بازیگران درخشان تاریخ سینما (۶۲): ویلیام هولدن

برترین ها - ترجمه از سولماز محمودی: ویلیام هولدن، زادۀ ۱۷ آوریل ۱۹۱۸ و درگذشته به تاریخ ۱۲ نوامبر ۱۹۸۱، بازیگر آمریکایی بود که در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ از پولسازترین بازیگران به شمار می رفت. وی در سال ۱۹۵۳ برای بازی در «بازداشتگاه شمارۀ ۱۷» برندۀ جایزۀ اسکار بهترین بازیگر مرد و برای بازی در فیلم تلویزیونی «شوالیۀ آبی» در سال ۱۹۷۳، برندۀ جایزۀ امی برای بهترین بازیگر مرد شد.

هولدن در تعدادی از محبوب ترین و تحسین شده ترین فیلم های هالیوود، از جمله فیلم های کلاسیک «سانست بولوار»، «سابرینا»، «پل رودخانۀ کوای»، «این گروه خشن»، «پیک نیک» و «شبکه» نقش آفرینی کرد. او شش بار (در سال های ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۸ و ۱۹۶۱) در فهرست "ده ستارۀ برتر سال" قرار گرفت و بنیاد فیلم آمریکا رتبۀ ۲۵ فهرست بزرگ ترین ستاره های مرد سینمای کلاسیک هالیوود را به او اختصاص داد.

هولدن با نام ویلیام فرانکلین بیدل پسر در اُفالن ایلینویز به دنیا آمد. پدرش شیمیدان صنعتی و مادرش مری بلانش بال آموزگار مدرسه بود. او دو برادر کوچک تر به نام های رابرت وستفیلد و ریچارد پی. داشت. اجداد وی انگلیسی تبار بودند. زمانی که او سه ساله بود، خانواده اش به پاسادنای جنوبی نقل مکان کردند. وی پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان به دانشگاه پاسادنا رفت و در آنجا به بازی در نمایش های رادیوی محلی پرداخت.

دربارۀ نحوۀ انتخاب نام هُنری هولدن، روایتی به نقل از جورج راس از بیلبورد وجود دارد: «ویلیام هولدن جوان به تازگی برای نقش اول «مرد محبوب و موفق» با نام بیل بیدل قرارداد بسته بود. در کلمبیا پیکچرز دستیار کارگردان و استعدادیابی به نام هارولد وینستن بود که کمی قبل، از گلوریا هولدن بازیگر طلاق گرفته بود، اما همچنان به او علاقمند بود. وینستن یکی از کسانی بود که بازیگر تازه وارد فیلم «مرد محبوب و موفق» را کشف کرد و او را به یاد همسر سابقش، هولدن نامید!»

هولدن اولین نقش اصلی خود را در «مرد محبوب و موفق» (1939) در کنار باربارا استنویک به دست آورد و نقش یک ویولونیست را بازی کرد که بوکسور می شود. او در آن زمان، بازیگری ناشناخته بود، در حالی که استنویک ستارۀ سینما به شمار می‌رفت. او از هولدن خوشش آمد و تلاش زیادی کرد تا به موفقیت او کمک کند، او وقت خود را صرف مربی گری و تشویق وی کرد و این کار آنها را به دوستانی ابدی تبدیل کرد.

کمی بعد در همان سال، به همراه جورج رفت و هامفری بوگارت در فیلم جنایی وارنر برادرز با نام «نوارهای نامرئی» (1939) ظاهر شد و سپس در اقتباس سینمایی نمایشنامۀ «شهر ما» (1940) نقش جورج گیبس را بازی کرد. بعد از این که کلمبیا پیکچرز نیمی از قرارداد او را کم کرد، وی مدتی را با بازی در فیلم های کم اهمیت برای پارامونت و کلمبیا گذراند و سپس به نیروی هوایی ارتش ایالات متحده پیوست و به عنوان ستوان دوم در جنگ جهانی دوم خدمت کرد؛ او در این مدت در فیلم های آموزشی برای یگان اول فیلم های سینمایی بازی کرد.

در سال 1950، وقتی بیلی وایلدر او را برای بازی در «سانست بولوار» برگزید، شروع به پیشرفت در حرفۀ خود کرد؛ او در این فیلم، نقش فیلمنامه نویسی بی پول را بازی می کرد که یک ستارۀ سابق فیلم های صامت، با بازی گلوریا سوآنسون، به او پناه می دهد. هولدن با این نقش برای اولین بار نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر شد. او این نقش را با خوش شانسی به دست آورد، زیرا ابتدا مونتگمری کلیفت برای این نقش انتخاب شده بود که قرارداد خود را به هم زد. وایلدر دربارۀ او گفته است: «بیل آدم پیچیده ای بود، یک دوست کاملاً شریف. او یک ستارۀ نابغه بود و همۀ زنان عاشقش بودند.»

پس از این فیلم موفق، زندگی حرفه ای هولدن به سرعت پیشرفت کرد، به طوری که در مجموعه ای از نقش ها ظاهر شد که زیبایی او را با بی اعتنایی بدبینانه اش ترکیب می کردند، از جمله یک اسیر جنگی تاجر در «بازداشتگاه شمارۀ ۱۷» (۱۹۵۳)، که برای آن برندۀ اسکار بهترین بازیگر مرد شد؛ یک مرد خانواده و مهندس جوان تحت فشار در «اتاق مدیر عامل» (۱۹۵۴)؛ یک کارگردان بدخلق تئاتر در «دختر روستایی» (۱۹۵۴) با بازی بینگ کرازبی و گریس کلی؛ یک خلبان ناسازگار جت در جنگ کره در «پل های توکوری» (۱۹۵۴)؛ ستارۀ سرگردان فوتبال دانشگاهی در «پیک نیک» (۱۹۵۵)؛ یک خبرنگار جنگی بی پروا در «عشق چیز باشکوهی است» (۱۹۵۵)؛ یک زندانی تیره روز (شناخته شده ترین نقشش) در «پل رودخانۀ کوای» (۱۹۵۷) با بازی الک گینس؛ ناخدای ناو یدک کش در جنگ جهانی دوم در «کلید» (۱۹۵۸) و یک جراح نظامی در جنگ داخلی آمریکا در «سواره نظام» (۱۹۵۹) به کارگردانی جان فورد و با بازی جان وین.

او چند نقش شادتر نیز در فیلم های کمدی بازی کرد، مانند معمار خوش سیمایی که دوشیزه مگی مک نامارا را در فیلم بحث انگیز «ماه آبی است» (۱۹۵۳) تعقیب می کند، یا قیم جودی هالیدی در «متولد دیروز» (۱۹۵۰) و نمایشنامه نویسی که در «زن ابدی» (۱۹۵۳) فریفتۀ جینجر راجرز می شود.

او در «سابرینا» (۱۹۵۴) با بازی آدری هپبورن، نقش برادر کوچک هامفری بوگارت را بازی کرد. این سومین فیلم هولدن با بیلی وایلدر بود. در سال ۱۹۵۴، هولدن روی جلد مجلۀ لایف ظاهر شد. در سال ۱۹۵۷، با موفقیت عظیم فیلم «پل رودخانۀ کوای»، وی به اوج زندگی حرفه ای خود رسید، اما سال های بعد را به بازی در تعدادی فیلم پرداخت که به زحمت موفقیت تجاری یا انتقادی کسب کردند. در میانۀ دهۀ ۱۹۶۰، کیفیت نقش ها و فیلم های او به طور چشمگیری کاهش یافت. او که در طول زندگی خود بسیار می نوشید، در دو دهۀ ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به شدت گرفتار اعتیاد به الکل شد.

در سال ۱۹۶۹، با بازی در وسترن تحسین شدۀ «این گروه خشن» به کارگردانی سم پکینپا، بازگشتی موفقت آمیز داشت. در همان سال، در فیلم خانوادگی «درخت کریسمس» به کارگردانی ترنس یانگ و بر اساس رمان میشل بَتَی، در کنار بازیگر ایتالیایی ویرنا لیزی و بورویل فرانسوی بازی کرد. در سال ۱۹۷۴، هولدن برای بازی در نقش یک پلیس خیابانی بدبین اما کارآزمودۀ لس آنجلس در فیلم تلویزیونی «شوالیۀ آبی»، بر اساس رمانی به همین نام نوشتۀ جوزف وامبا، برندۀ جایزۀ امی برای بهترین بازیگر مرد در سریال یا فیلم تلویزیونی شد.

در سال 1973، به همراه کی لنز در فیلمی به کارگردانی کلینت ایستوود به نام «بریزی» بازی کرد که در گیشه شکست خورد. در سال 1974 نیز در کنار پل نیومن و استیو مک کوئین در فیلم تحسین شدۀ «آسمانخراش جهنمی» بازی کرد؛ این فیلم در گیشه بسیار موفق بود و به یکی از سودآور ترین فیلم های کارنامۀ هولدن تبدیل شد. دو سال بعد، به خاطر بازی در فیلم «شبکه» (1976) به کارگردانی سیدنی لومت تحسین شد و نامزدی اسکار بهترین بازیگر مرد را به دست آورد.

او در این فیلم که به بررسی رسانه می پردازد، نسخۀ سالخورده تری از شخصیتی را بازی می کند که در دهۀ 1950 نماد آن بود، فقط این بار خسته تر است و به فناپذیری خود آگاه است. در سال 1980، در «زمینی»، در کنار بازیگر کودک محبوب آن دوران، ریکی شرودر، نقش مردی گوشه گیر را بازی می کند که در حال مرگ از سرطان است و به زادگاه دورافتادۀ خود در استرالیا می رود تا آخرین روزهای زندگی را در آنجا بگذراند، او در آنجا با پسر بچه ای آشنا می شود که والدینش در یک حادثه کشته شده اند و به او یاد می دهد چگونه در بیابان زنده بماند.

در آخرین سال های زندگی، در فیلم «وقتی زمان به آخر رسید» (1980) به کارگردانی اروین آلن بازی کرد که از نظر تجاری و انتقادی شکست خورد و خود هولدن نیز از آن بیزار بود. فیلم «اِس. اُ. بی.» (1981) به کارگردانی بلیک ادواردز موفق تر بود. در سال 1981، نقش یک مربی بسکتبال به نام دنیل بی. دیلینی برای فیلم «آن فصل قهرمانی» به او سپرده شد. وقتی فیلمبرداری فیلم لغو شد، او بسیار افسرده شد و بیشتر از قبل به نوشیدن الکل روی آورد.

هولدن در مقام یک شریک مدیریتی در یک منطقۀ حفاظت شده در آفریقا، وقت زیادی را صرف کار برای حفاظت از حیات وحش می کرد. در سفری به آفریقا، عاشق حیات وحش شد و روز به روز برای گونه های حیوانی که جمعیت شان رو به کاهش بود، بیشتر نگران می شد. به کمک همکارانش، مزرعۀ حفاظت شدۀ ماونت کنیا را تأسیس کرد و الهام بخش تأسیس بنیاد حیات وحش ویلیام هولدن شد. هدف مزرعۀ حفاظت شدۀ ماونت کنیا کمک به کشور کنیا در آموزش جوانان این کشور در مورد حیات وحش است. در این مزرعه، نهاد حفاظت ماونت کنیا پرورشگاه حیوانات را اداره می کند و برنامۀ توانبخشی بونگو نیز با خدمات حیات وحش کنیا همکاری دارد. این پرورشگاه به حیوانات بی سرپرست و حیوانات مجروح و رها شده ای که در طبیعت وحشی پیدا شده اند، پناه داده و از آنها مراقبت می کند تا آنها را در زمان ممکن به طبیعت بازگرداند.

هولدن در سال ۱۹۴۱ با آردیس انکرسن بازیگر با نام هنری برندا مارشال ازدواج کرد. آنها دو فرزند به نام های پیتر وستفیلد و اسکات پورتر داشتند. او ویرجینیا، دختر همسرش از ازدواج اولش با ریچارد گینز، را نیز به فرزندی گرفت. آنها بعد از سی سال زندگی مشترک، در سال ۱۹۷۱ از هم طلاق گرفتند. در سال ۱۹۷۲، او با استفانی پاورز بازیگر آشنا شد و علاقه به حمایت از حیوانات را در او نیز به وجود آورد. پاورز بعد از مرگ او، بنیاد حیات وحش ویلیام هولدن را در مزرعۀ حفاظت شدۀ ماونت کنیا دایر کرد.

هولدن در روز ۱۲ نوامبر ۱۹۸۱ در گذشت. بنا به گزارش کالبد شکافی پزشکی قانونی لس آنجلس، وی در آپارتمان خود در سانتا مونیکای کالیفرنیا تنها و مست بوده و لیز خوردن او روی یک قالیچه باعث شده پیشانی او به میز کنار تخت بخورد و به شدت مجروح شود؛ در نهایت، شدت خونریزی باعث مرگ وی شده است. شواهد نشان می داد که او دست کم نیم ساعت بعد از زمین خوردن هوشیار بوده و احتمالاً متوجه وخامت جراحت خود نشده و درخواست کمک نکرده، یا توان درخواست کمک نداشته است.

پیکر او را چهار روز بعد از حادثه پیدا کردند. شایعاتی وجود داشت که او مبتلا به سرطان ریه است؛ هولدن در یک کنفرانس خبری در سال 1980 این ادعا را رد کرد. گواهی مرگ او نیز هیچ اشاره ای به وجود سرطان نکرد. او بنا به میل خود به انجمن نپتون سفارش کرده بود که پیکر او را بسوزانند و خاکسترش را در اقیانوس آرام بریزند. به خواست او، هیچ مراسم تشییع جنازه یا یادبودی برای وی برگزار نشد. به پاس خدمات هولدن به صنعت فیلم، ستاره ای در پیاده روی مشاهیر هالیوود به او اختصاص یافته است. او ستاره ای نیز در پیاده روی مشاهیر سینت لوییز دارد.