زنان دانشمند در علوم رایانه را بشناسید

برترین ها: در این مطلب زنانی را برایتان معرفی کرده ایم که در حوزه علوم رایانه ای، دانشمندان بزرگی به شمار می روند و فعالیت های بسیار ارزشمندی در این زمنیه داشته اند.

ریحانه صفوی نایینی

ریحانه صفوی نایینی رئیس فعلی گروه امنیت اطلاعات در دانشگاه کالگری است. وی لیسانس و فوق لیسانس خود را از دانشگاه تهران و دکترای خود را از دانشگاه واترلو دریافت کرده است.


لین کانوی (Lynn Conway)

لین کانوی، مهندس کامپیوتر آمریکایی است. او متولد ۱۰ ژانویه ۱۹۳۸آمریکا است. او در ابتدا مرد بود ولی پس از تغییر جنسیت حالا یک زن محسوب می‌شود. او فعالیت‌های فراوانی برای افراد تراجنسی انجام داده‌است.


فرانسیس آلن (Frances Elizabeth "Fran" Allen)

فرانسیس الیزابت فران آلن، دانشمند آمریکایی علوم رایانه است. فرانسیس آلن در سال ۱۹۵۴ مدرک کارشناسی ریاضی خود را از دانشگاه ایالتی نیویورک در آلبانی و سه سال بعد کارشناسی ارشد کامپیوترش را از دانشگاه میشیگان دریافت کرد.

آلن کارش را با تدریس ریاضی کاربردی به کودکان شروع کرد. شرایط بد مالی او را مجبور کرد تا برای پرداخت بدهی‌هایش به فکر کار دیگری باشد و در شرکت آی‌بی‌ام به‌کار مشغول شد و مدت کوتاهی در آنجا به تدریس پرداخت. پس از آن در زمینه بهینه‌سازی و توسعه کامپایلرها شروع به کار کرد و سپس به طراحی و ساختاربندی زبان‌های برنامه‌نویسی پرداخت و به‌سرعت پیشرفت کرد. در سال ۱۹۸۹ اولین زنی بود که در شمار اعضای کلیدی آی‌بی‌ام درآمد و در سال ۱۹۹۵ نیز به سمت رئیس آکادمی فناوری این شرکت انتخاب شد.


فرانسیس آلن در فوریه سال ۲۰۰۷ موفق شد جایزه تورینگ سال ۲۰۰۶ را از ای‌سی‌ام دریافت کند. او اولین زنی است که توانسته این جایزه را کسب کند. او قول داد جایزه ۱۰۰هزار دلاری خود را صرف کمک به آموزش دختران در کشورهای درحال‌توسعه کند.

آلن در طی این سال‌ها جوایز دیگری نیز دریافت کرده است که از آن جمله می‌توان جایزه آنیتابرگ (Anita Borg) برای رهبری فنی را نام برد که در مراسم زنان درتکنولوژی سال ۲۰۰۴ به او اهدا شد.

همچنین آلن در سال ۱۹۹۱ نیز موفق به دریافت دکترای افتخاری علوم از دانشگاه آلبرتا شد.

آنیتا بورگ (Anita Borg)

آنیتا بورگ (زاده ۱۷ ژانویه ۱۹۴۹ - درگذشت ۶ آوریل ۲۰۰۳) یک دانشمند علوم رایانه اهل آمریکا بود. او بنیان‌گذار انستیتو زنان و تکنولوژی آنیتا بورگ و جشنواره گریس هاپر زنان در رایانه است. او در شیکاگو متولد شد و نام او را آنیتا بورگ نفر نهادند. او اولین شغل برنامه‌نویسی خود را در سال ۱۹۶۹ بدست آورد. او که از بچگی به ریاضیات علاقه‌مند بود، در ابتدا خیلی مایل به رشته علوم رایانه نبود و هنگامی که در یک شرکت بیمه کوچک مشغول به کار بود، به شکل خودجوش برنامه‌نویسی را یاد گرفت. او در سال ۱۹۸۱ یک مدرک دکتری در رشته علوم رایانه از دانشگاه نیوجرسی کسب کرد. پایان‌نامه او در مورد بهره‌وری در همگام‌سازی سیستم‌عامل‌ها بود. او پس از دریافت مدرک دکتری، چهار سال وقت صرف کرد تا یک سیستم‌عامل مبتنی بر یونیکس با قابلیت تحمل خطا، در ابتدا برای شرکت «آرژن سیستمر کورپ» در نیوجرسی و سپس برای شرکت نیکسدورف کامپیوتر در آلمان طراحی کند. در سال ۱۹۸۶، او کار کردن در آزمایشگاه تحقیقاتی غربی در شرکت DEC را شروع کرد و ۱۲ سال در آنجا مشغول بود.


جنیفر تور چایس (Jennifer Tour Chayes)

جنیفر تور چایس، یک دانشمند در زمینه فیزیک، ریاضیات، و علوم نظری رایانه اهل ایالات متحده آمریکا است.


دافنی کالر(Daphne Koller)

دافنی کالر، یک استاد اسرائیلی-آمریکایی در بخش علوم رایانه دانشگاه استنفورد و از اعضای بنیاد مک‌آرتور است. پژوهش‌های او عمدتا در حوزهٔ هوش مصنوعی و کاربردهای آن در علم پژشکی هستند.

او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه عبری اورشلیم در ۱۹۸۵ میلادی در ۱۷ سالگی و کارشناسی ارشدش یک سال بعد از همان مؤسسه دریافت کرده است. کالر پس از دریافت مدرک پی‌اچ‌دی خود از دانشگاه استنفورد در سال ۱۹۹۳ میلادی، به عضویت هیئت علمی بخش علوم رایانهٔ دانشگاه استنفورد درآمد. او از سال ۲۰۰۴ میلادی از اعضای بنیاد مک‌آرتور است.

کالر در سال ۲۰۰۸ نخستین جایزهٔ ۱۵۰ هزار دلاری انجمن ماشین‌های حسابگر-اینفوسیس را در زمینهٔ علوم رایانه دریافت کرد. یک سال بعد (۲۰۰۹) به همراه نیر فریدمن رساله‌ای را در زمینهٔ مدل گرافی احتمالی منتشر نمود. کالر از بنیانگذاران کورسرا است.


شارلوت فروزه فیشر (Charlotte Froese Fischer)

شارلوت فروزه فیشر، زاده ۲۱ سپتامبر ۱۹۲۹ یک ریاضی‌دان، فیزیک‌دان، و شیمی‌دان اهل ایالات متحده آمریکا است.


شفیع گولدواسر

شفیع گولدواسر، زاده ۱۹۵۸ میلادی یک دانشمند در زمینه علوم رایانه اهل ایالات متحده آمریکا است. وی همچنین برنده جوایزی همچون جایزه تورینگ شده است.


ایدا لاولیس

آگوستا ایْدا (آدا) دختر لرد بایرون شاعر بود و در ۱۰ دسامبر ۱۸۱۵ در لندن انگلستان زاده شد. ایْدا از دوستان نزدیک و همکاران و مشوقان چارلز ببیج بود و چند برنامه برای ماشین تفاضلی و ماشین تحلیلی ببیج (صورتی از ماشین حساب) تهیه کرد.

وزارت دفاع آمریکا در سال ۱۹۷۹ به افتخار این دانشمند، نام وی را بر زبان برنامه‌نویسی ایدا (آدا) گذاشت. جامعهٔ کامپیوتر بریتانیا نیز از سال ۱۹۹۸ جایزه‌ای با نام او به برگزیدگان این رشته اهدا می‌کند. همچنین در سال ۲۰۰۸ مسابقات سالانه‌ای برای زنان دانشجوی علوم رایانه با نام وی بر‌گزار می‌شود.

فیلم Conceiving Ada و رمان The Difference Engine دربارهٔ آدا لاولیس ساخته شده است.


باربارا لیسکف (Barbara Liskov)

باربارا لیسکف،‏ زاده ۱۹۳۹، دانشمند علوم رایانه است. او در سال ۲۰۰۸ جایزه تورینگ را به علت «ابداعات اساسی در طراحی زبان برنامه‌نویسی» دریافت کرد.

او «استاد موسسه» در دانشگاه‌ام‌آی‌تی است که بالاترین درجه استادی در این دانشگاه به حساب می‌آید.

در سال ۲۰۰۸ او دومین زنی است که جایزه تورینگ را دریافت کرده است. در سال ۲۰۰۴ نیز مدال جان فون نیومن را دریافت کرد.

لیسکف زبان برنامه‌نویسی سی‌ال‌یو و آرگوس را ابداع کرده و همراه جانت ویگ، اصل جانشینی لیسکف را اثبات کرده است. او همچنین، نویسنده سه کتاب و صدها مقاله تخصصی است.


لین ژولیتز (Lynne Jolitz)

لین ژولیتز (زاده ۳۰ ژوئن ۱۹۶۱)، یکی از افراد کلیدی در تاریخچه نرم‌افزارهای آزاد است که به همراه همسرش، ویلیام ژولیتز شرکت‌های نوپای زیادی را در دره سیلیکون بنیان نهاده‌اند. عمده شهرت این دو به خاطر کار بر روی سیستم‌عامل بی‌اس‌دی و پورت کردن و آماده کردن این سیستم‌عامل بر روی معماری اینتل ۸۰۳۸۶ است که نسخه‌ای که آنها بر روی آنها کار می‌کردند، تحت عنوان ۳۸۶BSD شناخته می‌شود. فری‌بی‌اس‌دی و نت‌بی‌اس‌دی هر دو در ابتدا مبتنی بر این سیستم‌عامل بوند. او و شوهرش در حال حاضر به همراه فرزندانشان، ربکا، بنجامین و سارا ساکن لوس گاتوس، کالیفرنیا هستند.


مریسا مایر (Marissa Mayer)

مریسا مایر (زاده ۳۰ مه ۱۹۷۵)، مدیر تجاری و مدیرعامل یاهو! است. او در گذشته برای مدت زیادی از مدیران و سخنگوهای اصلی گوگل بود و سال‌ها در پروژه‌های مختلف «گوگل» مسوولیت داشته و اولین مهندس زنی است که به استخدام گوگل درآمد.

ماریسا مایر لیسانس سیستم‌های نمادین و فوق لیسانس علوم کامپیوتر را که هر در زمینهٔ هوش مصنوعی بود از دانشگاه استنفورد آمریکا دریافت کرد. او به عنوان یک طرفدار پروپاقرص دنیای مد مشهور است. ماریسا مایر که در اولین سال‌های استخدام در گوگل با لری پیج، یکی از بنیان‌گذاران اصلی گوگل رابطه داشت، به مهارت حرفه‌ای بالا در گفتگوی با رسانه‌ها نیز معروف است. مایر یکی از مسوولان اصلی پروژه آی گوگل نیز بود که به کاربر گوگل امکان می‌دهد به همه سرویس‌های گوگلی که استفاده می‌کند، به آسانی دسترسی داشته باشد. او در توسعه گوگل مپ و جی میل نیز نقش بسزایی داشته‌است. مؤسسه فناوری ایلینوی در ۲۰۰۹، دکترای افتخاری خود را به پاس فعالیت‌های او در زمینهٔ جستجو به او اهدا کرد.

در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۲ به عنوان رئیس هیئت‌مدیره یاهو انتخاب شد. ماریسا مایر که در سال ۲۰۰۹ با زکری بوگ، یک کارفرمای معروف آمریکایی ازدواج کرده‌است، در حالی به سمت ریاست یاهو انتخاب شد که باردار بود.


گریس هاپر (Grace Murray Hopper)

گریس هاپر، ریاضی‌دان اهل نیویورک که به‌عنوان نخستین بانوی نرم‌افزار و نخستین مادر و مدرس برنامه‌نویسی رایانه شناخته می‌شود. گریس هاپر اولین زبان برنامه‌نویسی را در سال‌های دههٔ ۱۹۵۰ برای رایانهٔ مارک یکم و یونیواک یکم اختراع کرد و نخستین مترجم (کامپایلر) را ساخت.

از وی به‌عنوان زنی که در پروژه طراحی و ساخت زبان کوبول (COBOL) در کنار چارلز فیلیپس (Charles Philips) پیشتاز بوده، یاد می‌شود.

وی نخستین زنی بود که درجهٔ دکترای ریاضی را در دانشگاه ییل (Yale) دریافت کرد و نیز به‌عنوان پیرترین افسر در خدمت نیروی دریایی آمریکا بود.