سرگذشت مرد کودتا؛ از رضا سوادکوهی تا رضاشاه کبیر! (۲)
آغازین روزهای اردیبهشت سال جاری، یک عکس عجیب در شبکه های پیام رسان موبایلی دست به دست شد که زیرش نوشته شده بود: «کشف جسد مومیایی شده رضاشاه در شهر ری». یک روز اول پس از انتشار این تصاویر هیچ مقام رسمی واکنشی به خبر نشان نداد. بار دیگر بهانه یک بحث داغ قدیمی شد؛ بحثی که با توجه به اتفاقات دی ماه سال گذشته و بعضی شعارهای معترضين، به شکل جدی تری پی گرفته شد.
هفته نامه کرگدن - مجتبا پورمحسن: آغازین روزهای اردیبهشت سال جاری، یک عکس عجیب در شبکه های پیام رسان موبایلی دست به دست شد که زیرش نوشته شده بود: «کشف جسد مومیایی شده رضاشاه در شهر ری» از آنجا که خبرهای جعلی در شبکه های مجازی زیاد پیدا می شوند، یک روز اول پس از انتشار این تصاویر هیچ مقام رسمی واکنشی به خبر نشان نداد. در کشور ما که هنوز شایعه قوی ترین رسانه است، به سختی می توان خبرهای عجیب را زود باور کرد اما باز هم در کشور ما از آنجا که مردم اعتقاد دارند «تا نباشد چیزکی، مردم نگویند چیزها» کشف مومیایی منتسب به رضاشاه به یکی از معماهای مورد علاقه مردم تبدیل شد و از آن روز بود که سیل تاییدها و تكذيب ها به رسانه ها جاری شد. نکته جالب توجه این بود که کشف جسد منتسب به رضاشاه، بار دیگر بهانه یک بحث داغ قدیمی شد؛ بحثی که با توجه به اتفاقات دی ماه سال گذشته و بعضی شعارهای معترضين، به شکل جدی تری پی گرفته شد.
رضاشاه، خائن یا خدمتگزار؟
رضاشاه حدود 16 سال در ایران سلطنت کرد و در حقیقت حدود 21 سال در سپهر سیاسی ایران حضوری فعال و تاثیرگذار داشت. قضاوت درباره کارنامه اولین پادشاه پهلوی همواره دستخوش گرایش های له یا علیه او بوده و شاید درباره چهره های سیاسی این رویکرد خیلی هم غیرطبیعی نباشد. مدافعان رضاشاه به دو دسته تقسیم می شوند: یا سلطنت طلبانی هستند که یکسره هر آنچه در دوره پهلوی ها اتفاق افتاده مثبت نشان می دهند و عامدانه (یا از سر شیفتگی) چشم بر نقص ها و خودکامگی های پدر و پسر می بندند. این افراد هیچ گونه نظر منفی درباره پهلوی ها را برنمی تابند و تاکید می کنند با ادامه سلطنت پهلوی ها الان ایران به بهشتی برین تبدیل شده بود.
یک طیف مذهبی هایی هستند که اقدامات رضاشاه در زمینه اجباری کردن کشف حجاب، تاکید بر جدایی دین از سیاست، ایجاد محدودیت برای روحانیون و سرکوب روحانیون در واقعه مسجد گوهرشاد و برخورد با فعالیت های مذهبی مردمی در تکایا و حسینیه ها را برخلاف جامعه عموما مذهبی ایران می دانند. برخی از منتقدين غيرمذهبی رضاشاه نیز برخورد او با نهادهای مذهبی و اجبار در کنار گذاشتن مظاهر مذهبی را از اشتباهات رضاشاه تلقی می کنند. نباید از نظر دور داشت که رضاشاه پیش از رسیدن به سلطنت با حضور در تکایا و حسینیه ها نظر روحانیون را جلب کرد اما پس از رسیدن به قدرت رویه دیگری را در پیش گرفت.
عده ای از منتقدین رضاشاه نیز می گویند او پیش از آن که جامعه سنتی ایران آمادگی مدرن شدن را داشته باشد، تنها به تاسیس نهادهای مدرن اکتفا کرد و در چنین شرایطی نهادهای مدرن لزوما کارکرد مدرن پیدا نمی کنند. از طرف دیگر، آزادی مطبوعات و فعالیت های سیاسی آزاد در دوره رضاشاه حتی در حد یک شوخی بی مزه نیز مطرح نشد و چگونه می توان تصور کرد جامعه ای بدون آزادی های سیاسی مدرن شود؟ برقراری امنیت نیز از آن مقولاتی است که چگونگی برقراری اش حائز اهمیت است. آیا سرکوب جنبش های مردمی با استفاده از نهادهای نظامی مثل بریگاد قزاق که عملا کشورهای خارجی اداره شان می کردند، امنیتی پایدار ایجاد می کند؟
از سوی دیگر حفظ تمامیت ارضی کشور بیش از آن که محصول درایت یا کارآمدی رضاشاه بوده باشد، نتیجه تغییر شیوه های استعمار از سوی کشورهای استعمارگر بوده است. تصور کنید اگر 50 سال قبل از 1320 که ایران به دست روسیه و انگلیس اشغال شد، کشور به دست همین دولت ها می افتاد، کمتر از یک چهارم خاک کشور از دست می رفت. با تغییر سیاست های جهانی پس از جنگ جهانی دوم، کشورهای استعمارگر به جای در اختیار گرفتن خاک کشورها، استعمار غیرمستقیم را در دستور کار قرار دادند. وقتی بریتانیا پس از حمله به ایران برای رضاشاه پیام می فرسند که: «ممکن است اعليحضرت لطفا از سلطنت کناره گیری کرده و تخت را به پسر ارشد و ولیعهد واگذار نمایند؟
ما نسبت به ولیعهد نظر مساعدی داریم و از سلطنتش حمایت خواهیم کرد. مبادا اعلیحضرت تصور کنند که راه حل دیگری وجود دارد.» و رضاشاه مجبور می شود بدون «ممکن است» و «لطفا» مطاع امر دولت بریتانیا باشد. چرا بریتانیا باید چشم به خاک ایران داشته باشد؟ فراموش نکنیم روزی که رضاشاه به اتفاق یازده نفر از خاندان سلطنتی ایران را ترک کرد، مردم ایران برای او اشک نریختند. اگر او توانست ایران قحطی زده در سال های حکومت قاجار را به ثبات برساند، پس از تبعید او، کشور بار دیگر در آستانه قحطی قرار گرفت و اگر آن چنان که بعضی از مدافعان عملکرد او ادعا می کنند عده ای در سال 1329 دنبال جنازه او می دویدند،
شاید بیش از همه نتیجه ناکارآمدی مفرط پسرش در یک دهه حکمرانی اش بود، نه خدمات شایان رضاشاه؛ که اگر این گونه بود در شهریور 1320 ایران باید برای پادشاه خدمتگزارش خون می گریست. و اما روایت های غیر معتبر اما به شدت محبوب این سال ها از رضاشاه، بیش از آن که طبق ادعای ناقلان نشان از کارآمدی او بوده باشد، نتیجه تفکر مستبد و قانون ستیز او بود. مثلا می گویند رضاشاه یک بار وقتی متوجه شد که یک نانوا کم فروشی می کند و نان را کوچک تر از اندازه تعيين شده پخت می کند، او را در تنور نانوایی انداخت. جل الخالق، رضاشاهِ این روایت چقدر شبیه داعش است! مجازات کم فروش جریمه است و نهایتا حبس.
نه این که او را داخل تنور بیندازند. یا می گویند زمانی که مهندسين پل ها را می ساختند رضاشاه آنان را مجبور می کرد در روز افتتاح پل با خانواده شان زیر پل بنشینند و کامیون هایی پر از بار از روی پل بگذرند تا اگر اشکالی در پل وجود داشت، اولین قربانیان سازندگانش باشند. کجای دنیا این چنین استحکام یک سازه را به آزمون می گذارند؟ این روایت ها که اتفاقا حتی گاهی از سوی برخی محققان مدافع رضاخان نیز نقل می شود فارغ از صحت یا عدم صحت، بیشتر موید آن است که هنوز جامعه ایران مدرن نشده است و هنوز در ذهن بخشی از جامعه تلقی غیرمدرنی از حکمرانِ خوب ريشه دوانده است.
صداهای هیجانی اخیر درباره رضاشاه که در جریان اعتراضات دی ماه 96 از سوی عده معدودی شنیده شد، به نظر بیشتر ناشی از رویکرد گذشته گرای ناخودآگاه جمعی ایرانیان است. وگرنه چطور می توان پذیرفت در اعتراضاتی که علیه فساد انجام شده، برای کسی زنده باد گفته شده باشد که به گواه هواخواهانش در زمان مرگ یک و نیم میلیون هکتار زمین داشت و همه این زمین ها را از طریق مصادره مستقیم یا غیرمستقیم به دست آورده بود؟
پایان یک سلطنت
اگر سلطنت رضاشاه با آرامش پس از پایان جنگ جهانی اول آغاز شد، پایان سلطنت او در کوران جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد. نزدیکی رضاخان به آلمان ها و حضور تعدادی از مستشاران آلمانی در ایران با واکنش روسیه و انگلیس همراه شد و آنها چند بار مراتب اعتراض خود را به پادشاه ایران اعلام کردند. رضاشاه که فکر می کرد با اعلام بی طرفی در جنگ جهانی دوم، از عوارض تخریبی آن در امان خواهد ماند، قربانی این سیاست شد.
با حمله روسیه و انگلیس از شمال و جنوب به کشور در سوم شهریور ۱۳۲۰، رویای مقاومت ارتشی که رضاخان به آن می بالید خیلی زود رنگ باخت. نیروهای ایران در عرض کمتر از یک هفته قافیه را باختند و رضاشاه مجبور شد طی اعلامیه ای تسليم ایران را اعلام کند. فروغی که پس از حمله قوای روس و انگلیس به درخواست رضاشاه نخست وزیر شده بود، مذاکره با اشغالگران را آغاز و ترک مقاومت را اعلام کرد. پس از آن بریتانیا رسما از رضاشاه خواست که از سلطنت کناره گیری کرده و پسرش محمدرضا پهلوی را به عنوان شاه ایران معرفی کند. رضاشاه هم که چاره دیگری نداشت، به این خواسته تن داد و از اینجا به بعد داستان در به دری هایش آغاز شد.
او تحت نظر نیروهای بریتانیایی در بندرعباس سوار کشتی شد. ابتدا او را به سمت هند بردند اما دولت بریتانیا به او اجازه پیاده شدن و اقامت در بمبئی را نداد. پس از پنج روز در به دری او را به جزیره موریس در جنوب غربی اقیانوس هند و بعد از پنج ماه به ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی فرستادند. چهارم مرداد ۱۳۲۴ پیمانه عمر رضاشاه پر شد و او بر اثر سکته قلبی در ژوهانسبورگ درگذشت.
آغاز داستان یک جسد
اما این پایان ماجرای کالبد رضاشاه نبود. جسد او را با مومیایی به قاهره برده و در مسجد رفاعی قرار دادند. برای مراسم خاکسپاری، محمدرضاشاه شمشير جواهرنشان پدرش را به مصر فرستاد تا طبق رسوم جلوی جنازه حمل شود. اما ملک فاروق که خواهرش، فوزیه، به عقد محمدرضا پهلوی در آمده بود، بعد از مراسم آن را پس نداد. جریان شمشير جواهرنشان و جواهرات سلطنتی با ماجرای اختلاف محمدرضا پهلوی و همسرش، فوزیه، گره خورد و کار به آنجا رسید که شاه جوان ایران در سال ۱۳۲۶ قاسم غنی، پزشک و ادیب را به سفارت ایران در قاهره فرستاد تا جواهرات سلطنتی را که نزد فوزیه بود و همچنين شمشير جواهرنشان را به ایران بازگرداند.
شرح این ماجرا در ویرایش اخیر محمد قائد از یادداشت های غنی که به تازگی در قالب کتابی با عنوان «آدم ما در قاهره» منتشر شده، آمده است. سرانجام در ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۲۹ جنازه رضاشاه به تهران آورده و در آرامگاهی در شاه عبدالعظیم در شهر ری به خاک سپرده شد. اما باز هم این داستان به پایان نرسید. پس از انقلاب اسلامی در اردیبهشت سال ۱۳۵۹، صادق خلخالی، حاکم شرع دستور داد که آرامگاه رضاشاه را تخریب کند. ۳۶ سال بعد، در فروردین سال ۱۳۹۶، بار دیگر جنازه رضاشاه موضوع اخبار روز شد تا مشخص شود که او در گور رنگ آرامش را به خود نخواهد دید.
نظر کاربران
اخلاق منفی ما ایرانی ها اینه قضاوت ما راجع به همه چیز و همه شخصیت ها یا سیاه یا سفید! رضا شاه همه کارهاش اشتباه بود
هیچ کار مثبتی انجام نداد! اصلا انسان نبود!!فقط خیانت کرد به این کشور!! ولی یکی رو بخواهیم بالا ببریم چنان همه کاراشو توجیه میکنیم و همه چی هاشو مثبت میبینیم و حلوا حلوا ش میکنیم
همه تا قبل از این بد بودن فقط اینا خوبن! خیلی هم خوبن!! میفهمین که چی میگم!
پاسخ ها
با نظرت موافقم
فعلا که هم دارند قربون صدقه این قلدر میرن! اگه یکی ساز مخالف بزنه هنر کرده
کاش وقتی میایم یکی رو که مرده برمبنای شرایط فعلی مملکت( که البته واقعی نیس) نقد می کنیم کاش غرض نورزیم.کاش حداقل شرایط اجتماعی و اقتصادی فعلی ایران را در نظر بگیریم مگه الان کشور و نمی بینید یا ایران زندگی نمیکنید.بخدا که هزاربرابر بدتر از زمان رضا شاه و محمدرضا شاه شده .بی اخلاقی و نبود انسانیت غوغا میکنه. اینکه میگید :" مجازات کم فروش جریمه است و نهایتا حبس." الان چیکار میکنن؟ خودشون هم پای کم فروشا شدن و ی عده "دستفروش بیگناه " تاوان میدن.غیر از اینه؟؟
در هرحال همه میدونن که مومیایی کشف شده متعلق به رضاشاه بوده و بنا ب دلایلی کاملا محرمانه، مومیایی طبق حرف فرماندار شهرری در جایی نامعین دفن شده و این همه توجه لازم نبوده!! و اون مومیایی هم یه مرده بوده مثل بقیه مرده ها!
راست میگه مسوول محترم ،همه ما میدانیم که ادمای عادی هم پس از مرگ مومیایی میشن و لباس فرم تنشون میکنن!!! و این ی چیز کاملا طبیعیه....کاش کمی انسان بودیم.
"در فروردین سال 1396" نه فروردین 1397
واقعا متأسفم براتونبا این متن سخیف پر از کینه جای تأسف داره این حجم از دروغ و سیاه نمایی فقط یه سوال راه آهن شمال به جنوب چقدر طول کشید و با پول چی ساخته شد آزاده راه تهران شمال چقدر طول کشید و با پول چی .... به قول دوستان تو خوبی عزیز من تو خوبی
چرا درباره سازدگی هاش هیچی ننوشتی؟؟؟؟!!!!
والا اگه من هم از صبح تا شب سرم تو آخور ماهواره بود از رضا خان قدیس درست میکردم(نعوذبالله)،،،کارشون رو خوب بلدن میدونن چطور شست وشوی مغزی بدن
نکته آخرش قابل تأمله که رنگ آرامش را در گور هم ندید
خجالت بکش یه نگاهی به وضعیت الان بنداز بعد همچنین چرندیاتی بنویس
کاش میتونست مذهب رو از سیاست جدا کنه تا ما تا الان انقدر بدبختی نمی کشیدیم
پاسخ ها
افرین
نویسنده یا قلم به مزده یا خنگ و کودن
چقدر مغرضانه و یک طرفه!!!
بنظرتون الان خیلی خوشبختیم؟؟؟
با نظر آقای باقرپور موافقم
الان همه مسولین این چهل ساله میگن ما خوبیم و خوب کار میکنیم رضا شاه و پسرش هم خائن و معتاد و .... یک چیزهایی که آدم شرمش میشه بگه دو به اونها نسبت میدن ولی مردم به لطف تلگرام و فضای مجازی الان سطح آگاهی و فکرشان خیلی بالا و باز شده
معلومه الان کی خائن و معتاد و وطن فروش بود و کی واسه ملت کار کرد
این نویسنده مقاله هم نون به نرخ روز خوری بیش نبود
چن روز پیش یکی از سخنرانی های ..... قبل د بعد از انقلاب رو دیدم صد و هشتاد درجه حر فهاش قبل و بعد انقلاب تغیر کرده بود
اسمش رو ننوشتم چون کل نظرم رو سانسور میکنن ولی همه میدانید چه کسی رو میگم
اصلا رضا شاه بد الان مگه غیر از دزدی و دروغ چیز دیگه ایی هست؟ بابا این حرفا تا ده سال پیش شاید خریدار داشته باشه الان ملت اونقد آگاه شدن که با این دروغها سرشون کلاه نمیره
توی نوشتن هرمتنی مثل این، کاش یه درصد از بجای استفاده از قوه تخیل تون از وجدان تون هم بهره میبردین
بدون نام ۱۱:۲۷ بهتره نظر خودتو برای خودت نگه داری نعوذ بالله بهتون توهین نشه
به هر حال زمانی به این کشور خدمت کرده و شایسته ی احترامه . خدماتی که رضا شاه به این مملکت کرده تو این 40 سال 10 درصدش هم برای کشور انجام ندادن .
ایشون بد شماها خوب تمام ساخته هاش بدون پول نفت بود اونم در عرض بیست سال شما خوبان با پول نفت چهل سال نصف کارای ایشون رو انجام بدید
با اینکه موافق پهلوی ها نیستم ،اما راستش از رفتاری که انگلیسی های ملعون باهاشون کردن به شدت ناراحت میشم ،هر چی باشه ایرانی بودند ،در واقع اونها خیلی دلشون می خواست روی انگلیسی ها رو کم کنند اما نتونستند .
برای همین الان هم الان همه جوره جمهوری اسلامی رو می کوبند ،حیف که این حکومت آنقدر گرفتار جنگ های خارجی شد که مردم خودش به سختی،افتادند ،وگرنه خوب زد تو دهن ابرقدرتها و دستشان رو از این کشور کوتاه کرد !
اینا ما رو مثل عربستان گاو شیرده می خوان ،ما فقط مصرف کننده باشیم ،تو اداره ی جهان و خاورمیانه دخالت نکنیم با اینکه وسط خاورمیانه ایم حق اظهار نظر نداشته باشیم .
ایوانکا و شوهرش برا آینده ی ما تصمیم بگیرند .
خلاصه به نظر من حداقل محمد رضا شاه وقتی،دید اون بلاها رو سر پدرش آوردند دلش،می خواست دست انگلیسی ها رو کوتاه کنه اما قدرتش رو نداشت .
اره تو راس میگی عجب نویسنده ایی داشته این متن.اره اشتباه داشته اما چهار تا کار خوبم کرده.اگه شرایط اون موقعه که اول حکومتش با جنگ جهانی اول گره خوردو اخرشم با جنگ جهانی دوم دست این سیاستمدارا حال حاضر بود معلوم نبود الان چی به سرمون اومده بود.فقط یه جا که نوشته بودید پسرش بی لیاقت بود و واقعا درست گفتید یه ادم احمق بی لیاقت بود اون محمدرضا پهلوی.
روحش شاد
مردم به لطف تلگرام آگاه شدند ؟؟؟؟؟؟؟؟
خوب دیگه کسی که منبع خبریش تلگرام باشه که قشنگ پنجاه پنجاه راست و دروغ قاطی کرده انتظار تشخیص د رست و نادرست رو میشه ازش داشت ؟
الان یکی میاد می نویسه پس صدا سیما خوبه ؟
باید بگم از تلگرام بدتر نیست نهایتا مثل هم اند ،اون کم میگه ،این یکی پیاز داغ اش رو زیاد میکنه هفت هشت تا هم میزاره سرش !!
دعوا نکنید ایرانیا تا قیامت مشغول حکومت عوض کردن خواهند ماند .
اصلاً فقط شما خوبین!
واقعا جای تاسف داره که نویسنده متن اینقدر راحت از اون همه خدمات رضا شاه گذشت و گفت زمانش قحطی نبود و وقتی تلعید شد باز قحطی اومد.یعنی از این مغرضانه تر کی میتونست بنویسه.اتفاقا پیدا شدن جسدش و یواشکی خاک کردنش برای این نبود که بقول شما حالا رنگ آرامشو ببینه.واسه این بود شماها رنگ آرامشو ببینین.چون قطعا مزارشمیشد یه عبادتگاه برای خیلیایی که واقعا قدر زحماتشو میدونن.شمایی که خودتونو به خواب زدین.خوابیده رو میشه بیدار کرد
هرکارمنفی کرده بجاش کار مثبت زیادی هم انجام داده کاشکی یکم چشمامونو بازکنیم
دکتر حسابی می گفت : مسئولین می گفتند دانشگاه برای ایران زود است اما رضا شاه زمانی که فهمید با دانشگاه دیگر لازم نیست برای ابادانی کشور نیازمند خارجه شویم گفت : قانونش را بنویسید می گویم مجلس به ان رای بدهد
رضا شاه قبرستان حسن آباد را به پارک تبدیل کرد زمانی که خواستند به بهانه قبر مادرش مانع او شوند گفت: مرده پرستی را کنار بگذارید به قبر مادر من چه کار دارید این قبرستان باید پارک شود!!
اگه رضاشاه شاه بدی بود پس چرا انگلستان بر علیهش شد؟؟؟ واضح بود اونا فهمیدند که اون چقدر قدرتمنده و ایران قدرتمند کرده واسه همین دست به نابودیش زدند روحش شاد
خدمات رضاشاه : بنیان گزار دانشسرای عالی بانوان ، تاسیس رادیو تهران ، ایجاد سازمان غلات و محصولات کشاورزی ، پایه گذاری شهربانی کل کشور، و ایجاد فدراسیون ورزشی المپیک، خرید اولین هواپیما ایرانی و آموزش اولین خلبان ایرانی و تشکیل نیروی هوایی ایرانی اونم در زمانی که کشور همسایه با شتر مسافرت می کردند تمامی این خدمات در حالی که پول نفت نبود حالا شما بگین مسئولین تو این 40 سال با پول نفت چه کردند؟؟
زمانی تو ایران چپ دستا رو می زدند چون علما فکر می کردند چپ دست برای طهارت است طفلک ها رو انقدر می زدند تا دست راست شن تا اینکه رضاشاه چپ دست شد دیگه نزدنشون اگه چپ دستی به رضا شاه مدیونی
رضا شاه تو اون شرایط ایران و آباد کرد !!
رضا شاه در زمان خود نام بسیاری از مناطق ایران را تغییر داد.
استان عربستان به خوزستان، بار فروش به بابل، استرآباد به گرگان، مشهدسر به بابلسر، دزدآب به زاهدان و ارومیه را به رضاییه تغییر داد
رضاشاه پس از ساخت پل ورسک سرمهندس آلمانی پروژه را مجبور کرد هنگام عبور اولین قطار از روی پل با خانواده اش زیر پل بایستد تا مطمئن شود که پل برای استفاده مردم امن است
رضا شاه در سفرش به ترڪیه دختری را که آتاتورڪ به اتاقش فرستاد رد ڪرد و گفت :
اگر قبول کنم وقتی آتاتورک به ایران بیاید همین درخواست را از من خواهد داشت در حالیکه تمام زنان ایران ناموس من هستند
تنها شاهی که در روز اولش تمام حرمسراها را بست رضا شاه بود
هیچ کسی کامل نیست شاهان بزرگ جهان هم اشتباهاشون داشتن رضاشاه هم مرد بزرگی بود یک سری اشتباهات داشت اما اینکه همه کارهای خوبشو ندید بگیریم ته نامردیه!!!!!
نویسنده این متن واقعا از تاریخ هیچی نمی دونه واقعا متاسفم!!! روحش شاد
من قضیه مومیایی رو نمی دونم که جنازش بوده یا نه اما اینکه رضا شاه ادم بزرگ و خوبی بوده توش شکی نیست
از بزرگ مردی مثل رضا شاه انتقاد می کنی؟؟؟ تو بگو حکومت جدید چقدر بهتر از اون قبلیه است؟؟؟
رضا شاه با اصالتی قفقازی، در آلاشتِ مازندران به دنیا آمد. بیسواد ولی چند زبانه بود! با همسایگان به گویش آلاشتی، با روسها به روسی محاورهای، با زیردستان خود ترکی و با دیگران فارسی حرف می زد.
طفلک رضاشاه بعد اون همه کار اینجوری باهاش برخورد می کنن!! روحش شاد
بزرگ مردی بود شاید نظام الان کارهاشو ندید بگیره اما تاریخ هرگز فراموش نمی کنه
"یک سرباز لخت و گرسنه بودم. هرگز محبت ندیدم. بیپولی و بیماری داشت مرا از پا درمیآورد. ناملایمات زندگی به من درس بزرگی داد. تصمیم گرفتم از مشکلات نترسم و هر مانعی را از پیش بردارم"
پاسخ ها
این سخن از رضا شاهه نه؟؟
حیف چینین مردی که اون احمق پسرش باشه
به نظر شما حکومت الان خیلی خوبه؟؟؟ حرف از آزادی می زنن که اگه بود تلگرام فیلتر نمی کردند!!!
تاریخ از آنجا خنده دار میشود که بزرگترین دانشگاه خاورمیانه را رضاشاه میسازد سپس در همان دانشگاه بما یاد میدهند ، او بیسواد بود ... !!!!!!!!
نامش در کنار کورش کبیر می درخشد چه مظلومانه ازت یاد می شود...... رضا شاه
ایران تا آخر عمر مدیون این شیر مرد است
اگه رضا شاه الان بود مسئولین نمی تونستن انقدر راحت ایرانو بازی بدن کجایی که ببینی؟؟؟؟؟
بذار هر چی می خوان بگن رضاشاه در قلب ماست این دروغ ها هم روش کارساز نیست
رضاشاه فقط خدمت کرده درود برشرفش مرد بزرگی بوده.
ادمین بهتره این هرزه گرایان جعلوی پرست آریایی خودپندار مغول زاده رو منتشر نکنه...این ملحدین از نسل چنگیزخان مغول هستن نه کوروش ....در مورد این پشگل روب سفارت هلند هم نگیم بهتره این دزد بی مقدار فقط برای ملحدین نا ایرانی عزیزه نه آریایی های واقعی وطن پرست