اصرار به خانه‌ نشین کردن زن سنت‌ غلط است

خبرگزاری مهر: علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در اولین همایش بین‌المللی فاطمه بانوی مهر ام‌ابیها ضمن تبریک به مناسبت میلاد حضرت زهرا(س) و امام خمینی (ره) گفت: یکی از مسائل مهم برای مکاتب مختلف داستان الگوهای برتر است و ما مکاتب گوناگون دینی و الهی و مکاتبی که جنبه الهی ندارند، در تاریخ بشر داشتیم که یکی از نمادهای علو یک مکتب در انسان‌های ساخته شده آن هستند که الگوی آن مکتب معرفی می‌شوند.

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ما تفحص کردیم که کدام مکتب می‌تواند الگویی مانند فاطمه زهرا داشته باشد، گفت: حضرت فاطمه (س) شخصیت بزرگی که امام عسگری (ع) در روایتی ایشان را اینگونه معرفی کردند و فرمودند: ما حجت‌های خداوند بر مردم هستیم و مادرم فاطمه حجت خداوند بر ما است. یعنی اگر کلید سعادت و توفیق الهی و حصول به حق تعالی از طریق ولایت صورت گیرد، فاطمه (س) محور این ولایت است، هم در ولایت تشریعی و هم تکوینی جایگاه حضرت فاطمه (س) هم محوری است و هم قانونی.

وی با بیان اینکه مکاتب مختلف را مقایسه‌ای کردم تا ببینم چنین نمونه و الگویی دارند، تصریح کرد: روشن است که یکی از نکات برجسته مکتب اهل بیت (ع) داشتن شخصیت‌های معصوم است و اگر چنین شخصیت بزرگی داریم باید سبک زندگی‌مان را از ایشان بگیریم و ببینیم گفتار و رفتار ایشان چگونه بوده است و او را مبنا قرار دهیم.

لاریجانی افزود: یکی از مکان‌ها و نقاط حساس افتراق بین مکتب اسلام و برخی عقاید دیگر در همین موضوع زن نهفته است.

وی گفت: شاید در رسانه‌های غربی هم شنیده باشید که گاه به نظام جمهوری اسلامی هم خرده می‌گیرند که چرا سبک زندگی ما و نظام حقوقی ما را شما نمی‌پذیرید؟! و این تنها به مسئله زن محدود نمی‌شود، آنها به شیوه اداره مسائل قضایی ما نیز ایراد می‌گیرند و این حرف در واقع معنایش این است که چون نظام فکری خود را مطلق می‌دانند و سیر تحولات بشر را به جریان لیبرالیسم ختم‌شده می‌دانند مصرند که دیگران هم باید همین مکتب و منطق را بپذیرند.

رئیس مجلس گفت: در تماس‌های دیپلماتیک بارها گفته شده است که مکتب اهل بیت یک نظام حقوقی روشن و همراه با تطور ۱۴۰۰ ساله دارد و شما اگر این توانمندی را دارید بنشینید و با علمای ما بحث کنید، چرا که این‌طور نیست که چیزی که شما دریافت کردید نهایت فکر بشر است.

لاریجانی با بیان اینکه یکی از محل‌های نزاع موضوع نظام حقوق زن و جایگاه آن در اجتماع و خانواده و مناسبات او در مسائل آموزشی است که این مسئله کوچکی هم نیست و باید خیلی به آن توجه کرد، به بخشی از فرمایشات استاد مطهری در این باب اشاره کرد و گفت: مرحوم شهید مطهری مسئله‌ای را در اینجا مطرح کرده که فکر می‌کنم جوهره اصلی بحث در اینجا نهفته است، ایشان می‌گوید در اینکه در طول تاریخ به زنان ظلم شده است تردید نداریم و این اختصاص به زنان در شرق هم ندارد، چرا که زنان در غرب گرفتاری‌های بیشتری داشته‌اند و تا همین چند دهه قبل حق رأی هم نداشتند،‌ اینهایی که این همه سروصدا دارند و می‌خواهند کلید سعادت را به دیگران بدهند، خودشان سابقه تاریخی سوئی نسبت به زنان داشته‌اند.

وی افزود: حتی پس از رنسانس که تغییراتی در باورهای آنها و تمدن شکل گرفت باز هم نگاه به زن نگاه به یک موجود ضعیف بود که با مزد کمتر باید از آن استفاده کرد و از ظرفیت او برای کارهای مختلف استفاده کرد، ظاهر مطلب را تغییر دادند اما نگاه ابزاری به زن را تغییر ندادند.

لاریجانی با اشاره به جمله شهید مطهری که می‌گوید تردیدی نداریم که در طول تاریخ به زنان چه در غرب و چه در شرق ظلم شده است، گفت: اما برای رفع این ظلم دو رویکرد به وجود آمد که یکی رویکردی که در غرب از آن یاد می‌شود و آن این چیزی است که امروز می‌بینیم و مشکلاتی که پیدا کرده‌اند، برخی مسائل را حل کردند ولی درگیر مشکلاتی جدید شدند.

رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر مشکلاتی که وجود دارد و اینکه انسان‌های بی‌خانمان به‌وجود آوردند، افزود: یکی از متفکران غرب که نگاه نقادانه به تمدن غرب دارد و برخی آثارش نیز در ایران مورد توجه قرار گرفته است، نظرش این است که پس از دوران مدرنیته و تمدنی جدید ما شاهد انسان‌های بی‌خانمانی هستیم که به هیچ مرجع متعالی منتصب نیستند و حالت آویزان دارند و این حالت یله بودن از خانواده شروع می‌شود، یعنی غرب برای اینکه آزادی‌هایی را برای زن به وجود بیاورد و آنها از زیر ظلم بخواهد خارج کند، آنها را بی‌خانمان کرد؛ هم مرد را بی‌خانمان کرد و هم زن را ، به نحوی که افراد نقطه اتکا ندارند.

وی با بیان اینکه بلوغ انسان از نظر شخصیتی و هویتی در خانواده شکل می‌گیرد، تصریح کرد: خانواده صرفاً برای زادوولد و استراحت نیست. خانواده جایی است که انسان شخصیت خود را می‌یابد و هویت پیدا می‌کند، آن هم به خاطر روابط عاطفی این فضایل در او شکل می‌گیرد.

لاریجانی با بیان اینکه هویت انسان در جامعه شکل نمی‌گیرد، گفت: مکان اصلی برای هویت دادن انسان خانواده است. حال اگر خانواده بهم بریزد، شاهد بهم‌ریختگی در جامعه خواهیم بود.

رئیس مجلس گفت: یکی از مشکلاتی که ما در مسیر جدید مشاهده می‌کنیم، این است که گاهی می‌بینیم حتی برخی از رجال برجسته که می‌خواهند از همسرشان جدا شوند، مثل اینکه کالایی را کنار گذاشته‌اند و احساس تعلق خاطر ندارند که این هم سبکی است که مشکلاتی را به وجود می‌آورد که شهید مطهری این تفکر را نوعی افراط می‌داند.

وی با بیان اینکه مشکلاتی که در طول تاریخ برای زنان به‌وجود آمد در زمینه حضور در اجتماع و نحوه رفتار با آنها در خانواده، رفتار ظالمانه‌ای بود، زیرا مشکلات جدیدی را به وجود آوردند که آن حالت یله بودن و بی‌خانمانی است، افزود: شهید مطهری می‌گوید شرایطی که در برخی سنت‌های جوامع شرقی وجود دارد، این است که برخی از امتیازاتی که زن به‌عنوان یک انسان دارد را از او سلب کردند که بیشتر جنبه سلیقه‌ای دارد و نه متن کتاب مقدس و این نگاه را متحجرانه می‌دانند و در ادامه می‌فرماید این افراط و تفریط جایگاهی در تفکر اسلامی ندارد و موضع اسلام، موضع اعتدالی به میانه افراط و تفریط است.

رئیس قوه مقننه با اشاره به این سخن شهید مطهری که در نظام اسلامی زن نه پرده‌نشین است و نه اختلاط به دیگران را به شیوه غرب می‌پذیرد، گفت: شهید مطهری برخی نگاه‌های غلط را در وضعیت سنت‌های اجتماعی خودمان برمی‌شمارد که اینها هم تصورات غلط در غرب و هم تصورات غلط در سنت خودمان در گذشته است که از سنت‌های غلط اصرار بر خانه‌نشین کردن زن و بی‌خبر گذاشتن وی از مسائل اجتماعی است، یعنی اینکه فکر کنند زن باید فقط کار خانه انجام دهد. البته خانه محور و محل تکوین هویت است، ولی محروم‌سازی بحث دیگری است.

لاریجانی با بیان اینکه نکته دوم افراط در تحقیر زن از لحاظ قوای عقلانی است، گفت: زنان مانند مردان هویت انسانی مساوی و جایگاه متفاوت برای تکامل در جامعه دارند، اما شهید مطهری اینگونه تحقیر زن از لحاظ قوای عقلانی را ایراد می‌گیرند.

وی با اشاره به نکته بعدی در کلام شهید مطهری با عنوان مخالف بودن با عدم استقلال اجتماعی زن گفت: اینکه زن همیشه باید حرف دیگران را به لحاظ فکری تبعیت کند، ظلم است، چرا که فکر همیشه باید آزاد و صاحب رأی باشد.

رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: نکته بعدی تفاوت گذاشتن بین بی‌عفتی دختر و بی‌عفتی پسر است که شهید مطهری در این‌باره می‌گوید نباید نسبت به یکی بی‌اعتنا بود و دیگری را عار دانست، چرا که بی‌عفتی برای مرد و زن هر دو اشکال بزرگی است که در سنت ما به غلط بین آنها تفاوت قائل می‌شوند.

لاریجانی به ایراد دیگری در سنت‌ها اشاره کرد و گفت: به‌کار بردن تعبیراتی همچون اهل بیت، عیال،‌ اندرون، متعلقه یکی از ایرادات سنت‌های ما است و شهید مطهری معتقد است که در اسلام هر زن به نام خود شناخته می‌شد و نه به نام شوهر یا پدرش.

وی با بیان اینکه ممکن است هنوز هم زنان را با نام خود صدا نکنند، افزود: مهم این است که وقتی نام یک زن را به نام خودش خطاب می‌کنیم یعنی شخصیت او برای‌مان مهم است و نه وابستگی او.

لاریجانی با بیان اینکه اختیاراتی که برای مردم قائل شده‌اند، با روح عدالت اسلامی ناهماهنگ است، تصریح کرد: شهید مطهری می‌فرماید آیات قرآنی حاکمیت مرد را مبنی بر مصلحت می‌داند و نه حق تحکم.

رئیس قوه مقننه ایراد بعدی در سنت‌های غلط گذشته را اجازه متعه نامحدود برای مردان دانست که موجب نابسامانی روانی می‌شود.

وی با بیان اینکه عدم جواز خروج زوجه بدون اذن زوج ایراد دیگری در سنت‌های غلط گذشته است، ادامه داد: مسئله بعدی مسائل مربوط به فسخ نکاح و محدود کردن زن از فتوا دادن در شئون حکومت است.