امسال سیاهپوش کربلا می‌شویم یا کرونا؟

روزنامه توسعه ایرانی: تقویم هر چند؛ سه‌شنبه ۱۹ مرداد، را روز نخست محرم نشان می‌دهد، اما رییس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان تهران گفته است که از روز شنبه ۱۶ مردادماه تهران سیاهپوش می‌شود.

در این میان آنچه مایه نگرانی است، نه سیاهپوش شدن تهران، که برپایی زود هنگام هیات‌های عزاداری در بدترین روزهای کرونایی کشور است. در ایامی که هر روز نزدیک به ۴۰ هزار بیمار کرونایی جدید در کشور شناسایی و بیش از ۴۰۰ نفر هم جانشان را بر اثر ابتلا به کرونا از دست می‌دهند.

با این حال در روزهای گذشته از رئیس سازمان تبلیغات اسلامی که مسئولیت برگزاری این مراسم را در کشور به عهده دارد، گرفته تا برخی مداحان اهل بیت، تاکید دارند که امسال به هیچ وجه کوتاه نخواهند آمد و مراسم محرم را با شدت و حدت برگزار خواهند کرد. موضوعی که در گرماگرم مرگ و میرهایی که بیم دو برابر شدن آن وجود دارد، این نگرانی را ایجاد می‌کند که پس از برگزاری عزاداری‌های محرم، کشور از پیک پنجم در نیامده، وارد پیک ششم کرونا شود.

کرونای دلتا و مراسم محرم

هرچند برگزار کنندگان مراسم محرم می‌گویند مراسم آنها در فضای باز برگزار می‌شود، اما متخصصان بیماری‌های عفونی معتقدند که کرونای نوع دلتا بر خلاف سویه‌های قبلی در فضای باز نیز قدرت سرایت‌پذیری بالایی دارد و حتی کسانی که در برابر ویروس کرونا نیز واکسینه شده‌اند نیز امکان ابتلا به کرونای دلتا را دارند.

با این حال محمد قمی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی گفته است: «سال گذشته به‌خاطر دلایل بهداشتی بعضی هیات‌های مذهبی تعطیل شد، اما امسال اجازه تعطیلی هیچ هیاتی را نخواهیم داد و جلوی ممانعت برگزاری آیین‌های دینی به ویژه روضه‌های خانگی نیز خواهیم ایستاد».

درخبری دیگر که خبرگزاری فارس، در روزهای اخیر منتشر کرد نیز منصور ارضی، مداح صاحب‌نام گفته است: «از برگزار نشدن هیات در سال گذشته استغفار کنید که چرا کوتاه آمدید؟». او همچنین افزود: «سال گذشته به وزیر بهداشت و مسئولان این وزارتخانه گفتم مگر می‌شود به خاطر کرونا فعالیت مدافعان سلامت یا فعالیت مرزبانان را تعطیل کرد؟ هیات‌ها را هم نمی‌توان تعطیل کرد؛ زیرا فعالیت آنها در گرو سلامت معنوی مردم است». او همچنین خطاب به مسئولان وزارت بهداشت هم گفت که جمع کنید بروید، دولت شما دیگر تمام شد!

موضوعی که بسیاری آن را مربوط به دولت به خصوصی نمی‌دانند و معتقدند با رفتن دولت روحانی، کرونا همچنان به قوت خود باقی است و به دلیل روی کار آمدن رئیس جمهور جدید از بیماری زایی خود کوتاه نمی آید!

هرچند برگزارکنندگان مراسم محرم می‌گویند مراسم آنها در فضای باز برگزار می‌شود، اما متخصصان بیماری‌های عفونی معتقدند که کرونای نوع دلتا بر خلاف سویه‌های قبلی در فضای باز نیز قدرت سرایت‌پذیری بالایی دارد

نگاهی به محرم پارسال

با این حال نگاهی به اخبار سال گذشته نشان می‌دهد، آنچه در محرم پارسال رخ داد، کشور را به پیک سوم کرونا فرو برد. در حالی که مداح فوق الذکر از عدم همراهی دولت گذشته با برگزاری محرم سخن گفت، اما پارسال، در حالی که بسیاری گمان می‌کردند، به دلیل شیوع کرونا حداقل برپایی مراسم در شهرهایی با وضعیت قرمز تعطیل باشد، به ناگاه چهارم مرداد سال ۹۹، حسن روحانی، رئیس‌جمهور پیشین، اعلام کرد که عزاداری محرم حتی در مناطقی که وضعیت قرمز دارند، باید برگزار شود.

او از «فرهنگ عاشورایی» به عنوان عامل ایستادگی در مقابل «دشمن» یاد کرد و گفت که تجربه برگزاری مراسم‌های مذهبی ماه رمضان نشان داد که این مراسم‌ها «باعث شیوع کرونا» نبوده‌اند.

اما هفته پایانی شهریور ماه و هفته‌های اول مهر ماه پارسال کرونا شیب تند افزایشی به خود گرفت و بسیاری دلیل آن را برگزاری مراسمات آن هم با کمترین میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی دانستند.

آیا ابلاغ پروتکل مشکل را حل می‌کند؟

به نظر اما آنچه امسال هم رخ می‌دهد مشابه یا حتی، بسیار وخیم تر از پارسال باشد. در حالی که برخی می‌گویند با رعایت پروتکل، عزاداری‌های محرم مشکلی ایجاد نمی کند، اما گروه دیگری هم معتقدند، رعایت پروتکل‌ها در سیل جمعیت عزادار در نقاط مختلف کشور آسان نیست و عملا اجرای کامل آن امکان ندارد. اما دیروز حجت‌الاسلام رضا عزت زمانی، معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی از انتظار برای ابلاغ این دستو العمل گفت: «با وجود پیگیری‌های انجام‌شده از سوی این سازمان، هنوز هیچ ابلاغیه‌ای به‌دست ما نرسیده و ما همچنان شاهد بلاتکلیفی برگزارکنندگان هیئات در محرم هستیم».

امیر کرمانشاهی مداح اهل بیت(ع) در مورد برگزاری مراسم محرم امسال به خبرگزاری فارس گفته است: «شرایط نسبت به سال قبل هیچ تفاوتی نکرده است و ما همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، باید تابع دستورالعمل‌ها باشیم و مجالس محرم را با رعایت دستورالعمل‌ها برگزار کنیم. البته امسال تعطیل شدن هیچ هیأتی پذیرفته نیست، زیرا در سال قبل تجربه‌های خوبی در فاصله گذاری و رعایت پروتکل‌ها حاصل شد و تمام هیأت‌ها با استفاده از این تجربه باید امسال جلسات را امسال برگزار کنند».

برخی نگران برگزاری مراسم شلوغ از سوی هیات‌های بزرگ و مشهور هستند اما به نظر می‌رسد نگرانی اصلی، هزاران هیئات کوچکی است که در تهران و سایر شهرهای کشور در فضاهای سربسته و با کمترین رعایت پروتکل‌های بهداشتی برپا می‌شود

اما در این میان برخی نگرانند و معتقدند سال گذشته با وجود تبعیت از دستور العمل‌ها به دلیل خستگی و شلوغی امکان اجرای کامل پروتکل‌ها وجود نداشت. مهدی توکلی، سخنران مذهبی در این خصوص می‌گوید: « برخی می‌گویند هیأت شفاخانه است و در اجرای پروتکل‌ها کوتاهی می‌کنند، اما باید بدانیم خداوند به ما عقل داده و باید دستورالعمل‌های توصیه شده را رعایت کنیم، محمود مدینه نگاه، مسئول هیأت نورالرضا(ع) که از هیأت‌های پرمخاطب و شلوغ تهران است به خبرنگار مسجد و هیأت خبرگزاری فارس می‌گوید: «امسال از لحاظ رعایت پروتکل‌ها نسبت به سال گذشته، هیچ تفاوتی برای ما وجود ندارد و حتی تا حدامکان سخت گیرانه تر رعایت می‌کنیم؛ زیرا تجربه مان بیشتر شده است. هیچ کوتاهی‌ نداریم و دستورالعمل‌های ابلاغی را کاملا رعایت می‌کنیم».

عبدالکریم بهجت پور، مدیر حوزه‌های علمیه خواهران، به جماران گفت: «از سوی دیگر مکتب عاشورا گرفتار جهالت علاقه مندان به این مکتب است که گاهی برخی از علاقمندان به این مکتب هم این مکتب را با موهومات، تحریفات و رفتارها و رویه‌های غیرمنطقی در هم می‌آمیزند و به دلیل محبتی که به این مکتب دارند و محبت آنها ناشی از دانایی و عمق بینش نیست، تلاش می‌کنند که اثرات غیر مطلوبی را از این مکتب بیرون بیاورند. مثلا در شرایط کرونا به شدت نیازمند عقلانیت مواجهه با دستگاه عزاداری هستیم و باید مراقب باشیم که مردم در این مراسم آسیب کرونایی نبینند و به بهانه عزاداری سالار شهیدان و فرزندان و پیروانش گرفتار آسیب نشوند».

هیات‌های خانگی

براساس گزارش‌های مختلف تاکنون برخی مداحان، محل برگزاری جلسات محرم خود را قطعی کرده‌اند و برخی نیز همچنان در حال رایزنی و نهایی کردن فضای برگزاری مراسم عزاداری خود هستند. این در حالی است که به دلیل گرمای هوا، امکان برگزاری بسیاری از هیات‌های مشهور در فضای باز فراهم است.

گرچه برخی متخصصان می‌گویند که ویروس دلتای کرونا در فضای باز نیز امکان سرایت دارد و نمی‌توان در مورد آن سهل‌انگاری کرد، اما آنچه بیش از هیات‌های مشهور باعث نگرانی است، رعایت پروتکل‌ها در هزاران هیئات کوچکی است که در تهران و سایر شهرهای کشور در فضاهای سربسته و با کمترین رعایت پروتکل‌های بهداشتی برپا می‌شود.

در حالی که پزشکان به دلیل سرایت‌پذیری بالا ویروس کرونای دلتا از مردم میخواهند تا در اماکن شلوغ از دو ماسک استفاده کنند، برخی به دلیل گرمای هوا و پذیرایی‌ هیات‌ها، حتی از یک ماسک هم استفاده نمی‌کنند و مسئولان هیات‌ها هم امکان برخورد با این افراد را ندارند. اتفاقی که سال گذشته به وفور رخ داد و نتیجه آن موج سوم کرونا و مرگ و میر روزانه ۳۰۰ نفر بود. عددی که امسال با گسترش ویروس دلتا شاید از مرز ۸۰۰ نفر نیز عبور کند.