نخستین خلبان نظامی ایران از محله یافت‌آباد
اگر بین اوراق تاریخی محله یافت‌آباد تهران که سابقه تاریخی و قدمتی مشابه شهرری و شمیران دارد، به دقت بگردید به مطالب جالبی برمی‌خورید؛ نمونه آن پیدا کردن رد نخستین خلبان نظامی ایران است.
همشهری آنلاین: شاید تصور کنید اینکه می‌گوییم نخستین خلبان نظامی ایران ساکن محله یافت‌آباد بوده اشتباه است! اما به شما اطمینان می‌دهیم این طور نیست و این موضوع واقعیت دارد. چون طبق اسناد تاریخی، «مصطفی یافت‌آبادی»، فرزند مرتضی‌خان، نخستین خلبان نظامی ایرانی است که در همین محله یافت‌آباد واقع در منطقه ۱۸ بزرگ شده است.
«مرتضی خان یافت‌آبادی» البته از طایفه زند بود. او از پیشگامان اصلاحات ارضی بود و حتی در آن برهه بخش عمده‌ای از زمین‌های یافت‌آباد را به‌صورت داوطلبانه به مردم واگذار کرد. مزارش هم در قبرستان یافت‌آباد است.
او در جوانی شاهد پرواز اولین هواپیماهایی بود که از فرودگاه قلعه‌مرغی به پرواز درمی‌آمدند. شوق پرواز در آسمان باعث شد تا پس از اتمام دوره متوسطه با سعی و کوشش فراوان وارد مدرسه خلبانی قوای هوایی شود. او در اول فروردین ۱۳۱۶ در زمان تصدی نخستین رئیس ایرانی ستاد نیروی هوایی، سرهنگ محمود خسروانی، موفق به دریافت تصدیق‌نامه خلبانی طیاره (گواهینامه خلبانی) شد.
مصطفی یافت‌آبادی در دوران خدمت در تمامی نقاط کشور پرواز و در پایگاه‌های هوایی‌قلعه‌مرغی، اصفهان، اهواز و کرمانشاه خدمت کرد. دوران خدمت او همزمان بود با درگیری‌های غرب کشور و از جمله حادثه حمله ایلات و عشایر قشقایی و بویراحمدی به پادگان نظامی از توابع شهرستان سمیرم. در این واقعه او به دستور فرمانده وقت پادگان مجبور به پرواز به سمت اصفهان می‌شود و با توجه به زمان پرواز، به عنوان اولین خلبان ایرانی با توانایی پرواز در شب شناخته می‌شود.
در فرودگاه اصفهان با صدای شنیدن پرواز هواپیما زباله‌ها را به آتش درمی‌آورند تا باند پرواز را برای فرود او روشن کنند. ساعاتی بعد از پرواز یافت‌آبادی از سمیرم این پایگاه مورد حمله قرار می‌گیرد و بسیاری از افراد آن کشته می‌شوند. در روزهای بعد او و خلبانی دیگر بر فراز منطقه پرواز می‌کند و برای تعدادی از سربازان که بدون لباس و غذا در منطقه رها شده بودند، پتو و آذوقه را بارریزی می‌کنند.
به هنگام حمله متفقین به ایران در شهریور ۱۳۲۰ که اکثر فرماندهان وقت از پادگان‌ها فرار کرده بودند، مصطفی یافت آبادی موفق به یک نوبت پرواز و بمباران نیروهای متفقین در غرب کشور می‌شود، اما پس از بازگشت او به فرودگاه اشغال‌شده دستگیر می‌شود.
«مصطفی یافت‌آبادی» ورزشکار نیز بوده است. او در سال ۱۳۳۵ در هفدهمین دوره مسابقات وزنه‌برداری قهرمانی ایران به مقام نخست دست می‌یابد. یافت‌آبادی در سال‌های بعد در نتیجه چند سانحه هوایی و تصادف جاده‌ای توانایی خلبانی را از دست می‌دهد، اما تا زمان بازنشستگی در نیروی هوایی خدمت می‌کند.
بزرگ خاندان خانواده یافت‌آبادی‌ها از نوادگان کریمخان زند بوده که پس از سقوط حکومت زندیه به همراه لطفعلی خان زند توسط آقامحمد خان قاجار اسیر و به ناحیه یافت‌آباد تهران منتقل می‌شود و بعدها همان‌جا را برای زندگی انتخاب می‌کند. بعضی‌ها معتقدند نامگذاری یافت‌آباد توسط همین خانواده صورت گرفته و فامیلی یافت‌آبادی توسط مرتضی خان، آخرین خان یافت‌آباد برای اعضای خانواده انتخاب شده است.
آن طور که در تاریخ ثبت شده، بین خوانین یافت‌آباد و عبدالحسین میرزا فرمانفرما، معروف به شازده فرمانفرما، از شاهزادگان صاحب نفوذ قاجار، درباره مالکیت یافت‌آباد اختلاف وجود داشته که در نهایت پس از نزاعی طولانی و خشونت‌بار که گاه به تیراندازی و کشته شدن ۲ طرف منجر می‌شد، با رأی دادگاه مالکیت یافت‌آباد به خوانین زند رسید.
ارسال نظر