نمکی: ترامپ سال‌ها باید تاوان بدهد

خبرگزاری ایسنا: لزوم تحول بنیادین در آموزش ابتدایی مدارس، بلوکه شدن ۵میلیون واکسن آنفلوآنزا برای ایران در یکی از فرودگاه ها، پخش سریال های تکراری در صدا و سیما و صحبت با علی عسگری در این زمینه، لزوم استفاده از بستر "شاد" برای آموزش بهداشت به معلمان و انتقال آن به دانش آموزان و ... از جمله مباحثی بود که وزیر بهداشت در جلسه با وزیر آموزش و پرورش مطرح کرد.

دکتر سعید نمکی در یازدهمین نشست گفت‌وگوی هفته که با حضور وزیر آموزش و پرورش برگزار شد، گفت: روزگار سختی را می‌گذرانم و روزها و شب‌های سختی است، ان شالله خداوند به آبروی اولیا و انبیا کمک کند تا بتوانیم سرافراز از این امواج سهمگین عبور کنیم. نگاه من به بحث آموزش و پرورش مشخص است و آنچه در توان داشتم از حمایت از این دستگاه بسیار مهم به کار بردم.

وی افزود: معتقدم در ادبیات امروز توسعه، انسان ابزار توسعه نیست؛ انسان توسعه یافته هدف غایی توسعه است و این انسان توسعه یافته شاکله اصلی شخصیتش به سمت توسعه یافتگی از همان کودکی شکل می‌گیرد و شاید مهم‌ترین برش شکل‌گیری شخصیت کودک بعد از خانواده در مدرسه است. اقای داگلاس نورس که یکی از تئورسین‌های تربیت و توسعه در جهان است و برنده جایزه نوبل در سال ۱۹۹۳ ، می‌گوید اگر خواستید ببینید مملکتی به سمت توسعه یافتگی می‌رود یا خیر، به اتوبان‌ها و خیابان‌هایش نگاه نکنید به مدارسش نگاه کنید و ببینید چقدر در این مدرسه‌ها بچه‌هایی با روحیه های جست‌وجوگر روی نیمکت‌ها نشستند و چقدر معلم‌های آماده برای پاسخگویی به این مطالبات جست‌وجوگرانه در مدارس حضور دارند. او می‌گوید سرمایه‌های ملی شما روی نیمکت مدارس هستند.

نمکی ادامه داد: من همواره معتقد بودم که آنچه در آموزش و پرورش خرج می‌کنیم هزینه نیست، بلکه یک سرمایه گذاری پاسخ دهنده و پر بازده ملی است‌. زمانی که در سازمان برنامه و بودجه بودم زمانی که صحبت از سرمایه اجتماعی شد عرض کردم که خیلی دیر به سراغ آسیب اجتماعی می‌روید، مقابله با آسیب اجتماعی را باید از مدرسه شروع کرد و این طرح پیشگیری از آسیب های اجتماعی مدرسه محور اندیشه‌ای بود که ما در آنجا با یک کار گسترده بین بخشی آغاز کردیم. این جوانی که معتاد شده و دوران رسیدگی با را او با غفلت گذراندیم دیگر بازگشت به پاکیزگی سخت و بعضا غیر ممکن است. من معتقدم دوران مدرسه برای همه ابعاد بسیار مهم است.

وی افزود: ما نیازمند یک بازنگری در همه ابعاد تربیتی، آموزشی و پرورشی در مدارس هستیم. من گام‌های بسیار بلند و زیبایی که وزیر آموزش و پرورش برداشتند را می‌ستایم. همین کاری که در توسعه زیرساخت‌های مجازی برای دسترسی عادلانه دانش‌آموزان کشور به راهکارهای مورد نیاز تعلیم و تربیت طی کردند کار بسیار بزرگی است. خودشان مستحضر هستند که اولین کسی که به عنوان یک زیرساخت به موضوع نگاه می‌کرد و ایشان را تحسین می‌کرد در دولت من بودم. چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید. آنچه را در آموزش و پرورش در سال‌های گذشته دیدیم چیزی به عنوان اجوکیشن یا آموزش انجام ندادیم. ما یک حرکتی که به قول فرنگی‌ها "پرکردن حافظه دانش‌آموز از اعداد و ارقام است" را در روزهای اول داشتیم. بحث مهم امروز دنیا جامعه محور کردن بحث تربیت است.

نمکی تاکید کرد: در دنیای پیشرفته روزهای اول بچه‌ها را با محورهای اجتماعی آشنا می‌کنند و ما روزهای اول اعداد و ارقام بسیار خشن را در ذهن بچه می کاریم و همه میروند؛ المپیادها و همه را دودستی تقدیم کشورهایی می‌کنیم که بانک ژنتیک خوب کشورهای دنیا را جمع می‌کنند. من معتقدم ما واقعا باید تحول بنیادین در عرصه آموزش ابتدایی کشور دنبال کنیم و این جامعه محور کردن و اینکه بچه ها با مسائل اجتماعی آشنا شوند از رسالت‌های ما است. بویژه امروز که انزوا در زندگی شهری و موبایل و شبکه‌های مجازی را داریم. روزی می‌گفتند تلفن وقتی اختراع شد آدم ها را به هم نزدیک کرد ولی امروز موبایل ها آدم‌ها را از هم دور کرده است و اعضای خانواده با هم هستند ولی از هم جدا هستند و درون خانواده هم بچه در انزوا غرق می‌شود. امروز روزی است که ما به تربیت کودکان به عنوان بحث جدی در جامعه محورکردن دیدگاه‌ها باید تلاش کنیم.

وی این انزوا را یک خطر جدی برشمرد و گفت: معتقدم اگر قرار است تحول بنیادین آغاز شود، به قدری بسیار حساس است که هرگونه سرمایه‌گذاری در این مقطع بازتاب‌های بسیار گسترده در نظام توسعه کشور دارد. بنابراین همواره عاشق تربیت دیدگاه‌هایی بودم که سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش را جدی بگیرند. سال‌هایی که در سازمان برنامه و بودجه بودم سعی کردم بیشترین تخصیص‌ها را برای آموزش و پرورش قائل شوم و در بحث نوسازی مدارس حتی تخصیص ۱۱۰ درصدی دادم تا بتوانیم تحرکی در زیرساخت آموزش و پرورش مملکت ایجاد کنیم.

نمکی اظهار کرد: در نظام سلامت در ۳۰ سال پیش در بین ۲۲ کشور شرق مدیترانه اول شدیم و شاید همین تاریخچه بود که باز من را به دام این مجموعه انداخت و شاید مشیت الهی بود که در این روزهای سخت بنده به عنوان یک سرباز این رسالت را به دوش کشم. هر بار از مقابل وزارت بهداشت رد می‌شدم می‌گفتم خدایا من را به هر دامی می‌اندازی بینداز ولی به دام وزارت بهداشت نینداز. زمانی هم که دکتر هاشمی می‌خواستند از وزارتخانه بروند به ایشان گفتم من در طول زندگی تنها دست پدرم را بوسیدم ولی حاضرم دست تو را ببوسم که بمانی و من به این تله نیفتم؛ با آنکه آن روز نمی‌دانستم سیل و زلزله و کرونا در راه است‌. همه روزی می میریم اما خداوند ماموریت‌هایی را در شرایطی به دوش برخی می‌گذارد که خودش مقدر کرده و من هم راضی به رضایت پروردگار هستم و کاری کنم که شرمنده خون شهدا نشوم.

وی افزود: با چندکار اساسی روزی در میان ۲۲ کشور مدیترانه شرقی اول شدیم. واکسیناسیون گسترده که حتی در شرایط کرونایی پوشش بالای ۹۷ درصد دارد، گسترش خانه‌های بهداشت، تغذیه باشیر مادر، مراقبت از زنان باردار و... که از افتخارات زیرساخت نظام سلامت است. این دستآورد بزرگ که شاخص مرگ کودکان زیر یک سال به ازای هر هزار تولد زنده و مرگ زنان به دلیل عوارض زایمان را کاهش دادیم را با همین حرکت‌ها انجام دادیم. در گذشته واکسن را خودمان می‌آوردیم و خیلی از ابعاد وابسته به وزارت بهداشت بود؛ گرچه جهاد جاده کشید، برق به روستا رفت، آگاهی مردم بالا رفت و... و حرکت توسعه در سایر ابعاد هم به ما کمک کرد، اما عمده ترین بخش را ما اداره کردیم و همکاری بین بخشی چندان موثر نبود. اما امروز عوامل مرگ و میر و خطر متفاوت از گذشته است. امروز فشارخون بالا، دیابت و ... عامل بسیاری از مرگ و میرها است. این‌ها به شیوه زیست مردم بازمیگردد. ما سالی ۳۸۰ هزار مرگ داریم که از این تعداد ۳۱۳ هزارتای آن مربوط به بیماریهای غیرواگیر است و من این افتخار را دارم که ۳۰ سال پیش این دورنما را دیدم که روزی از تله بیماری‌های واگیر درمی آییم و به سیاه چاله بیماری غیرواگیر می‌افتیم و آن روز اداره کل بیماری غیرواگیر را ایجاد کردم.

وی افزود: البته بعد از ما برخی اندیشمندان این اداره را تعطیل کردند اما باز چندسال قبل به توصیه ما شکل گرفت. امروز وزارت بهداشت در کاهش مرگ و میرها مثل تصادفات، حوادث جاده‌ای، ناهنجاری رفتاری و... کمترین نقش را دارد و این به اصلاح روش زندگی برمیگردد که در مدرسه شکل می‌گیرد. در مدرسه بچه می‌آموزد که تغذیه درست یعنی چه و چاقی یعنی دیابت و فشارخون بالای زودس، از این ۳۸۰ هزار مرگ سالانه که ۳۱۳ هزارتای آن مربوط به بیماریهای غیرواگیر است باید گفت ۹۷ هزارتای آن به دلیل پرفشاری خون است. این همه برای مرگ بالای کرونا غصه می‌خوریم و متوجه نیستیم سالی ۱۰۰ هزارنفر در این مملکت با یک قاتل خاموش به نام پرفشاری خون می‌میرند. هر دو دقیقه یک ایرانی به دلیل فشارخون بالا می‌میرد. این مسائل را در مدرسه می‌توان نهادینه کرد.

نمکی تصریح کرد: به جای اینکه من پزشک بفرستم درمانگاه فرهنگیان، شما باید در مدرسه کاری کنید که من انقدر پزشک نخواهم؛ یعنی امروز شمایید که دادرس نظام سلامت هستید و نه وزیر بهداشت، بودجه‌های نظام سلامت باید برای تغییر شیوه زندگی صرف شود و به آموزش و پرورش و ورزش منظم و... برود. امروز آموزش و پرورش طلایی ترین نقش را در نظام سلامت برای تغییر الگوی زندگی در مدارس دارد. جای بهداشت دهان و دندان در مدرسه است. همان ۳۰ سال پیش هم کار دهانشویه سدیم فلوراید کار من بود و دفتر بهداشت دهان و دندان را راه انداختم و به محض بازگشتم کار مدارس عاری از پوسیدگی دندان را از اردبیل آغاز کردم اما مثل خیلی از کارهایم در باتلاق کرونا زمینگیر شد. در مدرسه باید به بچه آموخت چگونه مسواک بزند. حتی در خانواده‌های مرفه هم آموزش درست مسواک زدن داده نشده است.

وی افزود: امروز مشخص شده است که خیلی از بیماری‌های قلبی عروقی به حفره دهان وابسته است و باعث سکته‌های قلبی و مغزی می شوند. مراقبت از حفره دهان بسیار مهم است که کار مدرسه است. اصلی‌ترین رسالت مشترک ما افزایش آگاهی کودکان برای آموزش الگوی مناسب زندگی است که اگر اینکار را انجام دهیم آینده مملکت را بیمه کرده‌ایم. گرچه بیماری واگیر مهمان ناخوانده زندگی بشر است، اما امروز مشکل اصلی ما بیماری غیرواگیر است. اینکه یک نفر مراقب سلامت شود و یک نفر معلم، اشتباه است. معلمی که با بچه رابطه دارد باید این مسائل بهداشتی را به او بیاموزد. باید معلم را آموزش دهیم و او به بچه آموزش دهد. نمی‌توان علقه‌ عاطفی میان معلم و دانش‌آموز را نادیده گرفت.

وزیر بهداشت با تاکید بر لزوم وجود معلمان جامع‌الشرایط، گفت: با استخدام تعداد بالای مراقب سلامت به نتیجه نمی رسیم. ما با زیرساخت شاد می‌توانیم انتقال آموزش بهداشتی به معلمان را بدهیم تا با زبان گفتمان مناسب به کودکان منتقل کنند. اگر گفتمان مناسب نداشته باشیم بچه‌ها درک نمی‌کنند. معلمی کار عاشقی و انبیا است.

وی افزود: در رابطه با کرونا ما روزهای سختی را می‌گذرانیم اما می‌شد این روزها را ساده تر گذراند. ما در یک شرایطی اواخر دی ماه موارد چین را شنیدیم و با توجه به شناختی که از شاکله ویروس داشتم گفتم که با موجودی روبرو هستیم که تا مدتی گرفتارمان خواهد کرد. این شترگاو پلنگ همه کاری با بشر خواهد کرد. ما خودمان را آماده کردیم و شاهد هستید که در بهمن ماه در دولت فریاد زدم باید راه ها را بست و گفتم اگر این آتش به نیستان کشور افتاد، دامن تک‌تک اعضای این کابینه را خواهد گرفت. به همکاران گفتم حتی اگر نسیمی هم بیاید شما آن را طوفان تصور کنید و سنگر آرایی کردیم و تجربه دفاع مقدس را به کار بردیم. در طوفان قم و گیلان مریضی پشت درب بیمارستان نماند و تازه زمانی که به اروپا و آمریکا رسید شرایط را درک کردند؛ آن هم در زمانی که آمریکایی ها ۱۱۱ میلیارد دلار هزینه کردند. انگلیسی‌ ها ۲۲ میلیارد پوند در نظام سلامت خرج کردند و در این شرایط یک میلیارد یورو از صندوق توسعه به ما داده شد که تا یک ماه قبل ۳۰ درصد آن را گرفتیم.

نمکی تاکید کرد: الان ۵ میلیون واکسن آنفلوآنزای ما که از فرانسه آمده و در یکی از فرودگاه‌ها هست مدت‌ها است بلوکه شده و راه را بر ما بستند. در همچین حالتی مرگها را در کمتر از دو ماه به حدود ۳۰ مورد در روز رساندیم و توانستیم در فروردین و اردیبشهت روزهای خوبی را با بسیج ملی رقم بزنیم. ما بعد از آن دچار خوش باوری شدیم و بارها گفتم ساده انگاری نکنید که از گوشه های زمین گل میخوریم و هنوزم اگر گل میخوریم به خاطر عدم باور اوضاع است.

وی با اشاره به آغاز طرحی از ۲۰ آبان‌ماه، بیان کرد: در این طرح یکی از محورهای عمده طرح که وزارت آموزش و پرورش است. امروز روزگار کودک سالاری است و اگر آگاهی بچه‌ها افزایش یابد تاثیرات مهمی در آگاهی خانواده‌ها خواهیم دید. از دو طریق مستقیم و غیر مستقیم در رعایت نکات بهداشتی، ماندن در قرنطینه و... کمک ما می‌آیند. بچه‌ها می‌توانند از خانواده بخواهند سفر نروند. امروز کرونا تاثیرات رفتاری اجتماعی سنگینی بر جامعه گذاشته است، کودک نمی‌تواند در آغوش پدربزرگ برود و گویی به جای مهرگستری در حال آموزش مهرستیزی به بچه‌ها هستیم که در بچه‌ها تاثیرات منفی می‌گذارد که به واسطه فاصله‌گذاری اجتماعی است. کاستی‌های روح و روان باید ترمیم شود.در آینده مشکلات افسردگی و روحی روان در بچه‌ها بالا خواهد رفت که باید به فکر آن باشیم و راهکار بیندیشیم.

نمکی اظهار کرد: اگر به خانواده بگوییم در خانه بمان باید خوراک ماندن در خانه فراهم شود. صدا و سیما سریال‌های تکراری را نشان می‌دهد و بچه می‌گوید چرا این‌ها ماسک ندارند و من به آقای علی‌عسگری گفتم با رعایت برخی نکات می‌توانید خوراک تهیه کنید برای مردم. بچه‌ها باید از دلمردگی خارج شوند که ما هم آماده کمک کردن هستیم.

وی افزود: برای سایر مشکلات مانند مشکلات سرویس بهداشتی و ... هم آماده هستیم که کمک کنیم. بارها گفته‌ام ساخت مجتمع‌های آموزشی فرصت خوبی است و از ظرفیت بخش خصوصی در این مورد استفاده کنید. نباید با بخش خصوصی مثل کارد و پنیر بود. پلنی داشته باشیم که هزینه سربار به حداقل برسد. ده‌ها مدرسه تک کلاسه داریم و صدها مدرسه زیر ۵۰ دانش‌آموز داریم و بنده هم با سازمان برنامه بودجه صحبت می‌کنم تا شرایط بهداشتی مدارس هم بهتر شود.

وی در خاتمه گفت: در روزهای غربت و تنهایی سرزمین بود که قلدر زبان نفهمی در کشور آمریکا حاکم شده بود و در اوج تنهایی سرزمین شعری گفتم. گرچه مقام معظم رهبری فرمودند که هیچ اعتمادی به هیچ رییس جمهوری در آمریکا نیست، اما خرد و بی خردی تاثیر خود را در جامعه می‌گذارد. وقتی ترامپ تقلا می‌کرد برای انتخابات من گفتم خون شهید سلیمانی باید گریبانگیر این مرد شود. این مرد بزرگ همه‌ تلاش خود را برای مبارزه با تروریست گذاشته بود و این مرد بزرگ را تروریست خواندن یک جایی باید خونش دامن یکی را می‌گرفت، این آدم سال‌ها باید تاوان خون این شهید را بدهد.