مصرف قلیان بین کنترل و منع قانونی

خبرگزاری ایرنا: بستن قلیان سراها اگر چه کاری ضروری بود اما این اقدام راه ورود قلیان به اماکن تفریحی، تاریخی و بوستان های شهری را هموار کرد و امروز تبعات آن تصمیم دامن گیر اماکن عمومی شده است.

تنها کافی است که یک روز برای استفاده از طبیعت و دوری از زندگی ماشینی به پارک ها و فضاهای سبز بروید تا طبیعتی سبز و دل انگیز را با چاشنی بوی تنباکو و مزه دود احساس کنید.

طی چند سال گذشته استفاده از قلیان، رسمی کهن بین پیرمردها بود که بیشتر در قهوه خانه ها دور هم می نشستند و به دور از محیط خانه و خانواده به قول خود دود می کشیدند.

اما امروز همین قلیان به تفریح جوانانی تبدیل شده که به راحتی در اماکن عمومی و در جمع خانواده از آن استفاده می کنند.

در گذشته رستوران ها، قهوه خانه ها و چایخانه ها تنها مکان های عمومی بودند که قلیان در آن ها عرضه می شد تا اینکه مسوولان بویژه در حوزه سلامت تصمیم گرفتند با پلمپ کردن مراکز عرضه قلیان از استعمال آن در فضاهای عمومی جلوگیری کنند.

امروز دیگر هیچ کس حیا و ابایی از کشیدن قلیان که به اذعان کارشناسان بهداشتی چندین برابر مضر تر از سیگار است را ندارد زیرا هم اکنون قلیان بدون هیچ نظارتی و به راحتی در اماکن عمومی به خصوص پارک ها و فضاهای سبز با کمترین هزینه در اختیار افراد قرار می گیرد.

پزشکان به بیماران مبتلا به بیماری های ریوی مانند آسم و بیماران قلبی عروقی توصیه می کنند که برای تنفس هوای پاک و تازه به دل طبیعت بروند اما امروزه اگر این افراد به خصوص در روزهای تعطیل وارد این طبیعت پر دود شوند از آلودگی های آن در امان نخواهند بود.

امروزه برخی از خانواده ها در فضای سبز با فاصله چند متری از هم یک قلیان را پایه ثابت محفل خود کرده و زن و مرد به راحتی از آن استفاده می کنند و اگر خانواده ای قلیان به همراه نداشته باشد باید با دیده متفاوت به آنها نگاه کرد زیرا نسبت به این جمعیت متمایز هستند.

بسیاری بر این عقیده اند که مصرف قلیان نسبت به سیگار ضرر و زیان کمتری دارد اما پزشکان معتقدند استفاده از قلیان نسبت به سیگار خطرناک تر و پر عارضه تر است زیرا تنباکو، نار و نیکوتین بیشتری نسبت به سیگار دارد و همچنین ممکن است حاوی فلزات سنگین باشد و دود آن به دلیل استفاده از زغال، منواکسیدکربن بیشتری نسبت به دود سیگار دارد.

قلیانی که در گذشته استفاده از آن در بین زنان بسیار زشت جلوه می کرد امروز به یک امر مدرن تبدیل شده و تمایل برخی بانوان حتی در حضور خانواده ها برای کشیدن قلیان بیشتر شده در حالیکه اثرات مصرف آن در زنان به دلیل ساختار بدنی و تاثیرات آن بر روی باروری بیشتر از مردان است.

در دهه اخیر مصرف قلیان به طور قابل توجهی در کشور افزایش یافته است و بر اساس مطالعات صورت گرفته قلیان فرآورده ای است که نیمی از مردان ایرانی و ۳۷درصد زنان آن را تجربه کرده اند.

مطالعاتی که از سوی مرکز تحقیقات، پیشگیری و کنترل دخانیات انجام شده، نشان می دهد که ۲۳ درصد سیگاری ها حداقل یکبار در هفته قلیان مصرف می کنند و این رقم در غیر سیگاری ها ۲۵ درصد می باشد و به این معنی است که غیرسیگاری ها حتی بیش تر از سیگاری ها در حال مصرف قلیان هستند و به سمت اعتیاد به آن پیش می روند.

کارشناسان معتقدند افرادی که قلیان استفاده می کنند در هربار مصرف به طور متوسط حدود ۵۰ تا ۲۰۰ پک می زنند و هر پک به طور متوسط حاوی حدود نیم لیتر دود است که میزان و عمق دم در حرکت دادن آب قلیان بسیار مهم است.

قلیان با وجود اینکه کمتر مصرف می شود، اما حجم دودی که از طریق آن وارد بدن می شود، ۱۰ تا ۲۰ برابر دود ناشی از مصرف سیگار است.

افزایش چشمگیر بروز انواع سرطان ریه، لب و دهان، حنجره، مری و معده، لوزالمعده، کبد و روده بزرگ و زخم های گوارشی ریفلاکس معده از جمله عوارض مصرف قلیان هستند.

ای کاش افرادی که پلمپ مراکز عرضه قلیان را راه نجات می دیدند امروز نیز فکری به حال این مشکل و دور همی ها در فضاهای سبز داشته باشند یا نظارت های خود را بر روی این امر تشدید کنند.

و ای کاش خانواده ها زشتی و قبح استفاده از هر گونه دودی مانند قلیان و سیگار را به آن برگردانند تا فرزندان به راحتی در حضور خانواده ها و در دید عموم نسبت به کشیدن آنها اقدام نکنند.

مسوولین حوزه سلامت در وزارت بهداشت و درمان با همکاری وزارت آموزش و پرورش باید برای برون رفت از این مشکل نسبت به برنامه ریزی و آموزش به خصوص در بین نوجوانان و جوانان به صورت مستمر برای اصلاح باورهای غلط و پیشگیری از استعمال قلیان اقدام کنند.

مهم ترین بخش کنترل مصرف دخانیات، فرهنگ سازی و آموزش مضرات مصرف دخانیات از سنین پایین به فرزندان است که با همکاری خانواده ها و نظام آموزشی امکان پذیر است.