شبکه‌های اجتماعی تاریکخانه نیست!
ابعاد همکاری واتس اپ، توئیتر، تیک تاک، اینستاگرام و... با پلیس و نهادهای امنیتی چگونه است و آن‌ها با اطلاعات کاربران چه می‌کنند؟
روزنامه خراسان: ابعاد همکاری واتس اپ، توئیتر، تیک تاک، اینستاگرام و... با پلیس و نهادهای امنیتی چگونه است و آن ها با اطلاعات کاربران چه می کنند؟
شاید این جمله را بارها شنیده باشید که معمولا هیچ چیز یا خدماتی را رایگان در اختیار شخص یا گروهی قرار نمی دهند و اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم جمله درستی است چون زیاد با عقل و منطق هم جور در نمی آید چیزی را که برای آن هزینه، زمان و ... صرف شده است، رایگان در اختیار شخص یا گروهی قرار داد مگر این که در ازای آن، چه در حال و چه در آینده، هزینه ای پرداخت شود که این هزینه شکل های مختلفی دارد.
این موضوع درباره شبکه های اجتماعی هم صادق است. شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، واتس اپ، توئیتر ، اینستاگرام، لینکدین، تیک تاک و ... که این روزها بسیاری از مردم از آن ها استفاده می کنند، هم از این قاعده مستثنا نیستند. برخی فکر می کنند این پیام رسان ها تاریکخانه ای هستند که از اطلاعات آن ها مراقبت می کنند اما با نگاهی به خبرهای همین چند روز اخیر که در فضای مجازی بازتاب داشته اند، می توانیم به این مسئله پی ببریم که مدیران شبکه های اجتماعی اطلاعات کاربران شان را در اختیار پلیس و مقامات امنیتی کشورها قرار می دهند و حتی در بسیاری از موارد به فروش اطلاعات کاربران شان به شرکت ها و گروه های تبلیغاتی رو می آورند. برای این که بیشتر در این باره اطلاعات کسب کنید با ما همراه شوید.
اعتراف پیام رسان‌ها به همکاری با پلیس
همین چند روز پیش یعنی 17 تیرماه بی بی سی در گزارشی نوشت: «در پی اجرایی شدن قانون امنیتی جدید جمهوری خلق چین در هنگ کنگ، شرکت های فیسبوک، گوگل، توئیتر، واتس‌اپ و تلگرام گفته اند از ادامه همکاری در زمینه ارائه اطلاعات مربوط به کاربران به پلیس هنگ کنگ خودداری می کنند.» همچنین در این گزارش آمده است: «تا پیش از این، این شرکت ها به درخواست پلیس این سرزمین برای ارائه اطلاعات در پیگیری جرایم پاسخ مثبت می دادند اما با اجرایی شدن این قانون، نگرانی از گسترش محدودیت های سیاسی سرزمین اصلی در هنگ کنگ و سوء استفاده دولت چین از این اطلاعات علیه منتقدان و مخالفان سیاسی، باعث اتخاذ این تصمیم شده است.»
این گزارش نشان می دهد پیام رسان ها در صورتی اجازه فعالیت دارند که اطلاعات مورد نیاز کاربران شان را به مسئولان امنیت آن کشورها ارائه دهند و نمونه های بسیار دیگری وجود دارد که پلیس با کمک اطلاعاتی که از پیام رسان ها گرفته توانسته مجرمانی را دستگیر کند. در این میان می توان به کشف هولناک چند روز قبل پلیس هلند از اتاق‌های شکنجه با عایق صوتی که دویچه وله از آن پرده برداری کرد، اشاره کرد. رمزگشایی اطلاعات رد و بدل شده این باند در یک پیام رسان، باعث لو رفتن و انهدام این باند شد.
افشای اطلاعات بر اساس قانون
جالب است بدانید بنا بر اظهارات مدیر فیس بوک، واتس اپ و اینستاگرام در گفت و گو با بی بی سی، پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی مطابق قانون و در صورت بازخواست قانونی ممکن است مجبور به فاش کردن داده‌ها شوند. البته مدیر واتس اپ می گوید: «درخواست‌ها برای در اختیار گرفتن اطلاعات کاربران باید مطابق استانداردهای شناخته شده بین‌المللی از جمله حقوق بشر ومقررات قانونی باشد و اطلاعات اضافی درباره کاربران نیاز به حکم دادگاه دارد و برای بررسی محتویات حساب کاربران باید حکم تحقیق محتویات ارائه شود.»
بر اساس گزارش شبکه خبری سی‌بی‌اس در انگلیس بزرگ‌ترین مرکز کنترل اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در اروپا به نام «جی‌سی‌اچ‌کیو» در شهر لستر این کشور قرار دارد. این مقر مرکز رصد و نظارت دولت انگلیس و تبادل اطلاعات با دیگر کشورهاست. «جی‌سی‌اچ‌کیو» به انگلیسی‌ها امکان می‌دهد دسترسی افراد و آی‌پی‌ها به اینترنت را به صورت هوشمند کنترل کنند، در عین حال چندین بنیاد نظارت بر شبکه‌های اجتماعی از جمله «ای دبلیو اف» نیز در این کشور به ویژه در مورد پورنوگرافی کودکان، نژادپرستی و مسائل تروریستی فعال‌اند. در اتحادیه اروپا فرانسه یکی از شدیدترین نظارت های حکومتی بر فضای سایبری را دارد . طبق قانون های «هادویی» و «لوپسی» مصوب سال 2009 ، کاربران ناقض قوانین شبکه از دسترسی به آن محروم می شوند.
فروش اطلاعات کاربران
جدای از درست یا غلط بودن این اقدام شبکه های اجتماعی در همکاری با پلیس در کشف جرایم که به نظر می رسد منطقی باشد، این افشای اطلاعات به همین جا ختم نمی شود و در کنار ارائه اطلاعات کاربران به پلیس، پیام رسان ها با فروش اطلاعات کاربران به درآمد زایی رو آورده اند. داده هایی مانند اطلاعات شخصی کاربران، روابط میان دوستان، موضوعات مورد علاقه، تعداد و محتوای نوشته ها، زمان حضور افراد در شبکه اجتماعی و غیره که با کاوش آن ها می‌توان دانش سطح بالایی از کاربران شبکه های اجتماعی کسب و الگوهای رفتاری کاربران را استخراج کرد. این دانش دقیقا همان چیزی است که مبنای قراردادهای کسب وکار به کسب وکار (B2B) شبکه‌های اجتماعی مشهور قرار می‌گیرد. بیشتر این قراردادها با محوریت بازاریابی و تبلیغات است. رویکرد کلی در این حالات یافتن فرد یا افرادی است که دارای قابلیت خاصی هستند، رفتار خاصی دارند، علایق خاصی دارند و ... .
نمونه های زیادی از فروش اطلاعات کاربران شبکه های اجتماعی را با یک جست و جوی ساده در اینترنت می توان پیدا کرد اما شاید یکی از بزرگ ترین رسوایی هایی که در زمینه فروش اطلاعات کاربران تا کنون مشخص شده، فروش اطلاعات شخصی بیش از ۸۷ میلیون کاربر فیس بوک باشد که در اختیار شرکت مشاورۀ کمبریج آنالیتیکا قرار گرفت که برای ستاد انتخاباتی ترامپ کار می کرد و از این داده ها برای دخالت در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا استفاده کرد. این اتفاق به حضور مارک زاکربرگ در مجلس سنا و پاسخ گویی به سوالات سناتورها انجامید. البته فروش اطلاعات و علاقه مندی کاربران به شرکت های تبلیغی و ... هم از راه های درآمدزایی شبکه های اجتماعی برشمرده می شود.
نقض حریم خصوصی
درباره اخلاقی بودن این‌گونه استفاده‌ها از داده های کاربران، بحث های فراوانی است. در واقع در بسیاری موارد ممکن است حریم خصوصی کاربران نقض شود یا مشکلات و خطرات اساسی برای کاربران یا جامعه به وجود آید. هر چند استفاده از اطلاعات کاربر برای ارائه تبلیغات متناسب با نیازهای کاربر، موضوعی طبیعی و مرسوم است اما فروش اطلاعات کاربر به شرکت های تبلیغاتی بدون رضایت یا اطلاع آن ها، اشتباه و خطرناک است. شرکت های تبلیغاتی با خرید اطلاعات خصوصی کاربران از شبکه های اجتماعی، تبلیغات متناسب با علایق کاربر را برای او ارسال می‌کنند که در صورت نارضایتی آن‌ها ممکن است احساس امنیت را از بین ببرد حتی زمانی که رضایت و آگاهی کاربران کسب شده باشد، نباید این داده‌ها به صورت خام برای تحلیل استفاده شود.
چه باید کرد
تمامی این موارد به این معنا نیست که در فضای مجازی فعالیت نکنیم اما با دانستن ارزش داده‌های ما برای شبکه های اجتماعی و مخاطرات حاصل از این امر، می‌توانیم با احتیاط و آگاهی بیشتری در این فضا حضور و فعالیت داشته باشیم. هدف از بیان موارد فوق، یاد آوری ارزش اطلاعات است و این که بدانیم در دنیای حاضر، اطلاعات چقدر ارزشمند است که سازمان ها و شرکت ها با روش های مختلف از جمله قرار دادن رایگان خدمات و سرویس ها سعی در جمع آوری اطلاعات و ساختن بانک های اطلاعاتی و نهایتا کسب درآمد از آن ها را دارند.
ارسال نظر