و اینک داروی ایرانی کرونا

روزنامه جام جم: شركت گیلیاد ساینس آمریكا كه تولید‌كننده داروی رمدسیویر است و تجویز زودهنگام این دارو را در بهبودی بیماران مبتلا به كرونا مفید گزارش كرده، آن‌قدر توان دارد كه پاسخ انحصارطلبی‌های رئیس‌جمهور كشورش را بدهد و محصولاتش را بگذارد برای آمریكایی‌ها، نه این كه برای سایر ملل دل بسوزاند و دارو را میان اهالی جهان تخس كند. كرونا نشان داد جهان ما همان جهانی است كه همیشه بود، با همان قوانین بی‌رحم و معادلات خشن، دنیایی كه بیماری را هم سیاسی می‌بیند و كرونازدگی كشورها را به مجالی برای تسویه‌حساب تبدیل می‌كند. كارشناسان ما می‌گویند كرونا كه فعلا واكسن و دارو ندارد، ولی اگر حتی داشته باشد نیز دنیا آن را به این زودی‌ها به ما نمی‌دهد به خاطر مانع بزرگی كه اسمش تحریم و انحصار‌طلبی است. تا اینجای ماجرا ما ایرانی‌ها باید ناامید باشیم، ولی از آنجا كه در هر ناامیدی بسی امید است، خبری خوش داریم به نقل از دكتر اكبر برندگی،‌ مدیرعامل شركت دارویی بركت درباره تولید یكی از داروهای مؤثر درمان كرونا به نام رمدسیویر در كشور؛‌ دارویی كه پیشتر برای درمان ابولا ساخته شده بود، ولی حالا قرار است به‌زودی به تولید انبوه برسد و جلوی بسیاری از مرگ‌های كرونایی در كشورمان را بگیرد.

خبر تولید داروی ایرانی درمان كرونا مسرت‌بخش بود. كار تولید داروی رمدسیویر، داخلی از كی شروع شد و این دارو از چه زمانی به چرخه درمان كشور وارد می‌شود؟

این دارو جزو معدود داروها در دنیاست كه مجوز اروپا و آمریكا را گرفته و اثر درمانی‌اش را تا حد زیادی نشان داده و پزشكان از آن جواب مثبت گرفته‌اند. طبیعتا وقتی یك دارو مجوزهای بین‌المللی را می‌گیرد امكان ورود به بازار دارویی دنیا را به دست می‌آورد. بنابراین ما به محض شنیدن این خبر كه در دنیا دارند روی این دارو كار می‌كنند فعالیت‌مان را آغاز كردیم.

قدم اول ما مذاكره با شركت‌های معتبری بود كه داشتند روی رمدسیویر كار می‌كردند. مرحله دوم گرفتن مجوز تولید از سازمان غذا و دارو بود كه انجام شد و به‌عنوان اولین شركت در كشور موافقت اصولی این كار را گرفتیم. در قدم بعدی مواد اولیه را وارد كشور و فرموله‌اش كردیم. اكنون فرمول‌های ما در حال گذراندن مراحل آزمایشگاهی است كه به‌زودی تمام می‌شود و داروی تولیدی وارد بازار می‌شود.

در این فاصله برای این كه بیماران دچار مشكل نشوند محموله‌ای از داروی رمدسیویر را وارد كشور كردیم و تحویل شركت‌های پخش دادیم كه الان در اختیار بیماران است.

داروی ایرانی درمان كرونا كی به دست بیماران می‌رسد؟

در روزهای آینده، وقتی آزمایش‌ها تمام شود وارد بازار می‌شود.

محموله‌های رمدسیویر وارداتی ساخت هند است؟

بله.

هند البته كشوری است كه ما داروی ایرانی درمان كرونا را هم به كمك آن ساخته‌ایم، درست است؟

بله، به خاطر این‌كه زمان كمتری را از دست بدهیم با یكی از شركت‌های معتبر هندی همكاری مشترك داشتیم و روی فرمول مشترك كار كردیم.

پس بالاخره رمدسیویر ایرانی،‌ ایرانی است یا هندی؟

مواد اولیه خارجی است، اما فرمولاسیون و پایداری در ایران انجام شده. این مورد عجیبی نیست، چون همه داروهایی كه در دنیا تولید می‌شود مواد اولیه‌اش از شركت‌های دارویی چند كشور معدود می‌آید. پس باید بگوییم رمدسیویر ایرانی نیز ایرانی است نه هندی.

البته مرحله بعدی كار ما تولید مواد موثره این دارو در داخل كشور است كه مراحل اولیه این كار را نیز آغاز كرده‌ایم و شركت‌های دانش‌بنیان دارند روی آن كار می‌كنند، اما چون بیماران نیازمند به دارو در بیمارستان‌ها بستری هستند، نمی‌توانیم صبر كنیم. فعلا داریم از مواد اولیه خارجی استفاده می‌كنیم ولی به محض تولید مواد اولیه ایرانی، واردات را قطع خواهیم كرد.

قبل از ماجراهای كرونا یكی از بحث‌های رایج در حوزه دارو و درمان كشور، موضوع كیفیت داروها و تجهیزات پزشكی هندی بود كه به‌عنوان یك چالش مطرح می‌شد به‌طوری‌كه كارشناسان می‌گفتند این داروها و تجهیزات بعضا كیفیت لازم را ندارند. حالا هم كه نام هند به داروی رمدسیویر چسبیده است، شاید مردم را نگران كند!

شركت‌های بزرگ دنیا ازجمله شركت‌های بزرگ اروپایی و آمریكایی مواد اولیه مورد نیاز خود را از چین و هند می‌خرند. پس اصلا این طور نیست كه هند در مسائل دارویی دچار مشكل باشد. حتی هندی‌ها از چینی‌ها معتبرتر هستند. البته چینی‌ها در سطح بسیار وسیعی تولید می‌كنند و قیمت داروهایشان همیشه پایین‌تر است. ما هم در ایران بیشتر مواد اولیه‌مان را از این دو كشور می‌خریم. یعنی نزدیك 70درصد را خودمان تولید می‌كنیم و بقیه را از چین، هند و اروپا وارد می‌كنیم. پس قاعدتا مشكلی در هندی‌بودن مواد اولیه رمدسیویر وجود ندارد.

رمدسیویرهای هندی كه وارد كرده‌اید روی بیماران كرونایی ما چه اثری داشته است؟

خدا را شكر تاثیر بسیار خوبی داشته و در رصد چند بیمار هم مشاهده كردیم كه با اولین تزریق، سطح اكسیژن خون‌شان بالا رفت. نمی‌خواهیم بگوییم این دارو صددرصد در بهبود بیماران مبتلا به كرونا نقش دارد ولی تاثیر درمانی‌اش را مشاهده كرده‌ایم و امیدواریم به بهبود بیماران كشورمان كمك كند.

این دارو روی كدام دسته از بیماران اثر دارد؟

اگر بیماران مبتلا به كرونا را به سه دسته كسانی كه در اول و وسط فرآیند درمان هستند و كسانی كه به دستگاه ونتیلاتور وصل شده‌اند، تقسیم كنیم،‌ باید بگوییم داروی رمدسیویر روی كسانی كه در مرحله وسط قرار دارند، تاثیرگذار است. اگر افراد به دستگاه وصل شده‌باشند و به مرحله‌ای رسیده‌باشند كه دیگر نشود برایشان كاری كرد این دارو هم فایده‌ای ندارد. من در این مدت با پزشكانی برخورد كرده‌ام كه اقوام نزدیك‌شان در بیمارستان بستری بوده‌اند ولی چون وضعیت حادی داشته‌اند پزشكان با تزریق رمدسیویر برای آنها موافق نبوده‌اند چون می‌گفتند فایده‌ای ندارد.

بنابراین اگر كسی این دارو را در انتهای سیر بیماری مصرف كند و نتیجه‌ای نگیرد به معنی ناكارآمدی دارو نیست، بلكه انتخاب این دارو برایش اشتباه بوده است.

می‌توانیم امیدوار باشیم داروی رمدسیویر میزان مرگ‌ومیر كرونایی در كشورمان را كاهش دهد؟ می‌دانید كه در هفته‌های اخیر چند بار ركورد زده‌ایم.

بله، قاعدتا جای امیدواری است. ما در مراحل قبل كه فاویپیراویر را در كشور تولید كردیم اثر خوبی بر كاهش میزان مرگ‌ومیرها داشت و امیدواریم با ورود رمدسیویر هم در آمار روزهای آینده شاهد مرگ‌ومیر كمتری باشیم.

قرار است تولید روزانه داروی رمدسیویر ایرانی چقدر باشد؟

میزان تولید بستگی به میزان نیاز كشور دارد. علاوه‌بر تامین نیاز داخلی، ما در حال مذاكره برای صادرات این دارو به كشورهای همسایه نیز هستیم تا اگر توانستیم نیاز داخل را تامین كنیم وارد فاز صادراتی هم بشویم. بنابراین توان تولید را داریم و به اندازه نیاز كشور تولید خواهیم كرد.

الان نیاز كشور چقدر است؟

این آمار را باید وزارت بهداشت اعلام كند كه فعلا چنین نكرده. اما اگر تعداد بیماران كه در مرحله میانی بیماری هستند و در بیمارستان‌ها بستری‌اند را حدود 2000 نفر در روز بدانیم و حدود 10 درصد از آنها به این دارو نیاز داشته باشند پس نیاز كشور بیش از 20 هزار ویال در روز است. البته این آمار قطعی نیست و میزان نیاز را باید وزارت بهداشت اعلام كند.

توان تولید روزانه شركت دارویی بركت چقدر است؟

ما توان داریم حدود 50 هزار ویال در روز تولید كنیم.

بیایید در مورد بحث شیرین قیمت داروی رمدسیویر صحبت كنیم. در روزهای اخیر قیمت‌های سرسام‌آوری از این دارو در بازار آزاد شنیدیم، طوری كه گفته می‌شد هر ویال آن تا ۶۰میلیون تومان فروخته می‌شود كه فقط ثروتمندان از پس این خریدها برمی‌آیند. قرار است نمونه ایرانی این دارو را با چه قیمتی به‌دست مردم برسانید؟

الان رمدسیویرهای وارداتی كه با ارز نیمایی خریده شده‌اند یك‌میلیون و 270 هزار تومان قیمت خورده‌اند كه با قیمت‌های بازار سیاه تفاوت فاحش دارد. اگر ان‌شاءا... نمونه ایرانی آن وارد بازار شود حتما زیر یك‌میلیون تومان قیمت خواهد داشت و خوشبختانه این مبلغ در توان مردم هست.

نیاز یك بیمار مبتلا به كرونا به رمدسیویر چقدر است؟

دوز معمول آن شش ویال 100 میلی‌گرمی است.

پس اگر هر ویال یك‌میلیون تومان باشد، می‌شود شش‌میلیون تومان كه باز خیلی از مردم توان خرید ندارند.

بله، متاسفانه فعلا این‌طور است كه امیدواریم به محض تولید داخل شدن، قیمت‌ها به زیر یك‌میلیون تومان برسد.

ستاد اجرایی فرمان حضرت‌امام(ره) قصد ندارد از بیماران كرونایی حمایت دارویی كند؟

ستاد اجرایی و شخص آقای مخبر بسیار پیگیر تولید نمونه ایرانی رمدسیویر است. حتی وی گفته است اگر این داروها را رایگان در اختیار بیماران قرار دهید ستاد هزینه‌اش را می‌پردازد. اگر آقای مخبر دستور این كار را بدهد ما همین كار را خواهیم كرد.

اگر ستاد اجرایی به هر دلیل رمدسیویر رایگان در اختیار بیماران نگذاشت، امیدی به بیمه شدن آن هست؟

این دارو فعلا كه بیمه نیست و مجوز بیمه را ندارد. این كه رمدسیویر ایرانی بیمه شود یا نه در حیطه وظایف وزارت بهداشت و دولت است.

سرنوشت واكسن ایرانی كرونا

كشورهای زیادی در حال تلاش برای تولید واكسن كرونا هستند. برخی كشورها البته ادعای تولید واكسن‌شان از نتیجه كارشان جلوتر است، به‌طوری‌كه به جهانیان امیدواری می‌دهند و مردم را به ورود قریب‌الوقوع واكسن تولیدی‌شان دل‌خوش‌می‌كنند ولی در عمل خبری از ورود واكسن به بازار نیست.

روسیه، انگلیس، آمریكا و چین البته تابه‌حال قدم‌های موثری در این راه برداشته‌اند ولی سازمان جهانی بهداشت بنابرآنچه رصد می‌كند، چندان امیدوار نیست كه این تلاش‌ها در كمتر از شش ماه دیگر به نتیجه برسد.

در میان كشورهایی كه برای تولید واكسن كرونا تلاش می‌كنند خوشبختانه نام كشورمان نیز دیده می‌شود و آخرین خبرها از موفقیت‌آمیزبودن آزمایش این واكسن در فاز حیوانی حكایت دارد. این واكسن ضدكرونا كه در یكی از زیرمجموعه‌های بنیاد بركت و زیر چتر تشكیلات ستاد اجرایی فرمان حضرت‌امام(ره) در حال ساخت است و قرار است پس از تایید وزارت بهداشت در آینده‌ای نزدیك وارد فاز تست انسانی شود. اکبر برندگی، مدیرعامل شركت دارویی بركت می‌گوید كشورمان از این بابت تقریبا همپای سایر كشورها پیش می‌رود چون آنها نیز تاكنون به نتایج قطعی نرسیده‌اند و مشغول مطالعه در فاز انسانی هستند.

خودکفایی در تولید دستگاه ونتیلاتور

​معاون درمان وزارت بهداشت گفت: در تولید دستگاه‌های کمک‌تنفسی یکی از افتخارات کشور ما این است به مرحله‌ای رسیده‌ایم که دیگر نیازی به واردات نداریم و برخی شرکت‌ها اعلام کرده‌اند در صورت نبود نیاز داخلی، اجازه صادرات به آنها داده شود.

‌‌ آن طور که قاسم جان‌بابایی ‌گفته دو شرکت دانش‌بنیان، تولید دستگاه‌ ونتیلاتور را انجام می‌دهند و در مرحله اول حدود ۲۰۰۰دستگاه پیش‌خرید شده است و اگر لازم باشد این تعداد را تا ۴۰۰۰ دستگاه افزایش می‌دهیم.

او افزود:‌ اکنون مشکل مالی برای تامین دستگاه اکسیژن‌ساز نداریم و تنها مشکل در این زمینه ظرفیت شرکت‌های اکسیژن ساز در کشور است که تعداد آنها معدود است. به همین خاطر در تحویل این دستگاه‌ها با تاخیر مواجه شده‌ایم و حتی در بسیاری از موارد، دانشگاه‌ها پول را پرداخته‌اند و منتظر تحویل از سوی شرکت‌های تولید کننده هستند.

معاون درمان وزارت بهداشت ادامه داد: در این حوزه اولویت با استان‌هایی است که بیشتر با کرونا درگیر هستند و به طور مستمر در حال پیگیری هستیم و امیدواریم با افزایش تعداد و ظرفیت شرکت‌های اکسیژن‌ساز، این مشکل حل شود.

به گفته جان‌بابایی، همه بیمارانی که به دستگاه ونتیلاتور نیاز دارند از دستگاه اکسیژن‌ساز برخوردارند.

‌معاون درمان وزیر بهداشت تاکید کرد: موثرترین عامل درمان مبتلایان به کووید-۱۹ کادر درمانی است، نه دارو و هر چه کادر درمانی مهارت و تجربه بیشتری داشته باشد، احتمال نجات بیمار افزایش می‌یابد. او عنوان کرد: یکی از امتیازات ما این است پرستاران و پزشکان ما در پنج ماه گذشته مداوم در بخش‌های بیمارستانی حضور داشتند، در حالی‌ که براساس تحقیقات فراوان، علت مرگ و میر زیاد در بسیاری از کشورهای اروپایی، تغییر کادر پزشکی بوده است.

معاون درمان وزارت بهداشت گفت: کشور ما مورد تحریم‌های ظالمانه‌ای قرار دارد، به طوری که اوایل شیوع ویروس کرونا سه میلیون عدد ماسک از انگلیس خریداری و پولش را پرداخت کرده بودیم،ولی دولت انگلیس این‌محموله را در فرودگاه نگه داشت و نشان دادند با وجود همه ادعاهایشان، رفتارشان انسانی نیست.

جان‌بابایی ‌ادامه داد: امروز به مرحله‌ای رسیده‌ایم که تعداد کارگاه‌های تولید ماسک و مواد ضدعفونی کننده در کشور به قدری افزایش یافته که دیگر نیازی به آنها نداریم و همان کشورهایی که از دادن ماسک به ما امتناع می‌کردند خودشان برای تامین ماسک دچار محدودیت و مشکل شده‌اند.