امروز در تاریخ

۱۹ مرداد - ۱۰ آگوست؛ در تاریخ چه گذشت؟

امروز ۱۹ مرداد برابر با ۱۰ آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

برترین ها: امروز ۱۹ مرداد برابر با ۱۰ آگوست تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

سال ۶۱۲ پيش از ميلاد - محاصره نينوا توسط نيروهاي نظامي ايران و بابل

محاصره شهر نينوه (نينواNinua= Nineveh) پايتخت امپراتوري آشور Assur توسط نيروهاي نظامي ايران و بابل (مشتركا) از دهم آگوست سال ۶۱۲ پيش از ميلاد آغاز شد. برخي از مورخان، اين تاريخ را روز سقوط نينوه و كشته شدن «سينشاريشكون Sinsharishkun» پادشاه وقت آشور ذكر كرده اند كه مورخان ديگر، سقوط شهر را دهم دسامبر اين سال و در پي يك محاصره چهار ماهه نوشته اند. بعضي مورخان نيز نوشته اند كه محاصره از ماه مي سال ۶۱۲ پيش از ميلاد آغاز و تا جولاي كه شهر سقوط كرد ادامه داشت. اين اختلاف تاريخ، نتيجه محاسبات متفاوت تقويمي است.

تصوير آشوربانيپال

شرح سقوط شهر را يک مورخ بابلي وقت (آن زمان) نوشته و كتيبه آن موجود است و در موزه بريتانيا در لندن نگهداري مي شود. سينشاريشكون پسر آشوربانيپالAssurbanipal بود كه در قصر خود كشته شد. برخي از مورخان نوشته اند كه وي هنگام سقوط شهر خودكشي كرد. او 11 سال حكومت كرده بود.

کتيبه شرح سقوط نينوا

در پي تصرف نينوا، نيروهاي فاتح اين شهر را با خاك يكسان ساختند و آشوري ها را به نقاط دور دست تبعيد كردند تا دولت آشور ديگري تشكيل نشود. نينوا كه اينك در دل و قسمتي از آن در حاشيه شهر موصل قرار گرفته در ساحل شرقي دجله و نزديك به كوههاي زاگرس ساخته شده بود و سالها از آنجا بر منطقه وسيعي تا مديترانه و از سوي ديگر تا قفقاز و آناتولي حكومت مي شد. از خصوصيات دولت آشور ظلم و استثمار نسبت به ملل ديگر و به بردگي گرفتن افراد آنها و به بيگاري گماردنشان بود تا براي آشوري ها ثروت توليد كنند. آشوري ها درعين حال در هنر و خط و ثبت تاريخ و رويدادها پيشرفته بودند.

ايرانيان ساكن غرب فلات ايران بيش از ساير ملل از آشوري ها آسيب ديده بودند كه سرانجام با بابلي ها متحد شدند و ريشه آشوري ها را بركندند. مورخان يونان قديم ايرانيان ساكن غرب فلات ايران را «ماد» نوشته اند ولي برخي از آنان از جمله هرودوت در اين زمينه توضيح بيشتري داده و نوشته اند كه اين مردم كه همانند پارسيان به زبان اوستايي و سكاييSaka (سيتي ـ سغدي يا تاجيكي) سخن مي گويند خودشان را آريزانتيArizanti (آريايي) مي نامند. علاوه بر زبان ـ لباسها، تجهيزات و ابزارها، عادات و رسوم و آيين آنان نيز با پارس ها و ساير اقوام ايراني يكسان است. ايرانيان ساكن غرب فلات ايران (از ري تا اران و در جهت جنوب غربي تا ايلام) شهرهاي بزرگي براي خود ساخته اند از جمله اكباتانا (همدان) و راگائه (ري) كه اكباتانا را پايتخت قرار داده بودند. طبق نوشته تاريخ نگاران عهد باستان، اين مردمان پيرو آيين زرتشت بوده و گويا زرتشت (متولد شمال شرقي ايران) ترويج آيين خود را از گوشه اي از منطقه مادنشين (آذربايجان و كردستان) آغاز كرده بود. نخستين پادشاه ايرانيان غرب كشور (و به قول يوناني ها: مادهاMedes) دايوكو Daiukku بود. نخستين دولت ايرانيان (دولت مستقر در همدان) پس از غلبه بر آشوريان، در همان سال (612 پيش از ميلاد) به اورارتو (ارمنستان) حمله برد و آنجا را ضميمه قلمرو خود كرد و از همان زمان تا جنگهاي ايران و روسيه در سه دهه اول قرن نوزدهم، ارمنستان عمدتا تحت الحمايه و يا متحد ايران بود.

«استرابو» معروف به پدر علم جغرافيا در كتاب خود، «جغرافي» نوشته است كه ساكنان ايران ( كه او «آريانا» نوشته است) از سغديا (تاجيكستان امروز) تا باكتريا (بلخ ـ افغانستان) تا رود سند و خليج فارس و كوههاي زاگرس تا شرق آناتولي به يك زبان سخن مي گويند و آداب و فرهنگ و دين مشترك دارند، ريشه اين قوم از سغديا (تاجيكستان امروز) است و مثل اين است كه از آغاز هم خدايان متعدد نداشته بودند (بت پرست نبودند)، مردمي باهوش و مهربان و در عين حال مبارز و دقيق هستند.

زبانشناسنان بر پايه نوشته هاي هرودوت و استرابو و بررسي هاي محلي و خواندن سنگنبشته هاي ايران و سفال نوشته هاي آشوري و ... به اين نتيجه رسيده اند كه ايرانيان همواره زبان مشترك داشته و هجوم هاي پس از قرن هفتم (اعراب و سپس اقوام تُركيك و مغول) باعث باقي ماندن واژه هاي فاتحين در مناطقي از ايران شده است به همان گونه كه آثار زبان رومي ها (لاتين) در اروپاي غربي و زبان فرانسه در انگلستان باقي مانده است ولي ايرانيان هرگز زبان نياكان را از دست نداده اند. براي مثال واژه وزرك (بزرگ)، از سه هزار سال پيش باقي مانده و كردها همان را بكار مي برند كه ريشه اش وزراكا بود. يا واژه باستاني (آريايي) «پارادايادا» به معناي باغ بهشت كه در ايران تبديل به پرديس و فردوس و در زبان انگليسي پارادايز شده است. شاياتيا = شاه، كپال = سفال كه در انگليسي «كلي» تلفظ مي شود، سپاكا = سگ و .... آزمايش هاي DNA هم که داراي دقت کامل است و از اواخر قرن بيستم درجهان مبناي تعيين وراثت قرار گرفته است ثابت کرده است که نود درصد نفوس ايرانزمين از يک نژاد واحد هستند و ده درصد ديگر هم مخلوط. طبق نظر دانشمندان و ازجمله «وبِر آلماني»، زبان به تنهايي عامل مليّت نيست زيرا که هم اکنون بسياري از کشورهاي آفريقايي از جمله غنا و کنيا به زبان انگليسي سخن مي گويند و يا همه نفوس آمريکاي لاتين اسپانيايي زبانند و مهاجران به کانادا، استراليا و ايالات متحده مجبور به يادگرفتن زبان انگليسي شده اند حال آنکه از نژادهای مختلف هستند و داراي فرهنگ خاص خود.

1519 - ماژلان با پنج كشتي «ظاهرا» به قصد دور زدن كره زمين ولي در باطن استعمار نقاط جديد؛ بندر سويل در اسپانيا را ترك كرد.

ماژلان

1792 - عزل لويي شانزدهم پادشاه فرانسه از سلطنت در جريان انقلاب كبير فرانسه

با آغاز انقلاب كبير فرانسه و درگيري جمهوري خواهان با سلطنت‏طلبان، موقعيت لويى شانزدهم، پادشاه فرانسه در خطر افتاد و فرار نافرجام او و خانواده‏اش در بيستم ژوئن 1791م لطمه سنگيني بر وجهه وي وارد آورد. اين مساله باعث شد تا تلاش براي بركناري لويى شانزدهم و الغاي رژيم سلطنت از فرداي آن روز آغاز شود. پس از چندي، مجلس قانون‏گزاري فرانسه به جنگ عليه اتريش راي داد و با وقوع شكست‏هاي اوليه فرانسه در اين جنگ، شايعاتي درباره ارتباط دربار با دشمن انتشار يافت كه بر هيجان و مخالفت عمومي با رژيم سلطنتي افزود.

لويى شانزدهم

از اين رو از روز بيستم ژوئن سال 1792م، تظاهراتي عليه رژيم در پاريس آغاز شد كه به تدريج گسترش يافت. از اوايل ماه اوت آن سال، كمون‏ها يا انجمن‏هاي محلي كه تحت نفوذ مخالفان سلطنت بودند، قطعنامه‏ هايى مبني بر تقاضاي عزل لويى شانزدهم از سلطنت صادر كردند و روز دهم اوت را به عنوان ضرب الاجل براي اجراي درخواست خود تعيين نمودند. ولي مجلس در رسيدگي به اين تقاضا مردد بود. تا اينكه روز دهم اوت 1792م، گروهي از انقلابيون مسلح به كاخ محل اقامت خانواده سلطنتي يورش بردند و پس از چند ساعت درگيري، آن را به اشغال خود درآوردند. مجلس قانون‏گزاري فرانسه نيز پس از اين واقعه، به عزل لويى شانزدهم از مقام سلطنت راي داد ولي اتخاذ تصميم نهايي درباره سرنوشت خانواده سلطنتي و رژيم آينده كشور را به مجلس ديگري كه كُنوانسيون ناميده شد محول نمود. بحث كنوانسيون درباره سرنوشت لويي شانزدهم، 24 ساعت به طول انجاميد و در نهايتْ به عزل و سپس اعدام او در 21 ژانويه 1793م منجر گشت.

1793 - افتتاح موزه بزرگ لوور فرانسه در پاريس

ساختمان تاريخي لووْرْ در ابتدا در سال 1204م ساخته شد در حالي كه از سبك يوناني الهام گرفته و در ميان آثار معماري، كم نظير بود. اين قصر با شكوه زماني مقر پادشاهي شاهان فرانسه بوده تا اين‏كه پس از انقلاب كبير فرانسه، كميته‏اي جهت ايجاد يك موزه در اين ساختمان تشكيل شد. در نهايت در دهم اوت 1793م موزه بزرگ لووْرْ در اين محل افتتاح گرديد و در هشتم نوامبر همان سال، به موجب قانون ملي شدن مجموعه ‏هاي هنري سلطنتي، اين موزه به صورت ملي درآمد. از آن پس شاه‏كارهاي فراواني از سراسر اروپا و جهان در آن جمع‏آوري شد به طوري كه تعداد اين آثار در موزه، بالغ بر 280 هزار قطعه تخمين زده شده است كه از اين تعداد، 5600 اثر را نقاشي و شاه‏كارهاي هنرمندان معروف جهان تشكيل مي‏دهند.

لازم به ذكر است بسياري از اين اشياء به ويژه آثار عتيقه و باستاني موجود در موزه لووْرْ، توسط مستشرقان اروپايى واستعمارگران فرانسوي ازنقاط مختلف جهان از جمله ايران به يغما رفته‏اند و يا از دلالان آثار باستاني خريداري شده‏اند. اهميت موزه لوور تنها به دليل وسعت و تعداد آثار نگهداري شده در آن نيست بلكه كيفيت آثار هنري موجود در موزه، وسعت تالارها و ارزش مجموعه‏هاي موجود در آن، اين بنا را پراهميت‏ترين مركز نگهداري آثار هنري جهان ساخته است. در حال حاضر، ساليانه ميليون‏ها نفر از سراسر جهان، براي بازيد از اين موزه، راهي فرانسه و شهر پاريس مي‏شوند و درآمد هنگفتي را نصيب آن مي‏سازند.

۱۸۳۱ - بپاخيزي بردگان سياهپوست در ويرجينيا

دهم آگوست سال ۱۸۳۱ يك سياهپوست باسواد از ميان بردگان، معروف به «نات ترنر Nat Turner» در منطقه ويرجينيا (آمريكاي شمالي) بر ضد بردگي بپاخاست و در اندك مدتي دهها برده سياهپوست به وي پيوستند و اين گروه ظرف ۱۱ روز (تا ۲۱ آگوست) ۵۶ سپيدپوست و عمدتا ارباب مزرعه و برده داران را كشتند.

«ترنر» مي گفت كه رسالت دارد سياهپوستان را از زنجير بردگي رها سازد و براي رسيدن به اين هدف هر اقدامي مشروع است. سپيدپوستان دو هزار مرد مسلح بسيج كردند و با كمك نيروهاي دولتي (دولت ايالت) به جنگ اين گروه رفتند و در اين ميان به هر سياهپوستي هم كه ظنين مي شدند اورا مي كشتند و سرانجام قيام سياهپوستان با قتل بسياري از آنان سركوب شد، ولي «نات ترنر» در آخرين لحظه موفق به فرار شد و در طول اختفا كتابي تحت عنوان «كارهاي ترنر» نوشت و به دست يكي از همرزمانش سپرد كه بعدا در ايالت مريلند (همسايه شمالي ايالت ميرجينيا) به چاپ رسيد و موجود است.

تصوير Nat Turner

از محتواي كتاب كه تا به امروز تازگي خودرا همچنان حفظ كرده است چنين بر مي آيد كه اروپائيان به آن سرزمين (آمريكا) آمدند، بوميان (سرخپوستان) را با هدف تملك اراضي پدري شان نابود كردند، براي آباد كردن اين اراضي و خشكاندن بركه ها سياهپوستان را که همانند وحوش در آفريقا شكار و به اينجا منتقل شده بودند خريدند و به بردگي كشاندند. اين سپيدپوستان همان هايي هستند که دسته ـ دسته اروپا را ترك و به اوطان خود و قبور نياكانشان پشت كرده و به اين سوي آبها (آمريكا ) آمده اند و چون زمين مفت به دست آوردند ماندگار شدند مارا به بردگي کشاندند ـ بدون شرم از عمل خود با ما رفتاري غير انساني دارند و ....

ترنر چندي بعد دستگير و يازدهم نوامبر همان سال (1831) به دار آويخته شد.

1920 - تجزيه امپراتوري عثماني

پس از شكست امپراتوري عثماني در جنگ جهاني اول، طرف‏هاي پيروز تصميم به تجزيه اين امپراتوري و الحاق متصرفات عثماني به سرزمين خود گرفتند. در اين راستا پيمان استعماري سايْكْسْ - پيكو، كه توسط وزراي امور خارجه انگلستان و فرانسه تهيه و امضا شده بود، شرايط سياسي منطقه را براي تفكيك اراضي خاورميانه و تجزيه مستملكات آسيايى امپراتوري عثماني فراهم آورده بود. در قرارداد سايكس - پيكو كه نوعي تباني استعماري و توسعه طلبانه متفقين به شمار مي‏آيد، منطقه خاورميانه عربي بين سه كشور فرانسه، انگليس و روسيه تقسيم شد.

محمد ششم، آخرین امپراتور عثمانی

به موجب اين پيمان بخش‏هاي شرقي تركيه در محدوده‏ اي به وسعت پنجاه هزار مايل به روسيه واگذار شد. فرانسوي‏ ها هم قسمت‏هاي ديگري از تركيه همراه با خاك سوريه و لبنان را از آن خود ساختند و بالاخره انگليسي‏ها توانستند قسمت‏هاي عمده سرزمين عراق و نيز فلسطين را صاحب شوند. فرانسه و انگليس توافق كردند تا متصرفات خاورميانه‏ اي خويش را به اميرنشين‏هاي متعدد تبديل نمايند و در هر اميرنشين، احساسات قومي، نژادي، زباني و مذهبي را عليه عثماني تحريك كنند تا راه شكست نهايى عثماني از اين طريق فراهم شود. از سوي ديگر اشغال مناطق گسترده‏اي از اراضي اين امپراتوري توسط نيروهاي روس، انگليس و ايتاليا، باعث شد تا دولت عثماني با عقد قرارداد سور در سال 1920م موافقت نمايد. امضاي اين قرارداد در واقع به معناي پايان امپراتوري عثماني و رسميت يافتن تجزيه آن بود. از اين پس بود كه علي‏رغم تجزيه و فروپاشي امپراتوري عثماني، قيام‏هاي مردمي در اين نواحي عليه استعمارگران آغاز شد و زمينه‏هاي استقلال برخي كشورها از جمله تركيه و عراق فراهم آمد.

زادروزها

۱۸۱۰ - زادروز کامیلو دی کاوور سیاستمدار ایتالیایی
۱۸۷۴ - زادروز هربرت هوور سی و یکمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا