چرا خیلی ها عاشق «مارادونا» هستند؟

هفته نامه چلچراغ - سهیل اسماعیل پور گنجی: دیه گو مارادونا با جادوی ساق هایش و با چرخش پاهایش به زیبایی چرخش قلم مو در دستان وَن گوک روی بوم، با ظرافتی خاص و اعتماد به نفسی بی مثال، اثری خلق کرد که تا بشریت و کره زمین پابرجاست، جاودان خواهد ماند. نگارنده در زمره آن عده محدودی است که ادعای ماورایی مارادونا را جدی گرفتند و باور کردند!

اما اگر جدی بگیریم، چه؟ وقتی می دانیم که دست یک موجود فانی آن گل را به ثمر رسانده و تصاویر ضبط شده و عکس هم گواهِ این جعل تاریخی است، چرا باز هم می گوییم این معجزه است؟ چون اعتقاد داریم خدا راه های زیادی برای رساندن پیامش به انسان دارد، از جمله توپی که باید با دست وارد دروازه انگلیس می شد!

این یک نشانه بود، آن هم در مقابل کشوری که با نقض مرزهای جغرافیایی و سودای کشورگشایی با حمله نظامی به جزایر مالویناس، به ناحق خون 650 سرباز آرژانتینی را در جزایر فالکلند ریخته بود! چیزی که همه انسان ها، پیرو هر دین و دارای هر اعتقادی آن را باور دارند، این است که معجزه یعنی دور از ذهن، آن گل معجزه است. شکافته شدن دریا را در ذهن تجسم کنید! دل به دریا زدن دیه گو مارادونا و شکافتن مدافعان انگلستان و از هم باز شدن شان، مصداقِ فوتبالی آن است.

21 سال بعد از روز واقعه، اوت 2015، دیه گو مارادونا در سفری که به تونس داشت، پیراهن امضا شده خودش را به ناصر بن علی هدیه داد و روی پیراهن نوشته بود: For Ali, My Eternal Friend، تقدیم به دوست ابدی ام علی! متهم ردیف اول این حادثه، بوگدان دوچوف بلغارستانی است که در سال 2017 در سن 81 سالگی فوت کرد. دوچوف سال های پایانی عمرش در مورد آن صحنه جملاتی دردناک به زبان آورد که نشان می دهد چرا آن بازی و خصوصا آن رخداد فرازمینی دیه گو مارادونا مهم ترین اتفاق تاریخ فوتبال است. من در صحنه مرتکب اشتباه در تشخیص شدم، اما گناهی را مرتکب نشدم! دیه گو مارادونا زندگی ورزشی من را نابود کرد. او یک بازیکن فوق العاده بود، اما درونش مردی کوچک! من به چیزی که سزاوارش نبودم، متهم شدم!

۲۲ ژوئن ۱۹۸۶، مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی ۱۹۸۶، استادیوم آزتک، شهر مکزیکوسیتی، داور: علی بن ناصر، مسابقه ای که بوی کینه و خون می داد! چهار سال پس از جنگ بر سر جزایر فالکلند، بین آرژانتین و انگلستان. این مسابقه را باید به دو قسمت تقسیم کرد؛ یکی دست خدا، و دیگری گلِ قرن...! جنگی که پیش از شنیده شدن صدای سوت آغاز بازی، بیرون از استادیوم بین طرفداران دو تیم آغاز شده بود؛ زد و خوردهایی که منجر به مصدومیت شدید بسیاری از هواداران شد. با این حال، در یک بعدازظهر گرم و زیر تابش مستقیم خورشید، علی بن ناصر، داور تونسی، با دمیدن در سوت خودش، دستور به آغاز شاید یکی از هیجان انگیرترین رقابت های تاریخ جام های جهانی را داد. طبق انتظار، آرژانتین نبض بازی را در دست گرفت و با خلق چند موقعیت تا گشودن دروازه انگلستان پیش رفت، اما پیتر شیلتون سنگربان انگلیس مانع از فروپاشیدن دروازه سه شیرها شد. دو تیم نیمه اول را با تساوی بدون گل به رختکن رفتند اما ۴۵ دقیقه تاریخی و شاید سیاسی ترین ۴۵ تاریخ فوتبال در انتظار مستطیل سبز آزتک بود.

شش دقیقه از شروع نیمه دوم گذشته بود، دیه گو مارادونا، توپ را زیر پایش در اختیار داشت، توپ را به خورخه والداتو پاس می دهد، والداتو می خواست که مجددا توپ را به دیه گو پاس دهد که مدافع انگلیس، استیو هوج، پاس را قطع می کند. توپ پس از برخورد با پای هوج، کمانه می کند و بین زمین و هوا معلق. دیه گو مارادونا از یک سو و پیتر شیلتون دروازه بان انگلیس از سوی دیگر، هر دو بالا می پرند! مارادونا، احساسات خودش را بعد از آن گل این گونه بیان کرد:

«منتظر بودم هم تیمی هایم مرا در آغوش بگیرند، ولی هیچ کس نیامد. به آنها گفتم بیایید بغلم کنید، مگر داور این کار را ممنوع کرده؟!» صحبت های پیتر رید، یکی از شاهدان عینی گلِ دست خدا که ۲۵ سال بعد از آن واقعه در مصاحبه با نشریه دیلی میل آنها را به زبان می آورد، نشان خشم و غضب مغرورها از تحقیرشان مقابل ارتش یک نفره مارادوناست: «همه ما قسم می خوردیم، اما انگار با دیوار صحبت می کردیم! وقتی می بینیم که با دریبل زدن پنج بازیکن ما آن توپ را وارد دروازه کرد، حالمان بدتر می شود!»

درست لحظاتی بعد از گل اول مارادونا که با دست وارد دروازه انگلیسی ها کرد، گلی که مارادونا «دست خدا» را در آن دخیل می دانست! معجزه گر با آن اندام چاق و قدی کوتاه، با موهای فرفری، شش نفر از بازیکنان انگلیس را دریبل زد و توپ را با مهارتی خاص به گوشه دروازه فرستاد. گلی که حتی سِر بابی رابسون، اسطوره باشگاه منچستر یونایتد و یکی از مشاهیر بریتانیا، آن گل را «معجزه و گلی بی نظیر» توصیف کرد، گلی که به عنوان گلِ قرن برگزیده شد!

مارادونا با مهارتی منحصر به فرد، پیتر بردسلی، پیتر رید، تری فن ویک، و دوبار دریبل زدن تری بوچر، انگار قاتلی را به دو بار اعدام محکوم کرد! و در نهایت با دریبل زدن پیتر شیلتون دروازه بان مغرورهای انگلیسی، توپ را وارد دروازه دشمن کرد. مارادونا انگلستان را دریبل زد، مارادونا فوتبال را دریبل زد.

مارادونا در توصیف یکی از مهم ترین لحظات تاریخ جام های جهانی این گونه می گوید: «من هرگز گلی به این شکل به ثمر نرساندم. البته در موقعیت های سخت بازی هم گلزنی کرده بودم، اما خب این گل در جام جهانی به ثمر رسید. چنین گلی به ثمر رساندن و با دریبل زدن همه بازیکنان از جمله پیتر شیلتون واقعا رویایی است. هنوز هم نمی دانم چگونه این گل به ثمر رسید و شاید فرشتگان بودند که به زمین آمده بودند و توپ را به سمت دروازه انگلیس می بردند!»


پس از بازی، مارادونا در مقابل خبرنگاران و فلاش های لنزهای دوربین شان اعلام کرد: «با وجود این که پیش از بازی گفتیم که فوتبال هیچ ارتباطی با جنگ های مالویناس نداشت، اما می دانستیم که بسیاری از پسران آرژانتینی را مثل پرندگان کوچک در آنجا کشته اند. این انتقام بود!» دیه گو در پاسخ به این سوال که آیا آن گل را با سرش به ثمر رسانده؟ با اعتماد به نفس بی مثالش پاسخ داد: «سر مارادونا و دست خدا!»

در نهایت آرژانتین با پیروی ۲ بر ۱ از سویی انتقام شکست جنجالی در جام جهانی ۱۹۶۶ را گرفت و از سویی پاسخی دندان خردکن به گستاخی سِر الف رمزی که پس از آن بازی جنجالی مانع از تعویض لباس بازیکنانش با بازیکنان آرژانتین شد و گفت ما با حیوان ها لباس عوض نمی کنیم، داد و مهم تر از هر دوی آنها، با برتری در این دیدار تاریخی، راهی نیمه نهایی جام جهانی شد که در ادامه راه آلبی سلسته موفق شد به فینال راه پیدا کند و با معجزه مارادنا برای دومین بار فاتح جام جهانی شود.