هلن سوزمَن، صدای عدالت

آفتاب آنلاین: نلسون مندلا در کتاب خود از او اینگونه یاد می کند او اولین و تنها زنی بود که با حضورش سلولهای زندان ما را می آراست در جای جای این کتاب هر جا سخن از او ست کلمات مندلا رنگِ احترام می گیرد این بانوی مبارز کسی نیست جز هلن سوزمَن

هلن گاورُنسکی در سال ۱۹۱۷ در منطقه جرمستُون ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی بدنیا آمد. خانواده او از یهودیان کشور لتوانی بود که به آفریقای جنوبی مهاجرت کردند. در دوران جوانی، زیبا، باهوش و بخاطر وضعیت خانواده اش متمول بود. درسن ۲۰ سالگی به همسری موسی سوزمَن در آمد. از آن به بعد نام او از هلن گاورنسکی به هلن سوزمَن تغییر کرد. ثمره این ازدواج دو دختر است که در حال حاضر خارج ازآفریقای جنوبی زندگی می کنند.

هلن، بعد از پایان تحصیلاتش بعنوان استاد در دانشگاه ویتس واتررندِ ژوهانسبورگ در رشته تاریخ اقتصاد شروع به کارنمود. در دوران ۸ ساله ی تدریس در دانشگاه، شاگردان برجسته بسیاری را پروراند. دِرِک کی یز، یکی از آنهاست که بعدها به مقام وزارت اقتصاد رسید.

در سال ۱۹۴۸ با قدرت گرفتن حزب ملی و سیاست نژاد پرستانه این حزب، هلن تصمیم گرفت آفریقای جنوبی را به مقصد بریتانیا یا آمریکا ترک نماید. اما چندی بعد از این تصمیم صرفنظر کرد و با دست کشیدن از تدریس به دنیای سیاست پیوست.

در سال ۱۹۵۳ هلن به عنوان یکی از اعضای حزب متحد به پارلمان راه یافت. هلن زن یهودی انگلیسی زبانی بود که در پارلمان پنجه در پنجه مردان ناسیونالیست آفریکانس زبان *می انداخت . در طول ۳۶ سال عضویت در پارلمان، او صدای عدالت بود. او پیشنهاد کرد که با بالا رفتن قیمت طلا در جهان و کسب درآمد بیشتر این کشور از صادرات آن می توان به وضعیت مسکن، حمل و نقل، تحصیلات و درمان سیاه پوستان سرو سامانی داد. اما طرح پیشنهادی او با مخالفت همکارانش در پارلمان مواجهه شد.

اعتراض او به سیاستِ نژاد پرستی و حمایت او از حقوق شهروندان سیاه پوست، او را به چهره ای نامحبوب مبدل ساخت . این امر تا بدانجا پیش رفت که گاه از طریق تلفن و نامه تهدید می شد.

دوران ۳۶ ساله ی عضویت او در پارلمان را می توان به سه دسته تقسیم کرد. ۶ سال اول ، او تنها زن عضو پارلمان و تنها زن سیاسی کشور خود بود. ۱۳ سال دوم ، او تنها فرد در پارلمان بود که علیه سیاستهای تبعیض نژادی دولت اعتراض می کرد. و ۱۸ سال آخر ، به عنوان اولین زن به دیدار نلسون مندلا و دیگر رهبران حزب غیر قانونی در آن زمان - کنگره ملی رفت.

هلن، به خاطر موقعیت سیاسی اش می توانست از زندانیان سیاسی در زندانها دیدار نماید. او اولین بار در سال ۱۹۶۷ به دیدار آنان رفت. در زمانی که مردم زندانیان سیاسی سیاه پوست را به چشم جنایتکار می نگریستند دیدار این زن با شهامت از زندانیان از ایمان او به آزادی و دموکراسی حکایت می کرد.

نلسون مندلا تاثیر حضور هلن سوزمن را بر زندان جزیره روبن اینگونه شرح می دهد: زندانیان سیاسی سیاه پوستان حق داشتن کتاب، روزنامه، و رادیو را نداشتند اما بخاطر پافشاری هلن تمام این اقلام در اختیار زندانیان سیاسی قرار داده شد.

ورود کتاب و روزنامه برای زندانیان سیاسی که اغلب بی بهره از سواد بودند این فرصت را فراهم کرد که شروع به آموختن نمایند. برخی که خواستار ادامه تحصیل بودند کتابهای آموزشی در اختیارشان گذاشته شد و بعد از چند سال توانستند مدرک تحصیلی دریافت نمایند.

زمانیکه دولت نژاد پرست آفریقای جنوبی سعی می کرد اوضاع این کشور را در سطح بین المللی عادی جلوه دهد هلن سوزمن در ملاقاتهایش با سران دیگر کشورهای آفریقایی مستقل و رهبران اروپا از تبعیض نژادی این کشور شکوه می کرد و از حقوق انسانی سیاه پوستان دفاع می نمود.

صدای عدالت خواهی هلن سوزمن در خارج و داخل کشور چون خاری بود در چشم دولت نژادپرست آفریقای جنوبی. روزی هلن، بعنوان عضو پارلمان از وزیری سوال نمود. وزیر در پاسخ او با درشتی گفت: سوال تو باعث خجالت آفریقای جنوبی است و هلن بلافاصله جواب داد: سوال من باعث خجالت نیست جواب تو باعث خجالت آفریقای جنوبی است.

عملکرد هلن سوزمن در دوران حاکمیت دولت آپارتاید، باعث امیدواری هزاران زن و مرد این کشور از نژادهای متفاوت بود. هلن بخاطر مبارزه در راه آزادی و دموکراسی، حقوق بشر و حقوق زنان بارها مورد تقدیر قرار گرفت. او ۲۸ دکترای افتخاری از دانشگاههای چون آکسفورد، هاروارد، کمبریج، و کلمبیا دریافت نمود و دوبار نامزد دریافت جایزه صلح نوبل شد.

با فروپاشی دولت آپارتاید، نلسون مندلا به عنوان ریس جمهور بر سر کار آمد. دوران ریاست جمهوری او را می توان دوران طلایی سیاست در آفریقای جنوبی نامید. در زمان نوشتن قانون اساسی جدید در سال ۱۹۹۶ هلن سوزمن در کنار نلسون مندلا قرار گرفت. تحصیلات عالی، تجربه و تحقیقات هلن باعث می شد که حرفهای او از منطق سرچشمه گیرد.

سیاستهای تابو اِمبِکی ریس جمهور، بارها صدای اعتراض هلن سوزمن را بلند کرد. اِمبکی، دومین ریس جمهور و جانشین نلسون مندلا است اما روش او با روش مندلا که تحسین دنیا را برانگیخت بسیار با هم متفاوتند.

هلن در مصاحبه ای گفت که از عملکرد حزب کنگره آفریقا به رهبری امبکی بسیار ناامید است . حزبی که او تلاش بسیاری نمود تا به قدرت برسد. او اضافه می کند که سیاه پوستان فقیر هیچ فایده ای از فروپاشی آپارتاید روی کار آمدن حزب کنگره ملی نبرده اند آنها همچنان فقیرند. در مقابل، دولت آفریقای جنوبی مثل "ملوان مستی" می ماند که پول این کشور را به جای سرمایه گذاری در پروژه های اشتغال زا صرف خرید جت های شخصی و تجهیزات نظامی می کند.

هلن سوزمن که خود عمری برای دفاع از حقوق سیاه پوستان تلاش نمود رئیس جمهور را به باد انتقاد می گیرد و می گوید: حتی یک لحظه هم فکر نکنید که امبکی ریس جمهور ضد سفید پوست نیست. او ضد سفید پوستان است. او از نگرانی خانواده های سفید پوست آفریقای جنوبی می گوید که نگرانند ریس جمهور آفریقای جنوبی با سفید پوستان کشورش همان کاری را کند که موگابه با مردم سفید خود انجام داد.

هر چند او باور دارد که آفریقای جنوبی به راه زیمباوهِ موگابه نخواهد رفت، اما رئیس جمهور تابو امبکی را مورد سرزنش قرار می دهد و حمایت بی دریغ او را از موگابه و عدم توجه او به مساله ایدز- دومین کشور آلوده به ایدز را عواملی می داند که باعث شده سرمایه گذاران خارجی تمایلی به سرمایه گذاری دراین کشور نداشته باشند. البته عدم وجود امنیت عامل دیگریست که سرمایه گذاران خارجی را از آوردن سرمایه اشان به این کشور باز می دارد.

هلن، وجود قانون (بی بی) یا قانون " توانمندسازی اقتصادی سیاهان" را در آفریقای جنوبی تبعیض آمیز می داند. رئیس جمهور و دولتش بر سازمانهای اداری و اقتصادی فشار می آورند که برای استخدام سیاه پوستان را در اولویت قرار دهند. اگر چه فرد رنگین پوستی،یا هندی تباری یا سفید پوستی گزینه بهتری برای آن کار باشند. این قانون کار با قانون اساسی کشور مغایرت دارد. قانون اساسی این کشور به صراحت اعلام کرده است که هیچ تبعیضی نباید بین افراد بخاطر رنگ پوست،جنسیت و مذهبشان وجود داشته باشد.

بخاطر وجود این قانون و عدم وجود امنیت است که در طول ۱۰ ساله گذشته یک پنجم سفید پوستان آفریقای جنوبی این کشور را به مقصدهایی چون استرالیا، نیوزیلند، انگلستان و آمریکا ترک نموده اند . روند مهاجرت هر ساله شتاب بیشتری می گیرد. عمده مهاجران را افراد تحصیلکرده ی متخصص و کاردان تشکیل می دهند. آنان علت ترک کشورشان را عدم وجود امنیت شغلی و جانی اعلام می کنند. سفیدپوستان حدود ۱۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهند.

۱) زبان آفریکانس زبان سفید پوستان هلندی تبار و رنگین پوستان این کشور است.

۲) قانون "بلک اکونومیک ایمپاورمنت": بر اساس این قانون تمام سازمانها و ادارات اقتصادی و غیر اقتصادی موظفند افراد سیاه پوست را در اولویت استخدام خود قرار دهند.

به عنوان مثال اگر شرکتی بخواهد از دو گزینه:

الف) سفید پوست یا رنگین پوست، با تجربه ۱۵ سال

ب) سیاه پوست با تجربه ۱ سال یکی را استخدام کند می بایست طبق این قانون گزینه ۲ را انتخاب نماید هر چند که گزینه اول بهتر باشد.