بازیگران درخشان تاریخ سینما (۳۵): داستین هافمن

برترین ها: داستین لی هافمن (Dustin Lee Hoffman)، بازیگر و کارگردان آمریکایی است که از سال ۱۹۶۰ کار در سینما، تلویزیون و تئاتر را شروع کرده است. شهرت هافمن بیشتر برای نمایش روان ضد قهرمان ها و شخصیت های آسیب پذیر است. او برای فیلم های "کرامر علیه کرامر" (۱۹۸۰) و "مرد بارانی" (۱۹۸۹) جایزۀ اسکار بهترین بازیگر را دریافت کرده است.

هافمن که یکی از برترین بازیگران تاریخ به شمار می رود، اولین تحسین منتقدان رابرای بازی در نمایشنامۀ "خوب؟" دریافت کرد و برای آن برندۀ جایزۀ جهانی تئاتر و جایزۀ دراما دسک شد. این موفقیت خیلی زود با بازی موفقیت آمیز او در نقش بنجامین برادک، شخصیت اصلی فیلم "فارغ التحصیل " (۱۹۶۷)، ادامه پیدا کرد. از آن پس، حرفۀ او بیشتر بر سینما متمرکز شد و به طور پراکنده در تلویزیون و صحنه نیز بازی کرد. مهم ترین فیلم های او عبارتند از: "کابوی نیمه شب"، "بزرگ مرد کوچک"، "سگ های پوشالی"، "پاپیون"، "لنی"، "دوندۀ ماراتن"، "تمام مردان رئیس جمهور"، "کرامر علیه کرامر"، "توتسی"، "مرد بارانی"، "هوک" و "سگ را بجنبان". اولین تجربۀ کارگردانی او به سال ۲۰۱۲ و فیلم "کوارتت" بر می گردد.

هافمن در کنار دریافت دو جایزۀ اسکار، پنج بار دیگر نامزد دریافت این جایزه شده است. وی همچنین 13 بار نامزد دریافت جایزۀ گلدن گلوب بوده که 6 بار (از جمله یک جایزۀ افتخاری) آن را دریافت کرده است. او 4 جایزۀ بفتا، 3 جایزۀ دراما دسک، 2 جایزۀ امی و یک جایزۀ جینی نیز به دست آورده است. وی در سال 1999، جایزۀ یک عمر دستاورد بنیاد فیلم آمریکا و در سال 2012 نیز جایزۀ افتخاری مرکز کندی را دریافت نمود.

هافمن در لس آنجلس بدنیا آمد. وی پسر دوم لیلیان و هری هافمن است. پدرش یهودی روسی الاصل بود که علاوه بر طراحی مبلمان به عنوان خیاط در کمپانی کلمبیا کار می‌کرد و مادرش هنرپیشه آماتور تئاتر بود. برادر بزرگترش رونالد وکیل و اقتصاددان است. خانواده هافمن نام داستین را از روی نام داستین فارنام بازیگر فیلم "مرد زن صفت" ساخته سیسیل بی دمیل برای فرزند خود برگزیدند. هافمن در ابتدا برای پزشکی درس خواند، اما پس از مدتی تحصیل را رها کرد و به شغل‌های مختلفی مثل دستیاری روانپزشکی، پیشخدمتی، ظرف‌شویی، تایپیستی و روزنامه‌فروشی پرداخت تا اینکه به هنرستان موسیقی و هنر لس‌آنجلس آمریکا راه یافت.

او قبل از رفتن به نیویورک، وارد کالج شهر سانتا مونیکا شده بود. در همان روزها در چند نقش ساده روی صحنه رفت و بعد از عدم موفقیت، مدتی بازیگری را رها کرد و در سال ۱۹۶۰، اولین نقش تئاتری خود را در محصولی از گرترود استاین با نام "بلی گفتن برای مرد جوان" ایفا کرد.

پس از نمایش "آشپز برای آقای جنرال" در سال 1961 او به تلاش‌هایش ادامه داد و چندین سال روی صحنه ظاهر نشد که در این خلال به تحصیل و فعالیت در استودیوی بازیگران لی‌استراسبرگ می‌پرداخت تا به بازیگر متد تبدیل شود.

وقتی در اواخر دهه ۶۰ وارد سینما شد، کمتر کسی فکر می‌کرد که او با این جثۀ نحیف و دماغ دراز ممکن است بتواند به یکی از بازیگران صاحب سبک سینمای آمریکا تبدیل شود. زمانی که او وارد سینما شد، کلینت ایستوود با وسترن‌های اسپاگتی غوغا می‌کرد، رابرت دنیرو و آل پاچینو هر یک با نقش‌های بزرگی که ایفا کردند، استعداد فوق‌العاده خود را به رخ کشیدند و هافمن تازه فهمید که شاید در حساس‌ترین موقعیت تاریخی وارد سینما شده. داستین هافمن هرگز شمایل یک قهرمان هالیوودی را نداشته است. قد کوتاه او و تند تند حرف زدن و بالا و پایین پریدنش هیچ ربطی به وقار و آقامنشی بازیگران طلایی سینمای آمریکا ندارد.

وی در سال 1964 در چند تئاتر مثل "در انتظار گودو" و "پیشخدمت زبان بسته" بازی کرد و 2 سال بعد جایزه اوبی را برای بازی‌اش در "سفر پنجمین سواره" بدست آورد.

هافمن در سال های ابتدایی دهه ،۱۹۶۰ کارش را با بازی در نقش‌های فرعی سریال‌های تلویزیونی شروع کرد، اما اولین نقش جدی او در سینما برایش یک موفقیت بزرگ محسوب می‌شد. مایک نیکولز کارگردان خوش فکر و جوان آن روزهای هالیوود که با ساخت اولین فیلمش در سال ۱۹۶۶ با نام "چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد" به موفقیت‌های بسیاری رسیده بود، برای نقش اصلی فیلم دومش، "فارغ التحصیل" (۱۹۶۷)، داستین هافمن گمنام را انتخاب کرد.

بازی او دراین فیلم، در نقش بنجامین، آنقدر درخشان بود که او را کاندیدای دریافت اسکار کند و حتی بازی آن بنکرافت بزرگ را تحت الشعاع خود قرار دهد. هافمن به لطف بازی در این فیلم که از آن به عنوان یکی از فیلم‌های نمادین سینمای آمریکا یاد می‌شود، یک شبه به مقام یک ستاره رسید و برای اولین بار نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد شد. فارغ‌التحصیل در آن سال عنوان پرفروش ترین فیلم سال را از آن خود کرد و امروزه به عنوان بیست و یکمین فیلم پرفروش تاریخ سینما بر حسب نرخ تورم شناخته می‌شود.

البته هافمن در همین سال در فیلم دیگری با نام "میلیونرهای مدیگان" هم بازی کرد که با توجه به اینکه این فیلم پس از فارغ التحصیل اکران شد بازی او در آن بسیار مورد توجه قرار گرفت.

در سال‌ 1969 هافمن یک بازی زیبا و به یاد ماندنی در نقش راستو در درام انتقادی و متفاوت "کابوی نیمه شب" ساختۀ جان شلسینجر از خود نشان داد که تحسین همگان را برانگیخت. او در این فیلم نقش یک بیمار مبتلا به سل را که یک پایش لنگ بود و با لکنت حرف می‌زد آنقدر خوب ایفا کرد که داوران آکادمی فراموش کردند نقش اول فیلم جان وین بوده و هافمن را کاندیدای کسب اسکار کردند! و بدون شک اگر بازی فوق‌العاده اسطوره سینمای وسترن جان وین در فیلم "شهامت واقعی" نبود اسکار به هافمن می‌رسید.

اوج دوران حرفه‌ای داستین هافمن به دهه ۷۰ برمی گردد که در این سال ها به همراه دنیرو و پاچینو نسل تازه‌ای بودند که قرار بود آینده را تسخیر کنند. در سال ۱۹۷۰ داستین هافمن با بازی در فیلم "بزرگ مرد کوچک" به کارگردانی آرتور پن مقام خود را به عنوان یک بازیگر پولساز تثبیت کرد. "بزرگ مرد کوچک" پرفروش ترین فیلم سال شد و منتقدان نیز آن را تحسین کردند، اما در آن سال‌ها که مصادف بود با شکست آمریکا در ویتنام و افزایش نارضایتی‌ها از سیاست‌های آمریکا در داخل کشور، ساخت فیلمی چنین ضد آمریکایی به مذاق آکادمی خوش نیامد و عملا فیلم را تحریم کردند.

در سال 1971 هافمن این فرصت را یافت تا در برابر دوربین سام پکین پا ایفای نقش کند. وی که پس از ساخت "این گروه خشن" بسیار مشهور شده بود، هافمن جوان را برای بازی در نقش دیوید سامنر در فیلم "سگ‌های پوشالی" برگزید. این فیلم موفقیت چندانی برای وی به همراه نیاورد.

دو فیلم بعدی وی با نام‌های "هری کلر من کیه و چرا این حرف‌ های وحشتناک رو در باره من گفته؟" و "آلفردو، آلفردو" کارهای ناموفقی در پرونده کاری هافمن محسوب می‌شوند. پس از این دو کار هافمن در سال ۱۹۷۳ در فیلم محبوب و پرفروش "پاپیون" در کنار استیو مک کوئین به ایفای نقش پرداخت.

در سال 1974 برای بازی در فیلم "لنی " ساخته باب فاسی برای سومین بار نامزد اسکار نقش اول مرد شد. سال 1976، وی با حضور در دو فیلم موفق "همه مردان رئیس جمهور" و "دوندۀ ماراتن" توانست موفقیت‌های سینمایی خود را تداوم بخشد. سال 1979 داستین هافمن با حضور در فیلم "کرامر علیه کرامر" به کارگردانی رابرت بنتون توانست اولین جایزه اسکار بازیگری خود را بدست آورد.

دهۀ ۸۰ برای هافمن سرشار از موفقیت‌ های سینمایی بود. وی در سال ۱۹۸۲ در فیلم بسیار پرفروش "توتسی" ساختۀ سیدنی پولاک حضوری خاطره انگیز داشت و توانست در کنار نامزدی نقش اول جایزۀ اسکار، دو جایزۀ معتبر گلدن گلوب و بفتا را از آن خود کند. "مرد بارانی" ساختۀ بری لوینسون دیگر فیلم مطرح داستین هافمن در این دهه است که بیشتر جوایز معتبر سینمایی از جمله اسکار نقش اول مرد را برای وی به ارمغان آورد. این فیلم نیز همچون "فارغ‌التحصیل" و "کرامر علیه کرامر" لقب پرفروش ترین فیلم سال را از آن خود کرد.

داستین هافمن پس از دریافت دومین اسکارش، تقریبا به محاق رفت. در سال‌های دهه 90 که شاهد اوجگیری دوباره هم‌نسلان او هستیم، او نقش آنچنان چالش برانگیزی نیافت تا خودش را احیا کند. با این همه حضور او در فیلم "سگ را بجنبان" محصول 1997 در کنار رابرت دنیرو چشمگیر بود و توانست برای هفتمین بار نامزد جایزه اسکار نقش اول مرد شود. فیلم‌های "دیک تریسی"، "هوک"، "قهرمان"، "شیوع"، "خواب‌گردها"، "شهر دیوانه"، "بوفالوی آمریکایی" دیگر کارهای وی در این دهه می باشند. فیلم "شهر دیوانه" ساخته کوستا گاوراس تا حدودی بار دیگر نام او را بر سر زبان‌ها انداخت؛ اما نقشی بنیادی برای بازیگری که دو بار جایزه اسکار گرفته نبود.

هافمن تا پیش از "مسیر مهتابی" (۲۰۰۲) سه سال از سینما دور بود. او دلیل این کار را استراحت و دوری از مناسباتی می‌داند که با آنها بیگانه است. او در قرن جدید، بر خلاف دهه‌های پیشین در کارهای‌های مهمی حضور نیافت و فیلم‌های "هیأت منصفۀ فراری"، "درجستجوی ناکجا آباد"، "سرگذشت ناگوار"، "ملاقات فاکرها"، "شهر از دست رفته"، "آخرین شانس هاروی"، "فاکرهای کوچک" و صداپیشگی در کارهای "پاندای کونگ فو کار" یک و دو مهم ترین کارهای وی در هزارۀ جدید میلادی می‌باشند.

وی در مقام کارگردانی نیز اولین فیلم خود با نام کوارتت را در سال 2012 ساخت که توانست به فروش قابل توجهی دست یابد.

هافمن در سال ۲۰۱۳ به دلیل ابتلا به بیماری سرطان تحت عمل جراحی قرار گرفت که حال جسمانی وی، پس از عمل خوب و مساعد توصیف شد.

وی در سال 1969 با آن برن ازدواج کرد، حاصل این ازدواج یک دختر به نام جینا برن بود. این زوج در سال 1980 طلاق گرفتند.

سپس در اکتبر ۱۹۸۰ با لیزا گاتسگن ازدواج کرد، حاصل این ازدواج ۴ فرزند به نام های جیکوب ادوارد، ربکا لیلیان، ماکسول جفری و الکساندرا لیدیا می باشند. هافمن همچنین دارای دو نوه است.

حقایقی در مورد داستین هافمن که شاید ندانید:

1. هافمن برای نقش مایکل کورلئونه در "پدر خوانده" (1972) در نظر گرفته شده بود.

۲. نام وی برای نمایش زندگی یک شخصیت از ۱۷ تا ۱۲۱ سالگی در فیلم "بزرگ مرد کوچک" (۱۹۷۰)، با عنوان "طولانی ترین دورۀ سنی نمایش داده شده توسط یک بازیگر مرد" وارد کتاب رکوردهای جهانی گینس شد.

3. وی از سال 1960 هم‌اتاقی و دوست صمیمی جین هکمن است. ولی این دو فقط در فیلم "هیئت منصفه فراری" در سال 2003 همبازی شدند.

۴. اولین بار در اولین ماه ورود به پاسادنا پلی‌هاوس بود که با هکمن ملاقات کرد و هکمن سه ماه بعد آنجا را ترک کرد تا بازی روی صحنه تئاتر را امتحان کند.

5. وقتی با هکمن در نیویورک در یک آپارتمان یک خوابه زندگی می کرد، روی کف آشپزخانه می خوابید. هکمن از روی ناچاری مجبور شد برایش دنبال آپارتمان بگردد، زیرا او تن به ترک آن آپارتمان نمی داد.

۶. او و رابرت دووال که زمانی هم‌اتاقی بودند یک بار اشاره کردند که فقط به خاطر دخترها به کلاس های بازیگری می رفتند.

7. هافمن تمایلش را برای بازی در نقش اول فیلم "گاندی" ابراز کرده بود، ولی همان سال فیلم "توتسی" به او پیشنهاد شد. در نتیجه جایزه اسکار را به بن کینگزلی که نقش گاندی را بازی کرده بود، باخت.

۸. زمانی که بازیگر نوپایی بود، در بخش فروش اسباب بازی فروشگاه های میسیز کار می کرد. یک روز پسر کوچک هکمن را به عنوان عروسک بزرگی در ویترین فروشگاه گذاشت تا او را بفروشد تا اینکه یک مشتری پیشنهاد خرید به او داد.

۹. در کنار دوست خوب و هم‌اتاقی سابقش، هکمن، بود که مهمترین نقش زندگی اش را در سال ۱۹۶۷ بدست آورد. نقش اول فیلم "فارغ‌‌التحصیل" به او پیشنهاد شد و بازی در فیلم "بانی و کلاید" را به هکمن پیشنهاد دادند.

10. وقتی تمایلش به بازیگری را برای خانواده اش تعریف کرد، خاله اش او را از این کار منع کرد به این دلیل که چهره او به اندازه کافی برای بازیگری خوب نبود.

۱۱. او همچنین دوست داشت پیانیست شود و از کودکی تا دوران کالج درس پیانو گرفته بود تا اینکه عشق بازیگری در دلش افتاد. بعدها در مورد این علاقه اش می گفت: "من استعداد موسیقی نداشتم. گوش موسیقی نداشتم."

12. وی اولین نقش بازیگری اش را در پاسادناپلی‌هاوس در کنار هکمن انجام داد.

۱۳. هکمن آن روزهایی که با هافمن و دووال در نیویورک در دهه شصت گذراند را این طور به یاد می آورد: "این ایده که هر کدوم از ما بتونه تو فیلم و بازیگری خوب کار کنه اون موقع حتی به ذهنمون هم نمی رسید. فقط می خواستیم یه کاری داشته باشیم."

14. داستین در استودیوی اکتورز درس خواند تا بازیگر متد شود. سیدنی دابلیو. پینک در یک تئاتر خارج از برادوی او را دید و برای "میلیون های مادیگان" انتخابش کرد.

۱۵. اولین تجربه بازیگری اش در سال ۱۹۶۷ و در فیلم "ببر موفق می شود" بود. برای یک روز کار در آن فیلم ۲۰۰ دلار به او پرداخت کردند.

16. برای مصاحبۀ انتخاب بازیگر برای فیلم "فارغ‌التحصیل" جوزف ای لوین او را با کارگر شیشه‌ شوی اشتباه گرفت. هافمن برای نشان دادن استعداد و مهارتش در بازیگری شیشه یک پنجره را شست.

۱۷. اولین ملاقات هافمن و آن بنکرافت در اتاق هتلی در فیلم سینمایی "فارغ‌التحصیل" بود. او حرکتی انجام داد که در فیلمنامه نبود و کارگردان فکر کرد که نتایج این کار می تواند خنده دار باشد و بنابراین صحنه را حذف نکرد.

18. مجله لایف به شوخی اظهار داشته بود که "اگر چهره داستین هافمن ثروتش بود، به زندگی فقیرانه محکوم می شد." با این وجود فیلم "فارغ‌التحصیل" او در گیشه بسیار موفق شد و باعث شد که ستاره بزرگی شود.

۱۹. هافمن موفقیتش را مدیون مایک نیکولز می داند که ریسک کرده و او را در نقش اول این فیلم گذاشت. وی در این باره می گوید: "من هیچ کارگردان دیگری با آن سطح از توانایی ها نمی شناسم که ریسک کند و کسی مثل من را در چنان برهه ای انتخاب کند. شجاعت عظیمی برای این کار لازم بود."

20. در سال 1969 بود که نقش اصلی فیلم "کابوی نیمه‌شب" را پذیرفت تا به همه ثابت کند که او یک بازیگر کاراکتر است که می تواند همه نوع کاراکتری را بازی کند. او در مورد آن زمان می گوید: "نقدهایی که در مورد فیلم

"فارغ‌التحصیل" نوشته می شد اذیتم می کرد، نقد درباره اینکه من بازیگر کاراکتر نیستم در حالیکه فکر می کنم هستم. این موضوع برایم دردناک بود. بعضی از چیزهایی که در روزنامه می نویسند بسیار تند و آزاردهنده است."

۲۱. برای تحت تأثیر قرار دادن جان شلسینجر کارگردان، در میدان تایمز با لباس مندرس گدایان و بارانی و موهای عقب زده و صورت اصلاح نشده با او ملاقات کرد. این کارگردان در جواب این حرکت گفته بود: "من فقط تو را در متن فیلم "فارغ‌التحصیل" دیده بودم، ولی از پسش برمی آیی."

22. وی از مه 1969 تا 1980 همسر آن برن بود و کارینا، دختر آن از ازدواج پیشینش را به فرزندی پذیرفته بود.

۲۳. در سال ۱۹۷۰ خانه اش در دهکده گرینویچ به علت انفجار در زیرزمین خانه همسایه خسارت دید. اعضای گروه "ودرمن" در خانه همسایه زندگی می کردند که این بمب منفجر شد.

24. داستین برای بازی در "جان و مری" در سال 1969 نامزد جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اصلی مرد شد و جایزه بفتا را برای همان فیلم در سال 1970 گرفت.

۲۵. وی برای فیلم "لنی"، که این فیلم زندگی لنی بروس، کمدین استندآپ را به تصویر می کشید، نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. این فیلم ۵ نامزدی اسکار دیگر برای بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین فیلمنامه اقتباسی، بهترین فیلمبرداری و بهترین فیلم بدست آورد.

26. وی در ابتدا یعنی قبل از تماشای استندآپ های لنی و خواندن زندگی‌نامه اش، نقش لنی را رد کرده بود. او در این باره می گوید: "فکر نمی کردم که فیلمنامه به اندازه کافی قوی باشد و مطمئن نبودم که من کسی باشم که بتواند این نقش را بازی کند. بعداً کم کم حس نزدیکی به او پیدا کردم، حس می کردم که بخش زیادی از شخصیت لنی بروس در من وجود دارد. همسرم هم این را حس کرده بود."

27. برای صحنه های مختلفی از فیلم "دونده ماراتن" آنطور که رابرت اوانز تهیه‌کنندۀ فیلم می گوید داستین نمی خواست از نفس افتادن را وانمود کند: "فقط برای یک برداشت، او نیم مایل می دوید تا وارد صحنه شود و واقعاً برای آن صحنه از نفس بیفتد".

۲۸. برای کاراکتر بیب لوی در فیلم سینمایی "دونده ماراتن" ۱۵ پوند معادل ۶.۸ کیلوگرم وزن کم کرد. وی در نقش دانشجوی فارغ‌التحصیلی بازی می کرد که به طور پاره وقت دوی استقامت انجام می داد. البته او در زمان فیلمبرداری ۲۸ سالش بود.

29. در صحنه رستوران فیلم "کرامر علیه کرامر" او یک لیوان به سمت دیوار پرتاب کرد و تنها یک لحظه قبل از پرتاب به فیلمبردار هشدار داد. پس از این صحنه مریل استریپ برای اینکه او را خیلی بد ترسانده بود سرش فریاد کشید.

۳۰. هافمن نتیجه بازی شان در فیلم "کرامر علیه کرامر" را به آنچه در زندگی آن زمان بازیگران نقش اصلی رخ می داد، نسبت داد. هافمن دوران بسیار سخت طلاق را سپری می کرد و استریپ هنوز از مرگ شریک زندگی اش رنج می برد.

31. برای ارائه بازی متقاعدکننده ای در نقش دوروتی در فیلم "توتسی" هافمن در مراسم شب اولیا در مدرسه دخترش، لباس خاله دوروتی را پوشید. او همۀ مربیان و آموزگاران را متقاعد کرده بود و کسی به او شک نکرده بود.

۳۲. اعضای تیم فیلم "توتسی" فقط زمانی به هافمن خبرهای بد می دادند که لباس زنانه می پوشید، زیرا آن زمان ها اخلاق بهتر و ملایم تری داشت.

33. مریل استریپ که همبازی هافمن در "کرامر علیه کرامر" بود، به او کمک کرد تا برای کاراکتر دوروتی در فیلم "توتسی" صدای زنانه خوبی از آب دربیاورد.

۳۴. تهیه‌کنندگان فیلم "توتسی" هالی وودلان که یک تراپوش بود را استخدام کردند تا به هافمن یاد دهد چگونه مثل یک خانم رفتار کند.

35. طی فیلمبرداری صحنه ای در یک کازینو در فیلم "مرد بارانی" یک نفر را گذاشته بودند تا مواظب هافمن باشد، چون او دائماً فرار می کرد تا برود بلک جک بازی کند.

۳۷. هافمن جایزۀ اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای فیلم "مرد بارانی" برد. ولی قرار بود نقش چارلی را داشته باشد که بنابر اصرارش خودش، نقش ریموند به او داده شد.

38. در صحنه ای در فیلم "در جستجوی ناکجاآباد" در سال 2004، نوک یک انگشتش بریده شد و مجبور شد کل روز را با کمک مورفین به بازی ادامه دهد.

۳۹. شان کانری در فیلم "کسب و کار خانوادگی" در سال ۱۹۸۹ نقش پدر داستین را بازی می کرد. آن زمان او فقط هفت سال از کانری جوانتر بود.

40. برای فیلم "بتمن بازمی‌گردد" در سال 1992 او اولین گزینه برای نقش پنگوئن بود، ولی کمپانی وارنر برادرز نظرش را عوض کرد.

۴۱. دو تا از فیلم های او یعنی "مرد بارانی" و "همه مردان رئیس‌جمهور" در میان ۱۰۰ فیلم الهام‌بخش انجمن فیلم آمریکا قرار دارند.

42. کاراکتر او در فیلم "توتسی" یعنی مایکل دورسی، در رتبه سی و سوم و کاراکتر ریموند بابیت در فیلم "مرد بارانی" در رتبه هشتاد و هشتم فهرست صدتایی بزرگترین کاراکترهای سینمایی تمام دوران های مجله پریمیر قرار دارد.