کشف یک مجسمۀ جالب ۱۶هزار ساله در ترکیه
شاید این قطعه سنگ کوچک در ابتدا شبیه به مجسمه به نظر نرسد اما این در حقیقت یکی از کهن‌ترین نمونه‌های یافت شده از تندیس‌های سنگی در آسیای صغیر است.
فرادید: یک مجسمه‌ی کوچک سنگی در یک گودال نذری ۱۶۵۰۰ ساله متعلق به دوره‌ی فراپارینه‌سنگی در جریان حفاری‌های باستان‌شناسی در غار گدیکایا در منطقه مسکونی اینهیسارِ در استان بیله‌جک در شمال غرب ترکیه کشف شده است. این حفاری توسط اداره‌ی موزه بیله‌جک در غاری یک کیلومتر دورتر از اینهیسار در حال انجام است. آثار حیات در عمق ۱۸۰ متری، ارتفاع حدود ۲۰ متری و پهنای ۳۰ متری، در دو بخش پایینی و بالایی غار پیدا شدند.
در جریان این حفاری، تبر مسطحی از جنس دیوریت (سنگ آذرین سبز یا خاکستری‌فام)، سنگ‌های آسیاب و دستی، تیغه‌ها (تراشه‌های سنگی)، کاردک، پیکان و سرنیزه، خاک سرخ، حلقه‌های دوک‌مانند، سرامیک‌های سوراخ‌دار، درفش، شمش مالاکیت و مهره کشف شدند. افزون بر این، داده‌های مهمی درباره‌ی شاخه‌های هنری از جمله سنگ و نجاری، معدن‌کاری و بافت به دست آمده است. در نهایت، یک گودال نذری متعلق به دوره‌ی فراپارینه‌سنگی؛ متعلق به ۱۴۵۰۰ پیش از میلاد، در غار پیدا شده است.
به گفته‌ی هارون کوچوکایدن؛ مدیر موزه‌ی بیلجیک، قدیمی‌ترین بقایای شناخته‌شده‌ی انسان در این غار به ۱۶۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد و شمار زیادی از یافته‌ها متعلق به ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد در تحلیل رادیوکربن یافت شدند. کوچوکایدن می‌افزاید: «یک چکیده‌سنگِ نیمه‌کاره در این گودال نذری کشف شد. می‌توان این چکیده‌سنگ یا استالاگمیت را به فرهنگ‌های نوسنگیِ خاور نزدیک مرتبط دانست. این تندیسه‌ی نشسته‌ی حکاکی شده از سنگ را می‌توان پیوند میان تندیسه‌های ونوس از دوره‌ی پارینه‌سنگی پسین اروپایی و تندیسه‌های الهه مادرِ فرهنگ‌های نوسنگیِ آناتولی در نظر گرفت.»
(تندیسه‌ی سنگی یافت شده در گودال نذری نمونه‌ی سبک‌پردازی‌شده‌ای از تندیسه‌های الهه‌ی مادر آناتولی است.)
دکتر دنیز ساری، مدرس گروه باستان‌شناسی دانشکده‌ی علوم و هنر دانشگاه بیلجیک با توضیحِ اینکه قدیمی‌ترین یافته‌ی بدست‌آمده در جریان این مطالعات در غار گدیکایا به ۱۶۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، گفته است: «این دوره، که ما اطلاعات کمی از آن داریم، فرایندی است که به وسیله‌ی آن فرهنگ‌های پارینه‌سنگیِ پسینِ اروپایی به بالکان، قفقاز و مدیترانه گسترش یافتند. حفاری‌های نواحی بزرگ‌تر داده‌های ملموس‌تری درباره‌ی جایگاه گدیکایا در این گسترش و فعالیت ماقبل بشری در پایان عصریخ در اختیار ما قرار خواهد داد. با این حال، سال ۲۰۲۲، ما در غاری که با فرایند مورد نظر ارتباط دارد یک گودال نذری کشف کردیم.»
«ما یک چکیده‌سنگ طبیعی را درون گودال یافتیم که با ردیف‌هایی از سنگ‌های هلالی‌شکل احاطه شده بود. این چکیده‌سنگ تا حدی آراسته شده و ظاهرِ یک ستون سنگی یادبود به آن داده شده است. احتمالاً این گودال بعدتر بسته شده است. یافته‌های درون گودال بسیار مهم هستند و حاوی داده‌های بسیار تازه و خارق‌العاده‌ای درباره‌ی باستان‌شناسی ماقبل تاریخ هستند. یکی از آن‌ها همین تندیسه‌ی سنگی است. این تندیسه‌ی سبک‌پردازی‌شده در حالتِ نشسته با پا‌هایی که به دو طرف باز شده، نمونه‌ی سنگی و سبک‌دار تندیسه‌ی یک الهه‌ی مادر و از خصیصه های فرهنگ‌های نوسنگیِ خاور نزدیک است. مطالعات ما درباره‌ی این غار، اطلاعات‌مان را در حوزه‌ی باستان‌شناسیِ ماقبل تاریخِ آناتولی بیشتر خواهد کرد.»
ارسال نظر