«گروه آریان»، از تولد تا مرگ

مجله دیده بان - فروزان صوفی: دهه سوم آخرین ماه سال گذشته، آلبوم خداحافظ گروه آریان منتشر شد و این گروه قدیمی با آلبومی که اسم آن حساب شده انتخاب شده بود، رسما با هواداران خود خداحافظی کرد. گروهی که از نیمه اول سال 1378 کارش را شروع کرده بود و به این ترتیب بعد از 15 سال پرونده اش بسته شد.

آریان فقط یک گروه موسیقی پاپ نبود بلکه بخش مهمی از تاریخ موسیقی پاپ در کشور ماست و نشانه برخی تحولات در فضای اجتماعی ما در سال های بعد از روی کار آمدن دولت اصلاحات و توجه به ذائقه جوانان توسط برخی از دست اندرکاران فرهنگی. آریان با مخاطب شناسی مناسب و درنظر گرفتن شرایط آن روزگار، آنقدر مورد توجه قرار گرفت که دومین آلبومش بیش از 2.5 میلیون نسخه فروش رفت و ده ها کنسرت در ایران و بسیاری از نقاط جهان برگزار کرد و یکی از موفق ترین برندهایتاریخ موسیقی ماست. از چند سال قبل، روند افول آریان شروع شد و در روزهایی که سال 93 می رفت تمام شود، آریان هم تمام شد و به تاریخ پیوست. به این بهانه نگاهی کرده ایم به تاریخ آمدن و رفتن گروه آریان.


آمدن آریان

در زمستان سال ۱۳۷۷ برای اولین بار علی پهلوان و پیام صالحی با هم آشنا شدند، هر دو آنها در ارتش، دوران خدمت سربازی در کرمانشاه را طی می کردند. پیام صالحی می گوید: از سال دوم راهنمایی به سمت یادگیری ساز سنتور رفتم. بعد از آن در دوران دبیرستان با پیانو و گیتار آشنا شدم و در دوران دانشگاه هم شروع به کارکردن یک سری آهنگ ها و شعرهایی کردم که بعدها آنها رادر بعضی از قطعات آلبوم اول آریان شنیده اید. دقیقا مشابه همین داستان را هم «علی پهلوان» داشت.

وقتی تحصیلاتم به اتمام رسید، به خدمت سربازی رفتم و در دوران آموزشی با «پیام صالحی» آشنا شدم. آنجا متوجه شدیم که هر دو گیتار می نوازیم و شعر و آهنگ داریم. بعد از آن در دفترچه خاطراتش که هنوز هم هست، نوشتم: «مطمئنم که یک روز با هم روی صحنه، کنسرت اجرا می کنیم.» البته بنابر آنچه بعدا در مصاحبه های دیگر آمده است، پیام صالحی در حد معمولی سنتور می زد و در پی آشنایی با علی پهلوان و با توجه به آن که علی گیتار می زد و در فکر کار کردن و خواندن در زمینه موسیقی پاپ بود، با او همراه شد.

گروه آریان در ابتدا یک گروه سنتی بود که اعضای اولیه آن «برزویه بدیهی» و «سیامک خواهانی» بودند. بعد از آن با علی یک سری از کارها را به صورت تنظیم گیتاری در آورد. در یکی از تلاش هایشان برای گرفتن مجوز با محسن رجب پور آشنا شدند. محسن رجب پور آن زمان چندین آلبوم را تهیه کنندگی کرده و اساسا از اولین کسانی بود که به تهیه و تولید موسیقی پاپ پرداخته و با وجود جوانی، یک تهیه کننده شناخته شده بود.


بنابراین و با توجه به ایده های بزرگی که در سر داشت، این ایده را گسترش داد و با اضافه کردن تعدادی نوازنده خانم و سروشکل دادن به گروه، برای آنها مجوز گرفت و به این ترتیب گروه آریان کم کم شکل گرفت. شرکت ترانه شرقی به مدیریت محسن رجب پور با این گروه قرارداد بست و مجوز کنسرت و آلبوم شان را گرفت و انتشار آلبوم گروه آریان موج تازه ای را در موسیقی پاپ ایجاد کرد چرا که آنها از هر نظر با آنچه تا آن موقع تولید و پخش می شد، متفاوت بودند. به این ترتیب آلبوم آریان تبدیل شد به پرفروش ترین آلبوم و بعد «آریان ۲» رکورد فروش را زد و در حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نسخه فروخت.

• گروه با این ترکیب شروع کرد:

• علی پهلوان (خواننده و گیتاریست اصلی)
• پیام صالحی (خوانند و گیتاریست اصلی)
• سیامک خواهانی (ویلن)
• محمدرضا گلزار (گیتاریست پیشین)
• برزویه بدیهی (ضرب و پرکاشن)
• شراره فرنژاد (گیتاریست و همخوان)
• ساناز کاشمری (همخوان)
• سحر کاشمری (همخوان)

بنابر آنچه گفته شد، در ابتدا تصمیم گرفته شده بود که شهروز فرنژاد (برادر شراره) به عنوان نوازنده صفحه کلید و پیانون همکاری کند، اما به سبب داشتن شغل پیشین و سابقه کاری ، نینف امیرخاص (نوازنده کیبورد) از سوی سیامک معرفی شد تا جایگزین او شود و گروه تمرین هایش را با او از سر گرفت. به دلیل فقدان نوازنده درام و ویلن سل در گروه، نیاز به اجرای این ریتم ویژه روی پیانو و ارگ بود.

رفتن

علی پهلوان: «متاسفانه در ایران هیچ گاه در صداوسیمای درون مرزی صحبتی از آریان نشد. نه تنها در هیچ مراسم و جشنواره ای یادی از آریان نشد بلکه در میزگرد موسیقی پاپ در جشنواره فجر (حدود سال ۸۳) برخورد توهین آمیزی هم با ما شد.

بخشی از رسانه های روشنفکری، آریان را مهدکودکی و بی ارزش می خواندند و برخی از آن با عناوین مبتذل و تهاجم فرهنگی یاد می کردند! کنسرت های ما بارها و بارها در ایران لغو شدند. در چهار، پنج سال گذشته تعداد کنسرت های آریان به شدت کم و به تهران و کیش محدود شد. کتاب نت های آریان یک سال در انتظار مجوز ماند، طوری که از انتشار جلد دوم آن منصرف شدیم.

آلبوم پنجم در مرحله مجوز به مدت دو سال متوقف شد و عملا فعالیت های ما به نقطه ای رسید که خیلی ها فکر کردند آریان مدت هاست فعالیت نمی کند. اعضای گروه کم کم برای ادامه فعالیت مجبور به کار انفرادی شدند و ما برای جلوگیری از سوءاستفاده از نام آریان به ناچار تصمیم به اعلام پایان فعالیت های گروه آریان گرفتیم. یعنی تنها زمانی که می شد از نام آریان استفاده کرد زمانی بود که حداقل من، سیامک (خواهانی) و پیام (صالحی) که قرارداد همکاری با شرکت ترانه تحت نام آریان را امضا کردیم، با هم حضور می داشتیم. ضمن این که امتیاز تمامی آثار گروه آریان در اختیار شرکت ترانه شرقی و آقای رجب پور است.»


آثار

• آلبوم ها [ویرایش]
• گل آفتابگردون (۱۳۷۹)
• و اما عشق (۱۳۸۰)
• تا بی نهایت... (۱۳۸۳)
• بی تو با تو (۱۳۸۷)
• خداحافظ (۱۳۹۳)

تک قطعات

• عید اومد، بهار اومد (به مناسبت نوروز 88)
• صدای پای امید (به مناسب روز جهانی غذا)
• هفت
• از روزی که رفتی
• تو رو کم دارم
• تو که با من باشی
• تا ابد

موفقیت ها

علی پهلوان: «آبوم دوم گروه آریان با بیش از ۲.۵ میلیون فروش رسمی رکورددار فروش در ایران است. کتابی که دانشگاه لندن منتشر کرده دقیقا به این بحث پرداخته که چه عواملی باعث اقبال عمومی آریان در دهه ۸۰ خورشیدی شد. نوع اشعار، جنس موسیقی، حال و هوای آن روزها، کار گروهی، همخوان ها، همه و همه عواملی هستند که می شود تک به تک به آنها پرداخت. این روزها بخشی از آن ترانه ها برای متولدین دهه ۶۰ به نوستالژی تبدیل شده است.

گروه آریان ۱۵ سال در موسیقی ایران فعالیت کرد. در این مدت بیش از ۵ میلیون نسخه آلبوم فروخت و بیش از ۴۰۰ اجرا در سراسر جهان داشت. کاندیدای جایزه جهانی محسوب شد و تا نیمه نهایی هم پیش رفت. نامش در دایره المعارف موسیقیدانان دنیا ثبت شد و در کتابی که دانشگاه موسیقی لندن در مورد موسیقی در خاورمیانه چاپ کرده فصلی کامل در مورد آریان نوشته شده است.» کریس دی برگ به دعوت علی پهلوان و تلاش محسن رجب پور، به ایران آمد و قرار بود گروه آریان با همراهی این خواننده بین المللی کنسرتی را برگزار کند و حتی قطعه «نوری تا ابدیت» را با همراهی هم اجرا کردند اما به دلایلی این پروژه متوقف شد و یکی از افتخارات این گروه از دست رفت.


کم کم متوقف شدیم

داستان آهنگ «نوری تا ابدیت» با کریس دی برگ قرار بود در نهایت به کنسرتی در تهران بینجامد که متاسفانه به رغم حضور کریس دی برگ در ایران و انتخاب محل برگزاری، اجرای آن در سال ۸۷ میسر نشد و پس از انتخابات سال ۸۸ و مشکلات آن به طور کلی متوقف شد. آهنگ «صدای پای امید» که برای برنامه جهانی سازمان ملل ساخته شده بود، روی سایت ها فائو و شبکه های اجتماعی مربوط به سازمان ملل قرار گرفت و در قرار بود ترانه شرقی برای پخش آن در سینماها و در ابتدای دی وی دی فیلم ها اقدام کند که به جایی نرسید. این که شما کلی تلاش می کنی و در انتها به جایی نمی رسد ضرباتی است که کم کم انگیزه هنرمند را می گیرد.

سایت ما یک سال تمام فیلتر شد! کتاب نت هایمان یک سال مجوز نگرفت و در آخر هم آلبوم مان دو سال. کنسرت هایمان هم به تهران و کیش محدود شده بود. عملا تمام راه ها برای فعالیت مان بسته بود.


خداحافظی با آلبوم خداحافظ

این آلبوم کار کاملا متفاوتی نسبت به سایر آثار آریان است. همان طور که گفتم نوع اشعار و جنس تنظیم ها، کارها را بسیار متفاوت کرده ولی کارهای آریانی همچنان در آن دیده می شود از جمله در قطعات «موندی و من» یا «تو که با من باشی». همین موضوع باعث شده که نظرات متفاوتی را از مخاطبان مان بشنویم؛ ضمن این که باید به یاد داشته باشیم که این کار محصول ۳ سال پیش است و با تکنولوژی و حال و هوای موسیقی آن سال ها ساخته شده است. من فکر می کنم طرفداران آریان می توانند آهنگ یا آهنگ های مورد علاقه شان را در این ۱۱ آهنگ پیدا کنند. با وجود فاصله ۳ ساله هنوز خیلی از آهنگ ها تازگی خودشان را دارند.

علی پهلوان در این باره می گوید: «ما برای این آلبوم بیش از ۳۰ آهنگ ساختیم که بیش از ۲۰ قطعه کارهای من بود. سیامک و شراره فرنژاد هرکدام سه قطعه ساختند و پیام صالحی یک قطعه.»


اتفاقات درون گروهی

علی پهلوان، خواننده اصلی گروه درباره اتفاقات درون گروهی آریان توضیحات گویایی داده است: «ما با شرایط خاصی این کار را شروع کردیم و در ابتدا با عنوان کار در صنعتی به نام موسیقی به آن نگاه نکردیم و برنامه ریزی در این خصوص نداشتیم. تنها آرزویمان این بود که بتوانیم مجوز بگیریم و در یک سالن ۴۰۰نفری روی صحنه برویم! به همین خاطر وقتی ناگهان کار به نقطه ای رسید که خودمان را در میان این صنعت یافتیم نمی دانستیم باید چه کنیم و مثل قایقی با جریان آب حرکت کردیم.

همه چیز از خارج از گروه براساس کارهای فردی تنظیم شده بود و همین باعث شد ما خیلی از منافع مان را از دست دادیم، ضمن این که همیشه ذهن مان درگیر موانع جدی بود که برایمان ایجاد می کردند و ما همیشه باید برای گذر از آنها و بقای گروه از یک سری منافع مان چشم پوشی می کردیم یا در اوج برای مدتی متوقف می شدیم.

سعی کردیم برای کنترل گروه، قوانین درون گروهی تنظیم کنیم و تا حدی هم موفق بودیم ولی الان که به آن نگاه می کنم احساس می کنم که اگر امروز قرار بود این قوانین را تنظیم کنیم، با تجربه فعلی، خیلی موارد باید تصحیح شوند. در آخر این که بله فردی کارکردن خیلی از مشکلات را ندارد ولی کار گروهی در صورتی که از ابتدا با قوانین و ساختار درست انجام شود می تواند بسیار کارآمد باشد.