بالاخره واکسن کرونا بخرند یا بسازند؟!

شرق: یک‌بار دیگر فضای بخش فارسی شبکه‌های اجتماعی دوپاره شد و دو گروه، دو هشتگ مختلف را داغ کردند؛ در یک سمت کاربرانی نام‌آشنا از مسئولان ایرانی خواستند که واکسن کرونا بخرند و این خواسته را با عبارت «واکسن بخرید» مطرح کردند و در سمتی دیگر هم کاربرانی با داغ‌کردن عبارت «واکسن می‌سازیم» مخالفت خود با خرید واکسن خارجی و حمایت از تولید داخلی را نشان دادند.

در‌این‌بین البته هشتگ اول یعنی «واکسن بخرید» با حمایت و استقبال بیشتری همراه شد و حتی در شبکه‌های مثل اینستاگرام هم به موضوعی مهم و پربازدید بدل شد. در کنار این دو گروه که به دو طیف مختلف سیاسی تقسیم می‌شوند، افرادی هم خواستار توجه به هر دو خواسته و فراهم‌آوردن هر دو مورد شدند؛ خلاصه سخن این کاربران به این صورت بود که هم واکسن خارجی بخرید و هم زمینه را برای تولید واکسن داخلی فراهم کنید تا در نهایت هر ایرانی حق انتخاب داشته باشد. فارغ از این فضای داغ در شبکه‌های اجتماعی، چندهفته‌ای است که ماجرای واکسن کرونا به بحثی جدی در سخنان مسئولان هم تبدیل شده و هر روز اخبار تازه‌ای درباره آن منتشر می‌شود. مسئولان مرتبط با حوزه بهداشت و همچنین خرید دارو که در روزهای ابتدایی از فراهم‌نبودن خرید واکسن سخن می‌گفتند حالا می‌گویند که همه کارها برای خرید واکسن انجام شده و در هفته‌های آتی نزدیک به ۱۶ میلیون دوز از واکسن کرونا وارد کشور خواهد شد.

آمار تازه کرونا چه می‌گوید؟

اگرچه تا همین چندهفته پیش آمار جان‌باختگان روزانه به بیش از ۴۰۰ نفر رسیده بود اما پس از تعطیلاتی شدید، این آمار هم با کاهش روبه‌رو شد و حالا روز‌به‌روز این آمار کمتر هم می‌شود. در تازه‌ترین آمار رسمی اعلام‌شده از سوی سخنگوی وزارت بهداشت دیروز اعلام شد که در ۲۴ ساعت ۱۳۲ نفر دیگر را در ایران جان خود را بر اثر ابتلا به این ویروس از دست دادند. سیماسادات لاری دیروز بعد از ارائه آمار مربوط به این بیماری در‌این‌باره گفت: «انجام مراقبت‌های تغذیه‌ای در سالمندان به‌منظور افزایش مقاومت در پیشگیری از کرونا بسیار حائز اهمیت است. به‌این‌منظور سالمندان باید در طول روز آب زیاد بنوشند و ویتأمین سی خود را با مصرف میوه و سبزی تأمین کنند. سالمندان همچنین باید از مصرف کالباس و فست فود اجتناب کنند».

بیماری کووید ۱۹ بر اساس آمار رسمی کشورها تاکنون بیش از ۷۷ میلیون نفر را در دنیا مبتلا کرده و بیش از یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار نفر نیز بر اثر این بیماری جان خود را از داده‌اند. ایران از نظر تعداد فوت کرونا و بدون در نظر گرفتن نسبت جمعیت هشتمین کشور دنیاست. تعداد فوت کرونا در آمریکا، برزیل، هند، مکزیک، ایتالیا، انگلیس و فرانسه بیش از ایران بوده است. به‌تازگی هم جهش ویروس کرونا در انگلستان که موجب افزایش سرایت و بیماری‌زایی آن شده، نگرانی‌های جدیدی را در سطح دنیا به وجود آورده است. همین آمار بالای ابتلا و مرگ در کشورهای دنیا و ایران، حالا بحث واکسن را به موضوعی جدی در افکار عمومی تبدیل کرده ‌است.

دوگانه خرید یا ساخت واکسن در شبکه‌های اجتماعی

درباره اینکه ویروس کرونا در یک سال گذشته زندگی تمام انسان‌های روی کره زمین را با محدودیت‌هایی روبه‌رو کرده و کسب‌و‌کارهای فراوانی را هم نابود کرده شکی نیست. تبعات سربرآوردن این ویروس مربوط به یک کشور یا جغرافیای خاص نیست و بیماری کووید ۱۹ آثار اقتصادی، روحی و روانی و همچنین مرگ و ابتلای فراوانی در همه کشورها داشته است. همین عالم‌گیری تا اندازه‌ای برای کشورهای کم‌برخوردار مشابه یک مسکن عمل کرده و مردم این کشورها خود را در این سختی‌ها تنها ندیدند تا اینکه بحث ساخت و مراحل موفقیت‌آمیز تست واکسن این ویروس از راه رسید. در این مرحله که بسیاری از کشورها در خرید واکسن پیش‌قدم شدند و حتی کشورهای همسایه ایران هم در این زمینه گام‌هایی برداشتند، بحثی تازه در افکار عمومی ایرانیان شکل گرفتد که آیا با توجه به نگاه مسئولان و همچنین تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، امکان دسترسی ایرانیان به واکسن فراهم خواهد شد یا نه؟

پاسخ به این پرسش البته زیاد طول نکشید و اگرچه قرار بود ایران از طریق سازمان بهداشت جهانی به مقداری واکسن دست پیدا کند اما بلافاصله مسئولانی از ناتوانی کشور در خرید، واردکردن یا نگه‌داری این واکسن سخن گفتند و کار تا جایی پیش رفته که همچنان این موضوع در هاله‌ای از ابهام قرار دارد؛ تا همین لحظه هنوز مشخص نیست که آیا به‌طور دقیق و قطعی، واقعا واکسنی از شرکت‌های آمریکایی پیشتاز در این زمینه خریداری خواهد شد و اگر خریداری می‌شود کی به دست مردم ایران خواهد رسید؟ همین اخبار ضدونقیض و توضیحات ناواضح مسئولان افکار عمومی را به واکنش واداشت و کار تا جایی پیش رفت که در هفته گذشته دست‌کم دو بار هشتگ‌هایی در ارتباط با خرید واکسن به ترند اول ایران در شبکه توییتر تبدیل شد.

در تازه‌ترین واکنش همین دو شب پیش و در فضایی دو قطبی کاربرانی از ضرورت خرید واکسن نوشتند و در سمتی دیگر کاربرانی هم خواستار توجه به تولید واکسن داخلی شدند. هر دو هم توانستند هشتگ خود را به آمار قابل‌توجهی برسانند. استدلال گروه اول یعنی طرفداران خرید واکسن این بود که یک‌بار مانند بقیه مردم دنیا رفتار کنیم و برای رفاه و آسایش مردم کشور از واکسن ساخته‌شده استفاده کنیم. در سمت دیگر هم منتقدان می‌گفتند که دشمنی غرب و آمریکا با ایران برای همه آشکار شده و نمی‌توان به واکسن ساخت آمریکا اعتماد کرد. آنها در توییت‌های خود خواستار توجه به تولید داخلی واکسن و حمایت از این روند شدند. توییت‌های گروه سوم که خواستار پیش‌بردن این دو خواسته در کنار هم بود، البته چندان مورد توجه قرار نگرفت؛ چون فضای غالب به سمت این دو قطبی پیش رفته بود.

از خرید واکسن چه خبر؟

دوگانگی در شبکه‌های اجتماعی و در بین کاربران ایرانی این شبکه‌ها در حالی است که آخرین اخبار از تلاش ایران برای خرید واکسن حکایت دارد. همین دیروز سخنگوی وزارت بهداشت دراین‌باره گفت: «با وجود مشکلات تحریم، بانک مرکزی وظیفه تهیه واکسن را بر عهده دارد که بر اساس اعلام رئیس کل بانک مرکزی، این اقدام در حال انجام است». سیما‌سادات لاری که با ایلنا سخن می‌گفت با اشاره به خبرهایی مبنی بر باطل‌شدن ۵۰میلیون دلار مبلغ سهمیه ایران برای خرید واکسن کرونا، بیان کرد: «تهیه واکسن نیازمند نقل‌و‌انتقال ارز است که با توجه به تحریم‌های ناجوانمردانه علیه مردم ایران، تاکنون مشکلات فراوانی در این زمینه برای کشورمان ایجاد کرده‌اند، با‌این‌حال، بانک مرکزی این وظیفه مهم را بر عهده دارد که بر اساس اعلام رئیس کل بانک مرکزی، این اقدام در حال انجام است». او ادامه داد: «تهیه واکسن کرونا از معتبرترین منابع خارجی انجام خواهد شد و دولت در این زمینه با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدامات گسترده و مؤثری انجام داده که امیدواریم با وجود تحریم‌ها، مسیر نقل‌وانتقال ارز برای خرید واکسن کرونا امکان‌پذیر باشد». لاری افزود: «امیدواریم مردم کشورمان به‌واسطه این رفتار غیرانسانی دشمنان، با مشکل مواجه نباشند». سخنگوی وزارت بهداشت در پایان ضمن ابراز امیدواری برای ساخت واکسن کرونا، گفت: «مراحل تولید واکسن داخلی نیز در حال انجام است و در حال آغاز فاز اول تست انسانی هستیم و گزارش مربوط به واکسن ایرانی کرونا هر هفته توسط وزیر بهداشت اعلام می‌شود».

این سخنان سخنگوی وزارت بهداشت درحالی است که اوایل هفته گذشته تمام خبرها از بی‌رغبتی مسئولان ایرانی به خرید واکسن خارجی حکایت داشت و شاید بتوان این اخبار تازه را اثر فعالیت کاربران در شبکه‌های اجتماع دانست. دراین‌باره البته در روزهای گذشته مسئولان دیگری از جمله رئیس بانک مرکزی هم از تلاش خود برای خرید واکسن سخن گفتند و آخرین اخبار می‌گوید حدود شش تا هشت هفته دیگر یکی از واکسن‌های معروف دنیا به ایران خواهید رسید. اخبار رسمی در‌این‌باره می‌گوید که قرار است حدود ۱۶ میلیون دوز واکسن به ایران وارد شد و با یک برنامه‌ مشخص در اختیار افراد حساس مانند کادر درمان و بزرگسالان قرار گیرد.

آخرین خبرها از ساخت واکسن ایرانی

در کنار اخباری که از خرید واکسن حکایت دارد، تلاش‌ها برای ساخت واکسن در ایران هم همچنان ادامه دارد و به نظر می‌آید مسئولان ایرانی در زمینه به‌طور جدی پیگیر ماجرا هستند. در تازه‌ترین خبر قرار است واکسن ایرانی به مرحله تست انسانی برسد و مسئولان از متقاضیانی فراوان برای شرکت در این تست سخن گفته‌اند. در‌این‌باره دیروز رئیس مرکز اطلاع‌رسانی ستاد اجرائی فرمان امام که شرکتی زیرمجموعه آنها در‌حال ساخت واکسن است، گفت: «تنها در مدت سه روز از آغاز ثبت‌نام برای انجام تست انسانی واکسن جدید کرونا بیش از ۲۷ هزار نفر برای این کار داوطلب شدند». به گزارش «شرق» از مرکز اطلاع‌رسانی ستاد اجرائی فرمان امام، حجت‌الله نیکی ملکی دیروز با اعلام این خبر افزود: «از روز سه‌شنبه و پس از اعلام آغاز ثبت‌نام از داوطلبان از سوی رئیس ستاد اجرائی فرمان امام (ره)، ‏تا پنچ‌شنبه‌شب ۴۴ هزار و ۹۴۱ نفر برای داوطلبی تست انسانی اولین واکسن کرونای ایرانی تولید‌شده توسط دانشمندان ستاد اجرائی با سامانه تلفنی ۴۰۳۰ تماس گرفته‌اند و ۲۷ هزار و ۷۹ نفر از آنان اعلام آمادگی و ثبت‌نام کردند».

او دراین‌باره ادامه داد:‌ «از همه اقشار مانند ایثارگر، نظامی، طلبه، معلم، استاد دانشگاه، آهنگ‌ساز، خبرنگار، مجری، کارگر، راننده کامیون، معدنکار و ... در بین داوطلبان دیده می‌شود». نیکی‌ملکی با اشاره به بازتاب این استقبال در بین تیم علمی تولیدکننده واکسن خاطرنشان کرد: «دانشمندان تولید واکسن از شنیدن این آمار و ارقام روحیه مضاعف گرفتند». اولین واکسن ایرانی کرونا پس از طی مراحل تست حیوانی و ثبت در سازمان جهانی بهداشت و کسب مجوزهای لازم از وزارت بهداشت و درمان، وارد مرحله تست انسانی شده که این تست‌ها از هفته‌ آینده و در سه مرحله انجام خواهد گرفت. با این فضای دوگانه و با این روند خبری، به نظر می‌آید در هفته‌ها آتی شاهد ورود محموله‌ای از واکسن خارجی به کشور و همچنین تولید واکسن داخلی خواهیم بود؛ این البته تنها برداشتی از اخبار امروز است و باید منتظر بمانیم و ببینم در آینده این فضای پرتنش چه سمت‌و‌سویی را پی خواهد گرفت.