، یک داروی آزمایشی توسط دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا توسعه یافت و با مجوز شرکت کالیکو ساخته شد. پژوهشگران دریافتند این دارو در زمینه معکوس کردن کاهش حافظه و انعطاف‌پذیری ذهنی مرتبط با افزایش سن در موش ها موثر بوده است.

این دارو به نام ISRIB در مطالعات آزمایشگاهی نشان داده بود که در بازگرداندن عملکرد حافظه ماه ها پس از آسیب مغزی، معکوس کردن اختلالات شناختی در سندرم داون و پیشگیری از کاهش شنوایی مرتبط با سر و صدا موثر است.