آرای همسایگان در قطعنامه علیه ایران چه بود؟

شکست آمریکا در جلب نظر اعضای سازمان ملل علیه ایران برگ دیگری از شکست های دیپلماتیک آمریکا برای تمدید تحریم های تسلحیاتی ایران بود.

اضافه کردن دو بند جدید در بودجه ۲۰۲۱ سازمان ملل متحد برای احیای کمیته تحریم ها علیه ایران آخربن تلاش آمریکا بود که با تنها ۱۰ رای مثبت و ۱۱۰ رای منفی اعضای مجمع عمومی سازمان، شکست خورد. استدلال آمریکا این بود که کمیته تحریم های سازمان ملل علیه ایران باید کار خود را از سر گیرد چون آمریکا از برجام خارج شده و دیگر برجام وجود ندارد.

اما در این میان آرای ۱۵ کشور همسایه زمینی و دریایی ایران در نوع خود حائز اهمیت است: روسیه، ترکیه، پاکستان، قزاقستان، آذربایجان، ارمنستان (مخالف)، عربستان و بحرین (موافق)، عراق،عمان، قطر، امارات، کویت (ممتنع)، افغانستان و ترکمنستان (غایب)، که در این میان رای ممتنع عراق شگفتی فراوانی آفرید زیرا میزان روابط دو ملت و دولت ایران و عراق فراتر از آن است که در چنین موضوعی که کشورهایی نظیر ارمنستان و آذربایجان و پاکستان و ترکیه و روسیه رای مخالف داده اند، کشوری مثل عراق رای ممتنع دهد.

نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد پس از آنکه در مرداد ماه امسال، شکست سختی را در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران متحمل شد، به طور خودخوانده مدعی شد که مکانیسم ماشه اعمال شده است.

این موضوع در هیچ نهادی از بدنه سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته نشد و در شورای امنیت هم به طور قاطع با نظر ۱۳ عضو آن، ادعای آمریکا باطل دانسته شد.

اما تندروهای ضد ایرانی کاخ سفید دست برنداشتند و بر آن شدند تا در کمیته پنجم مجمع عمومی سازمان ملل متحد که وظیفه تصویب بودجه سازمان ملل را بر عهده دارد، متممی به یکی از قطعنامه‌ها وارد سازند تا برای اجرای مکانیسم ماشه، بودجه در نظر گرفته شود.

این پیشنهاد با واکنش گسترده‌ای روبرو شد که به دلیل کمبود وقت، همه مخالفان این نظر آمریکا نتوانستند صحبت کنند اما در رای‌گیری انجام شده، تنها ۱۰ عضو سازمان ملل با آمریکا موافقت کردند.

۱۱۰ عضو با آن به طور قاطع مخالفت کردند و ۳۲ عضو هم رای ممتنع دادند.

جزئیات آراء

تنها بحرین، جیبوتی، السالوادور، هاییتی، میکرونزیا، مراکش، سعودی، دولت در تبعید یمن و رژیم صهیونیستی با آمریکا همراهی کردند؛ ۱۱۰ کشور رای مخالف، و ۳۲ کشور رای ممتنع دادند و ۴۱ کشور نیز در رای گیری غایب بودند.

روسیه، چین و اتحادیه اروپا در بیانیه هایی جداگانه با ایده پیشنهادی آمریکا برای بازگشت تحریم های سازمان ملل علیه ایران پس از "اسنپ بک" آمریکا مخالفت کردند.

آرای ۱۵ کشور همسایه زمینی و دریایی ایران قابل تأمل است: روسیه، ترکیه، پاکستان، قزاقستان، آذربایجان، ارمنستان (مخالف)، عربستان و بحرین (موافق)، عراق،عمان، قطر، امارات، کویت (ممتنع)، افغانستان و ترکمنستان (غایب)

نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد پس از آنکه در مرداد ماه امسال، شکست سختی را در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران متحمل شد، به طور خودخوانده مدعی شد که مکانیسم ماشه اعمال شده است.

این موضوع در هیچ نهادی از بدنه سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته نشد و در شورای امنیت هم به طور قاطع با نظر ۱۳ عضو آن، ادعای آمریکا باطل دانسته شد.

اما تندروهای ضد ایرانی کاخ سفید دست برنداشتند و بر آن شدند تا در کمیته پنجم مجمع عمومی سازمان ملل متحد که وظیفه تصویب بودجه سازمان ملل را بر عهده دارد، متممی به یکی از قطعنامه‌ها وارد سازند تا برای اجرای مکانیسم ماشه، بودجه در نظر گرفته شود.

این پیشنهاد با واکنش گسترده‌ای روبرو شد که به دلیل کمبود وقت، همه مخالفان این نظر آمریکا نتوانستند صحبت کنند اما در رای‌گیری انجام شده، تنها ۱۰ عضو سازمان ملل با آمریکا موافقت کردند.

۱۱۰ عضو با آن به طور قاطع مخالفت کردند و ۳۲ عضو هم رای ممتنع دادند.

روسیه به نیابت از خود و چین در مخالفت با این درخواست اصلاحی آمریکا گفت: پیشنهاد آمریکا برای دربرگرفتن بودجه ۲۲۳۱، شامل ایجاد کمیته تحریم علیه ایران و مشروعیت بخشی به مکانیسم ماشه علیه ایران است.

رایزن روسیه افزود: هیچ مکانیسم ماشه‌ای اعمال نشده است و ۱۳ عضو شورای امنیت تاکید کردند که آمریکا حقی برای اعمال چنین مکانیسمی ندارد. آمریکا در جایگاهی نیست که بخواهد اقدامی در این زمینه انجام دهد.

وی ادامه داد: روسیه در ماه اکتبر به عنوان رئیس دوره ای شورای امنیت به صراحت اعلام کرد که مکانیسم ماشه، محقق نشده است. از این رو، این موضوع خاتمه یافته است و قطعنامه ۲۲۳۱ بر اساس جدول زمان بندی شده خود مطابق با برجام در حال اجرا است.

این دیپلمات روسی خواستار مخالف اعضای سازمان ملل متحد با این پیشنهاد آمریکا شد.

واکنش نمایندگی ایران در سازمان ملل

اسحاق آل حبیب معاون نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد هم این اقدام آمریکا را یک اقدام سیاسی خواند و خواستار رای‌گیری درباره این پیشنهاد شد.

وی برجام را یک دستاورد دیپلماسی چندجانبه درباره بحران ساختگی طولانی مدت علیه ایران دانست و یادآور شد: قطعنامه ۲۲۳۱ به اتفاق آرا تصویب شد و برنامه جامع اقدام مشترک را مورد تایید قرار داد.

سفیر ایران در سازمان ملل متحد تاکید کرد به موجب این قطعنامه، تمام سازوکارهای تحریم‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران برچیده شد.

آل حبیب، تلاش آمریکا را از بین بردن برجام توصیف کرد و گفت: حرکت آمریکا برای اعمال مکانیسم ماشه توسط ۱۳ عضو شورای امنیت رد شد و تاکید کردند که تنها اعضای مشارکت کننده در برجام حق استفاده از سازوکارهای در نظر گرفته شده را دارند.

وی با تاکید بر اینکه اقدام آمریکا از هیچ مبنای قانونی برخوردار نیست، افزود: آیا مجمع عمومی مجاز است که برای آنچه که شورای امنیت با آن مخالفت کرده است، بودجه تامین کند؟

معاون نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد بار دیگر از اعضای سازمان ملل متحد خواست تا علیه پیشنهاد آمریکا در این باره مخالفت کنند تا از منشور ملل متحد محافظت شود.

رایزن نمایندگی چین در سازمان ملل متحد هم خواستار مخالفت با این پیشنهاد آمریکا شد و گفت: آمریکا هیچ حقی برای اعمال تحریم‌های لغو شده پیشین شورای امنیت ندارد.

وی تاکید کرد: هرگونه حرکت در زمینه پیشنهاد آمریکا، مخالفت صریح با اصول سازمان ملل متحد است.

رایزن نمایندگی آلمان در سازمان ملل متحد به نیابت از اتحادیه اروپا و چندین کشور دیگر اظهار داشت: قطعنامه ۲۲۳۱ از همه اعضا می خواهد برای اجرای برجام حمایت کنند.

وی با یادآوری نامه سپتامبر رئیس شورای امنیت به مجمع عمومی مبنی بر اینکه این شورا اقدامی در زمینه ادعای آمریکا انجام نمی‌دهد، خواستار اجرای کامل قطعنامه شورای امنیت شد.

رایزن نمایندگی سوریه در سازمان ملل متحد هم دیگر سخنران پیش از رای گیری بود که با پیشنهاد آمریکا، مخالفت کرد و گفت: این پیشنهاد آمریکا، نادیده گرفتن قوانین بین‌المللی است و باید نادیده گرفته شود.

رایزن نمایندگی ونزوئلا در سازمان ملل متحد هم با پیشنهاد آمریکا مخالفت کرد و گفت: پیشنهاد آمریکا، نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و خلاف اصول منشور ملل متحد است.

وی اقدام آمریکا را اقداماتی خودسرانه توصیف کرد.

رایزن نمایندگی نیکاراگوئه با حمایت از برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، تاکید کرد که باید اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ادامه یابد.

وی از همه اعضا خواست تا از این پیشنهاد ضد ایرانی آمریکا، مخالفت کنند.

رایزن نمایندگی کوبا در سازمان ملل متحد هم با این پیشنهاد آمریکا مخالفت کرد و گفت: اکثریت شورای امنیت با ادعای آمریکا در اعمال مکانیسم ماشه مخالفت کرد. مجمع عمومی نمی تواند اقدامی را تصویب کند که با تصمیم نهاد دیگر سازمان ملل در تضاد باشد.

به نوشته پایگاه اینترنتی نمایندگی آمریکا در سازمان ملل، «ریچارد میلز» معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل درخصوص عدم تصویب بندهای پیشنهادی آمریکا در بودجه سال ۲۰۲۱ این نهاد بین المللی ابزار تأسف کرد.

میلز در خاتمه جلسه کمیته پنجم سازمان ملل گفت: «ایالات متحده متأسف است که اعضای این کمیته با رد تأمین بودجه [احیای کمیته تحریم های ایران] تصمیمی گرفتند که مغایراصول سازمان ملل و ضد درخواست های روشن سخاوتمندترین عضو سازمان ملل بود».

این دیپلمات آمریکایی افزود: «علاوه بر این، در قبال درخواست ما برای استقرار مجدد کمیته تحریم های ایران در سازمان ملل و هیأت کارشناسان که هردو در نقض تحریم ها از سوی ایران و متحدانش در منطقه اهمیت دارند، پاسخی دریافت کردیم که ما را نا امید کرد».

میلز در ادامه گفت: «خطاب به آن هایی که به چالش کشیدن توان ایالات متحده در بازگرداندن تحریم ها علیه ایران را تداوم می بخشند، می گویم که تأکید داریم به طور صادقانه از فرایند تعریف شده در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل پیروی کرده ایم».

نماینده واشنگتن در سازمان ملل روز چهارشنبه در جلسه تنظیم برنامه بودجه سال ۲۰۲۱ این نهاد بین المللی، افزودن بندهایی برای میسر شدن بازگشت تحریم های سازمان ملل علیه ایران را پیشنهاد کرد.

میلز در توجیه این طرح گفته بود، واشنگتن نمی تواند از بودجه ای حمایت کند که تداوم «یهود ستیزی و تعصبات ضد اسرائیلی» را موجب شده و حق بازگرداندن تحریم ها علیه ایران را به رسمیت نمی شناسد.

وی افزود، آمریکا به تصویب بودجه سال آینده سازمان ملل رأی منفی نمی دهد اما درخصوص کوتاهی این نهاد در مأموریتی که دارد نیز ساکت نخواهد ماند و به همین دلیل خواستار رأی گیری برای افزودن این بندها است