علی دایی - تیم ملی؟ امیدواریم که نشود

روزنامه اعتماد - علی کربلایی: فوتبال ایران در شرایطی قرار دارد که آخرین بار سال ۲۰۰۴ و در مرحله اول مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ چنین وضعیت اسفناکی را تجربه کرده بود. تیم ملی باید با نهایت قدرت به مصاف عراق و بحرین برود و اولین لغزش، ما را در معرض سقوط قرار خواهد داد. شکست مقابل بحرین و عراق با ویلموتس، تیم ملی فوتبال ایران را در شرایطی قرار داده که ۱۶ سال است از آن دور بودیم و گمان نمی‌کردیم دیگر درگیر صعود از دور اول مقدماتی جام جهانی بشویم.

آخرین بار که کار صعود تیم ملی به جام جهانی به، اما و اگر کشیده شد، مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل بود که ملی‌پوشان‌مان تحت هدایت کی‌روش باید سه دیدار پایانی مرحله آخر مقدماتی را با پیروزی پشت سر می‌گذاشتند و به شکلی معجزه‌وار همین اتفاق افتاد و با گل دیدنی قوچان‌نژاد مقابل کره جنوبی، حکم صعودمان به جام جهانی امضا شد. در جریان مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ تیم ملی ایران در هیچ مرحله‌ای دچار مشکل نشد و با کارلوس کی‌روش به راحتی آب خوردن به روسیه صعود کردیم و با ۴ امتیاز در گروه مرگ سوم شدیم.

در جام ملت‌ها هم مقتدرانه به نیمه‌نهایی صعود کردیم و ژاپن قدرتمند موفق شد ایران را پای فینال شکست بدهد. حالا باید پرسید بعد از یک‌سال دقیقا چه اتفاقی در فوتبال ایران رخ داده که از مدعی قهرمانی جام ملت‌ها، تبدیل به تیمی شده‌ایم که برای رسیدن به ۱۲ تیم برتر قاره و مرحله نهایی مقدماتی جام جهانی هم مشکل داریم. فدراسیون پنج ستاره مهدی تاج و دوستانش، تا چه اندازه متکی به فردی مثل کارلوس کی‌روش بود که رفتن او ما را در شرایطی قرار داده که طرفداران فوتبال هر شب و هر روز با استرس نرسیدن به جام جهانی ۲۰۲۲ آن هم در شرایطی که در کشور همسایه‌مان برگزار می‌شود دست و پنجه نرم می‌کنند؟

به نظر می‌رسد بعد از دوره هشت ساله کی‌روش، در حال بازگشت به همان دوران پیشاکی‌روش هستیم. تیم ملی با مارک ویلموتس روز‌های بدی را پشت سر گذاشت و با هزینه‌ای سرسام‌آور با این مرد بلژیکی قطع همکاری کرد. هزینه قطع همکاری با مارک ویلموتس به حدی سنگین بود که فدراسیون فوتبال نمی‌تواند برای ادامه مسیر مقدماتی جام جهانی یک مربی درجه یک خارجی استخدام کند و به دلیل شرایط ارزی کشور، مجبور به همکاری با یک مربی داخلی است. از بین گزینه‌های داخلی یحیی گل‌محمدی خیلی زود به دلیل قبول هدایت تیم پرسپولیس حذف شد و دو گزینه باقی ماندند؛ علی دایی و امیر قلعه‌نویی. دو گزینه‌ای که هر دو سابقه هدایت تیم ملی را برعهده داشته‌اند.

امیر قلعه‌نویی در حال حاضر هدایت سپاهان اصفهان را برعهده دارد و تیمش با سه اختلاف امتیاز با صدر جدول در رده دوم است. قلعه‌نویی پرافتخارترین مربی تاریخ لیگ برتر ایران است و کارنامه‌ای بسیار پربار دارد. او چهار بار در لیگ برتر قهرمان شده و آخرین بار که این عنوان را کسب کرده به سال ۹۲ با استقلال تهران برمی‌گردد. قلعه‌نویی یک مرتبه هدایت تیم ملی ایران را عهده‌دار بوده و در جام ملت‌های آسیا در مرحله یک‌چهارم نهایی با شکست مقابل کره جنوبی در ضربات پنالتی از دور مسابقات کنار رفت و جایگاهش را در تیم ملی از دست داد.

قلعه‌نویی در آن دوران تصمیم‌های عجیب زیادی برای تیم ملی گرفت و این اتهام به او وارد بود که در حال رنگی کردن تیم ملی است. استفاده از پیراهن آبی برای تمرینات که سابقه نداشت و همچنین بازی دادن به بازیکنانی که جایگاهی در تیم ملی نداشتند، از او وجهه خوبی به جا نگذاشت. قلعه‌نویی در آن دوران تیم بزرگی از کارشناسان و مربی‌ها را کنار خود می‌دید و سعی داشت با یک خرد جمعی تیم ملی را اداره کند. او طی دوران مربیگری‌اش در تیم ملی، در ۱۷ بازی ۱۰ برد، ۶ مساوی و یک باخت داشت و میانگین ۲٫۱ امتیاز در هر بازی را ثبت کرد.

به نظر می‌رسد شانس علی دایی در حال حاضر از قلعه‌نویی بیشتر باشد. او با هیچ تیمی قرارداد ندارد و فدراسیون برای اینکه او را به عنوان سرمربی معرفی کند، تنها باید رضایت شخصی‌اش را جلب کند. اما نکته اینجاست که علی دایی کارنامه چندان درخشانی ندارد و پیش‌تر هم در تیم ملی ناکام بوده. دایی ۱۳ سال است که مربیگری می‌کند و آخرین افتخارش به عنوان مربی در لیگ، به همان سال اول فعالیتش با سایپا بازمی‌گردد. او فصل بعد با همان سایپا که قهرمان شده بود به رتبه یازدهم رسید.

دایی با یکی از پرمهره‌ترین پرسپولیس‌های دهه نود قهرمانی را در هفته‌های پایانی بر اثر سوءمدیریت در تیم از دست داد. علی دایی یک مرتبه به شکلی جنجالی و نه چندان فوتبالی، در حالی که بین چهار گزینه نهایی فدراسیون نبود، به عنوان سرمربی تیم ملی انتخاب شد. انتخاب دایی به عنوان سرمربی تیم ملی؛ در حالی از سوی علی‌آبادی رییس وقت سازمان تربیت‌بدنی و معاون رییس‌جمهور (محمود احمدی‌نژاد) انجام شد که دایی پیش از این اعلام کرده بود: «هر کس لابی قوی‌تری داشته باشد به عنوان سرمربی تیم ملی منصوب می‌شود.»

پیش از این، فدراسیون فوتبال ایران از افشین قطبی، امیر قلعه‌نویی، محمد مایلی‌کهن، بیژن ذوالفقارنسب و مجید جلالی؛ به عنوان گزینه‌های خود برای سرمربیگری تیم ملی نام برده بود. دایی در مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ در ۵ بازی هدایت تیم ملی را برعهده داشت و در مجموع تنها موفق به کسب ۶ امتیاز شد. تیم ملی با هدایت دایی در ۸ فروردین ۱۳۸۸ و در حضور ۱۰۰ هزار تماشاگر، مقابل عربستان با نتیجه ۲ بر یک شکست خورد و در رتبه چهارم گروه، بین پنج تیم قرار گرفت و شانس صعود را تقریبا از دست داد.

تیم ملی ایران در چهار دیداری که از مرحله اول مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ باقی مانده باید چهار برد به دست بیاورد و امیدوار به لغزش عراق باشد تا جایگاه صدر جدول را به دست بیاورد و بی‌دغدغه صعود کند. از بین تیم‌های دوم، بهترین‌های‌شان صعود می‌کنند که با توجه به دو باختی که داشته‌ایم، قرار گرفتن بین بهترین تیم‌های دوم سخت به نظر می‌رسد. در حال حاضر با توجه به فرصت کمی که تا فروردین و بازی‌های حساس مقابل عراق و بحرین باقی مانده، بهترین چاره این است که از مربی داخلی استفاده شود که شناخت درستی از بازیکنان و فضای فوتبال ایران داشته باشد.

ضمن اینکه بسیار مهم است گزینه‌ای انتخاب شود که بین بازیکنان از مقبولیت و محبوبیت برخوردار باشد و بتواند از نظر روانی بازیکنان را آماده شرایط خاصی که تیم در آن گرفتار شده بکند. امیر قلعه‌نویی با وجود اینکه از نظر فنی و کارنامه‌ای، قابل قیاس با علی دایی نیست، اما مرد محبوب فوتبال ایران نیست و در استادیوم‌ها بار‌ها شاهد شعار علیه او بوده‌ایم و این یک نکته منفی بسیار بزرگ در کارنامه قلعه‌نویی است.

هرچند علی دایی هم محبوبیت گذشته را ندارد و با تصمیماتی که در سال‌های اخیر گرفته به‌خصوص بین پرسپولیسی‌ها محبوبیتش را از دست داده، اما در قیاس با قلعه‌نویی همچنان دست بالا را دارد و حداقل در اغلب ورزشگاه‌ها علیه او شعار نمی‌دهند. در این میان نباید فراموش کرد که گروه مدیرانی که پیش‌تر در سپاهان با قلعه‌نویی همکاری کرده بودند، در حال حاضر تصمیم‌گیران فدراسیون فوتبال هستند و این موضوع کمی شانس قلعه‌نویی را افزایش می‌دهد. در مجموع و با توجه به جمیع شرایط، باید این موضوع را پذیرفت که علی دایی به احتمال بسیار زیاد سرمربی آینده تیم ملی است و سرنوشت صعود به مرحله بعد مقدماتی جام جهانی، در دستان شهریار است.