پیشنهاد صلح روحانی؛ مساله غرور و تعصب!

روزنامه اعتماد: به رسم همه اين ۷ سال و ۲ ماه و اندي كه از رياست حسن روحاني بر جايگاه عالي‌ترين مقام اجرايي مي‌گذرد، روز چهارشنبه و در جريان سخنراني در جمع هيات دولت رييس‌جمهوري بار ديگر از صدر اسلام بهره جست تا تلويحا با استناد به رفتار بزرگان اسلام و با هزار ترفند و در هزار لفافه به كنايه از «صلح به وقت صلح» و «جنگ به وقت جنگ» بگويد.

او ابتدا از پيامبر اسلام به عنوان يك «الگو» ياد كرد كه «هم عمليات تهاجمي» داشت و «هم عمليات تدافعي»، «هم پيروزي» و «هم جنگ». روحاني البته به صلح امام حسن مجتبي(ع) نيز اشاره كرد كه همواره يكي از كنش‌هاي صدر اسلام بوده و بارها و بارها با نگاه و رويكرد‌هاي متفاوتي مورد مداقه و تحليل قرار گرفته است. او گفت كه امامان نيز «اهل صلح» بوده‌اند و البته «تابع خواست اكثريت مردم» و از صلح امام حسن مجتبي(ع) كه بنا به شرايط و خواست مردم تن به صلح داد، ياد كرد. همين اشاره اما كافي بود تا مطابق معمول فضاي مجازي و رسانه‌اي به جولانگاهي براي مخالفان تند و تيز دولت مبدل شود. آنها از تخريب و تهديد فروگذار نكردند؛ از تخريب لباس روحانيتي كه به تن دارد تا تهديدش به اعدام! رييس‌جمهوري چندين بار ديگر هم از رفتار و تصميمات پيامبر(ص) و ائمه(ع) براي مطابقت دادن آن با شرايط روز استفاده كرده‌بود. يك بار در ضيافت افطار با استانداران از صلح امام حسن(ع) به‌دليل خواست اكثريت گفته‌بود و بار ديگر گفته‌بود درس كربلا براي ما درس تعامل سازنده و مذاكره در چارچوب منطق و موازين است. هر بار نيز مثل اظهارات اخير با هجمه‌اي ازسوي مخالفان رو‌به‌رو شده‌بود.

مخالفان؛ از تريبون كيهان تا توييتر فيلترشده

عملكرد دولت در بسياري از حوزه‌ها از اقتصاد گرفته تا سياست داخلي و خارجي شايد محل نقد و غيرقابل دفاع باشد اما سخنان روز چهارشنبه حسن روحاني درمورد صلح و جنگ به اقتضاي زمان آن‌چنان دور از انصاف با هجمه مواجه شد كه از صفحه اول كيهان تا صفحات توييتر اصولگرايان به‌ويژه پارلمان‌نشينان به توپخانه‌اي مي‌مانست كه حمله به دشمن را در دستور كار قرار داده‌بود. روزنامه كيهان تيتر يك شماره روز پنجشنبه خود را به اين موضوع اختصاص داد و در متني كه به نام «سرويس سياسي» منتشر شده، نوشت: «آقاي روحاني چندمين بار است كه اصرار دارد صلح امام حسن (ع) را مصادره به مطلوب كند و به خيانت برخي خواص و فرماندهان لشكر در اين صلح تحميلي نپردازد؛ چرا؟! آيا فصل خيانت ياراني مانند عبيد ا... بن عباس، از كتاب تاريخ آقاي روحاني سرقت شده؟ يا تعمدي براي كتمان اين فصل مهم وجود دارد؟!

عبيدالله بن عباس، فردي با نفوذ و فرمانده لشكر امام حسن(ع) بود اما به نصايح و هشدار‌هاي امام(ع) هنگام مذاكره با معاويه و عمروعاص تمكين نكرد. معاويه، هم او را فريب داد و هم با رشوه‌اي هنگفت خريد! عبيد ا... به همراه هشت هزار نفر، همان وسط جنگ، به جبهه دشمن پيوست! اگر صلح و نرمش قهرمانانه، براي امام حسن(ع) تدبيري شجاعانه محسوب مي‌شود، براي ابن عباس‌ها كه در اطراف امام(ع) فراوان بودند، خيانت و ننگ و عار ابدي است.» كيهان البته نسخه‌اي براي تريبون‌داران تجويز كرده و نوشته‌بود كه آنها بايد مردم را به مقاومت فرا بخوانند نه بر اثر «آلودگي به دنياطلبي و اشرافيت و نفوذ» نسخه تسليم را تجويز كنند. عجيب اينكه روزنامه خراسان نيز كه در گزارشي به سخنراني روز چهارشنبه حسن روحاني و واكنش‌هاي آن پرداخته‌بود، در شماره روز پنجشنبه خود مشابه اين متن را به نقل از ناصر ايماني، تحليلگر سياسي اصولگرا منتشر كرد. عبدالله گنجي، مديرمسوول روزنامه جوان نيز از توييتر براي انتقاد به رييس‌جمهوري استفاده كرد.

او نوشت: «از روحاني با لباس روحانيت براي انطباق صلح امام حسن(ع) با ايران- امريكا تعجب مي‌كنم. نقطه مقابل امام حسن(ع) مسلمانان بودند و همين اطرافيان امام را دچار بحران تحليل كرده‌بود. مساله امام حسن(ع) وحدت درون جامعه اسلامي بود و به كسي واگذار كرد كه متاسفانه از نگاه برخي موجه بود. نه غيريت بيروني.» اصولگرايان البته در هر جايگاه و سمتي كه بودند از حمله به دولت فروگذار نكردند. مجتبي رضا‌خواه، نماينده تهران در توييترش خطاب به حسن روحاني نوشت كه «براي توجيه ناكارآمدي و ضعف اعتقادات ديني هزينه نكنيد! يك بار تاريخ را تحريف كرديد و از كربلا درس مذاكره گرفتيد تا به اصطلاح تحريم‌ها را بالمره‌برداريد؛ تحريم‌ها كه برداشته نشد اما نرخ ارز ۱۰ برابر شد. بدانيد اين‌بار تحريف امام حسن (ع) نه از خسران دنياي‌تان مي‌كاهد و نه آخرت» و مهدي محمدي، مشاور رييس مجلس در امور راهبردي نيز گفت: «دولت آقاي روحاني به پارادوكس مبتلا‌ست كه موقع جنگ صلح مي‌كند و موقع صلح مي‌جنگد. رازش هم اين است كه دوست را از دشمن نمي‌شناسد.»

وحيد يامين‌پور نيز تلاش كرد با بيان اينكه «جواب بيانات اخير آقاي رييس‌جمهوري درباره صلح امام حسن(ع) را قاعدتا بايد فضلاي قم بدهند نه سياسيون. آيا از قم صدايي بلند خواهد شد؟» روحانيون را به مقابله با دولت تشويق كند. سايت رجانيوز يكي ديگر از ارگان‌هاي رسانه‌اي اصولگرايان تندرو و پايداري‌ها نوشت كه در يك نشست دانشجويي يكي از حاضران از حسن رحيم‌پور ازغدي درمورد اظهارات اخير حسن روحاني سوال كرده و او پاسخ داده كه «معيشت مردم را برجامي كردند، حالا نوبت به برجامي كردن دين مردم رسيده است.» اين سايت همچنين به نقل از رحيم‌پور ازغدي كه دعواي مفصلي نيز در جلسات شوراي عالي انقلاب فرهنگي با حسن روحاني داشت، نوشت كه «نسبت سازش را اولين‌بار معاويه به امام حسن(ع) بست.»

همچنين اين سايت به نقل از حجت‌الاسلام عليرضا پناهيان نوشت كه «اگر از صلح امام حسن(ع) بگوييم اما از خيانت يارانش نگوييم، ‌خيانت كرده‌ايم.» جليل محبي، دبير ستاد امر به معروف و نهي از منكر كه همزمان با دوران انتخابات مجلس يازدهم، اين عنوان را از شناسنامه توييتر خود برداشت و با جهت‌گيري سياسي آشكار، طيف نزديك به قاليباف را تبليغ مي‌كرد و پس از انتخابات، دوباره به جايگاه قبلي بازگشت هم از طريق حساب كاربري‌اش در توييتر با رحيم‌پور ازغدي در مقايسه روحاني و معاويه هم‌نظر بود و نوشت كه «ما هم به نظر ايشان احترام مي‌كنيم و معتقديم صلح كند و كنار برود تا يك معاويه رييس‌جمهوري شود شايد معاويه احتمالي كشور را درست اداره كند.» اتحاديه انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان در واكنش به سخنان اخيررييس‌جمهوري ضمن انتقاد از سخنان اخير حسن روحاني خطاب به او نوشتند: «اعتقاد به سازش و صلح با رژيم خبيثي كه وقيحانه به دنبال نابودي اسلام و انقلاب اسلامي ايران مي‌باشد در تعارض محض با عقلانيت است.»

فراتر از انتقاد، تهديد به اعدام

در ميان اين هجمه‌ها اما مجتبي ذوالنوري، رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس پا را فراتر گذاشت و روحاني را تهديد به «اعدام» كرد. او كه ازجمله نمايندگاني است كه به‌دنبال استيضاح روحاني در مجلس است، در توييتر خود نوشت: «جناب روحاني اگر براي توجيه مذاكره با دشمن علت صلح امام حسن(ع) با معاويه را خواست اكثر مردم از امام ذكري مي‌كنيد؛ امروز اكثريت قاطع ملت ايران به كمتر از عزل و مجازات شما راضي نمي‌شوند. با منطق شما رهبر انقلاب بايد دستور دهد هزار بار شما را اعدام كنند تا دل مردم عزيز راضي شود.» اين توييت آنچنان عجيب و توام با تندروي بود كه نه‌تنها صداي موافقان روحاني، بلكه صداي اصولگرايان را نيز بلند كرد.

در واكنش به پيام تند ذوالنوري عليه روحاني، حسام‌الدين آشنا مشاور رييس‌جمهوري در حساب توييترش نوشت: «فحاشي انسان را نه دانشمندتر مي‌كند و نه نوراني‌تر.» همچنين ناصر ايماني، فعال سياسي اصولگرا در اين باره به ايرناپلاس گفت: «برخي از نمايندگان مجلس يازدهم گمان مي‌كنند كه به كار بردن ادبيات تند و الفاظ راديكال باعث مطرح شدن آنها در افكار عمومي، رسانه‌ها و حوزه انتخابيه خود مي‌شود. به‌طور مثل در انتخابات دوره آينده مجلس، مردم بگويند چه نماينده فهيمي است!

در حالي كه اين ادبيات تند، سطح تنش ميان قواي كشور را بالا مي‌برد...» او تاكيد كرد كه برخي از هم‌جناحي‌هاي نماينده‌هايي از اين دست تذكرات علني بدهند و هيات‌رييسه بايد از نمايندگان اينچنيني برائت بجويد. حسين كنعاني‌مقدم نيز از ديگر فعال سياسي اصولگرا بود كه در اين باره به ايرناپلاس گفت نبايد اجازه داد تريبون مجلس به تريبوني براي عقده‌گشايي عده‌اي و تريبوني براي انتخابات ۱۴۰۰ تبديل شود. همزمان علي مطهري، نايب‌رييس مجلس دهم نيز اگرچه تاكيد كرد كه در شرايط فعلي مذاكره با امريكا كه از سخنان روحاني برداشت مي‌شود را به صلاح كشور نمي‌داند اما معتقد است كه «اظهارنظر هر ايراني خصوصا رييس‌جمهوري در اين مورد بايد آزاد باشد و نبايد موجب توهين و تهديد شود. اينكه مقام رهبري مخالف مذاكره هستند مانع اظهارنظر ديگران نيست.»

موافقان؛ استناد به روايات

در ميان بلبشوي مجازي حمله به رييس‌جمهوري تعدادي از مديران دولت وقت يا دولت اصلاحات با استناد به رواياتي از حسن روحاني حمايت كردند. معصومه ابتكار، معاون زنان و خانواده رييس‌جمهور در حساب كاربري‌اش در توييتر از منتقدان دولت پرسيد: «صلح بهتر است. قرآن كريم صلح را از خانواده خواسته ...و الصلح خير ... پيامبر اكرم(ص) همواره از صلح استقبال كردند امام‌حسن(‌ع) با حسن خلق مرام صلح را بر پا كرد امام حسين (ع) را وادار به جنگ كردند امام رضا (ع) هم خواستار صلح شد حالا همين مطالب را رييس‌جمهور گفته! چرا اينقدر بر‌آشفتيد؟» همچنين عبدالله‌رمضان‌زاده، سخنگوي دولت اصلاحات نيز در حمايت از اظهارات حسن روحاني در توييتر خود نوشت: «پيامبر اكرم هيچگاه دعوت به صلح را رد نكرد.

امام حسن صلح را پذيرفت چون اكثر پيروانش خواهان جنگ نبودند. امام رضا ولايتعهدي مامون را پذيرفت براي حفظ مذهب و پيروان. امام خميني مدبرانه قطعنامه را پذيرفت براي اينكه جان و خاك ايران را حفظ كند. صلح يك ارزش است.» او همچنين پيشنهاد داد كه اگر حاكميت مي‌خواهد نظر مردم را در مورد مذاكره بداند، بايد صلح را به رفراندوم بگذارد تا معلوم شود مذاكره خدمت است يا خيانت. مصطفي تاجزاده، كنشگر سياسي اصلاح‌طلب، بخشي از اخبار اطوال دينوري را توييت كرد و نوشت: «پاسخ امام حسن مجتبي(ع) به حجر درباره علت صلح با معاويه: ديدم اكثر مردم طالب صلح هستند و از جنگ بيزارند و از سويي دوست نداشتم آنها را بر چيزي مجبور كنم كه آن را دوست ندارند، براي حفظ جان شيعيانم از جنگ كناره گرفتم.»

همچنين محمد مهاجري روزنامه‌نگار اصولگرا گفت: «وقتي امام مجتبي(ع) صلح با معاويه را امضا كرد، عده‌اي ايشان را با لفظ «خواركننده مسلمانان» خطاب كردند. اگر دلواپس‌هاي امروز، آن روز بودند، جز اين با امام، رفتار مي‌كردند؟! همچنين اگر دلواپس‌هاي امروز خراسان، زمان امام رضا(ع) بودند، با آن حضرت به‌خاطر ولايتعهدي مامون چه مي‌كردند؟!» حالا البته اين غائله هنوز در جريان است و هر دقيقه و هر ساعت، اظهارنظر و اعلام‌موضعي تازه، به اين جدال دوقطبي، رنگ و رويي تازه مي‌دهد. غائله‌اي كه روزهاي آينده درباره‌اش، حتما بيش از اين خواهيم شنيد.

از موج توهین تا تهدید به اعدام

روزنامه ایران در این رابطه نوشت: نزدیک به ۵ ماه از آغاز به کار مجلس اصولگرای یازدهم می‌گذرد. نمایندگانی که با هزار وعده و وعید و شعار معیشتی پای به ساختمان بهارستان گذاشته بودند حالا با این واقعیت روبه‌رو هستند که در راستای تحقق آن وعده‌های اقتصادی خود کارنامه قابل قبولی برای عرضه به مردم ندارند. از این‌روست که در نبود یک برنامه منسجم و راهبردی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی یا کمک به دولت، هر یک از نمایندگان برای توجیه این دست‌های خالی مسیر جداگانه‌ای را در پیش گرفته‌اند. یکی فرصت را معتنم شمرده تا با موج‌سواری روی گرفتاری‌های مردم سفرهای زودهنگام انتخاباتی معطوف به ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را کلید بزند و برخی دیگر با چشم‌پوشی از وعده‌های اقتصادی در تدارک تغییر قانون انتخابات باشند و برخی هم در فکر تدوین طرح‌هایی برای محدود کردن فضای مجازی و... باشند. اینها هم اما گویا برای سر پوش گذاشتن به نداشته‌های مجلس اصولگرا کافی نیست و گویا حربه و بهانه قوی‌تری نیاز است برای توجیه. این‌گونه است که دولت و رئیس آن بر خلاف توصیه‌های رهبر معظم انقلاب در سیبل اهداف حملات قرار می‌گیرند بدون هیچ توضیحی درباره آن‌که این موج توهین‌ها و تهدیدها قرار است کدام مشکل بر زمین مانده مردم را حل کند. این موج البته از همان روزهای ابتدای آغاز به کار مجلس شروع شده بود، آنجا که عده‌ای از منتخبان تازه کار، مدعی استیضاح رئیس جمهوری شدند و همزمان در جلسه‌ای که وزیر امور خارجه برای

ارائه گزارش برنامه‌های این وزارتخانه میهمان آنها بود، هر نسبت و اتهام ناروایی که دم دستشان بود روانه محمد جواد ظریف کردند.
رهبر معظم انقلاب اما در دیدار مجازی نمایندگان با ایشان، به صراحت هم با رفتار برخی نمایندگان در بیان توهین‌آمیز انتقادات مخالفت کردند و هم استیضاح رئیس دولت را خلاف مصالح کشور دانستند.

توصیه‌های رهبری به مجلس این نوید را می‌داد که در شرایط مواجهه سخت مدیریت کشور با تحریم و کرونا حداقل قوای سه گانه روند‌های تخریبی و اصطکاک‌آمیز را کنار بگذارند و هم‌افزایی و همکاری ملی را پیشه کار خود کنند. در همین چارچوب بود که حسن روحانی رئیس جمهوری هم اعلام کرد که دولتش هیچ قصدی برای ورود به مسائل حاشیه‌ای ندارد و در فاصله باقی مانده تا پایان عمر یکساله خود آنچه در اولویت است کار است و کار.

این امیدواری‌ها البته دیری نپایید. مجلسی‌ها به وزیر پیشنهادی دولت برای وزارت صمت (مدرس خیابانی) رأی اعتماد ندادند. در ادامه موج توهین‌ها به دولت شروع شد و این بار با عبور از وزرا به شخص رئیس جمهوری رسید. این‌گونه بود که پروپاگاندای حضور در میان مردم به نام نظارت میدانی و بدون توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی به میدان آمد و حسن روحانی را هدف حملات و توهین‌ها قرار داد. اردشیر مطهری نماینده گرمسار و آرادان و همشهری محمود احمدی‌نژاد در جلسه رأی اعتماد به علیرضا رزم حسینی، وزیر پیشنهادی صمت ابایی از لعن و نفرین رئیس جمهوری از پشت تریبون مجلس نکرد و البته قابل تأمل‌تر اینکه هیچ تذکری هم از سوی هیأت رئیسه مجلس نگرفت.

تکمیل کننده این نوع ادبیات، علی اصغر عنابستانی نماینده سبزوار در مجلس بود که او هم همانند اردشیر مطهری پیوندی با احمدی‌نژاد داشت. رئیس ستاد انتخاباتی احمدی‌نژاد در استان خراسان رضوی که بعدها به مسئولیت فرمانداری و استانداری رسید، در ئوئیتی پا را در ناسزاگویی به رئیس جمهوری فراتر گذاشت و «اف بر تو» را حواله روحانی کرد.

قطعه دیگری از این پازل توهین و افترا را علیرضا نظری نماینده خمین در مجلس تکمیل کرد. آنجا که در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری فارس مدعی شد ۱۰۰ میلیارد تومان برای ساختمان دانشکده‌ای در دانشگاه شهید بهشتی که «دختر حسن روحانی» قرار بود در آن عضو هیأت علمی شود، از اعتبارات کرونا تخصیص یافته است. حال آن‌که توضیحات دانشگاه شهید بهشتی و سخنگوی دولت و رئیس دفتر رئیس جمهوری معلوم کرد که این ادعا هم دروغی بیش نبوده است.

اظهار نظر رئیس جمهوری درباره صلح امام حسن (ع) که با حمله جبهه دلواپسان از روزنامه کیهان گرفته تا ذوالنور و علم‌الهدی و پناهیان و رحیم پور ازغدی مواجه شده، در حالی است که نماینده ولی فقیه در سپاه برجسته‌ترین اقدام امام حسن(ع) را صلح او با معاویه عنوان کرده است. به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سپاه پاسداران، حجت‌الاسلام والمسلمین «عبدالله حاجی صادقی» در مراسم عزاداری ۲۸ صفر که مصادف با رحلت پیامبر اکرم(ص)، شهادت امام حسن مجتبی(ع) و امام رضا (ع) است، پنجشنبه در ستاد فرماندهی کل سپاه اظهار داشت: عبودیت، حسن خلق، حلم و کمک به نیازمندان از کمالات امام حسن مجتبی(ع) ‌بود و در آنها یگانه روزگار است. وی برجسته‌ترین اقدام امام حسن (ع) را صلح او با معاویه عنوان کرد و گفت: این اقدام امام حسن(ع) از همه کمالات بالاتر است. بنا بر گفته مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در کتاب انسان ۲۵۰ ساله، اگر امام حسن مجتبی(ع) این صلح را انجام نمی‌داد آن اسلام ارزشی و نهضتی از بین می‌رفت و ذکر اسلام برمی‌افتاد.

واکنش به توهین‌ها و حملات زنجیره ای علیه رئیس جمهور

محمود واعظی: برخی سکوت کنندگان دربرابر توهین‌ها و بداخلاقی‌هابه رئیس جمهور باید بدانند این بی‌اخلاقی‌ها تنها به رئیس جمهور محدود نیست بعداً نوبت خودشان هم می‌شود.

اکبر ترکان: اختلاف نظر در سطوح عالی در ادوار دیگر هم بوده است، اما همواره اخلاقیات بر آنها حاکم بوده است. اما امروز رقابت‌های سیاسی به بی‌اخلاقی تبدیل شده است.

محمدرضا باهنر: متوسل شدن به ابزارهای توهین یا تهدید حتماً فضای نقد منصفانه و تبادل نظر و تعاطی افکار را مخدوش می کند و این شرایط آسیبی خواهد بود برای مردم‌سالاری دینی.

محمد هاشمی: رهبر معظم انقلاب سال‌ها پیش از صلح امام حسن(ع) به نرمش قهرمانانه تعبیر کردند. صلح همچون جنگ، بخشی از واقعیت‌های زندگی ائمه بوده است که قابل انکار نیست.

غلامرضا ظریفیان: نوع مواجهه منتقدان با سخنان رئیس جمهوری را می‌توان «تاریخ‌پریشی» توصیف کرد. بحث آقای روحانی درباره صلح امام حسن(ع) هم در منابع اهل سنت و هم منابع شیعه آمده است.

علی مطهری: من مذاکره با امریکا را در شرایط فعلی به صلاح نمی‌دانم اما معتقدم اظهارنظر هر ایرانی خصوصاً رئیس‌جمهوری باید آزاد باشد و نباید موجب توهین و تهدید شود.