آل ثروت و قدرت

چه کسی بر کرسی ولیعهدی آل سعود می نشیند؟ آیا مرگ سلطان بن عبدالعزیز، جنگ قدرت جدیدی در عربستان شکل خواهد داد و بحرانی جدی پیش روی این رژیم است؟ این پرسش ها از آن رو حایز اهمیت است که در حال حاضر، پادشاه عربستان نیز سخت بیمار است و ولیعهد جدید در واقع، کاندیدای اصلی برای جانشینی پادشاه در آینده نزدیک است. در حال حاضر، از نایف بن عبدالعزیز، وزیر کشور فعلی به عنوان مهم ترین مهره برای انتخاب به عنوان ولیعهد کنونی و پادشاه آینده نام برده می شود.

براساس قانون اساسی کشور پادشاهی عربستان سعودی حکومت و پادشاهی صرفا از آن فرزندان و نوادگان ملک عبدالعزیز، پایه گذار عربستان سعودی است اما در سال ۲۰۰۶ میلادی، براساس پیشنهاد پادشاه کنونی، شورایی به نام شورای بیعت تشکیل شد که اعضای آن را فرزندان و نوادگان ملک عبدالعزیز آل سعود تشکیل می دهند. براساس ماده ۷ بند (الف) شورای بیعت پادشاه پس از بدست گرفتن قدرت، با رایزنی و مشورت با اعضای شورا یک یا دو یا سه نفر از افرادی که برای احراز پست ولیعهدی مناسب به نظر می رسند، را معرفی می کند تا یک نفر را از میان آنها به عنوان ولیعهد انتخاب کند. درصورت عدم دستیابی به توافق برسر گزینه های ارائه شده، شورای بیعت اقدام به رای گیری می کند و کسی که در این میان بالاترین آرا را بدست آورد، به عنوان ولیعهد انتخاب می شود. گزارش امروز هفت صبح درباره خاندان آل سعود و زندگی پرحاشیه آنهاست.

ملک عبدالعزیز، شاه پدر
1953-1902

نام کاملش «عبدالعزیز بن عبدالرحمان بن فیصل بن ترکی بن عبدالله بن محمد بن سعود» بود اما به ملک عبدالعزیز شهره بود. اولین پادشاه و بنیانگذار حکومت نوین عربستان سعودی. سال 1880 میلادی متولد شد و 1953 از دنیا رفت. او از سال 1902 مبارزات خود را از «نجد» شروع کرد و بعدها به ترتیب مکه و مدینه را فتح کرد. اما در سال 1932 وقتی بیشتر خاک شبه جزیره عربستان را در اختیار گرفته بود رسما نام کشور را به «عربسان سعودی» تغییر داد. دوران حکومت او مصادف شد با کشف نفت در عرسبتان و این تزریق ثروت، به عربستان اعتبار ویژه ای بخشید. تاسیس اتحادیه عرب هم از دستاوردهای مهم عبدالعزیز در سال های پایانی عمرش بود. به گواه تاریخ ملک عبدالعزیز 22 همسر قانونی داشته است. در منابع تاریخی تعداد فرزندان او را 150 پسر و 215 دختر تخمین زده اند! او در زمان جنگ جهانی دوم اعلام بی طرفی کرد اگرچه به متفقین گرایش بیشتری داشت. در جنگ 1948 اعراب و اسرائیل هم علیه اسرائیل اعلان جنگ داد.


خالد بن عبدالعزیز
1982-1975

ملک خالد در پی ایجاد وحدت و یکپارچگی و سازش میان کشورهای عربی بود. وی موجودیت اسرائیل را مشروط بر عقب نشینی آن به مرزهای 1967 و تشکیل دولت فلسطینی دانست. اوضاع اقتصادی کشور در زمان سلطنت ملک خالد رو به بهبود گذاشت و توانست صدور نفت کشور را به بیش از 11میلیون بشکه در روز برساند. ملک خالد در سال 1982 به مرگ طبیعی از دنیا رفت.

فیصل بن عبدالعزیز
۱۹۷۵-۱۹۶۴
ملک فیصل که در سال 1906 در شهر ریاض متولد شده از سال 1964 سلطنت را به دست گرفته و یکی از سیاستمدارانی بود که در سال 1973 تصمیم گرفت در چارچوب سازمان اپک صدور نفت به کشورهای غربی را متوقف کند که در حقیقت واکنشی بود به پشتیبانی کشورهای غربی از اسرائیل در جنگ یوم کیپور. وی در 25 مارس 1975 توسط برادرزاده خود فیصل بن مساعد ترور شد. گفتنی است ملک فیصل در سال 1974 از سوی مجله تایم به عنوان مرد سال شناخته شد. سومین برادر که پس از مرگ فیصل به سلطنت رسید خالد بن عبدالعزیز بود که از سال 1975 تا 1982 بر عربستان حکومت کرد.

سعود بن عبدالعزیز
۱۹۶۴-۱۹۵۳
در کشور عربسان برخلاف سایر کشورها سلطنت از پدر به پسر به ارث گذاشته نمی شود درحقیقت عبدالعزیز بن سعود که بنیانگذار حکومت فعلی در عربستان سعودی است سنتی را پایه گذاری کرده تا حکومت از برادر به برادر برسد و این سنت تا به حال حفظ شده است. موضوع جانشینی و حکومت در کشور عربستان از سال 1953 تا 1982 میلادی بین سه برادر گشته است. اولین حکومت که به پادشاهی 11ساله سعود بن عبدالعزیز شروع شده از سال 1953 تا 1964 ادامه داشته است. سعود بن عبدالعزیز پسر بزرگ ملک عبدالعزیز بود که پس از مرگ او در سال 1964 حکومت به برادر او یعنی فیصل بن عبدالعزیز واگذار شد.


امیر سلطان بن عبدالعزیز
این عضو خاندان آل سعود، پانزدهمین فرزند «عبدالعزیز آل سعود» بنیان گذار عربستان جدید و برادر ناتنی ملک عبدالله پادشاه کنونی عربستان سعودی بود که در 85 سالگی درگذشت. از سال 2005 که برادرش فهد بن عبدالعزیز درگذشت، او عهده دار مقام ولیعهدی شد. این ولیعهد اولین سمت رسمی خود را در 16 سالگی به دست آورد و به عنوان حاکم ریاضی منصوب شد. او مدت ها از بیماری سرطان روده رنج می برد و در پنج سال اخیر چندین بار تحت عمل جراحی قرار گرفت. سلطان بن عبدالعزیز 17بار ازدواج کرده بود و 18 پسر و 15 دختر دارد. او یکی از هواداران سرسخت تحکیم روابط کشورش با آمریکا بود و باوجود بسیاری مخالفت ها در خود حاکمیت عربستان، تلاش هازی زیادی را برای مستحکم تر کردن روابط عربستان با آمریکا انجام داد.

ملک عبدالله بن عبدالعزیز
۲۰۰۵ تاکنون

ملک عبدالله در حال حاضر حدود ۸۷ سال دارد و به عنوان ششمین پادشاه عربستان سعودی بنیان گذار عربستان جدید است. او از سال ۲۰۰۵ به طور رسمی عهده دار مقام پادشاهی شد اما با سکته قلبی ملک فهد در سال ۱۹۹۵عملا از آن موقع تمام وظایف پادشاهی به عهده او افتاده بود و اکثر تصمیم گیری ها را او انجام می داد. درمورد تعداد همسران و فرزندان او روایات مختلفی وجود دارد و هر منبع خبری عددهای مختلفی را ذکر می کند. طبق آخرین گمانه زنی ها او با ۲۳۵ زن ازدواج کرده که حاصل آن دست کم ۴۳ پسر و بیش از ۵۰ دختر است. در نتیجه اکنون شمار اعضای خاندان سلطنتی ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر برآورد می شود. از ملک عبدالله به عنوان یکی از ثروتمندترین حاکمان جهان نامبرده می شود به طوری که طبق آخرین آماری که مجله Forbe منتشر کرده او با حدود ۱۸ میلیون دلار ثروت سومین حاکم ثروتمند جهان است.


ملک فهد، شاه پنجم
2005-1982

فهد بن عبدالعزیز شش سال پیش درگذشت. او در سال 1975 به عنوان ولیعهد ملک خالد انتخاب شد و فقط باید هفت سال صبر می کرد تا در سال 1982 به پادشاهی عربستان سعودی برسد. او قبل از رسیدن به پادشاهی هم از چهره های پرنفوذ خاندان سلطنتی سعودی بود و سمت های مهمی در ساختار حاکمیت داشت. وزارت فرهنگ، کشور، معاون نخست وزیر، رئیس شورای عالی نفت و معدن و رئیس کمیته عالی حج بخشی از پست های مهم او قبل از رسیدن به پادشاهی بودند. او از نظر سیاسی بسیار متمایل به آمریکا بود در دهه 80 طرح به رسمیت شناختن اسرائیل رادر اتحادیه عرب مطرح کرد. او در سال های دفاع مقدس با دلارهای نفتی از صدام حسین حمایت کرد و هنگام اشغال کویت توسط صدام از آمریکا خواست این امیرنشین کوچک را آزاد کند.


بندربن سلطان بن عبدالعزیز

او پسر «سلطان بن عبدالعزیز» ولیعهد تازه درگذشته است. او در دانشکده نیروی هوایی سلطنتی «کرانول» تحصیلک رده و به مدت هفت سال به عنوان فرمانده نیروی هوایی سلطنتی عربستان سعودی خدمت کرده است. او در مدت ۲۲ سال سفیر عربستان در آمریکا بود و با ۵ رئیس جمهور آمریکا ارتباط داشته است. از میان رئیس جمهورهای آمریکا، رابطه او با جورج دبلیو بوش از همه بهتر بود به طوری که ناممستعار او «بندر بوش» شد. او در مقابل ایران موضع خصمانه ای داشت و مقامات عربستان سعودی را تغریب می کرد تا علیه ایران عملیات نظامی انجام دهند و اظهار کرده که هیچ اقدامی به جز اقدام نظامی نمی تواند ایران را از برنامه هسته ای باز دارد. در چند روز گذشته هم خبری منتشر شد مبنی بر این که او در ماجرای ترور حریری و عماد مغنیه نقش اساسی داشته است و بسیاری از تحولات حال حاضر داخلی سوریه نیز با هدایت او انجام می شود.

نایف بن عبدالعزیز

نایف بن عبدالعزیز فقط دو سال از ولیعهد فوت شده یعنی سلطان بن عبدالعزیز جوان تر است اما به نظر سرحال تر و فعال تر است. او سال ۱۹۳۳ در طایف به دنیا آمد و در تمام سال های عمرش پست های مهمی مثل استانداری ریاض و رئیس شورای عالی اطلاعات را در اختیار داشته است. او از سال ۱۹۷۵ تاکنون وزیر کشور عربستان بوده و در حال حاضر معاون دوم ملک عبدالله است. یعنی فرد دوبی که از نظر سنتی پس از سلطان بن عبدالعزیز باید پادشاه عربستان شود. حالا با درگذشت سلطان بن عبدالعزیز او محتمل ترین گزنیه برای کسب ولیعهدی ملک عبدالله شاه عربستان است. هرچند بعضی کارشناسان می گویند غربی ها بیشتر ترجیح می دهند، نایف پس از ملک عبدالله به قدرت برسد. به طور مثال نایف قبلا گفته بود حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر توسط یهودی ها انجام شده است اما از سوی دیگر این شاهزاده بارها وفاداری خود به وهابیت را تکرار کرده و دپبه دفعات بر علیه ایران موضع گرفته است.

سلمان بن عبدالعزیز

او در حال حاضر حاکم منطقه ریاضی (پایتخت) است و به طور سنتی از قدرت زیادی در خاندان آل سعود برخوردار است. او از مدت ها قبل تلاش های زیادی را بریا گرفتن پست ولیعهدی انجام داده بود به طوری که روزنامه سعودی نزدیک به امیر سلمان بن عبدالعزیز، در پیام های خوشامدگویی به او که ولیعهد را همراهی می کرد، سلمان بن عبدالعزیز را پس از شاه عربستان ولیعهد و مرد سوم کشور توصیف کردند. امری که بیانگر رقابت امیر سلمان برای به دست آوردن ولیعهدی بود. گفته می شود درصورتی که شاهزاده سلمان نتواند پست ولیعهدی را در اختیار خود بگیرد، برای تصدی پست وزارت دفاع گام برخواهد داشت.

منبع: روزنامه هفت صبح

باز نشر: مجله اینترنتی Bartarinha.ir