تغییر چهره جامعه ایرانی به روایت اعداد

روزنامه همشهری: ایران پیرتر شده، روند آمار طلاق‌ها از ازدواج‌ها سبقت گرفته، تمایل به بچه‌دار شدن کاهش یافته و جامعه از مشکلات روانی و افسردگی رنج می‌برد. این برایند آمارهای رسمی از وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران در فاصله سال‌های۹۶ تا بهار۱۴۰۰ است و حالا باید دید آیا چهره ایران در ۴سال آینده تغییر خواهد کرد و جامعه شاداب‌تر و جوان‌تر خواهد شد؟ درحالی‌که شهرهای ایران با مشکلات زیاد مواجه شده، رشد شهرنشینی همچنان ادامه دارد و نسبت جمعیت شهرنشین از ۷۴.۴درصد در سال۱۳۹۶ به ۷۵.۸درصد در بهار امسال افزایش یافته است.

کاهش فرزندآوری در ایران

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد؛ تعداد ولادت‌های ثبت شده از یک میلیون و 487هزار و913نفر در سال96 به یک‌میلیون‌و114هزار و 128نفر در سال99 رسیده یعنی 373هزار و785 بچه کمتر متولد شده است. این روند کاهشی فرزندآوری هم در مناطق شهری و هم مناطق روستایی تکرار شده و در بهار امسال هم 269هزار و748نفر متولد شده‌اند که در مقایسه با زمستان سال گذشته 12هزار و744نفر افزایش و نسبت به بهار سال قبل 10هزار و816نفر کاهش داشته است. از سوی دیگر تعداد فوتی‌های ایران روند افزایشی داشته و از 373هزار و731نفر در سال96 به 395هزار و231نفر در سال98 رسیده و در تابستان سال گذشته 130هزارو879نفر فوت کرده‌اند.

نبض ازدواج و طلاق

شاخص مهم دیگری که تغییر در زندگی ایرانیان را به تصویر می‌کشد، نسبت طلاق به ازدواج است که در بازه زمانی1396 تا پایان بهار1400 به 31.5درصد رسیده است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد در بهار امسال 158هزار و992 ازدواج در ایران به ثبت رسیده درحالی‌که در همین مدت 41هزار و757طلاق رخ داده که رشد ازدواج در بهار امسال نسبت به زمستان پارسال 17درصد و رشد طلاق هم منفی 19.8درصد بوده و تعداد ازدواج‌ها در بهار1400 نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 23.6درصد و طلاق 16.4درصد رشد کرده است.

افزون بر این میانگین سن در نخستین ازدواج در مناطق شهری همواره بالاتر از مناطق روستایی بوده و در بهار گذشته در کل ایران میانگین سن، در نخستین ازدواج، بین مردان 27.6سال و بین زنان 23.2سال بوده است. مرکز آمار ایران می‌گوید: در بهار امسال 6پسر زیر 15سال و 9هزار و753دختر بین 10تا 14سال ازدواج کرده‌اند و در همین مدت 172مورد طلاق دختران در بازه سنی 10 تا 14ساله به ثبت رسیده است. در همین مدت 147مرد در بازه سنی 15 تا 19سال طلاق خود را به ثبت رسانده‌اند و 3هزار و 44زن هم رسما به ازدواج خود پایان داده‌اند.

بررسی روند آماری ثبت ازدواج در فاصله سال1396 تا پایان بهار امسال نشان می‌دهد در این مدت 9دختر زیر 10سال و 133هزار و467دختر بین 10تا 14سال ازدواج کرده‌اند. در همین بازه زمانی 3741طلاق در بین دختران 10 تا 14ساله به ثبت رسیده است.

سازمان ثبت احوال ایران اعلام کرده در بهار گذشته 2749زوج در سال نخست ازدواج خود تصمیم به جدایی گرفته‌اند و 11هزارو118طلاق پس از زندگی مشترک یک تا 5سال، 9هزار و847طلاق پس از 5 تا 10سال زندگی و 7هزار و260طلاق هم پس از 10سال و 15سال زندگی رخ داده است. همچنین 4هزارو693زوج پس از 15 تا 20سال، 3هزارو812زوج پس از 20 تا 25سال و 1349 زوج پس از 25 تا 29سال و 1929 زوج هم پس از 29سال تصمیم گرفته‌اند به زندگی کردن زیر یک سقف پایان دهند و از هم جدا شوند.

وضعیت اعتیاد در ایران

طبق این گزارش رسمی، تعداد مراکز درمان اعتیاد در حالی از 2304مرکز در سال96 به 2286مرکز در سال99 کاهش یافته که خدمت‌گیرندگان این مراکز از 486هزار و460نفر به 530هزار و375نفر افزایش یافته و از سوی دیگر تعداد دستگیرشدگان مرتبط با انواع مواد‌مخدر از 413هزار و84نفر در سال96 به 417هزار و454نفر در سال98 رسیده است. افزون بر این تعداد افراد پذیرش شده در مراکز مجاز درمان و کاهش آسیب اعتیاد به مواد‌مخدر و روانگردان در بخش دولتی از 89هزار و329نفر در سال96 به 123هزار و169نفر در سال98 و در بخش غیردولتی هم از یک‌میلیون‌و279هزار و 791نفر در سال96 به یک میلیون و 230هزار و331نفر در سال98 رسیده است.

جهش مرگ‌های غیرطبیعی

مرکز آمار ایران می‌گوید؛ در بهار امسال 10هزار و338نفر به‌دلیل غیرطبیعی جان خود را از دست داده‌اند که 4129نفر به‌دلیل تصادفات رانندگی، 197نفر ناشی از سلاح سرد، 295نفر به‌دلیل غرق شدن، 558نفر در اثر سوختگی، 188نفر به‌علت برق‌گرفتگی و 560نفر هم در نتیجه سقوط از بلندی مرده‌اند. از سوی دیگر 19مرگ در بخش ریلی و قطار، 350نفر به‌دلیل مسمومیت با سم، 150نفر ناشی از مسمومیت دارویی، 133نفر به‌دلیل مسموم شدن با منوکسید کربن، 229درصد در اثر سوء مصرف مواد‌مخدر، 49نفر به‌دلیل مواد روانگردان، 515درصد با مصرف داروی مخدر و 3هزار نفر هم به دلایل دیگر جان خود را از دست داده‌اند.

این گزارش می‌افزاید: تعداد مرگ‌ومیرهای ناشی از حوادث کار در بهار امسال 470نفر بوده که نسبت به زمستان سال گذشته 59مورد کاهش و نسبت به بهار سال گذشته 74مورد افزایش دارد و در سال99 هم 1817نفر به‌دلیل حوادث کار جان ‌باخته‌اند. افزون بر اینکه در بهار امسال 1559نفر به‌دلیل وضعیت شغلی‌شان آسیب دیده‌اند که 165نفر آنها فوت کرده‌اند. در همین مدت 162هزار و515نزاع جسمانی در کشور به ثبت رسیده که نسبت به فصل زمستان سال گذشته 33درصد بیشتر است و 16هزار و172مورد افزایش را نشان می‌دهد.

دعوا و درگیری از خیابان تا خانه

بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد در فاصله سال‌های96 تا پایان بهار1400 معادل 2میلیون‌و472هزار و 804نفر به‌دلیل درگیری جسمی و 3هزار و213نفر هم به‌دلیل درگیری روانی در سازمان پزشکی قانونی مورد معاینه قرار گرفته‌اند که سهم مردان از درگیری فیزیکی 67درصد و سهم زنان 33درصد و از نزاع روانی هم سهم زنان و مردان برابر بوده است.

روایت دیگر سازمان پزشکی قانونی به درگیری و آزار در خانواده‌ها اشاره دارد به‌گونه‌ای که در بهار امسال 699مرد اعلام کرده‌ا‌ند که مورد اذیت و آزار جسمی زنان خود قرار گرفته‌اند و تعداد زنانی که نسبت به آزار جسمی شوهران خود به پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند بیش از 20هزار نفر بوده است. بنابر همین گزارش 162هزار و55مرد و 335هزار و399زن به‌دلیل همسرآزاری در فاصله سال‌های1396 تا بهار1400 شکایت خود را ثبت کرده و به پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند که ادعایشان را ثابت کنند.