شیوه تنظیم‌گری ساترا کارایی خود را از دست داده است!
برنامه تلویزیونی «جام‌جم» شب گذشته ۲ بهمن به بحث درباره مشکلات دستمزدها و کپی‌رایت پرداخت و اینکه نهاد تنظیم‌گر و نظارتی در صداوسیما بماند یا نه.
برترین‌ها: برنامه تلویزیونی «جام‌جم» شب گذشته ۲ بهمن به بحث درباره مشکلات دستمزدها و کپی‌رایت پرداخت و اینکه نهاد تنظیم‌گر و نظارتی در صداوسیما بماند یا نه.
محمدمهدی عسگرپور کارگردان سینما و تلویزیون و دبیر انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدئویی آنلاین یکی از مهمانان این برنامه بود.
او با اشاره به فرآیند ارائه طرح به صداوسیما، گفت: وقتی طرحی به این سازمان داده می‌شود، پیش از تولید یک سریال یا برنامه، حلقه‌های مختلفی از بررسی و نظارت به‌وجود می‌آید. این حلقه‌ها به‌قدری پیچیده‌اند که اگر کسی بخواهد آن‌ها را یادداشت کند، تصور خواهد کرد که این فرآیند کاملاً پیچیده و غیرمنطقی است. فرآیندهای فعلی تنظیم‌گری در رسانه‌ها دیگر پاسخ‌گوی نیازهای فرهنگی و هنری امروز نیست. برای پیشرفت و بهبود وضعیت، باید رویکردهای جدید و مؤثرتری اتخاذ کرد و از شیوه‌های ناکارآمد و قدیمی فاصله گرفت. در این راستا، باید به حضور بیشتر نهادهای صنفی و تخصصی در فرآیند نظارت و تنظیم‌گری توجه شود تا این فرآیندها از حالت پیچیده و غیرمؤثر خارج شوند.
به باور عسگرپور یکی از ایرادات اصلی تنظیم‌گری فعلی این است که دولت مردان تمایلی به حضور نهادهای صنفی در فرآیند تصمیم‌گیری ندارند.
او گفت: این مشکل در طول ۳۰ سال گذشته که من تجربه‌های زیادی در حوزه‌های صنفی و دولتی داشتم، کاملاً مشهود است. دولت‌ها احساس می‌کنند که ممکن است کارهایی از دستشان در برود و به همین دلیل تمایلی به همکاری با نهادهای صنفی در فرآیند تصمیم‌گیری ندارند. در نتیجه، تنظیم‌گری که امروز مطرح است باید از زاویه جدیدی دیده شود. دولت‌ها باید بپذیرند که وقتی به نظارت و تنظیم‌گری وارد می‌شوند، باید از نهادهای صنفی نیز نظرخواهی کنند و در مسیر تصمیم‌گیری‌های خود، به مشارکت فعال بخش خصوصی توجه بیشتری داشته باشند.
عسگرپور در بخش دیگر از صحبت‌هایش عنوان کرد: وقتی در مورد یک پدیده مدرن صحبت می‌کنیم، باید به‌طور دقیق به آن پرداخته شود. ما در حال حاضر در مورد پدیده‌ای به نام «وی او دی» صحبت می‌کنیم، اما برخی از دوستان که در مجلس یا تلویزیون هستند، هنوز این موضوع را ساده‌سازی می‌کنند و فکر می‌کنند که ما در مورد همان سریال‌های تلویزیونی یا سینما صحبت می‌کنیم.
او افزود: این طرز تفکر نشان می‌دهد که درک درستی از تحولات جدید وجود ندارد. به همین دلیل، برخی از افرادی که در ابتدا واژه «صوت و تصویر فراگیر» را ابداع کردند، این عبارت را به‌طور نادرست انتخاب کرده‌اند، چرا که این واژه‌ها بیشتر به ساختار قدیمی تلویزیون مربوط می‌شود و نشان‌دهنده درک جدید از وضعیت موجود نیست.
عسگرپور بیان کرد: در اصل ۴۴ قانون اساسی، نظام اقتصادی کشور به سه بخش تقسیم شده: دولت، تعاونی‌ها و بخش خصوصی. در این تفکیک، برخی از صنایع مانند بانکداری و بیمه برای بخش خصوصی قابل‌انتقال هستند، اما در مورد رسانه‌ها و به‌ویژه صداوسیما، این مسئله پیچیده‌تر است. صداوسیما از ابتدا به‌عنوان یک نهاد دولتی در نظر گرفته شده و هرگونه تغییری در این ساختار، با چالش‌هایی همراه بوده، اما موضوع اینجا است که نهاد تنظیم‌گری برای پدیده‌های جدید باید از صداوسیما جدا باشد. این نهاد تنظیم‌گر می‌تواند یک نهاد مستقل باشد که وظیفه تنظیم بازار و نظارت بر محتوای جدید را به عهده گیرد. در بسیاری از کشورهای دنیا، برای مسائل جدید، نهادهای جدیدی ایجاد می‌شود. چرا ما باید فکر کنیم که اگر نهاد جدیدی برای این تنظیم‌گری ایجاد کنیم، به‌نوعی اصل «صداوسیما» را زیر سوال برده‌ایم؟ این طور نیست. ما باید به طور مدرن به این مسائل نگاه کنیم وگرنه در آینده با مشکلات بزرگی روبه‌رو خواهیم شد.
در ادامه این برنامه عسگرپور در پاسخ به اینکه جایگاه تنظیم‌گری در صداوسیما را چگونه تبیین می‌کند؟ اظهار کرد: این فرآیند، که به‌نوعی به‌صورت دیجیتالی تغییر کرده است، در نهایت همچنان همان شیوه سنتی را دنبال می‌کند. در حال حاضر، با همان روش‌های گذشته مواجه هستیم که تنها با ابزارهای جدید دیجیتال همراه شده‌اند. به‌عنوان مثال، فیلم‌نامه‌ها پیش از تولید به وزارت ارشاد ارسال می‌شوند و در این فرآیند همچنان شوراهایی برای نظارت بر آن‌ها تشکیل می‌شود. این ساختار، که معمولاً توسط حاکمیت تعیین می‌شود، به‌طوری است که نهادهای صنفی معمولاً در آن نقش تأثیرگذاری ندارند.
او افزود: این شیوه تنظیم‌گری، چه در سینما و تلویزیون و چه در ساترا، عملاً کارایی خود را از دست داده است و به نظر می‌رسد که این روش در دنیای امروز دیگر پاسخ‌گو نیست. اگر ما به این شیوه قدیمی تنظیم‌گری ادامه دهیم، نمی‌توانیم به نتیجه مطلوبی برسیم و همچنان با چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهیم بود.
عسگرپور با بیان اینکه نهادی که در حال حاضر در قالب ساترا فعال است، عملاً نمی‌تواند نقش تنظیم‌گری مؤثر را ایفا کند، گفت: ساترا در حال حاضر مشکلات زیادی دارد، از جمله نبود زیرساخت‌های قانونی کافی و محدودیت‌های حقوقی که نمی‌تواند مانع از مشکلات قانونی شود. به‌ویژه در بحث مجوزدهی، مشکلات حقوقی زیادی به وجود آمده است. در گذشته، دولت وقت (در زمان آقای احمدی‌نژاد) تلاش کرد خانه سینما را خود ایجاد کند و این تجربه شکست خورد. اکنون نیز ساترا به‌نوعی در تلاش است که نهادهای صنفی را دور بزند و مجوزهای زیادی صادر کرده است. به عنوان مثال، اگر از ما بپرسند که چند پلتفرم وی‌اودی داریم، پاسخ ما ممکن است ۴۰۰ پلتفرم باشد. این وضعیت در هیچ جای دنیا قابل‌تصور نیست و نشان‌دهنده بی‌نظمی و ناتوانی در تنظیم‌گری است.
این کارگردان در بخشی از این گفت‌وگو تصریح کرد: واقعاً نمی‌فهمم چرا این روند دوباره در حال تکرار است. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، نه‌تنها تنظیم‌گر نخواهیم داشت، بلکه این شرایط می‌تواند به‌طور کامل از کنترل خارج شود و مشکلات بیشتری به‌وجود آورد. ما باید به این مسائل با دقت بیشتری توجه کنیم و از ظرفیت‌های نهادهای صنفی و بازیگران اصلی این حوزه بهره ببریم. در غیر این صورت، این بحران به‌طور جدی‌تر ادامه خواهد یافت.
ارسال نظر