از آبان تا آبان؛ یک سال لاغریِ دسته‌جمعی

برترین‌ها: درحالی‌که تورم نقطه‌ای کل کشور از آبان ۹۸ تا آبان سال‌جاری ۴۶.۴درصد اعلام شده، قیمت برخی کالاهای اساسی بیش از ۲۰۰درصد رشد کرده است.

روزنامه همشهری نوشت: آبان که تمام شد، موج گرانی‌های تازه از راه رسید. تورم ماهانه آبان امسال، هرچند نسبت به‌ماه قبل، ۱.۸درصد کاهش پیدا کرده اما همچنان با قرار‌داشتن در سطوح بالای ۵درصد نشسته و جزو ۱۰تورم ماهانه بالا در دهه ۹۰محسوب می‌شود. از ۵۳قلم خوراکی منتخب، تعداد ۳۲قلم، درصد تغییر سالانه بالاتر از نرخ تورم نقطه‌ای کل کشور که ۴۶.۴درصد بوده را تجربه کرده‌اند. اگر آمارهای منتشرشده از مرکز آمار ایران را معیار سنجش قرار دهیم در حوزه اقلام خوراکی، گوجه‌‌فرنگی، فلفل‌دلمه‌ای، عدس، لپه، برنج خارجی، روغن و گوشت مرغ بیشترین تورم نقطه‌ای را تجربه کرده‌اند.

مرکز آمار ایران می‌گوید در آبان امسال گروه خوراکی‌ها 13.4درصد گران‌تر قیمت‌گذاری شده‌اند و رکورد تازه‌ای در سبد خوراکی خانوار رقم خورده است. البته گرانی‌های مهار‌گسیخته فقط مربوط به کالاهای خوراکی نیست و مواد بهداشتی، ‌شوینده‌ها و حتی لوازم برقی ضروری مثل لامپ هم در فاصله دو آبان، تا 200درصد گران‌تر از آبان سال گذشته در آبان سال‌جاری قیمت‌گذاری شده‌اند؛ کالاهایی که بسیاری از واردکنندگان نهاده‌های اولیه آنها، دلار 4200تومانی دریافت کرده بودند تا قیمت نهایی محصول، پابه‌پای تورم موجود در کشور بالا نرود و حالا امروز شتاب رشد نرخ آنها از نرخ تورم موجود پیشی گرفته است. گران‌شدن بنزین، شیوع ویروس کرونا، کاهش قیمت جهانی نفت و جهش دوباره دلار از مهم‌ترین دلایلی هستند که براساس داده‌های مرکز آمار ایران، سفره ایرانی‌ها را 5.4درصد کوچک‌تر کرده‌اند و این خبر آنجایی گزنده‌تر می‌شود که حدود نیمی از هزینه‌های دهک‌های پایین درآمدی مربوط به خوراکی‌هاست که این رقم برای دهک‌های بالای درآمدی تنها 16درصد برآورد می‌شود.

چرا بعضی کالاها رکورد زدند؟

روند تغییرات قیمتی کالاهای خوراکی در مناطق شهری ایران طی آبان‌ماه هم نشان می‌دهد که خیارشور رکورددار گرانی‌ها بوده است. صفر فرهمند، رئیس اتحادیه خواربارفروشان درباره علت افزایش قیمت خیارشور گفته است که افزایش قیمت درهای آهنی کنسروها و همچنین افزایش قیمت تمام‌شده بسته‌بندی و میزان تورم عمومی جامعه قیمت خیارشور را هم گران کرده است.

بعد از این کالا در سبد خوراکی‌ها، گوجه‌فرنگی با 208درصد رکورددار رشد قیمت‌ها بوده است که البته عمده جهش قیمت آن در پاییز امسال رقم خورده؛ چرا که تغییرات فصلی در برداشت این محصول و تأخیر در ارسال آن به خط مصرف، بازار این کالا را دچار کمبود عرضه کرده است. این در حالی است که در مدت مورد بحث، قیمت رب‌گوجه‌فرنگی 1.7-درصد پایین‌تر آمده است. به‌نظر می‌رسد تأثیرپذیری قیمت رب‌گوجه‌فرنگی از نوسان‌های قیمت گوجه در ماه‌های آینده مشهود خواهد بود.

اگر لامپ‌ ال‌ای دی و گرانی سرسام‌آور در این حوزه را کنار بگذاریم، به حبوبات می‌رسیم. افزایش قیمت در گروه حبوب در فاصله میان دو آبان قابل توجه است تا جایی که برای مثال هر کیلوگرم عدس، ‌156درصد گران‌تر شده است. بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که یکی از عوامل این گرانی، کاهش سطح زیرکشت حبوبات است که به واسطه کم‌آبی رقم خورده. از سوی دیگر، سخت‌تر‌شدن شرایط اقتصادی منجر به کاهش مصرف گوشت و هدایت تقاضاها به سوی گروه حبوبات شده است. البته ممنوعیت واردات حبوبات و افزایش نرخ حمل‌ونقل آنها به واسطه افزایش قیمت بنزین هم از عوامل مؤثر دیگر بوده است.

درباره برنج خارجی هم تقریبا ماجرا از همین قرار است. واردات برنج خارجی نصف شده و این در حالی است که نرخ بالای برنج ایرانی، تقاضای برنج خارجی را بیشتر کرده است؛ در واقع از سویی عرضه به واسطه محدودیت در واردات کم شده و از سوی دیگر حجم تقاضا به‌علت تغییر سفره غذایی دهک‌های پایین جامعه، بیشتر شده است. دبیر انجمن برنج شهریور امسال گفته است که 200تا 300هزار تن برنج در گمرکات رسوب کرده است و بخشی از برنج‌هایی که امسال آمده است با توجه به کندی روند تخصیص ارز در مرحله تأمین و تخصیص ارز قرار دارد. بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که سال قبل 910هزار تن برنج تا مدت مشابه سال‌جاری (پنج‌ماهه ابتدایی سال) وارد شده بود که این رقم در سال‌جاری به 430هزار تن کاهش یافته است.

سرمایه‌های بر بادرفته

یکی از تمهیداتی که برای کنترل قیمت کالاهای اساسی درنظر گرفته شد، تخصیص دلار 4200تومانی به وارد‌کنندگان نهاده‌های اولیه این کالاها بود؛ طرحی که از همان روز اول، نوزادی مرده بود که به دنیا می‌آمد* چرا که نه‌تنها کمکی به کنترل نرخ‌ها نکرد بلکه سرمایه‌های هنگفتی را بر باد داد و جیب مفسدان در کار را پر کرد تا از مابه‌التفاوت ارز آزاد و دولتی برای خود نمدهایی از جنس طلا ببافند. میثم هاشم‌خانی، اقتصاددان، در این‌باره به همشهری می‌گوید: به‌واسطه توزیع دلار دولتی از سال ۹۷ و با فرض تداوم آن تا پایان امسال، مجموعا حدود ۱۴ برابر یارانه نقدی سالانه ایرانی‌ها، رانت بین افرادی خاص توزیع می‌شود که این رقم تقریبا معادل ۴۶۰ هزار میلیارد تومان است.

گران‌شدن بنزین، شیوع ویروس کرونا، کاهش قیمت جهانی نفت و جهش دوباره دلار از مهم‌ترین دلایلی هستند که براساس داده‌های مرکز آمار ایران، سفره ایرانی‌ها را 5.4درصد کوچک‌تر کرده‌اند

مرکز آمار ایران می‌گوید در آبان امسال گروه خوراکی‌ها 13.4درصد گران‌تر قیمت‌گذاری شده‌اند و رکورد تازه‌ای در سبد خوراکی خانوار رقم خورده است

از 53قلم خوراکی منتخب، تعداد 32قلم، درصد تغییر سالانه بالاتر از نرخ تورم نقطه‌ای کل کشور که 46.4درصد بوده را تجربه کرده‌اند.

برای دیدن تصویر در ابعاد بزرگتر بر روی آن کلیک کنید

افزایش قیمت بیش از ۵۰ درصدی اقلام مصرفی روزمره در یک سال

جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) نشان می‌دهد که در مهر ماه امسال در بین ۸۹ قلم کالای اساسی، قیمت ۸۴ کالا بین ۰.۴ تا حدود ۳۱۴.۶ درصد نسبت به خرداد سال گذشته افزایش داشته، بیشترین افزایش قیمت هم مربوط به گروه آهن آلات، کنجاله سویا و حبوبات بوده و بیشتر اقلام مصرفی روزمره مثل برنج، مرغ، تخم مرغ، حبوبات، قند، شکر و غیره بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.

به گزارش ایسنا، از بین ۸۹ کالایی که تغییرات قیمت آن‌ها از مهر سال گذشته تا ماه مشابه امسال منتشر شده، قیمت ۱۳ کالا شامل چهار نوع تیر آهن با ۱۹۹.۴ تا ۳۱۴.۶ درصد، دو نوع میلگرد با ۱۹۸.۷ و ۲۰۰.۱ درصد، ورق سیاه با ۲۲۱.۶ درصد، کنجاله سویای وارداتی با ۲۷۴.۹ درصد و همچنین لپه، لوبیا قرمز، عدس، برنج هندی و برنج پاکستانی باسماتی به ترتیب با ۱۴۰.۴، ۱۰۳.۸، ۱۷۰، ۱۶۰.۴و ۱۱۲.۴ درصد افزایش قیمت در مهر امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داشته و بین دو تا چهار برابر شده است.

بنابراین قیمت هر کیلو لپه، لوبیا قرمز، عدس، برنج هندی و برنج پاکستانی باسماتی در مهر به ترتیب به حدود ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان، ۲۵ هزار و ۳۰۰ تومان، ۲۲ هزار و ۷۰۰ تومان، ۲۰ هزار و ۷۰۰ تومان و ۲۳ هزار و ۴۰۰ تومان رسیده است.

نکته قابل توجه در این آمار نیز افزایش بیش از ۲۷۰ درصدی کنجاله سویای وارداتی (نوعی خوراک دام و طیور) است که باعث شده قیمت هر کیلو از این محصول به بیش از ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان برسد. این موضوع از آنجایی اهمیت دارد که در هفته‌های گذشته قیمت مرغ گرم در خرده فروشی‌های سطح شهر تهران به بیش از ۳۰ هزارتومان رسید. این در حالیست که اواخر مهر ماه کارگروه تنظیم بازار استان تهران قیمت هر کیلوگرم مرغ گرم را ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان تصویب کرده بود.

در این میان ۲۴ کالا هم بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشتندکه از جمله مهم‌ترین آن‌ها تخم مرغ با ۹۴.۵ درصد، برنج تایلندی با ۷۱.۴، گوشت مرغ با ۵۰.۶، مرغ زنده با ۵۳.۳، شکر کیلویی و بسته بندی با ۵۸.۱ و ۵۳.۶ درصد، قند شکسته ۵۳.۱، کره پاستوریزه با ۷۲.۶، لوبیا چیتی با ۷۸، نخود با ۸۶.۶، گوجه فرنگی با ۸۱.۳، پیاز با ۶۳.۸ و موز با ۷۴.۱ درصد افزایش قیمت، بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش داشته است. بنابراین در مهر امسال قیمت هر کیلو تخم مرغ به ۱۵ هزار و ۶۰۰ تومان، برنج تایلندی به ۱۲ هزار و ۷۰۰، گوشت مرغ به ۱۹ هزار و ۷۰۰، مرغ زنده به ۱۳ هزار و ۸۰۰، شکر به ۸۳۰۰، قند به ۱۰ هزار تومان، کره پاستوریزه به ۷۸۰۰، ‌ لوبیا چیتی به ۲۶ هزار و ۵۰۰، نخود به ۱۷ هزار و ۸۰۰، گوجه فرنگی به ۴۴۰۰، پیاز به ۴۳۰۰ و موز به ۲۲ هزار و ۲۰۰ تومان رسیده است.

ذرت خارجی با ۷۹.۷ و ذرت داخلی ۸۷.۳، جو خارجی با ۵۳.۴ سایر انواع خوراک دام و طیور هستند که از مهر سال گذشته ماه مشابه امسال بیش از ۵۰ درصد گران شده‌اند و قیمت هر کیلو از آن‌ها به ترتیب به حدود ۳۲ هزار تومان و ۲۷ هزار تومان رسیده است.

لاستیک پراید و پژو نیز در این مدت با افزایش قیمت ۵۱.۵ و ۷۲.۳ درصدی مواجه بودند و قیمت هر حلقه از آن‌ها به ۳۵۰ و ۴۴۰ هزار تومان رسیده است. همچنین لاستیک سمند، اتوبوس و کامیون، سیمان، سیم و ماشین لباسشویی تولید داخل از جمله دیگر کالاهایی است که قیمت آن‌ها بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.

از بین مهم‌ترین کالاهایی که در مدت یاد شده کمتر از ۵۰ درصد افزایش قیمت داشتند هم می‌توان به شیر خام با ۲۴.۷ درصد، شیر استریل پاکتی با ۳۲.۲، شیر بطری یک لیتری با ۲۰.۹، برنج داخلی هاشمی با ۲۷.۷ درصد، ماکارونی ۵۰۰ گرمی با حدود ۴۰، پنیر ۵۲۰ گرمی با ۳۷.۴، ماست کم چرب و پر چرب با حدود ۲۲ و ۲۹، انواع چای خارجی با ۱۷ تا ۱۹ درصد و همچنین انواع روغن با ۱۰ تا ۲۶ درصد افزایش قیمت اشاره کرد.

قیمت کدام کالاها کاهش یافت؟

در این میان قیمت ۵ کالا نیز در مدت یاد شده بین ۰.۶ تا ۱۴.۴ درصد کاهش داشته است. کمترین کاهش قیمت مربوط به گوساله زنده که در مهر ماه هر کیلو از آن به قیمت ۳۲ هزار و ۶۰۰ تومان عرضه شده و بیشترین کاهش قیمت نیز مربوط به کاغذ چاپ ۷۰ گرمی اندونزی بوده که قیمت هر بند از آن از ۴۸ هزار و ۶۰۰ تومان در مهر سال گذشته به ۴۱ هزار و ۶۰۰ تومان در مهر امسال رسیده است.

قیمت گوشت گوساله، خرما مضافتی و جوجه یک روزه گوساله زنده نیز در یک سال مورد بررسی به ترتیب ۰.۴، ۱.۶، ۱۱.۸ درصد کاهش یافته است.