سفر به یزد؛ دومین شهر تاریخی جهان

هفته نامه اوقات خوش - محمدسعید رضایی، حسین زندی: استان یزد از جمله استان هایی است که با داشتن جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی کم نظیر، همه ساله گردشگران و مسافران زیادی را به سوی خود جلب می کند. ویژگی ها متنوع طبیعت استان برای گردشگران داخلی و خارجی جالب و جذاب است و آثار تاریخی آن منحصر به فرد است.

یزد را به عنوان دومین شهر تاریخی جهان می شناسند و به دلیل دارا بودن جاذبه های زیاد آن را با نام های برترین جاذبه یعنی «شهر بادگیرها»، «دارالعباده»، «دارالعلم و دارالعمل»، «حسینیه ایران»، «شهر دوچرخه ها»، «شهر شیرینی»، «شهر قنات و قنوت و قناعت» و «شهر آتش و آفتاب» می شناسند.


بافت قدیم یزد

یزد نخستین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان است. این بافت تاریخی شامل محلاتی نظر فهادان، کوچه بیوک، خرمشاه، سرجمع، میرقطب، یعقوبی، شش بادگیری و... می شود که محله فهادان از قدیمی ترین محلات قدیمی شهر یزد محسوب می شود، در این بافت خانه های دوره ایلخانی همچنان مسکونی و از این لحاظ منحصر به فرد است. در این میان قدیمی ترین بنای ساخته شده از خشت در دنیا نیز در استان یزد قرار دارد و آن هم نارین قلعه یا کهندژ نام دارد که در شهر باستانی میبد بر فراز تپه ای بلند بنا شده است و بر تمام شهر میبد و پیرامون آن دید دارد. تاکنون کشوری ادعا نکرده است که بنایی قدیمی تر از کهن دژ دارد

بادگیرهای یزد

یکی از پرطرفدارترین جاذبه های استان یزد بادگیرهای آن است. مسلما بلندترین و منحصر به فردترین بادگیرهای جهان را تنها می توان در استان یزد پیدا کرد. بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی ۲۷۰ ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان به حساب می آید. این بادگیر که نمونه ای از معماری دوره زندیه را داراست در سال ۱۱۶۰ ه.ق توسط محمدتقی خان یزدی مشهور به خان بزرگ سرسلسله خوانین یزد ساخته شد.

این بادگیر ارتفاعی به طول ۳۳ متر و ۸۰ سانتی متر دارد و از خصوصیات بارزش هشت ضلعی بودن آن است که باعث می شود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت شود و پس از برخورد به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنکی در داخل آن ایجاد کند. در کنار این بادگیر باغی شامل سه عمارت هشتی و سردر و تالار آینه نیز موجود است که بهشت آیین خوانده می شود و دارای نقوش اسلیمی است. این باغ مدت ها محل اقامت کریم خان زند در یزد بود و از نظر طراحی در شمار زیباترین باغ های دوره زندیه و قاجاریه محسوب می شود.

میدان تاریخی ساعت در یزد


قدیمی ترین ساعت شهری ایران در میدان وقت الساعت یزد نصب شده است. این ساعت آفتابی به استناد کتاب جامع مفیدی نخستین ساعت شهری است که فردی به نام ابوبکر ساعت ساز یزدی آن را در سال ۷۲۵ هجری قمری در مدرسه رکنیه در جوار مسجد جامع یزد نصب کرد. این مکان بعدها به نام میدان وقت الساعت شهرت یافت.

میدان امیر چخماق

نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی ترین نخل چوبی ایران با ۴۵۰ سال عمر متعلق به عصر صفوی و به نخل حیدری ها معروف است. بلندی این نخل ۸.۵ متر و اضلاع آن نیز ۸.۵ در ۸.۵ متر است. این نخل مجموعه مشبکی از چوب های تراشیده شده با گره چینی ها و تیرهای بزرگ است که تقریبا به شکل درخت سرو (نماد آزادگی) ساخته شده است. اما بزرگ ترین نخل ایران نیز با همین ویژگی ها در شهرستان زارچ قرار دارد. یزدی ها رسم دارند که در ایام سوگواری امام حسین مراسم نخل گردانی اجرا کنند. این نخل توسط ۱۵۰ نفر در میان مردم گردانده می شود تا مراسم ویژه آن نمادی باشد، برای آزادگی و مظلومیت اما سوم شیعیان.

بلندترین مناره های تاریخی جهان

مسجد جامع کبیر یزد یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی جهان به شمار می رود و به جرات می توان گفت دارای بلندترین مناره های جهان است. بنای این مسجد با عظمت قرن هاست که از فراسوی تاریخ تمدن این سرزمین می درخشد، به نحوی که در کتب تاریخی یزد آمده است: «مسجد را به جای آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاءالدوله گرشاسب نهاده شده است».

مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان «علاءالدوله کالنجار» ساخته شد و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار «سید رکن الدین محمد قاضی است. دو مناره مسجد که ارتفاع تقریبی آن از کف تا نوک به بیش از ۵۲ متر می رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است که در دوره صفوی به بنا افزوده شده اما در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی فرو ریخت و دوباره تجدید بنا شد. بلندای این مناره ها و اینکه کاشی کاری منحصر به فردی حتی در اوج مناره ها انجام شده، تعجب همگان را بر می انگیزد.

کهن ترین درخت جهان


سرو چهار هزار ساله ابرکوه را می توان مسن ترین موجود زنده جهان نامید. هر چند که گفته می شود در کشور سوئد نیز درختی وجود دارد که از سرو ابرکوه قدیمی تر است اما اکنون از درخت پیر سوئد تنها ریشه های آن باقی مانده در حالی که سرو کهنسال شهرستان ابرکوه با ۲۵ متر ارتفاع ۱۸ متر محیط و ۵.۱۱ متر اندازه دور تنه آرام آرام زندگی می کند.

آتشکده چم تفت

آتشکده چم مربوط به سده های متاخر دوران های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان تفت، بخش مرکزی، روستای چم واقع شده. این اثر در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۱۹۹۸۸به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

چی بخوریم؟

خوراکی ها را می توان بخشی از جاذبه های گردشگری دانست. هر گردشگری وقتی به نقطه ای سفر می کند یکی از جاذبه های آنجا را خوردنی ها، غذاها و شیرینی های آن نقطه می داند و در سفر به شهرها علاقه مند به استفاده از خوراکی های بومی است و در این میان شیرینی ها، دسرها، تنقلات و غذاهای سنتی جایگاه ویژه ای دارند. شیرینی ها، غذاها، انواع آش ها، دسرها و حتی محصولات کشاورزی در یزد وجود دارد که نظیر آن به طور قطع در هیچ نقطه دیگر از کشور وجود ندارد و اگر هم باشد، روش دیگری برای تهیه دارد که بر عطر و طعم آن تاثیر می گذارد.

کجا بخوابیم؟

همیشه یکی از نگرانی های گردشگران محل اقامت و محل خواب است، اما در یزد چنین نگرانی ای وجود ندارد چون برای هر سلیقه و هر مبلغی مهمانسرا و هتل وجود دارد. بخشی از خانه های تاریخی این شهر حفظ شده و به هتل و اقامتگاه سنتی تبدیل شده است و در کنار آن هتل های نوساز نیز وجود دارد تا پاسخگوی همه سلیقه ها باشد.

هتل مهر

این هتل با نام خانه تاریخی زرگر یزد نیز شناخته می شود و برای اهل هنر و علاقه مندان معماری سنتی ایرانی نامی آشناست. هتل مهر قدمتی ۲۰۰ ساله و معماری و تجهیزات کاملا سنتی دارد در عین حال مجهز به تمام امکانات رفاهی است. خانه تاریخی زرگر یزدی در مرکز بافت سنتی شهر یزد واقع شده و با داشتن حوض آبی زیبا، شیشه های رنگین، بادگیرهای بلند، درهای چوبی، تالار، اتاق سه دری و پنج دری، کفش کن، هشتی، کریاس، شاه نشین، قنات، سرداب و نارنجستان بینندگان را با خود به خاطرات شیرین روزگاران گذشته می برد.

رستوران و کافی شاپ زیبای هتل در فضای باز و سر پوشیده و پشت بام قرار دارد و انواع غذاهای ایرانی و فرنگی به شکل پذیرایی سنتی، در آن عرضه می شود. نزدیکی با میدان امیر چخماق، موزه آب، بازار سنتی، مسجد جامع و زندان اسکندر از مزایای هتل سنتی مهر در خیابان قیام، کوچه لب خندق واقع شده است.


هتل ملک التجار یزد


هتل ملک التجار یزد اولین هتل خشت و خام ایران و جهان در قلب بافت تاریخی شهر یزد در مرکز شهر یزد قرار گرفته است. هتل ملک التجار یزد به دلیل زیبایی های منحصر به فرد، مکانی ایده آل برای گردشگران باسلیقه و در جست و جوی آرامش و زیبایی است. هتل سنتی ملک التجار یزد به دلیل بافت قدیمی و زیبا و محیطی آرامش بخش و هم چنین نزدیکی به مرکز شهر یکی از دلایل انتخاب برای گردشگران است. هتل آنتیک ملک التجار در خیابان قیام، بازار پنجه علی قرار دارد.


هتل پارسیان آزادی یزد

هتل پارسیان آزادی یزد یکی از قدیمی ترین هتل های استان است که سال ۱۳۳۵ در باغی بزرگ و باصفا در مرکز شهر یزد و نزدیک اماکن دیدنی شهر یزد افتتاح شد. کافی شاپ هتل پارسیان آزادی یزد در فضای باغی به متراژ ۲۳هزار مترمربع، رستوران تابستانی جنب استخر و رستوران زمستانی در داخل هتل، اتاق های سنتی و مدرن قرار دارد.

جاذبه های گردشگری نزدیک به هتل از جمله میدان امیر چخماق، بازار خان و زندان اسکندر وجود باغ و استخر در هتل از ویژگی های آن است. هتل پارسیان در بلوار جمهوری، کوچه جنب بیمارستان افشار واقع شده است.


هتل مشیرالممالک یزد


هتل مشیرالممالک یزد اولی هتل باغ ایرانی و بزرگ ترین هتل سنتی این شهر است. این مکان دارای نهر جاری آب و باغ بسیار وسیعی است. امکان صرف شام در رستوران باغ در فصولی از سال لحظات بسیار زیبایی را برای مسافران شهر یزد به یادگار می گذارد؛ البته در این رستوران گربه های چاقی هم در نزدیک پای شما تردد خواهند کرد که ممکن است خاطرات خوشی برای آقایان و خاطرات تلخی برای خانم ها به ارمغان بیاورند.

هتل مشیرالممالک یزد اولین هتل باغ ایرانی با معماری و تجهیزات کاملا سنتی است. اتاق ها با فضای کاملا سنتی و در بالکن اتاق ها می توان چشم انداز زیبای باغ را نظاره کرد. رستوران و سالن کنفرانس هتل با معماری سنتی و سقف های کاربندی، یزدی بندی و دیوارهایی با نقاشی منحصر به فرد لطیف ترین زیبایی را به وجود آورده است. هتل مشیرالممالک در خیابان انقلاب، بلوار مشیرالممالک یزد واقع شده است.


هتل سنتی مظفر یزد

هتل سنتی مظفر یزد یادگار دوره قاجار است. این هتل سه ستاره با بیش از دویست سال قدمت و از مجموعه ای شامل پنج دری، بادگیر و تالاری باشکوه به گونه ای زیبا و متقارن، فضایی جذاب تشکیل شده است. این هتل امکانات مختلف رفاهی و خدماتی از قبیل رستوران، کافی شاپ، زورخانه باستانی و سفره خانه سنتی دارد. هتل سنتی در میدان آزادی، خیابان مطهری شمالی، کوچه خلف باغ، جنب مخابرات است.


هتل داد یزد


هتل داد یزد یادگاری هشتاد ساله با ساختار سنتی در مرکز تاریخی شهر یزد است. هتل داد در مجاورت آثار شناخته شده میراث فرهنگی واقع شده است. ساختمان های هتل داد با قوس ها، طاق نماها و نورگیرهای بسیار زیبا در گوشه گوشه بنا چشم را خیره می سازد. از جمله جاذبه های گردشگری هتل داد یزد می توان به آب انبار شش بادگیری، موزه آب، بازار کویتی ها، میدان مارکار اشاره کرد. این هتل با ظاهری سنتی و معماری زیبا در مرکز شهر یزد واقع شده است. این هتل در میدان شهید بهشتی، خیابان دهم فروردین، پلاک ۲۱۴ واقع شده است.


هتل بزرگ فهادان یزد

هتل فهادان یزد در بافت سنتی و نزدیک به آثار باستانی از جمله زندان اسکندر، که در مجاورت این هتل واقع شده است قرار دارد. از دیگر جاذبه های گردشگری نزدیک به این هتل می توان از خانه لاری ها، خانه ملک زاده، موزه کله و زورخانه ابوالفضل نام برد. هتل فهادان یزد امکان اقامت در فضایی سنتی را برای دوستداران فضاهای سنتی امکان پذیر می سازد. هتل موزه فهادان در خیابان امام خمینی، خیابان فهادان، مقابل زندان تاریخی اسکندر واقع شده است.


هتل پارسیان صفائیه یزد


هتل پارسیان صفائیه یزد در یکی از منطقه های سرسبز و خوش آب و هوای شهر یزد قرار دارد. این هتل با استفاده از فناوری ها و تجهیزات روز و همچنین با حفظ زیبایی های فرهنگ ایرانی، در نقطه ای واقع شده که دسترسی به دیگر نقاط شهر را در کمترین زمان ممکن میسر ساخته است. هتل صفائیه از دو بخش هتل جدید و هتل باغ تشکیل شده که هتل جدید شاهکاری از تلفیق معماری مدرن و سنتی است و هتل باغ نیز ساختاری سنتی دارد. این هتل پنج ستاره با گرید A در منطقه صفائیه، میدان ابوذر، خیابان تیمسار فلاحی یزد واقع شده است.

از دیگر هتل های شهر یزد می توان به هتل کاروان در بلوار آزادگان، جاده فرودگاه، هتل کاروان، مجتمع توریستی کاروان، هتل خاتم، هتل دروازه قرآن، ابتدای بلوار جمهوری، کوچه قندهاری، هتل کاروانسرای مشیربا در بلوار امامزاده جعفر، خیابان مصلی، بازارچه مشیرالممالک، هتل سنتی ادیب الممالک در خیابان قیام، کوچه لب خندق، هتل سنتی کوروش در خیابان امام خمین، محله فهادان، نرسیده به زندان اسکندر، هتل ارگ جدید یزد در منطقه صفائیه، میدان اطلسی، بلوار اشرف، بلوار مناجات، هتل سنتی رویای قدیم در خیابان سلمان فارسی، کوچه شهید کاردی اشاره کرد. همچنین هتل تاریخی لب خندق که در خیابان قیام است و هتل اطلس در بلوار شهید صدوقی را می توان اشاره کرد. مهمانسرای جهانگردی یزد در بلوار دانشجو، جنب اداره ارشاد، هتل لاله در بلوار بسیج، جنب آب انبار تاریخی گلشن و هتل ثلاثی در بلوار امامزاده جعفر، کوچه ششم از دیگر هتل های شهر یزد است.

در شهر یزد غذاخوری ها و رستوران های معروفی وجود دارد که برای مردم شهر شناخته شده است از جمله رستوران ملل در بلوار جمهوری- جنب بانک پارسیان، رستوران هتل تهرانی در میدان حضرت ابوالفضل، رستوران سنتی یزد در بلوار امام خمینی، جنب مسجد جامع و چندین رستوران دیگر را می توان نام برد.


رستوران حاجی آشپز

«حاجی آشپز» اسم دیگر تالار یزد است که به آقای قهوه چی هم معروف است.

این رستوران از غذاخوری های قدیمی و بسیار معروف شهر یزد محسوب می شود. باقالی پلو با ماهیچه این رستوران بسیار معروف است. برای رفتن به این رستوران، سراغ بلوار جمهوری را بگیرید.


رستوران سنتی ادیب الممالک


«رستوان سنتی ادیب الممالک» در مجموعه هتل ادیب الممالک، پذیرای مهمان ها است.

اینجا می توانید انواع غذاهای ایرانی و سنتی را در کنار سالاد بار، در محیطی شیک و سنتی نوش جان کنید و از فضای خاطره انگیز اینجا لذت ببرید. رستوران ادیب الممالک در خیابان قیام، انتهای کوچه لب خندق، پلاک ۸۳ واقع شده است.


رستوران گل سرخ

یکی از چلوکبابی های خوب شهر یزد، «رستوران گل سرخ» در خیابان دانشگاه است. اینجا انواع کباب های خوش طعم ایرانی را می توان با کیفیت بالا و قیمت مناسب آزمایش کرد. مرغ سرخ کرده (و نه سوخاری) این رستوران هم مشتری های خاص خود را دارد. خیابان دانشگاه، اول بلوار فردوسی یزد محل این رستوران است.


رستوران نقاشی هتل باغ مشیر


این رستوران نیز در داخل هتل قرار دارد و یکی از بخش های هتل مشیرالممالک در شهر یزد، «رستوران نقاشی» است که با نقاشی های زیبا روی دیوارها و تزیینات کاربندی روی سقف است. این محل به خاطر دکوراسیون داخلی سنتی و زیبایی که دارد، مهمان ها و به ویژه گردشگران زیادی را جذب می کند، البته کیفیت بالای غذاهای آن هم دلیل دیگری بر شلوغی است.
رستوران نقاشی در خیابان انقلاب، بلوار مشیر، هتل باغ مشیرالممالک قرار گرفته است.


رستوران سنتی والی

در بافت قدیمی شهر یزد و در خانه ای مربوط به دوران صفویه و با قدمت ۴۰۰ سال، هتل سنتی والی قرار گرفته، این هتل از بخش های مختلفی مثل رستوران تشکیل شده است.

«رستوران والی» هم از رستوران های معروف و با کیفیت این شهر تاریخی است و با انواع غذاهای ایرانی و سنتی در خدمت مهمان های این شهر زیباست. رستوران والی در خیابان امام، رو به روی شاهزاده فاضل واقع شده است.


رستوران زیتون


یکی از پیشنهادهای خوب برای صرف غذا، در شهر یزد، «رستوران زیتون» است. این رستوران با انواع غذاهای سنتی و ایرانی که ارائه می کند، جزو پیشنهادهای خوب صرف غذاست. این رستوران که سابقه ای طولانی دارد در بلوار جمهوری، جنب بانک صادرات واقع شده است.