کوسه‌های شگفت‌انگیزی که بدون پا راه می‌روند!

نکته جالب توجه در مورد این کوسه‌ها این است که کوسه‌های سردوش جوان، یاد گرفته‌اند که با استفاده از باله‌های پارویی شکلشان، روی سطح زمین راه بروند. آنها به علاوه می‌توانند حدود دو ساعت بدون اکسیژن زندگی کنند و در مناطق صخره‌ای به جستجوی غذا بگردند. این درحالی است که تقریبا هیچ یک از انواع کوسه‌ها این کار را انجام نمی‌دهند.

کوسه‌های سردوش عموما از حیوانات دریایی مثل ماهی‌های کوچک تغذیه می‌کنند و به سراغ حیوانات ساکن خشکی نمی‌روند؛ ولی اخیرا کوسه‌های سردوش جوانی در حال راه رفتن در اطراف صخره‌ها مشاهده شده‌اند. در جریان این بررسی، توجه محققان به این نکته جلب شد که گاهی اوقات، این کوسه‌های جوان حدود ۳۰ متر روی سطح خشکی راه می‌روند و به دنبال غذا می‌گردند.

این توانایی عجیب کوسه‌های سردوش، در حقیقت یک گام تکاملی برای زنده ماندن در بحران شرایط اقلیمی جاری به حساب می‌آید.

محققان این پروژه در این رابطه می‌گویند:« این ویژگی‌های حرکتی ممکن است نه تنها کلیدی برای بقا باشد، بلکه با عملکرد فیزیولوژیکی پایدار این کوسه‌ها، تحت شرایط زیست محیطی چالش برانگیز از جمله تغییرات آب و هوایی مرتبط است.»

آیا نوع دیگری از کوسه که بتواند راه برود وجود دارد؟

نام علمی کوسه سردوش که این روزها دانشمندان در حال تحقیق برروی آن هستند، Hemiscyllium ocellatum است. نکته جالب توجه اینجاست که این گونه، تنها گونه‌ای از کوسه‌ها که قادر به راه رفتنند، نیستنند. در سال 2020 تحقیقی منتشر شد که در آن به این نکته اشاره شده که 9 گونه از کوسه‌ها توانایی راه رفتن برروی سطح زمین با باله‌هایشان را پیدا کرده‌اند.

تمامی این گونه‌ها، به دسته کوسه‌های Hemiscyllium تعلق دارند و اکثرا جزو دسته‌ای از کوسه ها هستند که در صخره‌های منطقه مجمع‌الجزایر مالایی (در نزدیکی اندونزی و فیلیپین) زندگی می‌کنند.

البته کوسه سردوش (Hemiscyllium ocellatum) اولین گونه از کوسه‌های سردوش مناطق ساحلی گینه نو(پاپوآ) است که توانایی راه رفتن را به دست آورده است.

توانایی راه رفتن در این کوسه‌ها، نقشی کلیدی را در تضمین بقای آنها ایفا خواهد کرد. چرا که مثلا وقتی که یک شکارچی، کوسه سردوش را تعقیب می‌کند، آنها می‌توانند سریعا با کمک باله‌هایشان برروی یک حفره صخره‌ای کوچک بروند و یا در صورت نیاز، خودشان را به سطح ساحل بکشانند. به علاوه، توانایی راه رفتن به آنها اجازه خواهد داد تا در فضاهایی که رقابت بر سر غذا کمتر است، در جستجوی غذا باشند.

تکامل برای جان سالم به در بردن در تغییرات آب و هوایی

در جریان این تحقیقات، محققان دریافتند که کوسه‌های سردوش در مقایسه با بسیاری از گونه‌های آبزی، بهتر با تغییرات آب و هوایی مواجه می‌شوند. توانایی آنها برای زندگی بدون اکسیژن، به آنها کمک می‌کند تا راحت‌تر در فضاهایی با دی اکسید کربن بیشتر تطبیق پیدا کرده و شرایطی مثل هیپوکسی (کمبود اکسیژن در خون و بافت‌های بدن) که ممکن است در پی تغییرات آب و هوایی ایجاد شود را تحمل کنند.

جالب اینجاست که سرعت این سیر تکاملی، در کوسه‌های سردوش به شدت بالاست و تنها 9 میلیون سال زمان برده تا آنها بتوانند باله‌هایشان را برای راه رفتن به کار بگیرند. این درحالی است که سیر تکاملی کوسه دم دراز، 55 میلیون سال به طول انجامیده.

محققان اعلام کرده‌اند که وقتی بحث توسعه تکاملی متمرکز بر بقا مطرح باشد، کوسه‌های سردوش تمام قوانین را زیرپا می‌گذارند. البته تحقیقات بیشتر در جریان است تا مشخص شود که چه فاکتورهایی برروی توانایی راه رفتن و دیگر مهارت‌های این گونه از کوسه تاثیرگذار بوده است.