صداوسیما، جواد ظریف را بایکوت کرد

مهرداد خدیر در عصر ایران نوشت: حضور محمد جواد ظریف معاون راهبردی رییس جمهوری ایران در داووس سوییس و اجلاس جهانی اقتصاددانان - ۴ روز ۲۰ تا ۲۴ ژانویه- خبر مهم و دست کم واجد ارزش خبری است اما بخش‌های خبری صدا و سیما در روز دوم بهمن ۱۴۰۳ آن را بایکوت کردند و حتی در خبر اجلاس داووس در بخش ساعت ۱۴ به آن اشاره نکردند. مثل این که ایران در جام جهانی فوتبال حاضر باشد و در خبر افتتاح جام جهانی به حضور تیم ایران اشاره نشود!

در فاصلهٔ اخبار ساعت 14 تا 21 معاون راهبردی رییس جمهوری ایران که به عنوان وزیر خارجهٔ دولت روحانی و امضا کنندهٔ توافق هسته‌ای برجام با 6 قدرت جهانی چهرۀ بین‌المللی و شناخته شده‌ای است با رییس جمهوری عراق و وزیر خارجهٔ نروژ هم ملاقات کرد.  اما چرا صدا و سیما به سفر ظریف به داووس بی‌اعتنایی می‌کند؟ 

شاید در مقام توجیه گفته شود این اجلاس غیر رسمی است و مذاکراتی که در آن جریان دارد رسمیت ندارد. اما اگر هم چنین باشد باز از ارزش خبری اجلاس جهانی داووس نمی‌کاهد کما این که نام این دهکده در سوییس برای بسیاری آشناست.

کما این که در اخبار ساعت ۲۱ سه شنبه شب گزارش قابل توجهی منعکس شد که به حضور سه اَبَرثروتمند در مراسم تحلیف دونالد ترامپ رییس جمهوری جدید آمریکا اشاره داشت که یکی متحد و از عوامل پیروزی او بود: ایلان ماسک مالک تسلا با ثروت ۴۰۰ میلیارد دلاری، جف بیزوس مالک آمازون با ثروت ۲۰۰ میلیارد دلاری و مارک زاکر برگ مالک متا با ثروت ۲۰۰ میلیارد دلاری و همین نشان می‌دهد سیاست و اقتصاد تا چه حد در هم تنیده‌اند.

اگر صدا وسیما یک رسانهٔ واقعی بود و به خبر به مثابهٔ خبر و نه ابزار پروپاگاندا و تبلیغات اغراق‌شدهٔ سیاسی و ایدیولوژیک نمی‌گریست طبعا اجلاس داووس جاذبهٔ خبری بالایی داشت و حتی به بهانهٔ‌ آن می‌توانستند مواضع انتقادی کارشناسان را هم منعکس یا پیشینهٔ نشست‌های قبلی و تأثیر یا بی‌اثری آنها را یادآور شوند و مشخصا از دکتر محمود سریع‌القلم - که بیش از هر صاحب‌نظر ایرانی دیگر در اجلاس داووس شرکت کرده و داووسی‌ترین ایرانی است - دعوت کنند ولی ترجیح دادند حضور ظریف در داووس و خود این اجلاس را بایکوت کنند و اگر هم خبری یا گزارشی منعکس می‌کنند انتقادی ومربوط به تجمعات دربارهٔ آن باشد.

بامزه این که اگر چهار نفر آنجا جمع شوند و اعتراض کنند پوشش می‌دهند ولی خبری از گزارش تجمعات معیشت‌محور که هر از گاهی در مقابل سازمانی در داخل کشور برپا می‌شود نیست!

اگرچه تفکر حاکم بر صدا و سیما با روح داووس سازگار نیست اما دلیل بی‌توجهی امسال به شخص محمد جواد ظریف مربوط است خاصه این که اصول‌گرایان رادیکال حضور او در دولت مسعود پزشکیان را با قانون تصدی مشاغل حساس به سبب تابعیت مضاعف فرزند مغایر می‌دانند و شخص رییس مجلس هم دو بار به این موضوع اشاره و از آقای ظریف خواسته ظریفانه کنار برود ولی نه رییس جمهور نه معاون راهبردی اعتنا نکرده‌اند. بنا‌بر این دلیل اول این است که صدا و سیما به عنوان ارگان تصویری جبهه پایداری منتها با بودجه عمومی اساسا ظریف را به رسمیت نمی‌شناسد و به دنبال حذف او از کابینه است و رییس جمهور پزشکیان هم با حمایت از او تن نداده است.

دلیل دوم این که می‌دانیم محمد جواد ظریف در پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات تیرماه نقش وافری ایفا کرد و حضور او در یک میزگرد تلویزیونی در کنار پزشکیان و آن چند دقیقه توفانی فضا را تغییر داد و این تازه جدای حضور فعال در میتینگ‌ها بود که اصطلاحا کُت درآورد و از حنجره مایه گذاشت تا پنجرهٔ تازه‌ای بگشاید و خوش‌بختانه موفق شد و گیر سعید جلیلی و رفقا نیفتادیم که این روزها دست‌پُخت کرسنتی‌شان نقل محافل است. با این حال فراموش نکنیم اخوی همین آقای سعید جلیلی - وحیدشان- مرد شمارهٔ ۲ سازمان است. این هم دلیل یا احتمال دوم بایکوت حضور ظریف در داووس سوییس می‌تواند باشد.

دلیل سوم می‌تواند این باشد که هر شب وسط اخبار ۲۱ و نه مثلا در شبکهٔ‌ افق گزارشی پخش می‌کنند تا نشان دهند مذاکره با غرب بی‌فایده است و آقای ظریف را در مذاکرات برجام نشان می دهد و انگار نه انگار که او مقام رسمی بوده و توافق هم در مجلس و هم در شورای عالی امنیت ملی تصویب شده است.

منتها این را هم به یاد داریم که در سال ۱۳۵۹ هم درست درگرماگرم بحث بر محاکمه گروگان‌های آمریکایی به اتهام جاسوسی و بی‌آن که سر و کارشان به دادگاهی بیفتد آزاد شدند!

در سال ۱۳۶۷ هم دو روز قبل از قبول قطعنامهٔ ۵۹۸ خبرنگار صدا و سیما به میان مردم می‌رفت و می‌پرسید چرا نباید با عراق صلح کنیم و البته همان مردم وقتی دو روز بعد خبر پایان جنگ هشت ساله را شنیدند شیرینی پخش کردند. در حالی که قرار نبود قبل از سقوط صدام حسین و حزب بعث این اتفاق بیفتد ولی بنا به مصلحت که درست تشخیص داده شد رخ داد.

سه توافق هسته‌ای در سال های ۱۳۸۲ و ۱۳۹۲ و ۱۳۹۴ و آخری مشهور به برجام هم در عین مخالفت‌های  صدا و سیما انجام شد و اتفاقا با این پیشینه گزارش‌‌های این چند شب این احتمال را تقویت کرده که خبری باشد.

روزنامهٔ سازندگی هم در عنوان درشت صفحهٔ اول شماره امروز خود از گفت‌و‌گوهای غیر رسمی در داووس خبر داده و نوشته است: حضور محمد جواد ظریف در این اجلاس این گمان را تقویت کرده که مذاکرات غیر رسمیِ داغی در این شهر سرد در جریان باشد و یادآور شده نام این شهر [دهکدهٔ] کوهستانی و اجلاس آن امسال به این دلیل برای ایرانیان اهمیت پیدا کرده که بوی مذاکره از آن به مشام می‌رسد.

با این وصف روشن‌تر می‌شود چرا صدا و سیما داووس را بایکوت کرده است. هم به خاطر خود ظریف که از نظر آنان نباید معاون راهبردی رییس جمهوری باشد و هم برای آن که لابد به تعبیر روزنامه سازندگی «‌بوی مذاکره از آن به مشام می‌رسد.»

با توجه به این که صدا و سیما این قدر علاقه به خبرهای آرشیوی دارد و در گزارش قبل از سفر امروز رییس جمهوری به خوزستان -که یکی از مهم‌ترین پروژه‌های آن آب‌رسانی غدیر است- گریزی به گذشته می‌زند و تصویر و سخنان مرحوم ابراهیم رییسی را پخش می‌کند خوب است سری هم به آرشیو خود بزنند و گزارش ۲۵ تیر ۱۳۶۷ را پخش کنند که علیه قبول قطعنامه ۵۹۸ بود و این احتمال قابل طرح باشد که لابد خبری هست که این همه نگران مذاکره‌اند ولو به صورت غیر رسمی.

در نظر داشته باشیم حضور ظریف مانند حضورهای قبلی دکتر سریع‌القلم شخصی یا دانشگاهی نیست و به عنوان نمایندهٔ رسمی دولت ایران شرکت می‌کند کما این که از وزیر خارجه و او دعوت شده بود و سخن گوی وزارت خارجه هم به صراحت اعلام کرد: «جایگاه آقای دکتر ظریف در ساختار دولت کاملا مشخص و روشن است و حضور ایشان قطعا موثر و مفید خواهد بود و دربارهٔ نرفتن وزیر خارجه هم به این موضوع نیز توجه کنید که قرار بود آقای عراقچی برای اجلاس شورای امنیت به نیویورک سفر کنند.»