تولد فرانک دارابونت؛ خالق برترین فیلم تاریخ سینما

وب‌سایت فیلم نت نیوز- یاسین محمدی: پدر و مادر فرانک دارابونت بعد از انقلاب خون‌بار و نافرجام مجارستان در ۱۹۵۶ از این کشور گریختند و هنوز فرانک نوزاد بود که توانستند به امریکا مهاجرت کنند. ابتدا به شیکاگو رفتند و چند سال بعد به لس‌آنجلس نقل‌مکان کردند.

فرانک بعد از دیدن فیلم «THX ۱۱۳۸» جورج لوکاس در نوجوانی، تصمیم گرفت وارد عرصه‌ سینما شود. به همین دلیل بود که در دبیرستان هالیوود مشغول به تحصیل شد. بعد از پایان درسش به دانشگاه نرفت و در یکی از سینماهای مشهور هالیوود کنترلچی شد تا بتواند همه‌ فیلم‌ها را مجانی ببیند و در اوقات بی‌کاری‌اش ساعت‌های طولانی بنویسد و بنویسد و بنویسد…

فرانک دارابونت کارش را در سینما با دستیاری تولید آغاز کرد. نخستین فیلمی که نویسندگی و کارگردانی آن را برعهده گرفت، اقتباسی از داستان‌کوتاه «زن در اتاق» نوشته‌ استیون کینگ بود که در سال ۱۹۸۳ در لیست اولیه‌ نامزدهای اسکار قرار گرفت. دارابونت با وجود این‌که خودش چندان از نتیجه‌ کار راضی نبود، اما باعث شد رابطه‌ خوبی با کینگ پیدا کند و او قول واگذاری حقوقِ ساختِ یکی دیگر از داستان‌های کوتاه دیگرش را به‌نام «ریتا هی‌ورث و رستگاری در شاوشنک» از مجموعه‌ محبوب «فصول گوناگون» به دارابونت داد.

دارابونت فیلمنامه‌نویسی را ادامه داد و توانست نخستین فیلمنامه‌اش را در سال ۱۹۸۶ با نام «فرار گربه‌سیاه» بفروشد، اگرچه این فیلمنامه تا یک دهه بعد ساخته نشد. بعد از نوشتن فیلمنامه‌ «کابوس در خیابان الم ۳» (۱۹۸۷) تبدیل به یک فیلمنامه‌نویس تثبیت‌شده شد که استودیوها او را برای نوشتن فیلمنامه‌هایشان استخدام می‌کردند.

در ۱۹۹۰ توانست نخستین کارگردانی‌اش را در فیلم تلویزیونی «زنده‌به‌گور» با بودجه‌ ۲ میلیون دلاری انجام دهد. دارابونت تا به امروز کارگردانی چهار فیلم سینمایی و چهار سریال را برعهده داشته و برای هشت فیلم سینمایی و چهار سریال فیلمنامه نوشته است.چهار اثر برتر او را مرور می‌کنیم:

4. مردگان متحرک ـ فصل اول

فرانک دارابونت پدیدآور این سریال ژانر وحشت و مهیج است. او این سریال پساآخرالزمانی را بر اساس مجموعه‌کتاب‌های کمیک به همین نام خلق کرد. دارابونت در ابتدای کار قرار بود تهیه‌کنندگی، نویسندگی و کارگردانی کل مجموعه را برعهده داشته باشد. اما پس از ساخت قسمت‌های آزمایشی، به دلایل نامعلومی از کارگردانی و نویسندگی باقی قسمت‌های فصل اول انصراف داد و سرپرستی نویسندگان این فصل را برعهده گرفت. در فصل‌های بعد هم به مقام «شو رانر» قناعت کرد تا تهیه‌کننده‌ اجرایی و سرپرست نویسندگان مجموعه باشد. سریال از آن‌جا آغاز می‌شود که «ریک گرایمز» معاون کلانتر که در طی عملیاتی به کما رفته است، وقتی از کما بیرون می‌آید، با دنیایی غریب مواجه می‌شود.

دنیایی که زامبی‌ها همه‌جا را گرفته‌اند و برای یافتن همسر و فرزندش به آتلانتا می‌رود. این فصل شش‌قسمتی با استقبال مخاطبان و منتقدان مواجه شد و در جوایز تلویزیونی هم موفق بود. هشتمین فصل این سریال هم‌اکنون روی آنتن است و تابه‌حال هشت قسمت از آن پخش شده است. به‌علاوه پخش فصل نهم این سریال برای سال ۲۰۱۸ برنامه‌ریزی شده است. بااین‌همه، فصل اول تنها فصل این سریال است که نامزد بهترین سریال درام گلدن‌گلوب شده است.

۳. مه (The Mist) (۲۰۰۷)

فرانک دارابونت برای سومین بار پس از «رستگاری در شاوشنک» و «مسیر سبز» یکی از داستان‌های استیون کینگ را اقتباس و کارگردانی کرد. او رمان «مه» را در دهه‌ ۱۹۸۰ و در همان زمان انتشارش خوانده بود و از همان زمان به اقتباس آن می‌اندیشید. اکران این فیلم ترسناک، علمی‌تخیلی و مهیج با موفقیت نسبی در گیشه و نقد همراه بود. دارابونت تصمیم گرفت پایان فیلم را نسبت به رمان تغییر بدهد و به‌نوعی پایانی سیاه‌تر برای آن در نظر بگیرد.

استیون کینگ با این تغییر موافقت کرد. داستان درباره‌ اهالی یک محله در شهر کوچک بردگاتن امریکاست که روز بعد از شبی توفانی، با مهی عجیب روبه‌رو می‌شوند که شهر را در خود فرو می‌پوشد. دارابونت همیشه دوست داشت که این فیلم را سیاه‌وسفید بسازد که به‌لحاظ تجاری منطقی نبود. بااین‌حال در بلوری فیلم یک نسخه‌ سیاه‌وسفید هم گنجانده شده است. استیون کینگ بعد از دیدن فیلم گفت که در لحظاتی از فیلم از دیدن این اقتباس از اثر خودش دچار ترس شده و دارابونت از این موضوع را به‌عنوان شادترین لحظه‌ دوره‌ کاری‌اش عنوان کرده است.

2. مسیر سبز (The Green Mile) (۱۹۹۹)

این درام جنایی و فانتزی دومین اقتباس سینمایی دارابونت از آثار استیون کینگ است که با حدود سه سال پس از انتشار کتاب بر پرده‌ سینما جان گرفت. در این فیلم تام هنکس در نقش «پل اجکام» پلیس بازنشسته‌ای بازی می‌کند که خاطرات غریبی از دورانی که در یک زندان مسئول اعدام بوده بیان می‌کند. تام هنکس که بازی در «رستگاری در شاوشنک» را به‌خاطر فیلم «فارست‌گامپ» رد کرده بود، پذیرفت این بار جلوی دوربین دارابونت برود تا جبران مافات کند.

بااین‌حال تام هنکس که آن سال اسکار بازیگری را از دست تیم رابینز درآورده بود، این بار حتی در میان چهار نامزد بی‌جایزه‌ این فیلم هم قرار نگرفت. دارابونت این بار اسکار فیلمنامه‌ اقتباسی را به جان ایروینگ نویسنده‌ «قوانین خانه‌ سایدر» واگذار کرد و اسکار بهترین فیلم را به «زیبایی امریکایی». «مسیر سبز» تا به امروز سی‌ودومین فیلم برتر تاریخ سینماست.

۱. رستگاری در شاوشنک (۱۹۹۴)

برترین فیلم تاریخ سینما با بیش از یک‌میلیون و ۹۰۰هزار رأی‌دهنده و امتیاز ۳/۹ از ۱۰ در وب‌سایت IMDB یک درام جنایی است که نخستین فیلم بلند فرانک دارابونت محسوب می‌شود و با اقتباس از داستان کوتاهی از استیون کینگ ساخته شده است. فیلم داستان «اندی دوفرین» (با بازی تیم رابینز) را روایت می‌کند که به‌جرم قتل همسرش و مردی دیگر به حبس ابد در زندان شاوشنک محکوم شده است. در طول بیش از دو دهه زندانی بودن با «الیس رِدینگ» ملقب به «رِد» (با بازی مورگان فریمن) صمیمی می‌شود و از مهارت‌های حسابداری‌اش برای نزدیک شدن به اهدافش استفاده می‌کند. وقتی قول استیون کینگ عملی شد و دارابونت اقتباس و کارگردانی «رستگاری در شاوشنک» را در دست گرفت، راب راینر که پیش‌تر بر اساس رمان «جسد» کینگ فیلم «کنار من بمان» را ساخته بود، به دارابونت پیشنهاد کرد ۵/۲میلیون دلار بگیرد و پروژه را به او واگذار کند.

دارابونت با این‌که کار راینر را خیلی قبول داشت، و حتی وسوسه هم شده بود، درنهایت تصمیم گرفت شانس انجام دادن یک کار واقعاً بزرگ را از خودش نگیرد. با شروع پروژه بازیگران مشهوری مثل تام هنکس، تام کروز و کوین کاستنر علاقه‌شان را برای بازی در نقش اصلی این فیلم ابراز کردند، اما نهایتاً این نقش جاودانه به تیم رابینز رسید. فیلم با بودجه‌ی ۲۵میلیون دلاری کلید خورد، اما در گیشه فقط ۱۶میلیون دلار فروخت. علل مختلفی برای این شکست ذکر شده؛ از رقابت در اکران با فیلم‌هایی مثل «داستان عامه‌پسند» و «فارست‌گامپ» گرفته تا محبوب نبودن فیلم‌هایی با فضای زندان، نداشتن شخصیت اصلی زن، و حتی عنوان فیلم که برای مخاطب گیج‌کننده بود.

با این‌حال درخشش فیلم در فصل جوایز ازجمله نامزدی در هفت جایزه‌ اسکار، زمینه‌ساز اکران مجدد فیلم شد تا مجموع فروش جهانی‌اش را به نزدیک ۶۰میلیون دلار افزایش دهد. یکی از این هفت نامزدی را درابونت برای فیلمنامه‌ اقتباسی کسب کرد که مثل شش نامزدی دیگر بدل به جایزه نشد. دارابونت اسکار فیلمنامه‌ اقتباسی را اریک راث نویسنده‌ «فارست‌گامپ» واگذار کرد؛ فیلمی که اسکار بهترین فیلم را هم به خودش اختصاص داد.