قدیسی به نام مارادونا

هفته نامه چلچراغ - سهیل اسماعیل پور گنجی: ناپل، سومین شهر بزرگ سرزمین سزار و افسانه های گلادیاتورها، سرزمین پیتزا و عاشقانه های ونیزی، ایتالیا، با یک میلیون نفر جمعیت، بازمانده از شهر باستانی یونانی نئوپولیس، پازلی دو تکه، در یک سو بستر اجتماعی و شهری مدرن و در سوی مقابل کوچه های تنگ و پلکانی و سنگ فرش های قدیمی.

آتش فشان وزوو که با فورانش شهر پمپئی را زیر خاکستر تاریخ برای همیشه خالی از سکنه و دفن کرد، از سواحل آرام ناپل خودنمایی می کند. ناپولی یا به قول ساکنانش ناپوله، مرکز منطقه کامپانیا، خانه باشگاهی است سنتی که ریشه در فرهنگ شهرشان دارد. سن پائوول معبد مقدس شهر ناپل، خاکی که معجزه قرن دیه گو آرماندو مارادونا از آن جا به معراج فوتبال رسید!

ناپل، شهر باد اسپنسر یا همان پاگنده معروف. شهر سوفیا لورن زیبای همه ادوار تاریخ سینما با آن جمله معروفش: من ایتالیایی نیستم، من ناپلی هستم و این چیز دیگری است! سرزمینی سراسر پیوندخورده با تاریخ، از کاخ کاسیرتا و جزیره کاپری تا سانتا ماریا کابوا و منطقه ای بکر از معماری روم باستان «هر کولانیوم» و یکی از زیباترین سواحل جهان در جنوب شهر ناپل، سواحل آمالفی.

باشگاهی که در سال 1904، توسط عده ای از ملوانان انگلیسی شکل گرفت، اما فعالیت رسمی این باشگاه تاریخی را باید پس از جنگ جهانی اول جست و جو کنیم، در سال 1926. در روزگاری که مهاجم دورگه ایتالیایی پاراگوئه ای آبی روشن ها نام خود را بر سر زبان ها انداخت. آتیلا سالوسترو طی 11 سال حضور در جمع ناپلی ها 108 گل به ثبت رساند تا بعد از نابغه قرن، مارادونا، نام خود را به عنوان گلزن ترین بازیکن تاریخ باشگاه ناپلی به ثبت رساند؛ البته رکوردی که سال ها بعد توسط مارک همشیک، کاپیتان اهل اسلواکی آبی ها، شکسته شد.

روزهایی که آبی ها مسابقات خود را در استادیوم دی میلیتاری انجام می دادند، تا اینکه سرانجام از سال ۱۹۵۹ تیم ناپولی به ورزشگاه سن پائولو نقل مکان کرد. استادیومی که تا امروز شاهد رخدادهایی بود که در تاریخ باشگاه ناپولی لحظه هایی توام با اشک و ناراحتی و و سقوط به سری B و C بودند، روزهایی مانند تاریخ ۶۳- ۱۹۶۲ که مانند یک جشن ملی و باستانی بود، نخستین تجربه قهرمانی خود را با فتح جام حذفی ایتالیا جشن گرفتند.

خوش آمدی دیه گو

BEN TORNATO DIEGO

سزار منوتی، سرمربی تیم ملی آرژانتین که به همراه البی سلسته به مقام قهرمانی جام جهانی ۱۹۷۸ رسیده، در توصیف مارادونا گفته: مارادونا مهارت یک برزیلی، زرنگی یک اروگوئه ای، قدرت یک آلمانی و سرعت و شتاب یک هلندی را دارد. بارزترین مشخصه دون دیه گو که او را از اسطوره برزیلی «پله» متمایز می کند، این است که پله هیچ گاه باشگاه سانتوز برزیل را ترک نکرد و سختی ها و جنگندگی های فوتبال اروپا را تجربه نکرد، در حالی که دیه گو مارادونا مهارت بی مثال خود را به رخ اروپایی ها کشید و در سوی مقابل پله هیچ گاه طعم تلخ تکل های خشن مدافعات اروپایی را تجربه نکرد!

گران ترین نقل و انتقال در دنیا فوتبال در عصر خودش، با مبلغی بالغ بر پنج میلیون پوند، در تاریخ پنج ژوییه سال ۱۹۸۴ در حالی گام بر چمن استادیوم سن پائولو گذاشت که حضور چندین جمعیتی فقط برای استقبال و خوشامدگویی در تاریخ نمونه نداشته و قطعا دیگر تکرار نخواهدشد؛ بیش از ۷۰ هزار متعصب ناپلی! جمعیتی که در این سال ها به ندرت در فینال جام جهانی فوتبال، دربی ال کلاسیکو یا دربی دلا مادونینا به چشم دیده ایم!

آن ها قدیسه را می پرستیدند، چون اعتقاد داشتند او نیز در کودکی مانند آن ها در فقر بزرگ شد. روی پرچم هایی که در سَن پائولو به اهتزاز در می آمد، نوشته شده بود: «گرسنگی با مارادونا تحمل پذیرتر است.»

در وصف او همین بس که اریک کانتونا، فوق ستاره فرانسوی فوتبال پیش تر گفته بود: در گذر زمان همه خواهند فهمید که مارادونا در فوتبال همان چیزی است که موتسارت برای موسیقی بوده است!

نابغه قرن با پشت پا زدن به تیم های متمول و مدرن اروپا، در مسیر اعتقاد خود گام برداشت، نیوکمپ بارسلونا را ترک کرد تا زندگی مانند بوکاجونیورز را تجربه کند. نقل و انتقالی پرسر و صدا به ناپل، بوینس آیرس و ناپل؛ شهرها و تیم هایی که به مانند عقبه تاریخی و فرهنگ و خاص بودن تماشاگرانشان و هیجان وصف ناپذیر دیگ های جوشان استادیوم هایاشان، می توان آن ها را در یک قاموس جای داد.

مارادونا برای مردم ناپل یک بازیکن نبود، او خود یک تنه، یک تیم بود! هدایت گر سکوها بود، نماد مردمی بود که گرفتار در بی عدالتی و فقر اجتماعی در جنوب ایتالیا بودند و نماد مبارزه با قدرت طلبان بود!

لحظه شماری جزیره نشینان برای فرا رسیدن یک شنبه ها و شنیدن سمفونی ساق های دیه گو. بازیکنی که طی هفت فصل حضور خود از سال 1984 تا 1991 در 259 بازی که برای ناپولی به میدان رفت، موفق شد 115 گل به ثمر برساند که تا امروز این رکورد پابرجاست.

تاریخ باشگاه ناپولی را باید به دو قسمت تقسیم کرد؛ عصر قبل از مارادونا و بعد از عصر بعد از مارادونا. تیمی از جنوب ایتالیا که تا قبل از این فقط یک بار طعم قهرمانی در جام حذفی را چشیده بود، در مقایسه با تیم های یوونتوس، میلان، اینتر، رُم، همواره سودای رقابت با بزرگان را در سر داشت تا روزی که سوداگری به نام مارادونا، برگی نو در تاریخ رقابت های سری A ورق زد. بازیکنان متوسطی که از حضور در کنار مارادونا اعتماد به نفس و فعل خواستن و جنگیدن را یاد گرفتند. تا جایی که اروپا در مقابل آن ها زانو زد. شبی فراموش نشدنی. فینال جام یوفا، رقابتی که در مجموع دو دیدار رفت و برگشت با نتیجه پنج بر چهار به سود ناپولی به پایان رسید تا اروپا به خدای فوتبال سر تعظیم فرود آورد.

دیدار رفت در تاریخ سوم می ۱۹۸۹ در ورزشگاه سن پائولو شهر ناپل با حضور بیش از ۸۱ هزار نفر تماشاگر با قضاوت گرلسیموس گرماناکوس یونانی با نتیجه دو بر یک به سود ناپولی به پایان رسید. دیدار برگشت در تاریخ ۱۷ می ۱۹۸۹ در ورزشگاه نکار اشتادیون شهر اشتوتگارت الان با حضور ۶۷ هزار تماشاگر با قضاوت ویتوریانو سانچز اسپانیایی با نتیجه سه بر سه خاتمه یافت تا ناپولی با هدایت اوتاوییو بیانچی، تاریخی ترین شب باشگاه ناپولی را رقم بزند و جامی که بر فراز کاپیتان دیه گو مارادونا به آسمان بوسه زد.

تیم متحول شده ناپولی با مثلث جادویی «La MaGiCa»، مارادونا، کارکا، جیوردانو، غیرقابل مهار بود.

کینه از مارادونا و ناپولی هر دو را به ورطه سقوط کشاند. سوم ژوییه سال ۱۹۹۰ مرحله نیمه نهایی جام جهانی ۱۹۹۰، استادیوم سن پائولو شهر ناپل، ایتالیای میزبان در مقابل آرژانتین مارادونا. درست است که آن جا خاک ایتالیا بود، اما بگذارید بگویم آنجا خانه مارادونا بود! دیداری عجیب و تاریخی در ادوار جام جهانی که استادیوم را دوتکه کرده بود! عده ای طرفدار ایتالیا و عده ای که دست بر قضا تعدادشان بسار زیاد هم بود، طرفدار مارادونا!

دیداری که با گل های کانیجیا و اسکیلاچی در وقت قانونی به تساوی یک بر یک و در نهایت در ضیافت پنالتی ها با نتیجه چهار بر سه به سود آلبی سلسته، آرژانتین پایان یافت. و این یعنی خداحافظی ایتالیا از جام قهرمانی آن هم در خانه! در جایی که مارادونا طرفداران متعصب خود را در شهر ناپل داشت.

برای نابود کردن ناپولی فقط یک راه پیش روی آن ها بود؛ از سر راه برداشتن مارادونا!

پس از دومین قهرمانی تاریخی ناپولی در فصل ۹۰-۱۹۸۹ (دومین قهرمانی در سه فصل) در سری A ایتالیا، فصلی که با جادوی مارادونا شمالی های ثروتمند شهرهای تورین و میلان و ستارگانشان تحقیر شدند. بهترین گل زن تیم با ۱۶ گل زده در مظان اتهام همکاری با مافیای «کامورا» قرار گرفت.

این آغاز راهی تاریک به سیاه چال بود برای هرکول کوچک! شایعه ای که باید راز آن را در کینه باخت ایتالیا مقابل مارادونا در خانه جست و جو کرد! اتفاقی که نه تنها ایتالیا، بلکه فوتبال را به شوک فرو برد. ناگهان پس از پایان یک مسابقه در سری A و انجام آزمایش، آثار استفاده از کوکایین در بدن مارادونا کشف شد! 15 ماه محرومیت برای نابغه! طولی نینجامید که پلیس مکالمات ضبط شده تلفنی برخی از مقامات مافیای توزیع مواد مخدر را رسانه ای کرد.

فرار از جزیره، تنها گزینه پیش روی مارادونا بود. بوینس آیرس پناهگاه دیه گو بود. پس از هجوم نیروهای امنیتی به خانه مارادونا در شهر ناپل، مقادیر زیادی مواد مخدر کشف و ضبط شد و بنا به صدور حکم پلیس ایتالیا، مارادونا تحت پیگرد قرار گرفت و حق ورود به خاک ایتالیا را نداشت و این یعنی خداحافظ مارادونا و خداحافظ ناپولی. جدایی مارادونا از ناپل به مانند شکست عشقی اساطیری بود.

تلخ است، اما باید بگوییم و بپذیریم که ناپولی بعد از مارادونا هیچ گاه قامت راست نکرد. تیم رویایی ناپولی با ستارگانی چون دیه گو مارادونا، چیرو فرارا، فرناندو دی ناپولی، سالواتوره باجنی تحت هدایت اوتاویو بیانچی در آسمان سیر می کرد!

دیگر باید به روزهای بدون مارادونا عادت می کردند، خیلی زود مشکلات مالی و حواشی به وجود آمده ناپولی شگفتی ساز را از گردونه چندضلعی بزرگان سری A پس زد. رفته رفته اوضاع وخیم تر شد تا جایی که اوایل قرن جدید، آبی ها تا به خودشان آمدند، چشم در سری B گشود و اندکی پس از آن سقوط به سری C که ناگهان در اوت سال ۲۰۰۴ سر و کله یک ناپولیتانوی اصیل پیدا شد.

آئوریلیو دی لاورنتیس، یکی از مشهورترین تهیه کنندگان فیلم ایتالیا با خریدن سهام باشگاه ناپولی، کور سوی امید را در دل هواداران متعصب شهر ناپل زنده نگه داشت؛ فردی متعصب، با ایده هایی بزرگ که خیلی زود با سیاست خود، ناپولی را به سطح اول فوتبال ایتالیا بازگرداند و با آوردن ستاره ها به سن پائولو هواداران پارتنوپی را به آینده امیدوار کرد.

ستارگانی که طی سال های گذشته تجربه پوشیدن پیراهن آبی ناپولی را داشتند و خاطراتی ماندگار در اذهان هواداران به ثبت رساندند، مانند ادینسون کاوانی، اژکوئل لاوزی، گونزاول هیگوایین، گوخان اینلر، رائول آلبیول، خوزه کائخون، په په رینا در کنار بازیکنان متعصبی که در روزهای سخت در کنار باشگاه ماندند و جان کندند تا چنین روزهایی را تجربه کنند، مانند مارک همسیک کاپیتان تیم و حضور مربیانی نام دارد همچون رافائل بنیتز باعث شد تا ناپولی در این چند سال همواره جزو مدعیان قهرمانی و از نمایندگان ایتالیا در لیگ های اروپایی باشد.

تیمی که با قهرمانی در جام حذفی فصل 14- 2013 خاطرات خوش سال های دور را برای جزیره نشینان یادآور شد، هوادارانی که در شرایطی عجیب رکوردی عجیب تر و تاریخی به ثبت رساندند، روزهایی که آبی پوشان ناپولی در سری C پنجه در پنجه حریفان می انداختند، فوتبال ایتالیا شاهد ثبت رکورد تاریخی میانگین 50 هزار تماشاگر در بازی های خانگی ناپولی بود که در نهایت در همان فصل 06- 2005 با کست عنوان قهرمانی سری C سریعا راه خود را پیدا کرد.

در این سال ها درخشش بازیکنان در لباس ناپولی، آن ها را در تیررس رقبای بازار نقل و انتقالات قرار داده، تا جایی که ثبات باشگاه ناپولی با این خروج ها متزلزل شد. جنجالی ترین این نقل و انتقالات در تابستان ۲۰۱۶ رخ داد؛ گونزالو هیگوایین، مهاجم تیم ملی آرژانتین و عزیمت از شهر ناپل به شهر تورین، به تیم یوونتوس، که ۹۰ میلیون یورو برای بیانکونری ها خرج برداشت.

ستاره ای که اگر نگوییم به اندازه هم وطن خود مارادونا در ناپل محبوب بود، اما هواداران ناپولی که ظاهرا تقدیرشان به آرژانتینی ها گره خورده، با گل زنی های او رویای افتخارآفرینی های مارادونا را برای خود تصویرسازی می کردند، اتفاقی عجیب که با وجود باخبر بودن گنزالو از تعصب تیفوسی های شهر ناپل دلخوری های به وجود آمده درخصوص شایعات جدایی او از این تیم، او در اقدامی جنجالی حاضر به ترک سن پائولو شد. با علم به این موضوع که جزو منفورترین فوتبالیست های تاریخ سری A خواهدشد و دست بر قضا همین طور شد!

در پی جنجال به وجود آمده، مدیریت دو باشگاه از خجالت هم درآمدند. آئوریلیو دی لاورنتیس مالک باشگاه ناپولی در پاسخ به سوال یک خبرنگار که از این به بعد باید گونزالو هیگوایین را چه خطاب کنیم؟ با کنایه به لقب یوونتوس که در میان هواداران فوتبال ایتالیا به یوونتینو مشهور است، او را «روبنتینو» و باشگاه یوونتوس را دزد خطاب کرد.