در اینجا یک با یک برابر نیست!

خبرگزاری ایرنا: فقر و نابرابری فقط در شهرها و روستاهای دور افتاده نیست. کوره پزخانه های حاشیه پایتخت حکایت از رنج و محنت انسانهایی دارد که عمر خود را پای کوره های آجر می سوزانند و نشان می دهند در بسیاری از زمانها و مکانها یک انسان با یک انسان دیگر برابر نیست.

کارگر کوره پزخانه ای که همه عمرش را در روزهای گرم سال در زیر آفتاب تابستان به درست کردن خشت و یا پای کوره های آجر گذاشته است، می گوید: همه عمر جان می کنیم که بتوانیم در سالهای پایانی عمر استراحت کنیم اما فقط مرگ برای ما راحتی است.

این صدای کارگر کوره پزخانه ای است که ۴۸ سال است، کار می کند اما تنها پنج سال حق بیمه برای او پرداخت شده است. این شکایت بسیاری دیگر از کارگران کوره پزخانه است.

برده داری در دنیای مدرن را می توان در پای کوره های آجر مشاهده کرد. کارگرانی که امید تحقق عدالت دارند پیش از آنکه مرگ آنها را به آرامش ابدی رهسپار کند.

حسن هفده تن معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دیداری که بتازگی از کوره پزخانه های استان تهران داشت، گفت: این وزارتخانه آمادگی دارد با همراهی انجمن صنفی و اعطای تسهیلات بانکی کوره پزخانه های سنتی را حداکثر در چهار سال آینده به واحدهای مدرن صنعتی، تبدیل کند.

وی اظهار داشت: نگاه وزارت کار به بازرسی از واحدهای تولیدی مبتنی بر مچ گیری نیست بلکه تلاش می کنیم با جلب اعتماد و مشارکت کارفرمایان در کنار صیانت از نیروی کار محیط کار در این بخش را ارتقا بخشیم.

وی افزود: آن دسته از کارگران که بصورت خانوادگی در کوره پزخانه ها شاغل هستند، باید تمام اعضای خانواده براساس مقررات به صورت مجزا بیمه شوند و آن دسته از کارگرانی که به صورت فصلی شاغل هستند، نباید هیچ فاصله ای در بیمه آنها در طول فواصل کاری ایجاد شود.

وی حل مشکل این بخش را مستلزم همکاری تمام نهادهای مسئول و امری فرابخشی دانست و گفت: برای این مهم سازمان تامین اجتماعی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیشترین سهم را برعهده دارند.

*حل مشکلات کارگران کوره پزخانه را از تهران شروع کنیم

حمید حاج اسماعیلی کارشناس حوزه کار معتقد است: حل مشکلات کارگران کوره پزخانه ها می تواند به شکل نمادین از استان تهران شروع شود که به طور یقین اقدامات موثر در این استان به دیگر استانهای کشور تسری می یابد.

وی معتقد است: شرایط کاری کارگران کوره پزخانه ها بسیار دهشتناک است و دولت باید هرچه سریعتر به حل مشکلات آنان اقدام کند.

به گفته وی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می تواند کارگرانی که بیش از ۳۰ سال سابقه کار دارند اما حق بیمه آنها به تمام پرداخت نشده است را نظیر کارگران نی بر شوشتر تقبل و آنها را بازنشسته کند و این در حالی است که به موضوع بیمه دیگر کارگرانی که سالهاست کودکی و جوانی خود را در پای کوره ها گذاشته اند، توجه ویژه داشته باشد.

* تشکیل کمیته های پیگیری

غلامرضا عباسی رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، اظهار داشت: پس از بازدیدی که معاون روابط کار از کوره پزخانه های پاکدشت داشتند، قرار شد کمیته هایی برای رسیدگی به مشکلات کارگران این صنف تشکیل شود.

وی ادامه داد: همچنین چندی پیش مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی به همراه دو تن از معاونان خود از کوره پزخانه های تهران بازدید کردند تا از نزدیک با مسائل و مشکلات کارگران این صنف از نزدیک آشنا شوند.

بازدید مسئولان حوزه کار و تامین اجتماعی از کوره پزخانه های تهران را باید گامی ارزشمند دانست زیرا طی سالهای گذشته مسئولان حوزه کار با رنج این مردم بیگانه بودند.

عباسی با اشاره به ماده ۱۴۸ قانون کار، که براساس آن همه کارگاه های مشمول قانون کار، مکلفند براساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به تنظیم و ارسال لیست اسامی کارگران شاغل و پرداخت حق بیمه متعلقه کارگاه خود اقدام کنند، اظهار داشت: کارفرمایان مکلفند که این ماده قانونی را برای کارگران کوره پزخانه اجرایی کنند.

وی گفت: برخی از کارگران که سالهای طولانی است که در کوره پزخانه ها کار می کنند، اما سوابق بیمه ای ندارند باید وضعیت آنها رسیدگی شود.

وی معتقد است: وضعیت کارگران کوره پزخانه ها در شهرستان ها، نامناسب تر از وضعیت کارگران کوره پزخانه در استان تهران است.

به گفته این فعال انجمن صنفی، در بازدیدهایی که از سوی مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی و معاون روابط کار وزارت کار صورت گرفته قرار شده که بازرسی ها ازکوره پزخانه ها به طور منظم انجام شود و در صورتی که تخلفی در بیمه این کارگران گزارش شده باشد بازرسان موارد تخلف را رسیدگی کنند.

همچنین رئیس انجمن صنفی کوره پزخانه های پاکدشت در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، اظهار داشت: هم اکنون به دلیل شرایط رکود در ساخت و ساز، بسیاری از کوره پزخانه های پاکدشت با تمام ظرفیت کار نمی کنند.

معصومعلی موسی زاده گفت: به دنبال بازدید مسئولان حوزه کار و تامین اجتماعی قرار شد که کار کارگران کوره پزخانه ها در زمره مشاغل سخت و زیان آور قرار گیرد و مسائل بیمه ای کارگران عملیاتی شود.

وی افزود: برخی از کارگران در کوره پزخانه ها بیش از ۵۰ سال است که کار می کنند اما سوابق بیمه ای آنها از ۱۰ سال هم کمتر است. مسئولان حوزه کار و تامین اجتماعی قول های مساعدی برای رسیدگی به وضعیت این کارگران داده اند.

وی مهمترین دستاورد بازدید مسئولان حوزه کار و تامین اجتماعی را به قاعده شدن بازرسی های کار عنوان کرد و گفت: به طور ماهانه بازرسان کار وضعیت کارگران کوره پزخانه ها را مورد رسیدگی قرار می دهند و مشاغل این کارگران به عنوان مشاغل سخت و زیان آور محسوب خواهد شد.

وی گفت: با توجه به اینکه کارگران کوره پزخانه به طور عام به شکل فصلی کار می کنند مقرر شد که مابقی سال را کارفرمایان نسبت به پرداخت حق بیمه کارگران اقدام کنند.

موسی زاده اظهار داشت: با توجه به اینکه کارگران کوره پزخانه به طور خانوادگی کار می کنند، افراد بزرگسال این خانواده ها تحت پوشش بیمه قرار می گیرند.

بی تردید، در سالهای آتی باید منتظر تغییراتی در وضعیت کارگران کوره پزخانه ها بود اما یکی از مسائلی که در کوره پزخانه ها همواره مشهود است حضور کودکان در کارهای سخت و زیان آور است که تاکنون برای آنها تصمیمی گرفته نشده است.

* تشکیل سامانه اطلاعاتی

حاج اسماعیلی معتقد است: مادامی که بنگاه های کشور دارای شناسنامه نباشند و اطلاعات آنها در یک سامانه جامع ثبت نشود نمی توان آنها را نظارت و کنترل کرد. در بعضی از این کارگاهها حتی هویت دقیق کارفرما مشخص نیست.

وی تاکید کرد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید سامانه ای طراحی کند که تمام کارگاه ها در زمان تاسیس و کارگاه های فعلی تمام مشخصات خود را در این سامانه ثبت کنند. از طریق این سامانه تمام موضوعات از قبیل تعداد کارگران، بیمه آنها، مالیات، نوع تولیدات و از همه مهمتر نظارت های دوره ای از طرف بازرسان کار در آن سامانه ثبت و به مرور کشور دارای بانک اطلاعات تخصصی کار می شود که همیشه از آن بی بهره بوده ایم.

کارگران کوره پزخانه در ظل گرما و در انبوهی از خاک وگل به کار مشغول هستند. این کارگران که در تابستانها بر سر کار می آیند تا بتوانند برای زمستان خود اندوخته ای در حد زنده ماندن جمع آوری کنند تا تابستان دیگر دوباره به کوره ها برای کار بازگردند لذا روزانه به شکل ساعاتی نامتعارف کار می کنند.

زنان و کودکان این کارگران برای کسب درآمد بیشتر همراه مردان خانواده کار می کنند. برای خانواده های کارگران کوره پزخانه رفاه و تامین اجتماعی مقوله هایی بیگانه هستند.

دستان ترک برداشته، پاهای زبر و خشن از خاک، صورت های آفتاب سوخته و چشمان ناامید و بی اعتماد کارگران کوره پزخانه، حکایت از رنجی بی پایان دارد.

امید است، هم اکنون که مسئولان حوزه کار و تامین اجتماعی برای بهبود وضعیت رفاهی این کارگران اقدام کرده اند، هرچه سریعتر بتوانند حداقل کارگرانی که بیش از ۵۰ سال است در این شغل سخت کودکی، جوانی و میانسالی خود را سپری کردند تا پیش از آنکه مرگ آنها را از رنج و نابرابری زندگی برهاند با دریافت بازنشستگی زندگی فقط لبخندی کوتاه به آنها نشان دهد.