مایه داران خارجی که متهم به فساد شدند

برترین ها: پولداری است و فساد. منفور است. سرمایه دارها همواره جیب فقرا را خالی تر می کنند. چندتا از این جملات را حفظیم یا به یاد داریم؟ از کودکی در مدرسه، تلویزیون، کوچه، خیابان، اتوبوس و نانوایی شبیه به این جملات را شنیده ایم که ... اما در دهکده جهانی چه خبر است؟

آیا در همه جای دنیا سرمایه دار فاسد است؟ اصلا موارد فساد اقتصادی در بچه مایه دارهای دنیا دیده شده یا سرمایه دار مفسد مخصوصایران است و بس؟ مجله چلچراغ در این گزارش به افراد برجسته ای نگاه کرده که به درست یا غلط متهم به فساد اقتصادی شده اند.

نخست وزیر همیشه متهم؛ سیلویو برلوسکونی

سیلیو برلوسکونی ۷۷ ساله که خیلی از ایرانی ها او را با عنوان مالک باشگاه آ ث میلان می شناسند، سال ها نخست وزیر ایتالیا بوده و پیر عرصه سیاست است. اما در کنار فعالیت های سیاسی، پرلوسکونی سابقه طولانی در فعالیت های اقتصادی دارد که همواره منجر به متزلزل شدن وزن سیاسی اش در ایتالیا شده است. او سه بار نخست وزیر ایتالیا بوده و گفته می شود که هر سه بار مخالفانش با زیر و رو کردن طومار اقتصادی آقای نخست وزیر توانسته اند آتویی پیدا کنند و او را زمین بزنند.

پیرمردی که حالا اگر طومار زندگی اش را ورق بزند، خود را با یک فهرست بلندبالا از اتهامات و پرونده های قضایی مفتوح یا مختومه روبرو می بیند: سوء استفاده از قدرت اداری، افترا، اخاذی، سوء استفاده جنسی از کودکان، شهادت دروغ، تبانی با مافیا، حساب سازی، اختلاس، پول شویی، فرار مالیاتی، فساد و رشوه دادن به ماموران دولتی، پلیس و قضات اما سیلویو برلوسکونی با پروپاگاندا، محبوبیت یا هر روش دیگری توانسته تا از ۳۲ پرونده مفتوح فقط و فقط در یکی از آنها محکوم قطعی باشد و آن پرونده هم مربوط به فرارهای مالیاتی برلوسکونی بین سال های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۸ میلادی است. با حکم چند دادگاه برلوسکونی به چهار سال حبس، پرداخت ۱۰ میلیون یورو جریمه و پنج سال انفصال از مناصب دولتی محکوم شده است.

تاجر؟ طلا؟ بابک؟ محمود؟ رضا ضراب؟

در مورد رضا ضراب اطلاعات ضد و نقیض زیادی وجود دارد. از این که او اصلیتی آذربایجانی دارد تا اینکه او اهل تبریز ایران است. روایتی که از اصلیت ایرانی او می گوید و از سابقه خانواده، ثروتمندبودن پدر ضراب را نشان می دهد. خانواده ای که گفته می شود از فعالان اقتصادی و تاجران در حوزه طلا، بورس و آهن در بازار امیر تبریز بوده است. کارخانه فولاد، تیکمه داش در تبریز و شرکت کشتی سازی رویال استانبول هم به این خانواده نسبت داده شده است.

با مهاجرت این خانواده به دبی، رضا به آذربایجان و ترکیه رفت و فعالیت های اقتصادی اش را در این کشورها آغاز کرد. رضای ۲۹ ساله پس از ازدواج با خواننده ترک، ابرو گوندش، در افکار عمومی ترکیه به شهرت رسیدو توانست ثروت بیشتری را از آن خود کند.

داستاناما از جایی شروع می شود که پای رضا ضراب به ایران می رسد و فعالیت های اقتصادی توسط ضراب به واسطه بابکزنجانی در ایران آغاز می شود. حتی به تازگی یک مرکز خرید لوکس در تبریز به ضراب نسبت دااده شده است.

تا اینجای کار، سرنوشت رضا ضراب دستگیری در بحران فساد اقتصادی منتسب به دولت رجب طیب اردوغان در ترکیه است. روزنامه های ترکیه می گویند رضا ضراب به رشوه و پولشویی و دور زدن تحریم ها به نفع ایران و همدستی با بابک زنجانی متهم شده است. رسانه های ترکیه گزارش کرده اند که در این پرونده نام محمود احمدی نژاد هم مطرح شده است.

زوج متهم؛ جنیفر لوپز ومارک آنتونی

این زوج سابق، هر دو اتهامات جداگانه ای دارند. اتهاماتی که منجر به تشکیل پرونده قضایی برای آنتونی شد و برای جنیفر لوپز دردسرهایی از جمله اعتراض سازمان های بین المللی و فشار مطبوعات و افکار عمومی ایجادکرد. پرونده مارک آنتونی با پرداخت مجموع ۵.۵ میلیون دلار جریمه و به جرم پرداخت نکردن مالیات در سال های ۲۰۱۰-۲۰۰۷ و اخراج مدیر برنامه های آنتونی ختم به خیر شد.

جنیفر لوپز اما مورد اعتراض شدید سازمان بین المللی حقوق بشر قرار گرفت که او را متهم کرده با گرفتن هفت چک به ترکمنستان رفته و برای سالروز تولد رئیس جمهور ترکمنستان وسایر مراسم وابسته به ثروتمندان این کشور برنامه اجرا کرده است.

این سازمان از آنجا خود را وارد این پرونده کرده است که معتقد است ستارگان مشهور نباید به کشورهایی بروند که در این سازمان پرونده های سیاه حقوق بشری دارند، هر چند مدیر برنامه های لوپز بعدا در لفافه عذرخواهی کرد و گفت که اگر از ماهیت سیاه رژیم ترکمنستان اطلاع داشت، چنین سفری را برای لوپز برنامه ریزی نمی کرد.

رسانه های آمریکا با گذشت چند ماه هنوز دست بردار نیستندو هر از چندگاهی به این ماجرا می پردازندو آن را حتی نوعی فساد اقتصادی برای یک ستاره قلمداد کرده اند. لوپز در این سفر برای عروسی و تولد چند ثروتمند وابسته به دولت ترکمنستان، رئیس جمهور چچن و مقامات سابق اتحاد جماهیر شوروی همبرنامه اجرا کرد و مبالغ هنگفتی را روانه حسابش کرده است.

درموردستاره های هالیوود رسانه ها دنبال پیدا کردن نقاط تاریک کارنامه اقتصادی این افراد هستند؛ به خصوص افرادی که در زمینه خیریه فعالند و ممکن است از کنار جذب سرمایه به سمت خیریه ها خود نیز دلی از عزا درآورند. تحقیقات این رسانه ها اما در حد گمانه زنی در مورد ستاره ها باقی مانده و پای کسی به دادگاه باز نشده است.

راننده فرمولیک، پشت فرمان فساد؛ برنی اکلستون

عاشقان مسابقات رانندنگی فرمول یک هر چقدر هم که مایکل شوماخر و فرناندو آلونسو را دوست داشته باشند، یک نفر را نمی توانند فراموش کنند؛ برنی اکلستون ۸۲ ساله را. برنی در گذشته خودش از رانندگان قهار و قهرمان رانندگی بوده است. با پایان یافتن عمر کار حرفه ایش، برنی وارد دنیای تجارت شد و به عنوان یک کارآفرین ورزشی در کشور محل تولدش، انگلستان، مشغول به کار شد.

پس از مدتی با گسترده تر شدن روابط اقتصادی اکلستون او توانست به پیشینه اش بازگردد و مدیرعامل شرکت فرمول یک شود و سهام بخش بزرگی از شرکت آلفا پرما را - که شرکت مادر شرکت های وابسته به فرمول یک است - به دست آورد. او همچنین از مالکان باشگاه کویینز پارک رنجرز بریتانیا هم هست. نام بزرگ او و جایگاهش به عنوانه مدیرعامل شرکت فرمول یک، اورا هر سال به عنوان مهمترین فرد این مسابقات برجسته می کند و سرمایه های زیادی را جذب این مسابقات و شرکتی که اکلستون مدیرعاملی اش را به عهده دارد می کند.

صفحات زندگی اکلستون با خوشی و ثروت ورق می خورند تا او را به ایستگاه سال ۲۰۱۳ رساندند؛ سالی که دو دادگاه یکی در آلمان و دیگری در انگلیس او را به فساد اقتصادی و سوء استفاده از قدرت متهم کردند. یک بانکدار آلمانی که خود مجرم شناخته شده و به هشت سال حبس محکوم شده است، اعتراف کرده که در سال ۲۰۰۵، ۳۵ میلیون یورو از اکلستون رشوه دریافت کرده است. سایر اعترافات این محکوم پای یکی از شرکت های شرکت کننده در مسابقات را هم به میان کشید و این شرکت از اکلستون شکایت کرد.

این پرونده ها که هنوز در بخش تحقیقات هستند، با وجود اینکه برنی این اتهامات را با عصبانیت تکذیب کرده، یک تهدید بزرگ برای حکمرانی بلامنازع سلطان فرمول یک به شمار می روند. سلطان منتظر است ببیند ایستگاه سال ۲۰۱۴ برای او چه می خواهد.

رقیب قدرتمند زیر پوتین های پوتین؛ میخاییل خودور کوفسکی

حبس و محکومیت میخاییل خودور کوفسکی شاید یکی از موارد محاکمه هایی باشد که کسی به آن باور ندارد. باور نداشتن این پرونده از همان ابتدای محاکمه سرمایه دار جوان محبوب وجود داشت و همین آزادی نمادین دو هفته پیشش هم به آن دامن زد. میخاییل خودور کوفسکی رئیس شرکت عظیم نفتی یوکوس بود که پس از زندانی شدنش به دستور مستقیم پوتین منحل شد.

خودور کوفسکی که محبوبیتش نزد مردم روسیه حس خطر و ناامنی به پوتین داده بود، در سال ۲۰۰۳ به همراه رومن آبراموویچ توسط مجله اکسپرت به عنوان مرد سال روسیه انتخاب شدند. در سال ۲۰۰۴ فوربس نام او را به عنوان ثروتمندترین فرد روسیه ودر فهرست ۱۶ نفر ثروتمندترین مردم دنیا قرار داد. اینجا بود که ولادیمیر پوتین درنگ را جایز ندانست. او به عنوان یک شاهد در یک پرونده اقتصادی به پلیس احضار شد ولی چندساعت بعد خبر جلب شدنش منتشر شد.

در سال ۲۰۰۵ در حالی که در زندان بود به ۹ ماه حبس محکوم شد. تحلیلگران می گویند پوتین چند سال همه فعایت های اقتصادی میخاییل را تحت نظر گرفته تا بلافاصله پس از کمک مالی او به احزاب مخالف پوتین، پرونده ای با عنوان فساد و با اتهامات فرار مالیاتی، دزدی، پولشویی و رشوه مفتوح شد.

او در سال ۲۰۱۰ در حالی که در زندان بود، دوباره محاکمه شد و به ۱۰ سال حبس دیگر محکوم شد. در انتخاب گذشته روسیه مردم هنوز خودور کوفسکی را فراموش نکرده بودند. همه این فشارها و فشار بین المللی بر روسیه در آستانه المپیک زمستانی باعث شد تا مجلس با طرح عفو ۲۰ هزار زندانی موافقت کند و پوتین پیروزمندان خبر عفو خودور کوفسکی را براساس اصول انسان دوستانه و با توجه به بیماری سرطان خودور کوفسکی اعلام کند.

خودورکوفسکی پس از آزادی در اواخر دسامبر سریعا به آلمان پرواز کرد و از آنجا اعلام کرد که از ولادیمیر پوتین درخواست عفو کرده بود اما در متن تقاضایش ابراز ندامت نکرده بود چون او اساسا گناه و جرمی مرتکب نشده است.

ترفندپونزی؛ از چارلز پونزی تا برنارد میداف

این نقشه، یک ترفند کاملا هوشمندانه اما ساده برای جذب سرمایه است که زمینه ساز یکی از پرمفسده ترین انواع فعالیت های اقتصادیدر طول تاریخ بشریت بوده است، ترفندی که نام آن از چارلز پونزی - اولین کسی که از این طرح استفاده کرد - تا برناردمیداف - که بزرگترین پرونده فساد مالی آمریکا را رقم زد - را دربر می گیرد و حتی در ایران هم سال ۱۳۸۶ عده ای که از این طرح استفاده می کردند، دستگیر شدند.

چارلز پونزی ایتالیایی از وقتی پا به آمریکا گذاشت، به خود قول داده بود ثروتمند شود. چارلز برای ثروتمند شدن کمی بی تجربه بود و در همان ابتدای ورود دو بار دادگاهی و به چهار و دو سال حبس محکوم شد. با خروج از زندان و با گرفتن یک کارت پستال از اسپانیا و دیدن یک کوپن تمبر بین المللی ایده ای در ذهنش جرقه زد که منجر به تاسیس شرکت مراسلات بین المللی در بوستون آمریکا شد که برخلاف تبلیغاتش مبنی بر وسیع بودن، تنها کارمند، مدیرعامل و سهامدارش خود پونزی بود.

پونزی سهامداران زیادی را اغوا کردو با موفق بودن ترفندش نام خود را برای همیشه در تاریخ ثبت کرد تا اینکه تحقیقات روزنامه بوستونپست در سال ۱۹۲۰ به نتیجه انجامید و با مشخص شدن فساد اقتصادی این شرکت او دستگیر و روانه زندان شد.

در این ترفند، سهامدار اصلی سودهای کلان در مدت زمان کم را تضمین می کند، کاری که سایر شرکت ها قادر به انجامش نیستند. سودهای وعده داده شده در موعد مقرر از پول سرمایه گذاران جدید تامین و پرداخت می شود. فکرش را کنیدبدون انجام کوچکترین فعالیت اقتصادی، پول هنگفتی در حساب و دستان شما مشغول شمرده شدن است. افراد زیادی از این ترفند استفاده کردند تا برنارد میداف یکی از کارگزاران بورس با استفاده از این ترفند به ثروت هنگفتی دست پیدا کرد.

میداف برای اینکه کسی به او و فعالیت هایش مشکوک نشود، سعی کرد تا دور خودش سروصدای زیادی ایجاد کند و با نزدیک شدن به ستارگان مشهور و انجام فعالیت های خیریه محبوبیت کسب کند. کاری که تا حد زیادی در آن موفق بود.

او از سال ۱۹۶۰ که یکی از بزرگترین کمپانی های وال استریت را بنا نهاد تا سال ۲۰۰۸ که متهم و دستگیر شد، این ترفند را اجرا می کرد. او در مدت ۱۵ سال ۶۵ میلیارد دلار به حیب زد تا لقب فرانکنشتاین امور مالی به او داده شود. برملا شدن راز برنارد میداف و اعتراف او نزد فرزندانش یک بدشانسی بزرگ برای او بود.

دست میداف فقط وقتی رو شد که با شدت گرفتن بحران مالی سال ۲۰۰۸ تعداد زیادی از مشتریان میداف اصل سرمایه شان را خواستند. سرمایه هایی که اصلا وجود نداشتند.

از مشتریان معروف میداف می توان به چند شرکت و بانک معروف آمریکایی و همچنین استیون اسپیلبرگ اشاره کرد. در سال ۲۰۰۹، ۱۱ قاضی دادگاه فدرال بزرگترین کلاهبردار دنیا را به ۱۵۰ سال حبس در زندانه بوتنر محکوم کردند. میداف آنقدر تاثیرگذار بود که یک فیلم تلویزیونی از زندگی اش ساخته شود و رابرت دنیرو در ردای هیولاترین مفسد اقتصادی دنیا ظاهر شود.