کشف یک گیاه گوشتخوار جدید و عجیب در اندونزی

فرارو: گیاهان گوشتخوار، به خودی خود موجودات عجیبی هستند، زیرا غذای خود را از طریق شکار برخی جانوران کوچک مانند حشرات تأمین می‌کنند. اما این گیاهان هنوز به طور کامل برای ما شناخته نشده اند و دانشمندان تلاش دارند تا بیشتر و بیشتر درباره آن‌ها بدانند. در جدیدترین دستاورد از این دست، دانشمندان اکنون از شناسایی گونه‌ای از گیاهان گوشتخوار که قبلاً ناشناخته بود، در جزیره بورنئو در استان کالیمانتان شمالی اندونزی خبر داده‌اند.

گونه تازه کشف شده که به نام Nepenthes pudica نامگذاری شده، نوعی گیاه گوشتخوار دارای مخزن‌های پارچ شکل است، اما طعمه خود را به گونه‌ای مصرف می‌کند که گیاه شناسان قبلا ثبت نکرده اند. مارتین دانچاک گیاه شناس دانشگاه پالاکی اولوموک در جمهوری چک می‌گوید: «ما یک گیاه پارچ دار پیدا کردیم که به طور قابل توجهی با سایر گونه‌های شناخته شده مشابه متفاوت است. چیزی که N. pudica را از همتایان گوشتخوار خود متمایز می‌کند این است که تله پارچ شکل خود را کجا و چگونه برای قربانیان خود پهن می‌کند.»

به طور معمول، گیاهان پارچ دار این لوله‌های توخالی و فنجانی را در بالای زمین قرار می‌دهند. این مخزن‌های کوچک دارای سطح داخلی بسیار لغزنده‌ای هستند که صعود دوباره حشره به بیرون و فرار از این دام را غیر ممکن می‌کند. زمانی که حشرات در انتهای حفره به دام افتادند، غرق می‌شوند و در چاهی از شیره گوارشی حل می‌شوند و بدن شکل گیاه مواد مغذی مورد نیاز خود را تأمین می‌کند. گیاه گوشتخوار N. pudica، اما روش دیگری را برای استفاده از این دام‌های پارچ شکل خود در نظر گرفته است.

این گیاه در سال ۲۰۱۲ و به طور اتفاقی طی یک جستجوی زیست شناسی در کالیمانتان شمالی دیده شد، اما در آن زمان زیست شناسان چندان متوجه تفاوت این گیاه با همنوعان خود نشدند. این گیاه به شکل عجیبی پارچ‌های خود را نر در بالای زمین بلکه در زیر خاک رشد می‌دهد. زیست شناسان در سال ۲۰۱۲، چون برخی از پارچ‌های این گیاه را در نزدیکی سطح زمین مشاهده کرده بودند، تصور می‌کردند که این یک گیاه گوشتخوار معمول از گونه پارچ داران است، اما بررسی‌های جدید نشان داد که این گونه دقیقا و به روشی که قبلا مشاهده نشده بود، پارچ‌های خود را در زیر خاک و برای شکار حشرات زیر خاک تکامل داده است.

در واقع، بررسی‌های بعدی پارچ‌های متعددی را نشان داد که در زیر خاک پنهان شده‌اند که از شاخه‌های رشد کرده در روی زمین بیرون می‌آیند، گویی به‌طور خاص حشرات ساکن در زیر خاک را هدف قرار داده اند. دانچاک می‌گوید: «این گیاه، پارچ‌هایی به طول ۱۱ سانتی‌متر را در زیر زمین قرار می‌دهد، جایی که در حفره‌ها مستقیماً در خاک شکل می‌گیرند و حشرات زیر زمینی مانند مورچه‌ها، کنه‌ها و سوسک‌ها را به دام می‌اندازند». این اولین گونه شناخته شده از گیاهان گوشتخوار پارچ دار است که دام‌های خود را در زیر خاک قرار می‌دهد. در مجموع، تیم تحقیق حدود ۱۷ عدد N. pudica را پیدا و مورد بررسی قرار داد که بسیاری از آن‌ها نشانه‌هایی از هضم طعمه در داخل مخزن خود را نشان می‌دادند.

این گیاه در ارتفاعی در حدود ۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ متری از سطح دریا کشف شده است برای همین دانشمندان معتقدند ارتفاع احتمالا عاملی مهم در تکامل شیوه عجیب شکار این گیاه بوده است. میکال گولوس، محقق بیومکانیک گیاهی در دانشگاه بریستول در بریتانیا، می‌گوید: «ما فکر می‌کنیم که تله‌های زیرزمینی شرایط محیطی پایدارتری از جمله رطوبت دارند و احتمالاً طعمه‌های بالقوه بیشتری در دوره‌های خشک را می‌توانند شکار کنند.» یافته‌های این تحقیق در نشریه معتبر PhytoKeys به چاپ رسیده است.