«کلاشنیکوف» دقیقا چی ساخت؟

مجله چلچراغ: خبر کوتاه بود و واضح و روشن. پیرمرد روس نتوانست نود و پنجمین سالگرد تولدش را در کنار رئیس جمهور روسیه جشن بگیرد و با هم نوشیدنی مورد علاقه اش را بنوشند. او در روزهای پایانی سال، یعنی 23 دسامبر 2013 بر اثر عارضه قلبی درگذشت.

روزی که رسانه ها نوشتند «میخاییل تیموفیویچ کلاشنیکف درگذشت» همه به یک فکر بودند. اینکه خالق پرشمارترین ابزار کشتار بشر تا امروز (و حتی آینده) با عذاب وجدان از دنیای فانی رفت یا با توجیه خودش را سبک کرده بود.

حالا بعد از مرگ او جهان مانده و بیش از 100 میلیون میراث این نابغه روس. خوب که نگاه می کنیم، می بینیم خیلی سخت است که ادمی بتواند از روی یک تخت سفید داخل یک اتاق سفید و روی ملحفه های سفید آینده جهان را از سفیدی دربیاورد و سرخ کند. سرخ همچون رنگ پرچم سرزمین آقای میخاییل کلاشنیکوف. حداقل بعد از مرگ او جهانیان و به ویژه ایرانیان متوجه شدند که واژه کلاشنیکوف اشتباه است و باید ماشین کشتار روسی را به اسم حقیقی اش یعنی «کلاش نیکوف» صدا کرد.

باز هم شرق وحشی

در روسیه برعکس سرزمین یانکی ها شرق وحشی است و نه غرب، و این نظریه در طول جنگ جهانی اول ودوم ثابت شد. جایی که سربازان سیبریایی ارتش سرخ، قوای حریف را در هم می شکستند ودر برف پیش روی می کردند در حالی که سربازان حریف در حال جان دادن در اثر سرما بودند. مردان شرق روسیه بارها تاریخ را عوض کردند اما یک مرد توانست به اندازه همه آن ابرمردهای غیرطبیعی تاریخ ساز شود.

حالا در سال 1941 قرار داریم. میخاییل 23 سال دارد و در ابتدای راه جنگ در جبهه علیه نازی ها مجروح شده و در شهر «تانکش» بستری شده. روی تخت خوابیده و به سقف نگاه می کند. به این فکر می کندکه به جای راه اندازی ماشین آلات کمکی نظامی یک وسیله برای پایان دادن جنگ اختراع کند. هر چند که مسلسل بی نظیر پ.پ.ش در دستان مدافعان ارتش سرخ است اما آلمان ها مسلسل هایی دارند که کمتر آسیب می بیند و به ژرمن ها کمک می کند تا به سمت قلب حکومت کمونیسم حرکت کنند.


حالا میخاییل تصمیم خود راگرفته، کاغذل و قلم طلب می کند و با فراغ بال و ذهنی دور از جنگ مشغول رسم روی کاغذ می شود. طرحش خیلی اصیل نیست، یعنی از ام۱ آمریکایی ها وام گرفته اما عمده طرحش میراث دار اس تی جی ۴۴ نازی هاست. هنگام مرخص شدن از بیمارستان طرحش را تمام می کند اما اسمی رویش نمی گذارد.

این کاغذهای تا شده در چمدان می ماند تا سال ۱۹۴۶ که جنگ تمام شده و میخاییل فرصت می کند کاغذهایش را به ستاد مشترک ارتش برساند. یک سال روی طرح کار می کنند و سرانجام مسلسل میخاییل سال ۱۹۴۷ در خط تولید قرار می گیرد. اسمش را می گذارند اِی کا۴۷. این اسم مخفف عبارت «آفتامات کلاشنیکوف ۴۷» است. آفتامات به زبان روسی یعنی مسلسل، کلاشنیکوف هم طراح سلاح است و مسلسل هم که در سال ۴۷ تولید شده.

به همین سادگی ولی پیچیدگی! ساده است چون ساده ترین سلاح دنیا تولید شد ولی این تولید در پروسه ای پیچیده و طولانی شکل گرفت.

خدای کشتار

پاسخ آنهایی را که می پرسند «کلاشنیکوف گناهکار است یا خیر؟» را نمی توان به سادگی داد. از یک طرف می بینیم که میخاییل هم مثل افراد مشهوری همچون ساموئل کلت فقط به تکامل سلاح ها کمک کرده و وسیله ای جنگی را طراحی کرده است. خود ژنرال فقید اینطور می گفت: «اسلحه کلاشنیکوف را برای جلوگیری از پیشروی آلمانبه سوی شوروی ساختم و قصد نداشتم این اسلحه در عملیات تروریستی مورد استفاده قرار گیرد. اگر می خواهید کسی را مقصر بدانید، آلمان های نازی را مقصر بدانید که مرا مجبور کردندط راح سلاح شوم!»

چیزی شبیه به این عقیده را نوبل هم داشت. از طرفی دیگر آمارهای مربوط به این سلاح را می بینیم که مفهومی جز کشتار بیشتر را نمی رساند. سالانه رقمی حدود یک میلیون سلاح اِی کا۴۷ در جهان ساخته می شود. از این رقم سهم روسیه ۱۰۰ هزار قبضه و سهم چین، بلغارستان و لهستان حدود ۹۰۰ هزار قبضه در سال است. (چین بزرگترین تولیدکننده این سلاح با نام تایپ ۵۶ است.)

طبق آمار بین المللی تا به حال (از ۱۹۵۱ تاکنون) بیش از ۱۰۰ میلیون قبضه اِی کا۴۷ تولید شده که این رقم منهای سایر تولیدات خانواده کلاشنیکوف است! جنبش های جدایی طلب، پارتیزان ها، گروگان گیرها، تروریست ها، انقلابیون و نیروهای غیررسمی سلاح مورد علاقه خود را اِی کا۴۷ معرفی کرده اند.

البته باید ارتش ده ها کشور را هم به این فهرست افزود. علت این علاقه هم مشخص است. سادگی غیرقابل تصور ساختار سلاح در کنار مقاومت سلاح در برابر شرایط سخت آب و هوایی یک جنگ افزار ایده آل خلق کرده. چریک ها با کلاش هایشان شناخته می شوند، زیرا این سلاح نگهداری مستمری نیاز ندارد و آنها در جنگ های نامنظم می توانند روی مسلسل هایشان حساب ویژه باز کنند.

قدرت نفوذ سلاح مذکور فراتر از جنبه نظامی است، تا جایی که این وسله روسی در جنبش های مقاومتی، تبدیل به یکی از نمادهای مقاومت و جنگاوری شده و جایگاه خاصی در ایددوولوژی ها پیدا کرده. کشورهای زیادی با کمک این مسلسل از دست مستبدان رهایی یافته اند و چریک های بیشماری توانسته اند با همین سلاح جلوی متجاوزان را بگیرند. به همین دلیل آفتامات کلاشنیکوف ۴۷ وارد آرم سازمان های کشورها و ارگان های زیادی شده است.

برای مثال در جنگ تحمیلی، ایران نیاز به سلاح برای انجام عملیات نظامی گسترده داشت، به همین دلیل اِ کا۴۷ های وارداتی (ایران هم اکنون تولیدکننده این سلاح است) به دست رزمنده های ایرانی رسید. این سلاح در نزد مردم ما نماد مقاومت است، در حالی که در ابتدای جنگ سلاح سازمانی ایران چیز دیگری بود ولی گستردگی استفاده از کلاشنیکوف این عقیده را رقم زد.

شاید همین امر باعث شده تا در آرم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اِی کا۴۷ به عنوان نماد جنگاوری ومقاومت حضور داشته باشد. در دیگر جنبش های مقاومتی جهان نیز این اسباب بازی رزمی روسی نقش پررنگی داشته است. یاسر عرفات، چه گوارا و بسیاری از انقلابیون جهان همیشه با اِی کا۴۷ دیده شده اند. البته بسیاری از این انقلابیون سلاحشان را خودشان می ساختند زیرا سیستم نامبرده به دلیل سادگی، تنها در کارگاهی که امکان خانکشی لوله وجود دارد، قابل ساخت است و به همین دلیل احتمال می رود که بسیاری از سلاح های موجود در دست نیروهای مستقل ساخت کارگاه های زیرزمینی باشد.

با این اوصاف اگر تا به حال این ابزار جنگی روسی را ندیده اید، همین الان از منزل خارج شوید و منتظر بمانید تا گشت نیروی انتظامی از جلوی در منزلتان عبور کند. حتما یه قبضه اِی کا۴۷ یا ۷۴ همراه خود دارند.